Ντριάνουβνο κουίζ…Άιντι νασι ισύ; Ποιός θα βουηθήσ’ του Ντάφα;
Ντριάνουβου…κουντά τουν αλουνάρ … του 1938.. χαραΐ.
Γράφει ο Παναγιώτης Κωστόπουλος
Ου Ντάφας ου Πνάκας μι τ’ όνουμα ου πιταλουτής, απ του Μπουγατσκό , φτάν στου Ντριάνουβου. Ίντους καβάλα σ’ ένα μπλάρ, ιουμάτου τσιουβάλια, τσιουβαλούλια , τρουβάδια μ’ όλα τα τσιμπράτσκαλα τ’ς δλειάς τ’ πιταλουτή.
Τραβάει ίσια στουν κατ’ του μαχαλά, στ’ αλών’ τ’ Μηνά τ’ Νάτς. Έχ συμφουνή, συνουήθκιν να ρθούν καμπόσ’ Ντριανουβνοι να πιταλώσν τα πράματα τς. Μπλάρια , γουμάρια, καναδυό άλουγα, ίντα διμένα τριιούρ απ’ τ’ αλών , σι τσινάρια σι γκουρτσάγκαθα , σι παρμακλίκια (απού κάγκιλα) που φλάγν τα νουβρούδια απού τα σπίτια.
Ου Ντάφας, ινώ ταυτόχρουνα ξιφουρτών’ του μπλάρ τ’ ( τα τσιουβαλούλια μι καρφιά, μι πέταλα..ιργαλεία..ξτριά σαν τσιούτσιανα ταχράδια, σφυριά, σκιπάρια, ένα τσιουβαλούλ μι τα παλιά τα ρούχα τς δλειάς κλπ) χιριτάει τς Ντριανουβνοί..
Ντάφας : Γειά σας ρε πιδιά…τι φκιάντι;; είστι όλ’ πουτσούλις;;; (ουρσουζλίκαβ;; μη γκαργκαλιέστι…είνι ιμπιριστατουμένους ιπιστιμουνικός σύνθιτους όρους τς Ντριανουβνικής, που αντάμα μι του μπούρας σημαίν ότι είσι γιρός… υγιής.Είσι μπούρας κι πουτσούλας;;; ρουτούσαν..είσι γιρός, υγιής δηλ.)
Ακούουντι καμπόσις φουνές « Καλά είμιστι ρε Ντάφα…όπους μας μουλουγούσαν. Ισύ;;»
Ντάφας: Καλά είμι κι γώ ρε πιδιά…μόνι…άκσιτι.Να κάμουμι μια συμφουνή. Ιπειδή στου τσιαρδίμ στου Μπουγατσκό,του μισμέρ, καρτιρούμι κάτ’ μουσαφιραίοι.. κάτ σμιθιροί απ τ’ Χρούψτια κι κατ σόϊα απ του Γκινόσ’ , να χιρίσουμι…να βάλουμι ιβλουγιτό, για να σώσουμι ψιά νουρίτυρα,..όχ κατουπίτυρα πάντους απ’ του γιόμα ..ιντάξ;;.
Όλ σνάζν τς τζιουμανίκις… ότι συμφουνούν
Ου Ντάφας, πιτάχιτι σβέλτα , ουπίσου απου κάτ ντρίτζκις ..κι αλλάζ βάν τα παλιά..τα ρούχα τς δλειάς
Ενακένα …χιρνούν. Φερν οι χουριανοί τα πράματα τς κι ή τα δεν σι ένα παλούκ, που είνι καρφουμένου στν άκρα στ αλών’…η τα τσακών απ’ τα καπίστρια. Ου Ντάφας χιρνάει …πρώτα μιτράει τι πέταλου θέλ κάθι μπλάρ, ύστιρα τσακών του ξτρί κι πιλικάει τς πατούσις απ’ τα πράματα, κι στουν πάτου..τάκα-τούκα, τάκα-τουκα βάν τα πέταλα. Είνι σβέλτους ..σούρπιτους.. σών αγλίγουρα. Μόλις σών , κάθι νοικουκυρς π’ μπιτίζ’ ..τουν πλιαρών.
