Ο ερωτευμένος νέος έχει ξεχάσει τα πάντα γύρω του, ακόμα και τη μάνα του και όταν η μάγισσα-νεράιδα ερωμένη του ζητά την καρδιά της μάνας του, αυτός υπακούει στη μάγισσα…!
Είπε στον ερωμένο της η μάγισσα: «Όντας πιστά ποθείς τον έρωτά μου, πήγαινε, φέρε την καρδιά της μάνας σου και ρίξ’ την να την φάνε τα σκυλιά μου.
Ο νιος από τον έρωτα παράφορος
Απ’ το κακούργο πάθος μεθυσμένος
Το πρόσταγμα της λατρευτής του παίρνοντας
Στην μάνα του χυμάει αγριεμένος
Και μπήγει κοφτερό μαχαίρι, αλύπητος
Στα σπλάχνα που τον είχαν αναθρέψει
Και ξεριζώνει την καρδιά της μάνας του
Και στη νεράιδα πάει, να τον πιστέψει
Μ’ απ’ την ορμή παραπατώντας έπεσε
Και η καρδιά της μάνας ξεσχισμένη
Στα λασπωμένα χώματα κυλίστηκε
Και μέσα εκεί στη λάσπη κυλισμένη
Στον γιό της λέει, στενάζοντας βραχνά
«Μη χτύπησες παιδί μου πουθενά»;
Είναι η αγάπη της μάνας στο παιδί της. Είναι μια ιστορία που ακούγαμε μικροί από τη μάνα μας. Η περιπέτεια της καρδιάς της μάνας. Την ξερίζωσε ο γιός της, για να ικανοποιήσει την επιθυμία της μάγισσας-νεράιδας και ερωμένης του. Για να κερδίσει την αγκαλιά της, υπάκουσε στην προσταγή της να ξεριζώσει την καρδιά της μάνας του και να την ρίξει στα σκυλιά της. Επιστρέφοντας όμως, ταραγμένος όπως ήταν, έπεσε στις λάσπες. Τότε η ξεριζωμένη καρδιά της μάνας τρόμαξε και ρώτησε το γιό της «μη χτύπησες παιδί μου πουθενά»;
Μια συγκλονιστική ιστορία που ακούγαμε από παιδιά. Το ποίημα έγραψε ο Γάλλος φιλέλληνας ποιητής και ακαδημαϊκός Ζαν Ρισπέν (1849-1926). Το ποίημα δημοσιεύτηκε στη συλλογή του «La Gla”, στο Παρίσι το 1881.
Ο ποιητής λέει ότι η ιστορία αυτή αναφέρεται σε ένα παλιό γαλλικό τραγούδι για κάποιον ναύτη, που δεν σεβόταν τη μητέρα του. Είναι μια συγκινητική ιστορία της λαϊκής παράδοσης, που ο Ζαν Ρισπέν (αλγερινής καταγωγής) την μετέφερε στο χαρτί και οι ευαίσθητες πένες την μετέφεραν στις τοπικές παραδόσεις άλλων κρατών. Μια ιστορία που πέρασε τα γαλλικά σύνορα και πέρασε σε όπερες, διηγήματα και στον κινηματογράφο. Στην Ελλάδα την ιστορία με ποιητική παραλλαγή την μετέφερε ο Άγγελος Βλάχος (1917).
Την παραλλαγή αυτή μελοποίησε στην όπερα ο Νικόλαος Χατζηαποστόλου, η οποία δημοσιεύτηκε και σε σχολικά βιβλία. Η ιστορία της θυσίας της μάνας από τον παθιασμένο γιό και η αγάπη της μάνας, που πέρασε στην καθημερινότητα του λαού.
Ακολούθησαν πολλές παραλλαγές, με την τελευταία το 2005 από τον τραγουδιστή Παντελή Θαλασσινό.
Ο Ζαν Ρισπέν ήρθε στην Αθήνα το 1912 και ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου τον ονόμασε «Ποιητή των ζητιάνων, των αστέγων και των απάχηδων. Κοινωνικό αγωνιστή και επαναστάτη!
Για την Ελλάδα ο ποιητής είπε πως είναι «το υπερεξαίσιο και αδαμάντινο άνθος που λαμπρύνει την ανθρωπότητα» και πως «όταν η γη θα ξεψυχά στο Διάστημα, η τελευταία λέξη της θα είναι: Αθήνα»!
Κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα το 1912, τιμήθηκε από τον βασιλιά Γεώργιο Α’ με τον Ταξιάρχη του Ελληνικού Τάγματος του Σωτήρος.
Διαμαντής Θ. Βαχτσιαβάνος
