Μάρτ’, Μάρτ,’ Μάρτ’- Γράφει ο (Γιάννης Κορκάς)
Είναι ο Μήνας που οι Κοζανίτες περιγελούν, αστειεύονται, πειράζουν, κασμιρεύουντους συμπολίτες τους , λέγοντας κάποιο αστείο η φανταστικό γεγονός που προκαλείτην απορία και το ενδιαφέρον του άλλου. Και να του λένε μετά «μάρτ,μάρτ,μάρτ» σεγέλασα και πολύ «κασμέρι» έπεφτε. Σε αντίθεση με τις άλλες πόλεις που γελούν τονΑπρίλιο. Οι Κοζανίτες λοιπόν, βάζουν από την παραμονή δίχρωμη κλωστή, άσπρηκαι κόκκινη στον καρπό του χεριού, επίσης βάζουν στα οικόσιτα ζώα και στα δένδραγια να τα προφυλάξει από το Μάρτη, και τη κλωστή τη λέμε Μάρτη.Ο Θεμελιωτής της Λαογραφίας στην Ελλάδα Νικόλαος Πολίτης, λέει ότι ο Μάρτηςείναι Ελληνικό έθιμο και είναι μέρος της Λαογραφίας και συνεχίστηκε και στοΒυζάντιο. Οι Κοζανίτες το έθιμο αυτό που το γιορτάζουν με πολλά αστεία καικασμέρια, το μετέφεραν τον 17ο αιώνα και στην Ευρώπη. Επικράτησε λοιπόν στην
Κοζάνη από τα παλιά χρόνια να «γιλούμι το μήνα Μάρτιο» ο οποίος Μάρτης ,γελούσε με τον άστατο καιρό , πότε Ήλιο, πότε βροχή, πότε κρύο, πότε χιόνι, μιαχρονιά την25 Μαρτίου χιόνιζε κατά τη διάρκεια της παρέλασης , όλα αυτάμπορούσαν να συμβούν την ίδια μέρα και να επαναλαμβάνονται στη διάρκεια τουμηνός, επιφέροντας αναστάτωση στις εργασίες και στη ζωή.Οι συμπολίτες μας φαίνεται ότι φιλοσόφησαν τον απροσδιόριστο Μάρτη με τιςκαιρικές άστατες συνθήκες που δημιουργούν προβλήματα στις εργασίες, όπως στουγεωργούς, στους κτηνοτρόφους, στους αμπελουργούς στα οπωροφόρα δένδρα,
άνθιζαν οι αμυγδαλές και πάγωνε τα άνθη, στους λαχανόκηπους και άλλα. Μετά απόόλα αυτά που δημιουργούσε ο Μάρτης , αποφάσισαν οι Κοζανίτες να αντιδράσουν μετο δικό τους τρόπο. Αφού λοιπόν μας «γιλάη» «ου μάρτ’ς» να τουν «γιλούμι» κιεμείς, κοινώς να το κασμιρεύουμε. Ήταν τρόπο τινά ευφυής Κοζανίτικη ιδέα
αντιμετωπίσεως του αλλοπρόσαλλου Μάρτ’. Άλλωστε υπάρχει και η ρήση «Μάρτηςγδάρτης και κακός παλουκοκαύτης. «Τα παλιά παλούκια καίει και τα καινούργιαξεριζώνει». Και η παροιμία «από τον Αύγουστο χειμώνα και από το ΜάρτηΚαλοκαίρι». «Λείπει ου Μάρτης από τη Σαρακοστή». Όλα αυτά τα λέει ο Λαός , απότις παραξενιές του Μάρτη. Υπάρχουν πολλά ευτράπελα ανέκδοτα με το Μάρτ΄,Μάρτ’. Μερικά λέγονται και άλλα δεν λέγονται. Υπάρχουν για το Μάρτη πολλές
προλήψεις και δεισιδαιμονίες στο λαό. Έχοντας λοιπόν όψη τι συμβαίνει το Μάρτηπου γελάμε διασκεδάζοντας και ακολουθώντας την παράδοση.
