Άνθρωπος και Βία
β. «Η ανθρώπινη ιστορία άρχισε με μια πράξη βίας» (Marx)
α. «Η βία είναι η μαμή της ιστορίας» (Φρομ)
Κανείς σήμερα δεν διανοείται πως ο Μαρξ υπήρξε υμνητής της βίας. Αυτό που έκανε ήταν μια απλή διαπίστωση για το ρόλο της βίας στη γέννηση της ιστορίας του ανθρώπου. Εξάλλου και οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν τη Βία αδελφή του Κράτους, με όλα τα παρεπόμενα και σημαινόμενα αυτής της συγγένειας. Από αυτή τη σχέση, ίσως, οι αναρχικοί άντλησαν το σύνθημα «βία στη βία του κράτους».
Στο ίδιο πλαίσιο ερμηνείας της ανθρώπινης διαδρομής κινείται και η σκέψη τoυ Φρομ που θεωρεί πως η αφετηρία της ανθρώπινης ιστορίας σημαδεύτηκε από μια αδελφοκτονία. Έκτοτε η βία κατέστη η μόνιμη συνοδός του ανθρώπου ανεξάρτητα από το επίπεδο πολιτισμού και τις επικρατούσες θρησκείες. Ο φόβος πλέον είναι μήπως η «ανθρώπινη ιστορία τελειώσει με μια πράξη βίας» και δικαιωθεί ο Αϊνστάιν στην πρόβλεψή του πως ο τέταρτος παγκόσμιος πόλεμος θα διεξαχθεί με πέτρες και ρόπαλα.
Στον κύκλο των διαπιστώσεων για τη φύση και τα ρόλο της βίας μπορεί να προστεθεί και η θέση του Φρόυντ «Ο άνθρωπος δεν είναι ένα πράο, αξιαγάπητο πλάσμα, που το πολύ πολύ να αμυνθεί όταν του επιτεθούν, αλλά στις ορμές του μπορεί να συγκαταλέγει κι ένα σημαντικό μερίδιο επιθετικής τάσης…. Γι’ αυτό ο πλησίον του… να του προξενήσει πόνους, να τον βασανίσει και να τον σκοτώσει. Homo homini lupus (ο άνθρωπος για τον άνθρωπο λύκος)˙ ποιος έχει το θάρρος μετά από όλες τις εμπειρίες της ζωής και της ιστορίας να αμφισβητήσει αυτή τη φράση;», («Πολιτισμός πηγή δυστυχίας»)…..Συνέχεια ΕΔΩ