Μια ελληνική προσφυγή που μπορεί να αλλάξει τον τρόπο που αδειοδοτούνται έργα μέσα σε περιοχές Natura εκδικάστηκε πριν από λίγες ημέρες στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Η υπόθεση αφορά τον τρόπο που η ελληνική πολιτεία «ερμήνευσε» την οδηγία για την προστασία της ορνιθοπανίδας, περιορίζοντάς τη μόνο σε ένα είδος ανά περιοχή Natura. Η πρακτική αυτή είχε αποτέλεσμα οι μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων για ένα έργο σε προστατευόμενη περιοχή να μη λαμβάνουν υπόψη τα άλλα απειλούμενα είδη της ορνιθοπανίδας και επομένως να μη λαμβάνουν κανένα μέτρο για να μειώσουν τις επιπτώσεις σ’ αυτά. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πάντως, στις παρατηρήσεις της προς το Ευρωδικαστήριο χαρακτηρίζει «μηχανιστική και περιοριστική» την ελληνική ερμηνεία, καταλήγοντας ότι είναι αντίθετη στον σκοπό της οδηγίας.
Η κοινοτική νομοθεσία περί της διατήρησης των άγριων πτηνών έχει δημιουργήσει εδώ και τρεις δεκαετίες ένα ιδιαίτερα προστατευτικό πλαίσιο για την ορνιθοπανίδα. Όπως προβλέπει, η κάθε χώρα ορίζει «ζώνες ειδικής προστασίας» (ΖΕΠ, μέρος του δικτύου Natura 2000) για την ορνιθοπανίδα, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη προστασίας ειδών που είναι υπό εξαφάνιση, ειδών που είναι ευπαθή σε μεταβολές των οικοτόπων τους ή ειδών που είναι σπάνια.
Η υπόθεση ξεκίνησε το 2012, όταν μια κοινή απόφαση πέντε υπουργείων (με κύριο το υπουργείο Περιβάλλοντος) ήρθε να τροποποιήσει τη νομοθεσία σχετικά με τη διατήρηση της ορνιθοπανίδας. Εναντίον της απόφασης αυτής κατατέθηκαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας δύο προσφυγές: μια από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία και μια συλλογική από φορείς και πολίτες. Οι προσφεύγοντες υποστηρίζουν ότι η Ελλάδα έκανε μια πολύ… περιοριστική ερμηνεία της κοινοτικής νομοθεσίας, με σκοπό να περιορίσει όσο γίνεται περισσότερο τις υποχρεώσεις της. Σύμφωνα με αυτή, σε μια ΖΕΠ το Δημόσιο οφείλει να προστατεύσει μόνο τα «είδη χαρακτηρισμού», δηλαδή τα είδη εκείνα των πουλιών για την προστασία των οποίων ορίστηκε μια περιοχή ως προστατευόμενη και τα αποδημητικά πουλιά. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι αν μέσα στην περιοχή αυτή υπάρχουν και άλλα σπάνια ή απειλούμενα πουλιά, σε μικρότερους αριθμούς, η Ελλάδα δεν είναι υποχρεωμένη να κάνει τίποτα για την προστασία τους.
Απαντώντας η ελληνική πολιτεία υποστήριξε ότι η κοινή υπουργική απόφαση λειτουργεί ως κατευθυντήριος οδηγός για την άσκηση δραστηριοτήτων εντός των ΖΕΠ και ότι τα μέτρα που προβλέπει είναι προσωρινά («μέτρα προδιασφάλισης») μέχρι τη θέσπιση ενός ολοκληρωμένου πλαισίου για κάθε προστατευόμενη περιοχή ξεχωριστά.
Το Συμβούλιο της Επικρατείας αποφάσισε να συνεκδικάσει τις δύο προσφυγές και απέστειλε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο τρία προδικαστικά ερωτήματα, ζητώντας να ξεκαθαριστεί η ερμηνεία της οδηγίας. Ουσιαστικά, το κυριότερο αυτών είναι κατά πόσο η οδηγία έχει ερμηνευθεί σωστά στη χώρα μας και η προστασία μέσα στις ΖΕΠ αφορά μόνο το «είδος χαρακτηρισμού» και τα αποδημητικά πουλιά.
Για την υπόθεση κατέθεσε τις παρατηρήσεις της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά και δύο χώρες, η Ολλανδία και η Πολωνία. Στο κείμενο των παρατηρήσεών της η Επιτροπή στρέφεται σαφώς κατά της «προστασίας α λα ελληνικά». «Δεν υπάρχει κανένας λόγος να ισχύει στις ζώνες ειδικής προστασίας μια πιο στενή ερμηνεία, δηλαδή μια ερμηνεία που να περιορίζει τα μέτρα διατήρησης μόνο στα “είδη χαρακτηρισμού”», αναφέρει.
«Είναι μια πολύ σημαντική υπόθεση που εκκρεμεί από το 2012», λέει ο Βασίλης Παπαδόπουλος, νομικός σύμβουλος της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας. «Αν η προσφυγή μας ευδοκιμήσει, θα αλλάξει τις υποχρεώσεις όλων των κρατών της Ε.Ε. για την προστασία της ορνιθοπανίδας και θα αφορά όλες τις δραστηριότητες σε προστατευόμενες περιοχές. Ας μην ξεχνάμε ότι η χώρα μας προστατεύει πλημμελώς τα απειλούμενα είδη και τους οικοτόπους της. Οι ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες εξακολουθούν να αγνοούνται και ως αποτέλεσμα τα σχέδια διαχείρισης και τα μέτρα διατήρησης για κάθε περιοχή Natura ξεχωριστά δεν έχουν ολοκληρωθεί».
greenagenda.gr