Βρισκόμενος στην Αθήνα Σάββατο παραμονή του Μάρτη, το 1992, ο ΣύνδεσμοςΚοζανιτών Αθηνών έδινε τον αποκριάτικο χορό του . στον οποίο συμμετείχα. Οιφίλοι μου με προσκάλεσαν να πάω την Κυριακή το πρωί στο ξενοδοχείο Αμαλίαόπου συγκεντρώνονται και «μασλατεύουν». Πηγαίνοντας την Κυριακή το πρωί,σκέφτηκα ότι είναι Πρώτη Μαρτίου, και κατά το έθιμό να τους «γιλάσου».Αναζητώντας στη σκέψη μου τι να τους πω, ήρθε η φαεινή ιδέα μου, ότι τοΚαμπαναριό της Κοζάνης θα μεταφερθεί στον Χαμηλό Αη-λιά. Και αρχίζει ηπαράσταση. Εννοείτε ότι δεν τους είπα καλό μήνα για να μην τους προκαλέσω.
Μεταφέρω παρακάτω όλη τη συζήτηση που μετεβλήθη σε στιχομυθία μερικοί ήσαν
και συμμαθητές μου, μάλιστα έγινε σε έντονο ύφος εκφράζοντας την αγανάκτησή
τους , αυτό ακολούθησε και στα γραφεία του συνδέσμου όταν πήγαμε όλοι μαζί, ήταν
κοντά, Βρίσκεται στην οδό Κυδαθηναίων- πλάκα, το διαμέρισμα είναι δωρεά τουΚοζανίτη Πέτρου Βαμβακά.
ΤΟ ΚΑΜΠΑΝΑΡΙΟ ΤΗΣ ΚΟΖΑΝΗΣ
ΜΕΤΑΦΕΡΕΤΑΙ ΤΗΝ 1η ΜΑΡΤΙΟΥ 1992 ΣΤΟΝ ΧΑΜΗΛΟ Αη-ΛΙΑ!
Μεγάλη αγανάκτηση κατέλαβε τους Κοζανίτες των Αθηνών, όταν πληροφορήθηκανότι το Καμπαναριό της Κοζάνης θα μεταφερθεί στον χαμηλό Αηλιά κατόπινεισηγήσεως που έγινε προς το Δημοτικό Συμβούλιο και έτυχε ευνοϊκής αποδοχής απόαυτό. Η όλη ιστορία έχει ως εξής. Όπως έχω ξαναγράψει υπάρχει μια ομάδαΚοζανιτών που διαμένον στην Αθήνα, οι οποίοι κάθε Κυριακή εκκλησιάζονται στηνελληνορωσική εκκλησία που βρίσκεται επί της Φιλελλήνων και στη συνέχειασυγκεντρώνονται στο ξενοδοχείο Αμαλία όπου και παίρνουν τον καφέ τους. Κατά τηδιάρκεια της παραμονής τους συζητούν πολλά θέματα και ιδιαίτερα για την Κοζάνηκαι δίνουν έτσι μια ατμόσφαιρα Κοζανίτικη με χαμπάρια και κασμέρια. Στονεπισκέπτη της συγκεντρώσεως δημιουργείται η εντύπωση ότι βρίσκεται σε καφενείτης Κοζάνης, αφού η Κοζανίτικη διάλεκτος ομιλείται από τη συντροφιά άνετα καιμπορώ να πω μάλιστα αυτό αποτελεί επιδίωξη των συνομιλητών. Να σημειωθείεπίσης ότι εκεί κοντά είναι και η Κυδαθηναίων, όπου στεγάζονται τα γραφεία τουΣυνδέσμου Κοζανιτών Αθηνών Ο Γ.ΛΑΣΣΑΝΗΣ . Έτσι δίνεται η ευκαιρία σε όλουςνα ανταμώσουν με τα μέλη της Διοίκησης του Συνδέσμου, τα οποία κάθε Κυριακήσυγκεντρώνονται στα γραφεία.