Κανά δυό ζουντανά είνι σινάστριγα.. ακάτσουτα κι κουρντιζουντι εύκουλα. Κουτσούν κιόλαντς κι μπουρούν να σι φκιάσν γιρό ζαράλ. Ου Ντάφας ξερ’ τ’ δλειάτ. Τα βάν παΐδις στα πουδάρια ..τα θλικών’ κι δεν κάμν …γκκ.
Σιγά-σιγά..α του ένα του μπλάρ, α τ’ άλλου του γουμάρ..α τ’ άλουγα χιρνούν σων. Στουν πάτου απουμέν’ μόνι ένα.Τ’ Χρήστου τ’ Στερ’ τ’ Αντρία του μπλάρ
Ντάφας: Άϊντι Χρήστουμ…αει ανάγκαζι.. να σώνουμι
Χρήστους τ’ Στερ’:Καλά ρε Ντάφα , θα σφιχτώ..ασι έχου κι κι γω δλειές κι πρεπ να σώνου νουρίς.
Βαν του μπλάρ στου ζγό κι τάκα-τούκα..του μπιτιζν κι αυτό.Ου Χρήστους, πλιαρών κι αυτός τουν Ντάφα ..τουν χιριτάει κι παει- παει κι αυτός…καϊπιώνιτι ..σκαπιτάει.
Ου Ντάφας απουμέν μόναχους..αυτός κι του μπλάρ τ’. Σκώνιτι ουρθός κι τιζαρώνιτι ψίχα , γιατί τοσ’ ώρα..καταής… τα κούκουρα…πιάσκιν. Τιριάζ ψίχα τν τραϊάσκα…κι σκών’ σιαπάν του μουρέλουτ κι τηράει κατ’ τουν ήλιου. Συλουϊάζ: « Ωρέ θέλ καμπόσου να ρθεί μισμέρ. Προυφταίνου να πιταχτώ ψια στου καφινείου τ’ Λιόλια…να ρφίσου καμιά βιρανιά».
Τσακών του τζιόπ… μπαμπατσκους ..ιουμάτους παράδις. Χαμουγιλάει για του μπιρικιάτ. Βγάν τς παράδις κι τς ρουκών στου τζιόπ απ του γιαλέκου απ τα καλά τα ρούχα. Πιτάχνιτι πάλι ουπίσου απ’ τς ντριτζγκις κι αλλάζ…βάν τα καλά τα ρούχα.Βάν τα παλιά στου τσιουβαλούλ κι βγαίν στ αλών τ’ Νάτς. Χιρναει κι μαζών ότ’ απόμναν απού πέταλα, καρφιά , ιργαλεία… χαμπάρια κι τα φουρτών όλα στου μπλάρ. Λνάει του καπίστρ απ του παλούκ κι κινάει σιγά-σιγά για τν πλατέα. Σι λίγου φτάν.
Τραβάει ίσια, σν ουπάν τ μιριά τς πλατέας….στου καφίνείου τ’ Λιόλια. Δεν’ του μπλάρ απόξου..στου τσινάρ κι του χουρχουλιάζ αμπρουστάτ μια τουλούπα λόντζια για να ματσκαλνάει. Τιριάζιτι..συμμουρφωνιτι ψίχα κι σιβαίν. Χιριτάει όλνους τ’ς θαμώνις ( τ’ς ξερ ντιπ όλνους) κι πααίν ..στρώνιτι στου τραπέζ δίπλα απ τν πόρτα. Κάθιτι τακτουποιιέτι χπάει τα χέριατ κι φουνάζ: Λιόλιαααα
Γιάτους ου Λιόλιας ου καφιτζίς. Μι τν πιτσιτούλα στου νόμου , για να καθαρναει τα τραπέζια, μι ν’ πουδιάτ..μι του τιφτέρ στου χέρ’ κι μι του χαράκ ουπίσου απ του ζέρβου του φτί τ’..για να παίρν παραγγιλιές…γιατί όλου αστουχάει τιλιφταία. Ουμιλάει:
Λιόλιας: Ωοοοο ..καλώς του Ντάφα τουν πιταλουτή απ’ του Μπουγατσκό. Τι χαμπαρια..είσι καλά;;; ισύ η φαμπλιάς;;;;
Ντάφας: Γειά σου κι σι σένα ωρέ Λιόλια. Καλά είμιστι όλ’…γιροί σαν τα βνά. Άκσι όμους…ιπειδής έχου μουσαφίρδις του μισμέρ’ κι πρέπ να βρίσκουμι στου τσιαρδίμ στου Μπουγατσκό να σφιχτούμι ψίχα..ρίχνιτις διπλές.
Λιόλιας: Ιντάξ Ντάφα…για λέγι τι να σι φέρου;
Ντάφας:Τήρα νταβιρνιάρ Λιόλια.Σν αρχή βάλιμι σ’ ένα φυλτζιάν ψια τιουλτιούκου..να τ’ δουκιμάσου Αμά μι αρέσ’ θα μι φερς τ’ μπότσα μι του σουραΐ να κινώνου που μόναχους όταν θέλου. Για να ψυχουπιάσου, γιατί είμι ψια νηστκός απ’ τ’ χαραΐ κι μ’ έτσουξιν ψίχα η κλιά..βάλι για μιζέ μια θλειά λουκάνκα μ’ αυγά, τηγάντσι καναδυό μπλάστρις μπάτζιου, πουρζιάλτσι κανα δυο-τρεις φιλιώτις ψουμί κι κόψτις δαγκουσιες , σαν αντίδουρου . Φέριμι κι μια μια μσούρα να ν’ έχου για τσιγαρουθήκ’ γιατί όταν ρουφκαλνώ πιόμα, παυκαλνώ αράδα πουλλές σέρτκις. Αει σφίξ…κουντεβ του γιόμα..
Πααίν ου Λιόλιας μέσα κι ενακένα ( ..τι μόναχους χα να τα φκιάν’;;;απουσταίν) , δίν ιντουλή τ΄Λιόλινα να χιρίς να φκιάσ’ τν παραγγιλιά. Τσακών κι ένα φυλτζιάν’ κι χουρχουλιάζ τιουλτιούκου απ του σουραΐ, μια μσούρα για τσιγαρουθήκ κι πααίν κι τα τρατάρ στου τραπέζ’ στου Ντάφα.
Σι λίγου, η Λιόλινα, σαλνά-σαλνά κουβαλάει ένα δίσκου μι τα φαϊά κι πααίν τουν ακουμπάει στου τραπέζ τ Ντάφα ( τι..ου Λιόλιας χα να τα κουβαλάει;; …δε μπουρεί..απουσταίν.. κι απ του βάρους απ τα μιζέδια, μπουρεί να κριμάσν τα λιμπάτ…φλάγιτι)
Ου Ντάφας χιρνάει.Βγάν απ του τζιόπ τ’ καπνό κι στριβ’ ένα σέρτκου. Βγάν κι του τσιακμάκτ ..μι ν’ ίσκνα κι τσιακτάει κι…μπούφ η τσιγάρα. Παίρν του φυλτζιάν μι ν’ τιουλτιούκου…κι ζβιγκών μια τρανή ρουφσιά. Πλιακαλνάει τα χείλιατ κι μουνουλουγάει
« Καλή ρε η βιρανιά… τς ουρθιάς..δεν πιτιάζ του στόμα…κι γιρί οτ’ πρεπ, ουπάν απου 26 γράδα..σι πιρπατάει ως τα νύχια απ τα πουδάρια…ιξαίσια. Ωρε πόθιν να τν έχ ου κατρανουΛιόλιας;; θάρουμ αγουράσου ψίχα κι γω ..για νάχου να πουρεύου..».
Ντάφας:Λιόλιαααα..για έλα ιδώ ρε πιδί…πόθιν τν έχς τν τιουλτιούκου;; ποιος τν πλάει;;
Λιόλιας:Θκήμ είνι ρε πιταλουτή. ( κι πιριφανέβιτι…τιζαρώνιτι σιαπάν ..είνι κι ταντστάρας). Έχου πουλύ τρανο αμπέλ’ στου Ντριανουφτσί κι κάθι χρόνου βγάνου γιρό μπιρικιάτ’ στου καζάν’ τ’ Χρήστου τ’ Νικουλή
Ντάφας: πλάς;;;
Λιόλιας: Όχ’ ρα αντάσ’..δεν πλώ..ν’έχου για του καφινείου κι για τι μένα. Δε μι φτάν κιόλαντς..αγουράζου κι άλλ’. Ρουφκαλνουν πουλύ ρε οι θκοί μας..οι Ντριανουβνοί..είνι γιροί μιθούκδις. Άμα πουν να στρουθούν..δεν τς προυφταίνου απ του παραγγέλιου. Να μι σχουρνάς..μόνι για του καφινείου ν’έχου..δεν πλώ για στίτ’
Ντάφας: Ιντάξ ρα Λιόλια..δε θα χαλάσουμι τς καρδιές μας. Ιπειδής όμους μ’ άρισιν παραφύσις…γιόμσι τ’ μπότσα μι του σουραΐ κι φέριμέ την
Λιόλιας: Έφτασιιι ( ιπαγγιλματίας για..)
Σι λίγου του σουραΐ ίντου στου τραπέζ’ τ Ντάφα ου ουποίους χιρνάει…μια κινών’ μια ζβιγγών’..μια κινών’ μια ζβιγγών.Πααίν κ’ έρχιτι ιουμάτου του σουραΐ κι σι καμπόσου κουντέβ’ τς δυό τς ντραματζάνις. Σι λίγου χιρνάει πρώτα χουντραίν’ ψια η γλώσσα..κατουπίτιρα τα μάτια χιρνούν γυαλίζν..παρλατίζν σα φυλτζιάνια..σαν αστρίτς. Κάπου –κάπου απουλνιέτι κι κανά φυλτζιάν απ’ τα δάχλα ..αλλά δεν πειράζ ..ου πιταλουτης σήμιρα έμασιν ένα κιαμέτ παράδις. Παραγγέλν αράδα ..κι φέρι Λιόλια κι τι έμπριπ τιουλτιούκου είνι αυτή ..κι φέρι κι φέρι…καμιά δόσ’..θμάτι…μι μπιρδιμέν γλώσσα
Νταφας: Δε μι λές ρε Λίολια..δεν πστεύυου νάνι γιόμα;
Λιόλιας : Κουντεβ ρε πιταλουτη..νουρίτιρα βαρισιν του καμπαναριό στουν ΑηΜνά κι μσί..μιάμσ’. Σι κανά είκους λιφτά θα πάει δυό..
Νταφας: Τι λές ρα αχρειάνκι Ντριανουβνέ!! Δε σ’ είπα ότι καρτιρώ μουσαφιραίοι στου Μπουγατσκό;;Δεν έπριπιν να μη μηνίις που νουρίτιρα;; κι σεις ρε γκαφάλια…τι δεν είπιν καένας τίπουτα;;Ωρέ πρέπ να φεύγου…ωρέ καλά που δεν ήπια πουλύ κιόλαντς να μιθίσου..καλά π’ απόμνα ντιπ νηφάλιους κι στουϊκός( τάχιν ακούσ’ στ σχουλή απ τς πιταλουτές). Φέρι μι ρε του λουγαριασμό… ζιουγρίμ…τι θαρείς …μπουρείς να γιλάεις Μπουγατσιώτ;;τι δε μ’ είπις που νουρίτιρα ρε γκζνταρ;;
Αφου πλιαρών’ μι γινάτ’ κι τς βραγγαλνάει κουρτζμένους ..σκώνιτι γκριμπά-γκριμπά… κουντεβ να γριντουθεί ν’ ανασκηλουθεί.. αλλά νταϊαντάει ψια στου τραπέζ κι τουν τσακών , μι τρόπου κι ψίχα ου Λιόλιας
«Καλά π’ δεν πίνου κι πουλύ κι δε μέθσα κιόλαντς…ινώ πέτχα αμπρουστάμ κι καλή τιουλτιούκου.Αϊντι τώρα να του σφιξου για του Μπουγατσκό..να μη ουρλιέτι η άλλ’..θάρουμ προυφτάσου».
