Μοντέρνοι Καιροί» – Η έναρξη κύκλου προβολών από την Ομάδα Κινηματογράφου του «Κοινόν των Κοζανιτών
Την Παρασκευή 8/8 με πρωτοβουλία της ομάδας κινηματογράφου του συλλόγου ¨Κοινόν
των Κοζανιτών¨έγινε στο Μουσείο Συγχρονης Τοπικής Ιστορίας Κοζάνης η προβολή της
ταινίας του Τσάρλι Τσάπλιν «Μοντέρνοι Καιροί». Θα ακολουθήσει μια σειρά προβολών άλ-
λων ταινιών και συζητήσεων γύρω από μια θεματική ενότητα που την ονομάζουμε «Ιστορί-
ες Ιμπεριαλισμού». Σκοπός είναι να αναδειχθεί μεσα από αυτή την πρωτοβουλία ο τρόπος
που ο αναπτυγμένος δυτικός καπιταλισμός προσπαθεί να αναδείξει μεσω του κινηματο-
γράφου την πολιτιστική του δήθεν υπεροχή και να δικιολογήσει το αποικιοκρατικό του πα-
ρελθόν και τις εθνοκτονίες, τις πολιτισμοκτονίες και τις ληστείς που διέπραξε σε βάρος άλ-
λων ιστορικών εθνών μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και το Ελλήνικό έθνος.
Οι ταινίες αυτές είναι:
α) Ο Ροβινσώνας Κρούσος.
β) Ο Κόμης Μοντεχρίστο.
γ) Ο Λώρενς της Αραβίας.
δ) Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες.
Η ταινία «Μοντέρνοι Καιροί» είναι μια σφοδρή κριτική του Τεϊλορισμού, ενός συστήματος
διοίκησης και οργάνωσης της εργασίας που εισήγαγε στις αρχές του 20ου αιώνα ο Τέιλορ.
Ο Frederic Winslow Taylor(1856-1915) ήταν αμερικάνος μηχανικός και θεωρείται ο ¨πα-
τέρας¨της επιστημονικής οργάνωσης της εργασίας. Δούλεψε αρχικά ως μηχανουργός και
αργότερα ως διευθυντής παραγωγής και ανέπτυξε μεθόδους για να αυξήσει την παραγωγι-
κότητα μέσα από την ανάλυση και τυποποίηση των εργασιακών διαδικασιών. Το πιο γνω-
στό και επιδραστικό του βιβλίο είναι «The Principles of Scientific Managment»(1911) που
θεωρείται θεμέλιο της βιομηχανικής διοίκησης του 20ου αιώνα.
Βασικές αρχές του Τεϊλορισμού είναι:
1. Επιστημονική μελέτη της εργασίας-παρατήρηση, μέτρηση, καταγραφή και επιλογή της
καλύτερης μεθόδου.
2. Επιλογή και εκπαίδευση εργαζομένων με βάση τις ικανότητες τους για συγκεκριμένες
εργασίες.
3. Σαφής κατανομή ευθυνών ανάμεσα σε διευθυντές και εργάτες.
4. Αμοιβή με βάση την παραγωγικότητα (μισθός με το κομμάτι)
Ο Τεϊλορισμός εξελίχθηκε στον Φορντισμό που πήρε το όνομά του από τον Henry Ford
(1853-1947), ιδρυτή της Ford Motor Company. Είναι η σε όλους μας γνωστή γραμμή παρα-
γωγώγης. Επίσης ένα αντίστοιχο σύστημα οργάνωσης της εργασίας αναπτύχθηκε στη Σο-
βιετική Ένωση μετά το 1935 γνωστό ως Σταχανοφισμός, εμπνευσμένο από τα επιτευγματα
του Alexey Stakhanov (1906-1977)
Και τα τρία αυτά συστήματα βλέπουν τον άνθρωπο απλά σαν ένα παραγωγικό ον, σαν
ένα εξάρτημα της μηχανής. Παραβλέπουν το γεγονός ότι οι άνθρωποι έχουν συναισθήμα-
τα, λογική, είναι κοινωνικά και πολιτικά όντα, έχουν ανάγκη τον ελεύθερο χρόνο για να χα-
ρου, να μορφωθούν, να διασκεδάσουν, να ερωτευθούν.
