Λελεύω σε, να σε χαρώ: Το πιο γνωστό και αγαπησιάρικο ρήμα της ποντιακής διαλέκτου είναι το ρήμα που χρησιμοποιούμε όλοι οι πόντιοι στον καθημερινό μας λόγο.
Για την ετυμολογία της λέξης έχουν γραφεί κατά καιρούς πάρα πολλά και αντιφατικά. Η πιο αδύναμη εκδοχή, κατά την γνώμη μου, είναι η συσχέτισή του με το ομηρικό λιλαίομαι που σημαίνει επιθυμώ έντονα, θεωρώ ότι η όποια ομοιότητα είναι μόνον φωνητική. Την εκδοχή αυτή υπεστήριξαν ο Κ. Οικονομόπουλος στο έργο του «συγγένεια της ελληνικής με την σλαβική γλώσσα» και ο Σ. Ιωαννίδης στα « Ιστορικά στατιστικά Τραπεζούντας». Ο Καψωμένος αποκλείει εντελώς την όποια σχέση με το ομηρικό λιλαίομαι και δέχεται ότι προέρχεται από αραβικό λελέιμ, το οποίο έχει την ίδια ακριβώς σημασία, αγαπώ, επιθυμώ πάρα πολύ. Κατά τον Καψωμένο είναι λέξη της ινδοευρωπαϊκής-σανσκριτικής.
Κάποιοι το συνδέουν με τη λέξη λελέν, το χέρι στην παιδική γλώσσα. Νομίζω ότι ούτε αυτό ισχύει, φωνητικά μόνον υπάρχει κάποια ομοιότητα. Ο μεγάλος ερευνητής της ποντιακής παράδοσης Daukins πιστεύει ότι είναι το αντίστοιχο ρήμα στην διάλεκτο της Σινασού λεριφαίνομαι που σημαίνει τρελαίνομαι. Ούτε αυτή η ετυμολογία ταιριάζει φωνητικά ούτε σημασιολογικά. Ο Άνθιμος Παπαδόπουλος στο ΙΛΠΔ δέχεται ότι πρόκειται για ονοματοποιημένο ρήμα από τον φθόγγο λελε. Ο Σετάτος πάλι υιοθετεί την άποψη του Vasmer, ο οποίος δέχεται ότι είναι μεν ηχομιμητικό, αλλά το συνδέει με τον ρωσικό φθόγγο lelejat. Κλείνω με την παράθεση της τελευταίας άποψης, η οποία υποστηρίζει ότι το ρήμα λελεύω προέρχεται από την περσική λέξη λαλάς που σημαίνει παιδαγωγός. Από το λαλάς προκύπτει το ρήμα λαλεύω και στην συνέχεια το λελεύω (με αφομοίωση του α σε ε).Η αρχική σημασία της διαπαιδαγώγησης, άλλαξε και πήρε την σημασία της περιποίησης, του χαϊδέματος.
Αυτή η ιστοσελίδα χρησιμοποιεί cookies για να βελτιώσει την εμπειρία σας. Θα υποθέσουμε ότι είστε εντάξει με αυτό, αλλά μπορείτε να εξαιρεθείτε αν το επιθυμείτε. ΑποδοχήΔιαβάστε περισσότερα