Έχοντας όλα τα παραπάνω υπόψη μου και επειδή βρισκόμουν στην Αθήνα, πήγα την1η Μαρτίου ημέρα Κυριακή και περί ώραν 11.00 π.μ. στο Αμαλία, για να τουςσυναντήσω. Βρήκα εκεί τους Μ. Μαλούτα, συνταξιούχο της Ολυμπιακής, Γ. Κάστη,συνταξιούχο στρατιωτικκό, Δημ. Κιτσόπουλο, συνταξιούχο της ΔΕΗ, Μιχ. Τραχαλιό,καθηγητή των ΤΕΙ του Πειραιά, Ζωή Τσιομπάνου, συνταξιούχο δημοσίου, η οποίαμάλιστα είχε και τα γενέθλια της και κερνούσε γλυκά -ευχόμαστε να τα εκατοστήσει -, Δώρα Φανού, συνταξιούχο ΟΤΕ, και Κατίνα Διάφα με τα χαμπέρια της. Από τηνπαρέα που συχνάζουν εκεί,απουσίαζαν οι Κ. Γκατζόφλιας και Ι. Αλεξίου. Τους είπαλοιπόν ότι θα ανακοινώσω κάτι που αφορά το Καμπαναριό της Κοζάνης και ότι δενέχει ακόμη διαδοθεί στον ευρύ κύκλο. Πρέπει να σας γνωρίσω, τους είπα, ότι έγινεπρόταση στο Δημοτικό Συμβούλιο της Κοζάνης να μεταφερθεί το Καμπαναριό στονχαμηλό Αη-λιά. Ως αιτία της μεταφοράς φέρεται η κάλυψή του από διάφορακτίσματα, όπως οι πολυκατοικίες που έχουν ανεγερθεί γύρω-γύρω και οι οποίες τοκαλύπτουν τόσο, ώστε να μη φαίνεται σχεδόν καθόλου. Μάλιστα με την προσθήκηκαι άλλων ορόφων στην οικοδομή που στεγάζεται η Εμπορική Τράπεζα, θα κρυφτείπλέον τελείως, ενώ στον χαμηλό Αη-λιά θα φαίνεται από παντού και θα δεσπόζεισόλο το οροπέδιο της Κοζάνης. Τους είπα επίσης ότι η πρόταση αυτή με βρίσκεισύμφωνο και εμένα. Δεν πρόλαβα να τελειώσω και μου επιτέθηκαν όλοι· μόνον πουδεν με έδειραν. Τους είπα, για να τους καθησυχάσω, ότι η συζήτηση έχει την έννοιατης δημοσκόπησης και ότι θα μεταφέρω τις απόψεις τους στον Τύπο της Κοζάνης.Αυτό τους ηρέμησε κάπως και ακολούθησε διάλογος που τον μεταφέρω αυτούσιο.Ο διάλογος είχε πάθος και φανατισμό και συνέκλινε στις παρακάτω θέσεις: Να μηνπειραχθεί σε καμία περίπτωση το Καμπαναριό και να σταματήσουν να γίνονταιτραγικά λάθη στην πόλη· αν γίνει αυτό θα είναι το αποκορύφωμα των σφαλμάτων, θαχάσει την ταυτότητα της η πόλη μας. Όλοι συμφώνησαν ότι την πρόταση αυτή μόνοννοσηρό μυαλό μπορεί να την έκανε. Δεν είναι δυνατόν να σας περιγράψω το τιεπικράτησε. Ύψωναν τον τόνο της φωνής τους, έσκουζαν, όλοι μαζί, ενώ τους παρακαλούσα να μιλούν ένας-ένας, προκειμένου να μπορέσω να συγκεντρώσω τις
απόψεις του καθενός και να τις καταγράψω. Τίποτε. Αυτοί τον χαβά τους.Πρέπει να ξέρε, μου λένε, ότι εμείς οι Κοζανίτες που μένουμε μακράν της Κοζάνης,την αγαπάμε περισσότερο την Κοζάνη από σας που κατοικείτε εκεί. Και μέσα στοπανδαιμόνιο συνέχιζαν: Μήπως θέλεις να σου απαριθμήσουμε τα λάθη που έγινανμέχρι σήμερα; Το Λαογραφικό Μουσείο για παράδειγμα- δεν θα έπρεπε να γίνει έξωαπό την πόλη σε ανάλογη έκταση που να διαθέτει χώρο πρασίνου, χώρο στάθμευσηςκλπ., ώστε να φαίνεται από απόσταση όλη η ομορφιά της δυτικομακεδονικήςαρχιτεκτονική Εγώ επέμενα ξανά στην παράκλησή μου να μιλούν ένας-ένας και ναπεριοριστούν στο θέμα μας. Ιδού, ο διάλογος.
Μανώλης ΜΑΛΟΥΤΑΣ: Είναι απαράδεκτη η μεταφορά του Καμπαναριού. ΤοΚαμπαναριό είναι συνδεδεμένο με την ιστορία της Κοζάνης. Ποια πόλη της Ευρώπηςχαλάει το σήμα της, με το οποίο αναγνωρίζεται; Είναι ταυτισμένο με την πόλη και τους κατοίκους της,είναι σαν να ξεριζώνεται η καρδιά της Κοζάνης. Άλλωστε και ταΕΛΤΑ έχουν εκδώσει κατά το παρελθόν γραμματόσημο με το Καμπαναριό τηςΚοζάνης. Ποιος θα το βλέπει εκεί πάνω;
ΑΠΑΝΤΩ: Θα είναι επιβλητικό εκεί επάνω στον λόφο και θα φαίνεται. Θυμάσαι,Μανώλη, που κάποτε το βλέπαμε από τον Αγ. Αθανάσιο και διακρίναμε την ώρα, ενώτώρα δε φαίνεται τίποτα; Μάλιστα, οι Σκαρκιώτες πιέζουν να πάει εκεί, γιατί είναι οιπρώτοι χτίστες του και το θέλουν κοντά τους.
Γ. ΚΑΣΤΗΣ: Έτσι που τα λες, Γιάννη, είναι σαν να μεταφερθεί η Ακρόπολη τωνΑθηνών. Είναι δυνατόν να γίνει αυτό;
ΑΠΑΝΤΩ: Η Ακρόπολη είναι σε ύψωμα και φαίνεται, το Καμπαναριό είναι σεχαμηλό μέρος και ασφυκτιά από τις πολυκατοικίες.
ΤΑΚΗΣ ΚΙΤΣΟΠΟΥΛΟΣ: Έχω τη γνώμη ότι πρέπει να βρεθεί μια μέση λύση,δηλαδή να γίνει ένα όμοιο και να τοποθετηθεί στον χαμηλό Αϊλιά, χωρίς να μετακινηθεί το παλαιό.
ΑΠΑΝΤΩ: Ποτέ! Η γνησιότητα του δεν σηκώνει ομοιώματα. Πρέπει να μεταφερθείτο πρωτότυπο, ειδάλλως χάνει την αξία του.
