Με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον (Πάρι Κουκουλόπουλου)

Η πανδημία προκάλεσε μια ρωγμή στον ιστορικό χρόνο, ανατρέποντας την ιεράρχηση προτεραιοτήτων που είχε επικρατήσει παγκόσμια τα τελευταία 40 χρόνια.

Η επανατοποθέτηση των ορίων μεταξύ κράτους και αγοράς, υπέρ των δημόσιων πολιτικών, είναι η πιο ορατή αλλαγή, χωρίς να είναι η μόνη.

Ο καλπασμός του ηλεκτρονικού εμπορίου, η ταχέως διευρυνόμενη εργασία εξ αποστάσεως και η εξάπλωση του delivery προκαλούν σοβαρούς τριγμούς και ανακατατάξεις πολύ μεγάλου εύρους και αγνώστων ορίων. Το ίδιο η εκρηκτική άνοδος των τιμών της ενέργειας που ενώ επηρεάζεται από την κρίση στην εφοδιαστική αλυσίδα λόγω Covid-19, ουσιαστικά απορρέει από τα μελλούμενα στο μέτωπο της Κλιματικής Αλλαγής.

Τέλος, η δημόσια συζήτηση για το ευαίσθητο ζήτημα των προσωπικών δεδομένων, πέρα από ωραιοποιήσεις και υπερβολές, αναδεικνύει μια μεγάλη αλήθεια… Εδώ και χρόνια είμαστε αιχμάλωτοι των μεγάλων αλγορίθμων που αξιοποιούν τις επιλογές και τις συνήθειές μας για να πλουτίζουν οι ιδιοκτήτες τους σε βαθμό πρωτόγνωρο στην ανθρώπινη ιστορία.

Τίποτα από όλα αυτά δεν είναι καινούργιο, τίποτα δεν είναι ίδιο όπως χθες. Η Κλιματική Αλλαγή και οι ανισότητες βρίσκονται ήδη στην κορυφή της νέας πολιτικής ατζέντας και εκεί θα κριθούν πλέον η πολιτική και οι πολιτικοί από σήμερα και τα επόμενα χρόνια. Εκεί θα κριθεί και το μέλλον της Σοσιαλδημοκρατίας στην Ελλάδα, την Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο.

Η επιστροφή των ΗΠΑ στη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα με υπογραφή Μπάιντεν και η Κεϋνσιανή αύρα στην οικονομική πολιτική του, όπως οι αντίστοιχες προτάσεις Σολτς με τις οποίες νίκησε στις γερμανικές εκλογές συνδέονται ευθέως με τα πιο πάνω και δείχνουν έναν δρόμο.

Ο ούριος άνεμος για τη σοσιαλδημοκρατία μετά από αρκετά χρόνια, στην Ελλάδα ενισχύεται από μια πραγματική διαπίστωση… Δέκα χρόνια τώρα η χώρα πορεύεται χωρίς κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ -και επτά με κυβερνήσεις χωρίς ΠΑΣΟΚ-, αδυνατώντας να βρει το δρόμο της. Όχι μόνον απουσιάζουν οι απαντήσεις στα σύγχρονα μέτωπα της Κλιματικής Αλλαγής και των ανισοτήτων, αλλά η χώρα κινδυνεύει την επαύριο της πανδημίας να βρεθεί αγκαλιά με το τρομακτικό δίδυμο έλλειμμα του 2009, που οδήγησε στη χρεοκοπία. Οι δυνατότητες που ανοίγουν με το Ταμείο Ανάκαμψης και την αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας σκοντάφτουν σε διαρθρωτικά ζητήματα, κρυμμένα κάτω από το χαλί από τις κυβερνήσεις ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ.

