Μικρόκαστρο και Ι.Μ. “Παναγίας Ελεούσας” Μικροκάστρου

Το Μικρόκαστρο φαίνεται πως έχει ζωή 1000 & πλέον ετών, με διάφορες ονομασίες. Ο πέτρινος σταυρός σε τάφο ιερέα στο Άγιο Αθανάσιο, με ημερομηνία 1050, δείχνει τα χρόνια του οικισμού!

 

 

Τσαρούσινον, Τσιαρούσινον, Τσερούσινον, Τσιρούσινον κλπ, είναι μερικές από τις ονομασίες του χωριού!

Το 1927 μετονομάστηκε σε Μικρόκαστρο, λόγω του βουνού “Καστράκι” Σιατίστης & του Κάστρου (Σβέρνικο – Γαλατινής)!

Τσιαρούσινο – Τσαρούσινο, σημαίνει κάτι που ανήκει στον βασιλιά, βασιλικό χωριό!

Το χωριό το βρίσκουμε σε διάφορες τοποθεσίες, πριν έρθει στην σημερινή πριν χρόνια, μετά την συνένωση των οικισμών Σταυρός – Μπάρα, Αϊ Γιάννη, Αϊ Θανάση, που έγινε με Φιρμάνη του 1683 & Διαταγής του Αλή Πασά των Ιωαννίνων το 1789. Ήταν πασαλίκι του Αλή Πασά!

Πρίν “ανεβεί” στην σημερινή του θέση, βρισκόταν ο οικισμός κοντά στην Ι.Μ., αλλά λόγω της υγρασίας που υπήρχε & τα πολλά κουνούπια, αρρώσταιναν τα παιδιά (ελονοσία) & το πήγαν πιο πάνω!

Προβάλλεται το Μικρόκαστρο στο πανελλήνιο & είναι γνωστό, από την Ι.Μ. “Παναγίας της Ελεούσας”!

Στην 10/ετία του “50 έγινα τα Ευαγή Ιδρύματα Πρεβεντόρειον – Γηροκομείον – Ορφανοτροφείον – Γεωργική & Οικοκυρική Σχολή. Τα εγκαίνια Γεωργικής & Οικοκυρικής Σχολής, έγιναν το 1954 από τον βασιλέα Παύλο & για την πρόοδο – χρηματοδότηση των Ιδρυμάτων φρόντισαν έξυπνα οι Μητροπολίτες Σισανίου – Σιατίστης Πολύκαρπος & Ιάκωβος, φέρνοντας επίσκεψη στην Ι.Μ. την βασίλισσα Φρειδερίκη (1956) & τον πρωθυπουργό Κ. Καραμανλή (1957). Από την τότε Οικοκυρική Σχολή αποφοιτήσαν οι πρώτες ράφτρες & ο Ελβετικός Ερυθρός Σταυρός τις έδινε δώρο την ραπτομηχανή “Σίγκερ”!

Ήταν σοβαρή η φροντίδα & η βοήθεια από τον Ελβετικό Ερυθρό Σταυρό!

Τα ιδρύματα έκλεισαν στις 13/9/1982, αφήνοντας σοβαρό & μεγάλο κενό στην φροντίδα ορφανών (Ορφανοτροφείο) & γερόντων (Γηροκομείο)!

Η Ι.Μ. είχε αρχικά χωμάτινο δάπεδο & μετά ακολούθησαν πολλές μορφές πλακόστρωτες!

Η “Παναγία Ελεούσα” είναι το οικόσημο της Ι.Μ.Π.Μ.

Δεν υπάρχουν ιδρυτικά έγγραφα για την ίδρυση της Ι.Μ., ούτε για την ανίδρυση ή για τις επισκευές & αναφέρονται διάφορες χρονολογίες, κατ’ εκτίμηση όσων ασχολήθηκαν. Αν υπήρχαν έγγραφα για την ίδρυσή της αυτά χάθηκαν, ίσως κάηκαν, γιατί υπήρξαν πυρκαγιές που κατέστρεψαν την Ι.Μ.

Ο Αν. Ζ. Μπέλλος που ασχολήθηκε με την ιστορία της Ι.Μ., επιμένει στο 1450, σε συνδιασμό των γεγονότων της Δυτικο – Μακεδονικής Επανάστασης του 1444 – 1449!

Με την άλωση της Θεσσαλονίκης το 1330 από τους Τούρκους, ήρθαν στον τόπο μας φυγάδες Θεσσαλονικείς & μετοικήσαντες Βλάχοι! Ίδρυσαν τότε το Μοναστήρι καλόγεροι των Βυζαντινών Μοναστηριών Θεσσαλονίκης, που είχαν Καθολικό την Παναγία Χαλκέων. Πρώτα τοποθετήθηκε η εικόνα της Οδηγήτριας & αργότερα η εκόνα της Ελεούσας!

Η “Παναγία Ελεούσα” έχει ένα σχίσιμο στην μέση της εικόνας, που έγινε κατά την μεταφορά της με μουλάρι στην περίοδο που θα μπαίνανε οι Ιταλοί στο χωριό, το 1940. Φοβούμενοι οι κάτοικοι μήπως πάρουν οι Ιταλοί την εικόνα, την μεταφέραν με μουλάρι για να την κρύψουν. Κατά την μεταφορά έγινε αυτό το σχίσιμο!

Το 1493 όλο το Μοναστηριακό συγκρότημα & ο Ναός επισκευάστηκαν – συμπληρώθηκαν. Με το φιρμάνι του 1540 απαγορεύτηκε η ίδρυση, ανίδρυση, επισκευές Ναών & Ιερών Μονών, οπότε η Ι.Μ.Π.Μ. σχεδόν μαράζωσε, όπως έμεινε αφρόντιστη. Αργότερα η Μονή, πήρε πάλι ζωή & φροντίδα!

Παραθέτουμε φωτο από την παλιά Ι.Μ., πριν την ανακαίνιση & την μετατροπή της σε γυναικείο Μοναστήρι!

Διαμαντής Θ. Βαχτσιαβανος