ΖΩΗ ΤΣΙΟΜΠΑΝΟΥ: Δεν συμφωνώ καθόλου. Εγώ, όταν πηγαίνω στην Κοζάνη,αυτό βλέπω πρώτα και μετά τα άλλα. Αν μεταφερθεί, η εκκλησία θα μείνει χωρίςΚαμπαναριό. Ποιο σήμαντρο θα χτυπάει το βράδυ της Αναστάσεως;
ΑΠΑΝΤΩ: Το Καμπαναριό θα το βλέπεις από τα Πετρανά, όταν έρχεσαι στηνΚοζάνη. Υπάρχει σκέψη να χτιστεί άλλο, όμοιο με κείνο που είχε, όταν
πρωτοχτίστηκε η εκκλησία· φυσικά θα είναι χαμηλότερο.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΡΑΧΑΛΙΟΣ: Η μεταφορά θα αλλοιώσει όλη τη μορφή της πόλης.Γίνονται βέβαια διάφορες μεταφορές μνημείων, για να διευκολύνουν τονπεριβάλλοντα χώρο, όπως έγινε με τη βυζαντινή εκκλησία της Κηφισιάς πουμεταφέρθηκε πάνω σε ράγες διευκολύνοντας την κυκλοφορία, γιατί ήταν στη μέσητου κεντρικού δρόμου, αλλά δεν άλλαξε τίποτα από το μνημείο, ενώ με τοΚαμπαναριό είναι τελείως διαφορετικά.
ΑΠΑΝΤΩ: Μιχάλη μου, είναι ήδη λοξό από κατασκευής, δεν είναι και στην αυτήευθεία με το Δημαρχείο, έχει πάρει και κάποια κλίση, και νομίζω ότι είναι ευκαιρίανα διορθωθούν όλα αυτά με τη μεταφορά του.
ΚΑΤΙΝΑ ΔΙΑΦΑ: Μεταφορά; Ούτε να το ακούω! Μου έλεγε η μάνα μου ότι οΜαμάτσιος έφερε το ρολόι. Το έφερε, γιατί είχε διαπιστώσει σε κάποιο ταξίδι απότην Αμερική στην Κοζάνη ότι οι εργαζόμενοι όλων των επαγγελμάτων δούλευαν πάνω από 12 ώρες, καθώς δεν είχαν ρολόι, για να υπολογίζουν το ωράριο, και έτσιτους εκμεταλλεύονταν οι εργοδότες. Αφού τοποθετήθηκε το ρολόι και χτυπούσε
12.00 το μεσημέρι, διέκοπταν τη δουλειά και έτρωγαν (ντιρλίκουναν). Γι’ αυτό «κι ιλιγαν, χτύπ’ σιν του ντάγκ, τα φάμι». Και ενώ το ρολόι τους εξυπηρετούσε,διαμαρτυρήθηκαν, γιατί δεν είχε τοποθετηθεί πάνω από το ρολόι ο τρούλος με τονσταυρό που υπήρχε παλιότερα. Καταλαβαίνεις πώς το ένιωθαν το Καμπαναριό. Καιτώρα μας λες ότι θα μεταφερθεί; Να μεταφερθούν από την Κοζάνη αυτοί που έκαναντην πρόταση.
ΑΠΑΝΤΩ: Ωραία τα λες, αλλά έχουν αλλάξει οι εποχές. Το ρολόι της πόλης δεν τοχρειάζονται πλέον οι εργαζόμενοι.
ΔΩΡΑ ΦΑΝΟΥ: Τόση ώρα παρακολουθώ τη συζήτηση και μένω κατάπληκτη. Πώςμπορεί να γίνει τέτοια σκέψη για μεταφορά του Καμπαναριού, όταν σήμεραφροντίζουν όλοι να διατηρηθούν οι παραδόσεις τα ήθη και τα έθιμα μας και ό,τι απόμεινε από την παλιά ωραία εποχή. Θέλουμε τώρα να τα καταστρέψουμε; Μουείναι αδιανόητο.
ΑΠΑΝΤΩ: Με βρίσκεις σύμφωνο Δώρα για τις παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα τουτόπου που πρέπει να διαφυλάξουμε, πολλές φορές γράφω γι’ αυτά και αυτό κάνω καισήμερα (Με το σήμερα εννοούσα φυσικά ότι πράγματι τηρώ τα έθιμα, γιατί στηνΚοζάνη «γιλούμι» του Μάρτ’.