Το ακριβό κόστος του χρήματος παραμένει μια κλειδωμένη ανισότητα, που καθηλώνει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, και η τελευταία απόπειρα λύσης του γόρδιου δεσμού, όταν οι τράπεζες τέθηκαν σε δημόσιο έλεγχο το 2011, οδήγησε στην πτώση της τελευταίας κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ. Αντίστοιχα, η φέρουσα ικανότητα των μηχανισμών που προάγουν την ανάπτυξη παραμένει εξαιρετικά χαμηλή, καθώς η επιτάχυνση στην απονομή δικαιοσύνης και η ριζική αποκέντρωση είναι εκτός ατζέντας για τις δύο τελευταίες κυβερνήσεις.

Τσίπρας και Μητσοτάκης απέτυχαν διαδοχικά να δώσουν ελπίδα και προοπτική, όντας και παραμένοντας προσκολλημένοι σε στερεότυπα του παρελθόντος. Ο ένας κατάλαβε την Κλιματική Αλλαγή μετά την τραγωδία στο Μάτι και ο άλλος την επικαλέστηκε το 2019, για να εξαρτήσει ενεργειακά τη χώρα από το εισαγόμενο και ρυπογόνο Φυσικό Αέριο, που τελικά αποδεικνύεται και πολύ ακριβό. Διεκδικούν τη μεσαία τάξη, όταν αμφότεροι αμφισβητούν πολιτικά την περίοδο που αυτή γιγαντώθηκε με τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ. Αν τότε η ενίσχυση των οικονομικά ασθενέστερων ήταν το εφαλτήριο για τη διεύρυνση της μεσαίας τάξης, η στήριξή της σήμερα περνά από την καταπολέμηση των ανισοτήτων.

Τα σύγχρονα προβλήματα χρειάζονται φρέσκες απαντήσεις και υπάρχουν πολλά παραδείγματα.

• Η αναγκαία διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μας μείγμα προϋποθέτει τη ριζική αναβάθμιση του δικτύου διανομής και τη συμμετοχή κοινωνίας και αυτοδιοίκησης, που αγνοούνται προκλητικά.

• Η ενεργειακή φτώχεια είναι πραγματική απειλή και αντιμετωπίζεται με την προτεραιότητα όσων είναι στο κοινωνικό τιμολόγιο ρεύματος στο πρόγραμμα εξοικονόμησης και αυτοπαραγωγής. Αντί επιδομάτων, συνθήκες αξιοπρεπούς διαβίωσης.

• Οι ανισότητες τροφοδοτούνται συστηματικά και διευρύνονται καθημερινά από τη σχέση έμμεσης-άμεσης φορολογίας, που στα χρόνια του ΣΥΡΙΖΑ επιδεινώθηκε δραματικά, και τη ΝΔ να συνεχίζει στον ίδιο δρόμο, οδηγώντας τους οικονομικά ασθενέστερους στην επαιτεία των επιδομάτων.

• Η Κλιματική Αλλαγή και το μεγάλο κόστος των οδικών μεταφορών αναδεικνύουν τον σιδηρόδρομο με ηλεκτροκίνηση σε πρωταγωνιστή των μεταφορών στην Ευρώπη. Ο σιδηρόδρομος απουσιάζει από το ΕΣΕΚ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ και αγνοείται στο Ταμείο Ανάκαμψης.

Ο κατάλογος είναι μακρύς και οδηγεί σε ένα βασικό πολιτικό συμπέρασμα: η χώρα θα σηκωθεί όρθια όταν σηκωθεί όρθια η μεγάλη δημοκρατική παράταξη, καλύπτοντας το τεράστιο κενό ανάμεσα στη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ.

Αυτός είναι ο κοινός τόπος όσων παραμένουμε στο ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής, ξέροντας πολύ καλά ότι είμαστε μέρος ενός μεγάλου κοινωνικού ρεύματος που εμφορείται από την ίδια πεποίθηση.

Αυτό το κοινωνικό ρεύμα καλούμε να δώσει δυναμικό «παρών» στις κάλπες στις 5 Δεκεμβρίου, εκλέγοντας την ηγεσία της Ελληνικής Σοσιαλδημοκρατίας με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον.