Μιχαλάκης Καραολής και Ανδρέας Δημητρίου, οι πρωτομάρτυρες της ΕΟΚΑ για την Ένωση με την Ελλάδα (Διαμαντή Βαχτσιαβάνου)
Κάποια εποχή που έμενα στο Χαλάνδρι Αττικής, στο επόμενο τετράγωνο ήταν η οδός «Καραολή και Δημητρίου». Από τότε μου ήταν γνωστοί οι δύο αυτοί ήρωες, που υπήρξαν οι πρώτοι αγωνιστές του Κυπριακού Αγώνα και που δικάστηκαν σε θάνατο και εκτελέστηκαν με απαγχονισμό από τους βάρβαρους Άγγλους δυνάστες.
Ο Μιχαλάκης Καραολής γεννήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 1933 στο Παλαιοχώρι Πιτσαλιάς και στις 28 Αυγούστου 1955, μαζί με τον συναγωνιστή του Ανδρέα Παναγιώτου, σκότωσαν τον προδότη αστυνόμο Ηρόδοτο Πουλλή.
Στις 28 Οκτωβρίου καταδικάστηκε σε θάνατο, παρόλο που ο αστυνόμος σκοτώθηκε από τον Παναγιώτου. Παρά τα όσα βασανιστήρια, δεν πρόδωσε τους συναγωνιστές του!
Ο Ανδρέας Δημητρίου γεννήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 1934 στον Άγιο Μάμα Λεμεσού και εντάχθηκε στην ΕΟΚΑ από τους πρώτους.
Στις 10 Μαΐου 1956 ο Μιχαλάκης Καραολής και ο Ανδρέας Δημητρίου απαγχονίστηκαν στις κεντρικές φυλακές Λευκωσίας και η δολοφονία τους προκάλεσε παγκόσμια αντίδραση. Στην Αθήνα την προηγούμενη ημέρα, 9 Μαΐου 1956, έγιναν διαδηλώσεις κατά της θανατικής εκτέλεσης και υπέρ της ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα και από τις συγκρούσεις διαδηλωτών και αστυνομικών 7 διαδηλωτές έχασαν τη ζωή τους και δεκάδες οι τραυματίες.
Προς τιμήν των δύο αυτών ηρώων, πολλοί δρόμοι σε Ελλάδα και Κύπρο φέρουν το όνομά τους.
Την εντολή για τη δολοφονία έδωσε ο θηριώδης δυνάστης και κατακτητής Χάρντινγκ, ο οποίος εφάρμοσε κάθε μέσο που θεωρούσε κατάλληλο, για να κάμψει το φρόνημα των Κυπρίων για ένωση με την Ελλάδα. Είχε στα χέρια του δύο αγωνιστές, τον Μιχαλάκη Καραολή και τον Ανδρέα Δημητρίου, οι οποίοι άντεξαν στα βασανιστήρια και δεν έγιναν προδότες συμμαχητών τους. Ο Χάρντινγκ εξέδωσε διαταγή να απαγχονιστούν οι δύο πρωτομάρτυρες για να τρομοκρατηθούν οι αγωνιστές.
Τα γεγονότα του εγκλήματος της 10ης Μαΐου έτους 1956 και η αγανάκτηση των κρατουμένων στα κρατητήρια της Κοκκινοτριμιθιάς διασώθηκαν δια περιγραφής του αγωνιστή της «Ομάδας Ουρανός» και αργότερα αρχιμανδρίτη, τον Σάββα Αχιλλέως, στα απομνημονεύματά του «ΟΜΑΔΑ ΟΥΡΑΝΟΣ – ΑΠΟ ΤΑ ΚΡΑΤΗΤΗΡΙΑ ΚΟΚΚΙΝΟΤΡΙΜΙΘΙΑ 10 Μαΐου 1956
Την 10η Μαΐου, ημέρα Πέμπτη και ώρα 4η πρωινή, εξετελέσθησαν εις τας κεντρικάς φυλακάς Λευκωσίας, ο Μιχαλάκης Σάββα Καραολής και ο Ανδρέας Δημητρίου.
Ο Δημητρίου απηγχονίσθη την 3η πρωινή, ενώ ο Καραολής υποχρεώθη να ίσταται πλησίον του και να παρακολουθεί τον απαγχονισμό του συμπατριώτου του. Ο Καραολής, όπως είπε ο αδελφός του Ανδρέας Καραολής, απηγχονίσθη την 4η πρωινή, αμφότεροι τάφηκαν εις τας κεντρικάς φυλακάς.
Όταν ηκούσθη το θλιβερόν τούτο μήνυμα, όλοι οι κρατούμενοι εις Κοκκινοτριμιθιά έκαμαν απεργία επί 48 ώρες και έφεραν μαύρα περιβραχιόνια και 40 ημέρες να τηρούμεν μονόλεπτον σιγήν έκαστο απόγευμα και ψάλλομεν τον Εθνικόν Ύμνον. Και επί οκτώ ημέρες να μην ακούωμεν μουσική και να παύσουν τα διάφορα παιχνίδια.
Περί την 2 πρωινή ήλθε στα διαμερίσματά μας ο ιερεύς Παπαστυλιανός εκ Κυπερούντος. Αφού δακρυσμένος ησπάσθη τον αδελφό του ήρωός μας του είπε: Να σφίξεις την καρδιά σου σαν του λιονταριού. Οι άτιμοι οι Άγγλοι εξετέλεσαν τον αδελφό σου και τον Δημητρίου. Ο αδελφός σου όμως δεν απέθανε, το όνομά του θα μείνει αθάνατον. Εστάθη ως την τελευταία στιγμή ψύχραιμος και λεβέντης με Ελληνική ψυχή. Τότε ο αδελφός του ήρωος Ανδρέας Καραολής με κατασυντριμμένη την ψυχή από την θλιβερή αυτή είδηση του ιερέως, είπε προς αυτόν: «Οι άτιμοι τον εκρέμασαν. Να τους καταραστείς παπά, να πληρώσουν το αίμα του αδελφού μου και να εξαφανιστούν από τη γη».
Και ο ιερεύς ύψωσε τα τρεμάμενα χέρια στον ουρανό και με σφιγμένα δόντια και με τρέμουσα φωνή είπε «την κατάρα μου να ’χουν και να εξαφανισθούν από τη γη, οι άτιμοι θα το πληρώσουν».
Την Κυριακή, τρεις ημέρες μετά την εκτέλεσή τους, ο συγκρατούμενος Κώστας Λοΐζου εξύμνησε τους δύο ήρωες στην εκκλησία των κρατητηρίων με ωραία και πατριωτική ομιλία. Είπε: «Η μητέρα Ελλάδα και η πονεμένη κόρη της Κύπρος θρηνούν τα δολοφονημένα παιδιά τους, που η αγχόνη του τυράννου Χάρντινγκ αντί για το θάνατο τα οδήγησε στο πάνθεον των αθανάτων ηρώων».
ΑΘΑΝΑΤΟΙ
Πηγή: «ΠΑΤΡΟΣ ΣΑΒΒΑ ΑΧΙΛΛΕΩΣ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ – ΟΜΑΔΑ ΟΥΡΑΝΟΣ»
Διαμαντής Θ. Βαχτσιαβάνος