Στη συντροφιά παραβρισκόταν και κάποιος μη Κοζανίτης γνωστός του Μαλούτα,
δικηγόρος στο επάγγελμα. Ρώτησε λοιπόν σε κάποια στιγμή ο Μανώλης αυτόν τον κύριο: Εσύ τι γνώμη έχεις από αυτά που άκουσες, πώς βλέπεις το θέμα. Και απαντάειεκείνος, αφού πήρε ύφος περισπούδαστο, ότι πρέπει να έχεις όλα τα στοιχεία να δειςκαι τους χώρους που αναφέρονται, για να δώσεις μια συνολική και τεκμηριωμένηαπάντηση. Λες και θα έκανε προτάσεις σε πολιτικό δικαστήριο ο νομικός.
Εδώ τελείωσε ο πρώτος γύρος της συζήτησης! Αλλά ο ανήσυχος Μαλούτας επέμεινενα επιχειρηματολογεί, και έτσι μπαίνουμε σε δεύτερο γύρο.
ΜΑΝΩΛΗΣ ΜΑΛΟΥΤΑΣ: Ας υποθέσουμε ότι μεταφέρεται το Καμπαναριό. Το ρολόι έχει 4 πλευρές. Η πίσω πλευρά του ποιον θα εξυπηρετεί, τον Αρίνταγα; Ας το δούμε και αυτό,
ΑΠΑΝΤΩ: Τους βοσκούς θα εξυπηρετεί, οι οποίοι δουλεύουν περισσότερες ώρεςχωρίς ρολόι, ενώ έτσι θα τηρούν το οχτάωρο και δεν θα τους εκμεταλλεύονται οι τσελιγκάδες-εργοδότες. Εγώ είμαι υπέρ των εργαζομένων.
ΜΑΝΩΛΗΣ ΜΑΛΟΥΤΑΣ: Δεύτερη υπόθεση. Το ρολόι θα βαράει μέρα και νύχτα και θα ενοχλεί τους ενοίκους του ξενοδοχείου Ξενία και σε λίγο καιρό δεν θα πατάεικανένας εκτός από τους κ’φούς, και θα κλείσει. το ξενοδοχείο.
ΑΠΑΝΤΩ: Αυτό εμάς δεν μας αφορά.
ΜΑΝΩΛΗΣ ΜΑΛΟΥΤΑΣ: Και πώς θα μεταφερθεί το Καμπαναριό, με τις χαμάλες και τα κάρα;
ΑΠΑΝΤΩ: Με ένα σύστημα μεταφοράς που χρησιμοποιούν στην Ελβετία.
Τους αφήνω και συζητούν μεταξύ τους και πηγαίνω στα γραφεία όπου συνάντησα τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Γ. Λασσάνης.
Εκεί τους ανακοινώνω το θέμα του Καμπαναριού και δέχομαι τις ίδιες αντιδράσεις,
λες και ήσαν συνεννοημένοι. Με ένα στόμα όλοι μου λένε: Καλά, σιούρτσαν στηνΚόζιαν ,Όχι ακόμη , τους απαντώ.
Μεταφέρω τις απόψεις ενός εκάστου των μελών.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ (Πρόεδρος): Αυτό θα είναι καθαρά ανοσιούργημα, εάν πραγματοποιηθεί.
ΑΠΑΝΤΩ: Εκτιμώ τη θέση σας και έχετε όλο το δικαίωμα να εκδηλώσετε με όποιον τρόπο νομίζετε την αντίθεση σας.
ΤΑΣΑ ΒΕΛΛΙΟΥ-ΑΡΓΥΡΙΟΥ: Εγώ, Γιάννη, είμαι κάθετη και ασυμβίβαστη σετέτοια θέματα. Δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση να δεχτώ αυτή τη μεταφορά.
