Εξήντα προσωπικότητες που αποτελούν πρέσβειρες – η κάθε μια στον τομέα της – για την ιστορία της Τσεχίας και της Ελλάδας παρουσιάζονται στην Έκθεση «Τσέχες και Ελληνίδες Ηρωίδες» στο φουαγιέ της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κοζάνης. Η έκθεση προέκυψε ως πρωτοβουλία του Τσεχικού Κέντρου Αθήνας, της συνεργασίας φοιτητών της Σχολής Ντιζάιν και Τέχνης του Πανεπιστημίου Δυτικής Βοημίας, Πίλσεν (Σούτναρκα) και φοιτητών του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών από το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Παρουσιάζονται εξήντα εικαστικά έργα, τριάντα πορτραίτα σημαντικών γυναικών της Τσεχίας και ισάριθμα από την Ελλάδα
Διατρέχοντας κανείς την ιστορία των δύο χωρών, συναντά πληθώρα πνευματικών γυναικών που δίνουν το παράδειγμα ή γίνονται ο πυρήνας όπου γύρω τους συν διαμορφώνονται νέα περιβάλλοντα και ιδέες κι όπως αναφέρει ο Γιάννης Ζιώγας καθηγητής Ζωγράφος εκ μέρους του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών (ΤΕΕΤ- ΠΔΜ) «οι συγκεκριμένες γυναίκες διαμορφώνουν το πνεύμα του τόπου τους». Ο κ. Ζιώγας αναφερόμενος στην συμβολή των γυναικών στην διαδρομή της ιστορίας μέσα από την επιστήμη, τους κοινωνικούς αγώνες, τους αγώνες χειραφέτησης, την αντίσταση τους ενάντια στους κατακτητές, τόνισε ότι «οι γυναίκες τόσο στην καθημερινότητα όσο και σε κρίσιμες στιγμές με την στάση τους έχουν συμβάλλει στην διαμόρφωση του κόσμου όπως τον γνωρίζουμε σήμερα».
Δημιουργός του πρότζεκτ είναι η Ρενάτα Φουτσίκοβα, εικονογράφος καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Δυτικής Βοημίας, η οποία σημειώνει ότι «οι γυναίκες σήμερα μπορεί να αποφασίζουν για την συμμετοχή τους στα κοινά, την μόρφωση και το επάγγελμα η την περιουσιακή τους κατάσταση αλλά δεν ήταν πάντα έτσι και χρειάστηκαν να συμβούν πολλά για φθάσουμε εδώ που είμαστε». Δικαιούμαστε να ονομάζουμε ηρωϊδες αυτές τις γυναίκες κατέληξε. Η συγκεκριμένη έκθεση έλαβε σάρκα και οστά αρχικά στην Τσεχία στο πλαίσιο των εορτασμών για τα 100 χρόνια από την θεμελίωση του Συνταγματικού νόμου όπου κατοχύρωνε το δικαίωμα ψήφου των γυναικών (1919) κι όπως σημειώνει η κ. Φουτσίκοβα «εξ αιτίας αυτού του γεγονότος ο μισός πληθυσμό της Τσεχίας μπόρεσε να μιλά ελεύθερα και να αποφασίζει για την μοίρα του».
Η επιλογή των ηρωϊδων σε ό,τι αφορά την Ελληνική πλευρά όπως σημειώνει ο κ. Ζιώγας ήταν «από τα δύσκολα κομμάτια του πρότζεκτ κι έγινε από την δημιουργική ομάδα του ΤΕΕΤ». Αναφέρει ότι «αρχή όλων των ηρωϊδων είναι η Αντιγόνη, η γυναίκα μύθος και ταυτόχρονα σύμβολο, με την ξεχωριστή επιρροή της στο πνεύμα του Ελληνικού πολιτισμού». Στο Εικαστικό πρότζεκτ υπάρχουν γυναίκες από την εποχή της αρχαιότητας, του Βυζαντίου, της Ελληνικής επανάστασης, επιλέχθηκαν επίσης ηρωϊδες της Αντίστασης στην Γερμανική κατοχή, γυναίκες από τα Γράμματα, τις Τέχνες και τον κινηματογράφο αλλά και γυναίκες που συνέβαλαν με το έργο τους στην εξέλιξη των επιστημών. Το περιεχόμενο της έκθεσης « Ελληνίδες ηρωϊδες» τόνισε ο κ. Ζιώγας «αποκτά πιο σύνθετα χαρακτηριστικά με αφορμή τις γυναικοκτονίες που τελευταία συγκλόνισαν την χώρα».
Ο Γιάννης Ζιώγας υπογραμμίζει ότι το καλλιτεχνικό επίπεδο των προτάσεων που έγιναν από τους φοιτητές και των δύο χωρών μας ήταν υψηλό και σε ότι αφορά την Ελλάδα «επιλέχθηκαν οι 30 καλύτερες προτάσεις σύμφωνα με το πνεύμα της επιτροπής».