Όταν πια το φορντικό μοντέλο παραγωγής έχει πλέον εισβάλλει για τα καλά στον τρόπο
εργασίας των ανθρώπων σε μια Αμερική που το οικονομικό κραχ του1929 την βύθισε στην
ανεργία, στη φτώχια, την εσωτερική μετανάστευση, εν πολλοίς στην απελπισία, ο Τσάρλι
Τσάπλιν έρχεται με τους «Μοντέρνους Καιρούς» να ασκήσει δριμύτατη κριτική σ΄αυτό. Και
το κάνει καταδεικνύοντας τις αρνητικές συνέπειες αυτού του μοντέλου που αποξένωνε τον
εργάτη από το προϊόν της εργασίας του, του αφαιρούσε την σκέψη, την επινοητικότητα,
δημιουργικότητα, του δημιουργούσε αμέτρητα ψυχολογικά προβλήματα και τον καθιστούσε
δούλο του αφεντικού. Ενός αφεντικού που η μόνη του έγνοια ήταν η αύξηση του κέρδους.
Το 1936 όταν γυρίστηκε η ταινία, ο φορντισμός βρίσκεται σε μεγάλη ευημερία. Η εργασία
κατακερματίζεται σε μικρές επαναλαμβανόμενες λειτουργίες, οι οποίες έπρεπε να γίνονται
σε όσο το δυνατόν μικρότερο χρόνο, προκειμένου να παράγεται μεγάλη ποσότητα προϊ-
όντων και ν΄αυξάνεται στο μέγιστο βαθμό η αποδοτικότητα των μηχανών. Υποτίθεται ότι
μ΄αυτό τον τρόπο θα εξασφαλιζόταν εργασία σε πολλούς ανθρώπους και ένα αξιοπρεπές
επίπεδο διαβίωσης. Μια ποιότητα ζωής που με τη σειρά της θα εξασφάλιζε την ατομική
ελευθερία, ένα όμορφο σπιτικό, μια καλύτερη δουλειά, καλύτερες συνθήκες ζωής. Ο Τσάρλι
Τσάπλιν αποδεικνύει με πολύ χιούμορ, αλλά και με εύστοχο και ειλικρινή τρόπο ότι τίποτε
από όλα αυτά δεν συνέβαινε.
Ο Τσάρλι Τσάπλιν είναι ένας ιδιοφυής κωμικός, αλλά και ένας σπουδαίος σκηνοθέτης. Ο
ίδιος όχι μόνο πρωταγωνιστούσε, αλλά ήταν επίσης ο σεναριογράφος, σκηνο-
θέτης και συνθέτης της μουσικής των ταινιών του. Η παγκόσμια καταξίωση ήρθε μέσα από
τις μεγάλου μήκους ταινίες του, όπως οι Μοντέρνοι καιροί, Ο μεγάλος δικτάτωρ, Τα φώτα
της πόλης, Ο κύριος Βερντού.Το 1952, στο απόγειο του Ψυχρού Πολέμου και της Μαύρης
Λίστας, έπεσε σε δυσμένεια λόγω των αριστερών πολιτικών φρονημάτων του. Ενώ ταξί-
δευε προς το Λονδίνο, έμαθε την απόφαση του αμερικανικού Υπουργείου Δικαιοσύνης να
πάρει τη βίζα του και επομένως το δικαίωμα επιστροφής. Μετά από αυτό το γεγονός πα-
ρέμεινε οριστικά στην Ευρώπη, και πιο συγκεκριμένα στο Βεβέ της Ελβετίας, όπου πέθανε
στις 25 Δεκεμβρίου 1977. Στο διάστημα αυτό ταξίδεψε στην Αμερική μόνο μια φορά, το
1972, προκειμένου να παραλάβει το ειδικό Τιμητικό Όσκαρ για τη συνεισφορά του στην
έβδομη τέχνη, κερδίζοντας το μεγαλύτερο σε διάρκεια χειροκρότημα της ιστορίας των βρα-
βείων. Το 1995 σε μία παγκόσμια μελέτη σε κριτικούς κινηματογράφου, ο Τσάπλιν ψηφί-
στηκε ως ο καλύτερος ηθοποιός στην ιστορία του κινηματογράφου.
Όταν ολοκληρωθεί αυτός ο κύκλος προβολών θα κάνουμε ένα αφιέρωμα στη ζωή και το
έργο του.
Η ομάδα κινηματογράφου του συλλόγου «Κοινόν των Κοζανιτών»