ΑΠΑΝΤΩ: Τάσα Χαίρομαι, όταν συναντάω τέτοιους παθιασμένους Κοζανίτες. Είστε, όπως κάποτε έγραφα για σας, ο ομφαλός της Κοζάνης, εσείς οι Κοζανίτες τωνΑθηνών.
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΒΛΑΧΟΥ: Τώρα που θα ανεβούμε επάνω την Παρασκευή για τιςΑποκριές, θα τους τα πούμε καλά να ανοίξουν «τα γκαβά τους κι να φκιάν σουστές δλιές,· ακούς ικεί να θέλουν να μιταφέρουν του Καμπαναριό;» Πού ακούσκιν αυτό;
ΑΠΑΝΤΩ: Κυρία Ελευθερία, εάν οι Κοζανίτες σκέπτονταν σωστά, πολλά στραβά θα είχαν αποφευχθεί. Υποκλίνομαι στην Κοζανίτικη φλόγα που καίει μέσα σου.
ΑΝΝΑ ΧΑΣΑΠΗ: Φοβερό και να το σκέπτομαι. Δεν θα μείνουμε αδρανείς.
ΑΠΑΝΤΏ: Σε σας ανήκει η επιλογή του τρόπου δράσεως.
Α. ΚΑΡΑΒΑ: Νομίζω ότι πέραν των άλλων που είπαν οι συνάδελφοι, δεν θα επιτρέψει και η Αρχαιολογική Υπηρεσία να γίνει η μεταφορά. Δεν είναι τόσο εύκολοτο θέμα. Εμείς πάντως δεν θα μείνουμε με σταυρωμένα χέρια.
ΑΠΑΝΤΩ: Μην επικαλείσαι την Αρχαιολογική Υπηρεσία, γιατί στην Ελλάδα όλαείναι δυνατά. Ο νοών νοείτω. Ακούγοντας όσα εξιστόρησα παραπάνω, αισθανόμουν
μέσα μου απέραντη ικανοποίηση για τους συμπατριώτες μου. Με τη θέση πουέπαιρναν, έδειχναν για μια ακόμη φορά πόσο αγαπούσαν τη γενέτειρα τους, τι αισθάνονται γι’ αυτήν και πώς αντιμετωπίζουν κάθε πρόβλημα που αφορά είτε την πρόοδο της Κοζάνης είτε τη διαφύλαξη των παραδόσεων. Έτσι, με την αταλάντευτη θέση τους ξεδιπλώνονταν όλο το μεγαλείο του Κοζανίτη που διακρίνεται σε κάθε εποχή στην ιστορία της πόλης μας. Χωρίς να τους αποκαλύψω του χνέρ που τους
έφκιασα, επέστρεψα στην Κοζάνη και δημοσίευσα τα παραπάνω στην τοπική εφημερίδα την αμέσως επόμενη Δευτέρα προσθέτοντας στο τέλος: Αγαπητοί συμπατριώτες και φίλοι , με όλη την αγάπη που σας έχω, σας κράζω Μάρτ’,Μάρτ’, Μάρτ’. Αθηναίοι Κοζανίτες, “αστόησιτι ότι σ’ν Κόζιαν γιλούμι τουν Μάρτ;.
Άλλ΄ φουρά να «προυσέχτι να θυμάστι το έθιμο» και να μη μας λέτι ότι είστι παρα-πάν Κουζιανιώτ απ’ τι μάς.
Μάρτιος 1992 στην Αθήνα. Γιάννης Κορκάς
Φωτογραφία:
Στη φωτογραφία χορεύουν αποκριάτικο χορό, και είναι ο Θανάσης Χαλκιάς , ετών 88 συμβολαιογράφος και ο Βασίλης Πασχαλίδης πρόεδρος του συνδέσμου Κοζανιτών Αθηνών, ηλεκτρολόγος- μηχανικός, απόγονος του Ιατροφιλόσοφου Γ. Σακελλάριου και της Μητιώς Μεγδάνη.