Από την πλευρά της Τσεχίας οι ηρωϊδες καλύπτουν μια ευρεία γκάμα προσωπικοτήτων όπως, την Μαρία Θηρεσία από τον Οίκο των Αψβούργων την μοναδική γυναίκα κυβερνήτη των κτήσεων των Αψβούργων, γυναίκες που αντιστάθηκαν στους κατακτητές στο Β παγκόσμιο πόλεμο αλλά κι αργότερα στους Σοβιετικούς, την διάσημη συγγραφέα Κατερίνα Τούτσκοβα και την ιστορικό Λένκα Κρίζοβα, ακόμη και την πρώην υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Μαντλίν Ουλμπράϊτ που έλκει την καταγωγή της από την Τσεχία, ως το πρόσωπο που συνέβαλε καθοριστικά ώστε η Τσεχία να εισέλθει το 1999 στο ΝΑΤΟ .
Την ευθύνη από Ελληνικής πλευράς έχει η δημιουργική ομάδα του ΤΕΕΤ με επικεφαλής τον Ζωγράφο Γιάννη Ζιώγα, την Σοφία Παπαδοπούλου (επίκουρη καθηγήτρια, χαράκτρια), την Σύνθια Γεροθανασίου (ΕΕΠ, εικαστικός), την Αννίτα Κουτσονάνου (αρχιτέκτων μηχανικός) ενώ όλο το προηγούμενο διάστημα οι πολυάριθμες ομάδες εργασίας φοιτητών των δύο Σχολών ΤΕΕΤ -ΠΔΜ και του Σούτναρκα Τσεχίας, συνεργάστηκαν ώστε να συνδιαμορφώσουν το περιεχόμενο της καλλιτεχνικής πρότασης που οι επισκέπτες θα’ έχουν τη χαρά να θαυμάσουν τόσο στην Κοζάνη από τις 11 Απριλίου στην Κοβεντάρειο δημοτική Βιβλιοθήκη όσο και στην συνέχεια στην «Έκθεση Βιβλίου» στην Θεσσαλονίκη. Η συγκεκριμένη Έκθεση παρουσιάστηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης.
Ελληνίδες Ηρωίδες από το ΤΕΕΤ του ΠΔΜ
Θανάσης Αργυριάδης (Κυρά της Ρω), Βιολέτα Γαζέα (Ηλέκτρα Αποστόλου), Ιωάννα Ζολώτα (Nelly’s), Νεράντζα Ζωγράφου (Ανώνυμη Γυναίκα της Πίνδου), Κυριάκος Ηλιάδης (Βάσω Κατράκη), Ελισσάβετ Ευαγγελία Ίτσιου (Μαρία Σβώλου), Αδαμαντία- Λέα Καββαδία (Ελένη Μπούκουρα-Αλταμούρα), Ζαχάρω Καρακωνσταντή (Μαρία Πολυδούρη), Σταμάτης Κοζάς (Δόμνα Σαμίου), Βερόνικα Κωνσταντίνου (Μαρία- Ευφροσύνη Σπαρτάλη), Κατερίνα Κωνσταντάκη (Διδώ Σωτηρίου), Κατερίνα Μελισσαροπούλου (Ζουζού Νικολούδη, Σοφία Μπεκατώρου), Μαρία Μπέλλη (Άννα Κομνηνή), Μαριάμ Νιοριάτζε (Μητιώ Σακελλαρίου, Λέλα Καραγιάννη, Κατίνα Παξινού, Χρύσα), Άντζυ Παπαδοπούλου (Αγγελική Λαΐου), Αρετή Παφύλη (Μαντώ Μαυρογένους, Μαρία Κάλλας), Άννα Προδρόμου (Καλιρρόη Παρέν), Βασιλική Ρουμπή (Αντιγόνη, Ευανθία Καίρη), Δώρα Σιαφλά (Σαπφώ), Γιώργος Σουλιώτης (Πηνελόπη Δέλτα), Κωνσταντίνα Στεφανίδου (Μπουμπουλίνα Λασκαρίνα, Αύρα Θεοδωροπούλου), Ασπασία-Τατιάνη Τσιγαρίδη (Άλκη Ζέη), Ευτυχία Χαϊντίνη (Μελίνα Μερκούρη).
Τσέχες Ηρωίδες Πανεπιστήμιο Σούτναρκα
Gabriela Mangerová, David Simon, Veronika Bílková, Sylvie Svobodová, Lukáš Komárek, Zdeňka Štěpánková, Eva Bartošová, Michal Řezníček, Marto Kelbl, Aksana Rashetska, Anna Neumannová, Lucie Šťastná, Tomáš Staněk, Eliška Rýdlová, Alina Pylaeva, Petra Šestáková, Dominika Lizoňová, Adéla Ťopková, Markéta Brecherová, Julie Opletalová, Helena Lasovská, Dominik Tyl, Oldřich Holinka, Anna Chromá, Kristina Bártová, Barbora Biskupová, Tomáš Němejc. Lukáš Jirsa, Klára Pavlovcová, Petra Horáková, Vít Zemek.
