ΜΠΑΡΑΚΟΣ-«ΛΥΚΟΔΡΟΜΙΟ…» ( Από τα ήθη και έθιμα-Ιστορία της Λευκοπηγης)

Ανεβαίνοντας με την πεζοπορική ομάδα , απ τα Πεζούλια ,το Μπουραζάνη και το Σέλωμα τη διαδρομή για το Μπαράκο τη Βίγλα και την Αγροκερασιά του ορεινού βοσκοτόπου της Λευκοπηγης , δεν είναι μόνο η σωματική και πνευματική άσκηση στο θαυμάσιο φυσικό περιβάλλον και το απολαυστικό τσίπουρο που ακολουθεί όταν φτάνουμε στον τετράκλωνο κέδρο ή στον Αϊ-Θανάση στο Ζγκόστι.!
Εκείνο που προκαλεί μεγαλη εντύπωση μαζί με θαυμασμό είναι η προαιώνια, ιδανική μπορώ να πω, οργάνωση της αγροτοκτηνοτροφικης ζωής των προγόνων μας στην ορεινή ύπαιθρο , που εκμεταλλεύονταν ,τις περισσοτερες φορές συλλογικά, στο έπακρο τις δυνατότητες που τους παρείχε η φύση ακόμα και στα σχετικά άγονα χωράφια.!!!
Στο οροπέδιο του Μπαράκου μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1960 περίπου σπέρνονταν σχεδόν όλα τα ισιάδια , οι πλαγιές και οι ραχουλες που μπορούσαν να παράξουν λίγη βριζα και κυρίως σιτάρι που γίνονταν καλύτερο και πιο καθαρό γιατί το μέρος δεν τόπιανε ο καυτός «λίβας» του καλοκαιριού…
Εκεί φυσούσε και φυσάει πάντα δροσερός αέρας , σαν αρκοντισιον , όλο το καλοκαίρι και γι αυτό το λόγο στο Μπαράκο «έβαζαν» επισης τις πρόβατόστρουγκες , γιατί όπως είναι γνωστό τα πρόβατα δεν αντέχουν όσο τα άλλα ζώα την πολύ ζέστη…
Ακόμα υπάρχουν «απείραχτα» σχεδόν απ το χρόνο τα έξι6) πέτρινα αλώνια , στα οποία εκτός απ τους ιδιοκτήτες αλώνιζαν κι άλλες οικογένειες Λευκοπηγιωτών απ τα διπλανά χωράφια .
-Λίγο πριν απ το λάκο της βίγλας στο δεξιό πλάϊ συναντάς τα δυο «Παρτωνάθκα» αλώνια με τις αχυρώνες τους , στις οποίες αποθήκευαν το άχυρο , αφού έπαιρναν στα σπίτια τον καρπό του σταριού , το οποίο άχυρο το κατέβαζαν σε δίχτυα με τα ζώα στο χωριό την περίοδο της βαρυχειμωνιάς όταν τελείωνε το άχυρο που είχαν αποθηκεύσει στις αχυρώνες του χωριού.
-Πιο πάνω λίγο πριν από τη βρύση του Μπαράκου ,που κατασκευάστηκε για το πότισμα μικρών και μεγάλων ζώων, με λεκάνες στα μέσα της δεκαετίας του 1950, πάλι δεξιά συναντάς το έτοιμο σχεδόν από τη φύση «πλακένιο αλώνι» που χρησιμοποιούνταν από τις οικογένειες «Παπαστεργιου»-Παπαδόπουλου ,των «Λαζάδων»-Φλώρου , Παπακωσταδων κ. α.χωριανών .
-Μετά τη βρύση λίγο πιο πάνω αριστερά , πηγαίνοντας για την Αγροκερασιά συναντάς του «Τσιρουϊάννη»-Τσιρου Ιωάννη ή του «Λούη»-Βαταλη Λάζαρου το αλώνι με δυο-τρεις αχυρώνες , όπου αλώνιζαν και κάποιοι «Λιτσαίοι»(Θανασης Λιτσιος) κ. α.
– Ανεβαίνοντας πιο πάνω στην κορφή της μικρής Αγροκερασιας κάτω απ το Σαλιάγα προς το μέρος της Μεταμόρφωσης κατα μήκος του λακου στη ράχη δώθε απ τα «Κοκκινώγεια» αγναντεύοντας κάτω δεξιά αντικρύζεις από μακρυά το πιο όμορφο και λαμπερό στον απογευματινό ήλιο με κοκκινοκίτρινες πλάκες το «Πανάθκο»-Βατάλη Πάνου…τ αλώνι με την αχυρώνα και την καλύβα το οποίο μοιάζει με ελικοδρόμιο.! (προϊστορικό «λύκοδρόμιο» το χαρακτήρισα προ δεκαετίας περίπου αστειευόμενος και πειράζοντας το μεγαλοξαδερφο Πάσχο ή Παντελη Πάσχο, που μαζί με τη γυναίκα του τη Βάσω και τα ξαδέρφια Κώστα Καραπατσιο και Γιάννη Τσιολακη τους ανέβασα , τους ξενάγησα και τους «φιλοξένησα» κατω απ το δροσερό ίσκιο του τετρακλωνου κέδρου της Αγροκερασιάς ..!)
Αξίζει να σημειώσω ότι ο Θείος μου Παντελής Βατάλης μου είπε ότι γύρω απ το Πανάθκο τ αλώνι είχαν και καλλιεργούσαν γύρω στα εβδομήντα στρέμματα χωράφια .!
Τον τόπο αυτό με το πανέμορφο , με πολύχρωμα πετρώματα , ποταμάκι που κυλάει δίπλα του με δεκάδες κελαρυστά καταρακτάκια τον περπατάμε και τον απολαμβάνουμε σχεδόν κάθε χρόνο με την ορειβατική ομάδα.
Το τελευταίο αλώνι βρίσκεται λίγο πιο πέρα απ το Πανάθκο , και είναι το «Κεροστάθκο τ αλώνι» με αρκετά χωράφια γύρω του , μέσα σ έναν πυκνό πουρναρότοπο σ ένα ύψωμα λίγο πριν φτάσουμε κι αντικρίσουμε την εκκλησία τ Αϊ-Νικόλα στην τοποθεσία «Γιαμαλή» της Μετμορφωσης.
Εκτος από τα αλώνια τις αχυρώνες και τις καλύβες που τα συνοδεύουν υπήρχαν αρκετές προβατόστρουγκες και μικρά και μεγάλα γελαδομάντρια , καθως και αλλά άξια λόγου στοιχεία της ιστορίας και της παράδοσης μας στο οροπέδιο του ΜΠΑΡΑΚΟΥ που αξίζει και ελπίζω να αναφερθούμε με λεπτομερειες μια επόμενη φορά…
Υ. Γ
Εκτός από κάποια βιωματικά στοιχεία , πολλές πληροφορείς πήρα από τον αξιομνημόνευτο φίλο του πατέρα μου Νίκο Παπαδόπουλο τον επονομαζόμενο «Τσάκαλο».!

Γιώργος Μητλιάγκας