Κινάει..τιριάζ ψια τ’ σιαλβάρα τ’…βαν κι του ένα του μανίκ απ του γιαλέκου κι βαΐζ κατά τ’ μια, γιατί είνι μάγκας κι ασίκς πιταλουτής..παίρν ζβάρνα τν πόρτα.. χιρνάει τρικλνάει..πέρα-δώθι πέρα-δώθι κι βγαίν απ του καφινείου.
Όλ’ θαρούν ότι θα πάει κατά του μπλαρ’τ’.. για να τουν νταϊντισν ψίχα ν’ ανέβ’..ιπειδή είνι ντιπ τουρτούρα κι δεν έχ κι νόχτου…αλλά αυτός ίσια σιαπέρα του τζιαντέ..όμους κατά τν άλλ’ τ’ μιριά π’ του Μπουγατσκό..κατα τν Πέλκα!!!
Χιρνούν ακούουντι φουνές « Ντάφαα ..του μπλάρ ρε , αστόησις του μπλάρ» . Άλλις πάλι «Ντάφααα..δεν είνι κατικεί του Μπουγατσκό ρα…κατικεί είνι η Πέλκα , η Σέλτσα, του Κουντσκό, η Πιπιλίστια του Σιάν…ύρνα πίσουουου τα πστόκουλα Ντάφααα»
Ου Νταφας πιρπατάει κι τρικλνάει κι συλουϊαζ « Άκσι τα γκαφάλια τς Ντριανουβνοί πως ουρλιούντι. Ιμένα ρα θελν να πιργιαλίσν;;του Ντάφα τουν Πνάκα μι τ’ όνουμα;τουν καλυτιρότιρου πιταλουτή τ Βοΐου;; τι αστόησα του μπλαρ ρα κι χαμπάρια;; ποιο μπλάρ;; πότι είχα ιγω μπλάρ κι χαμπάρια; ( απ του πιόμα είχιν αστουχήσ’)..και τι ρα ιμένα θα μι πουν που ίντου του Μπουγάτσκό;;ιγώ δεν είμι απ του Μπουγάτσκό;; ποιος ξέρ’ καλύτιτα κατι που ίντου ιγώ η οι Ντριανουβνοι;; κι πααίντς κατ τν Πιπιλίστια..κι πααίντς κατ τν Πέλκα…ούουου σιαψιάλια…μ’ είδιτι ξένου σμάδ κι μ’ αμπουξέτι..»
..κι συνιχίζ να πααίν μια κατιδώ μια κατικεί..να τρικλνάει ..κι σι λίγου σκαπιτάει απ του κλώσμα πουκατ π’ του σκουλειό κι παρακάτ” απ του κλωσμα στα μνημόρια..πουκάτ απ τ’ ντραγασιά κι σι λιγου ..καρτσλίνα σαΐτα κι παει-πάει…
Παραπέρα…γλεπ ένα γκουρτσάγκαθου σ’ ένα νόχτου κι πααίν του κατουράει στ ρίζα τότι τουν έρχιτι κι έμπνιφσ… χιρνάει «ιγω σι πίνου για καλό κι σι μι κρους στουν τοίχου» του Λούκα, του κατόπ’, Θμάτι μια π’ αγαπούσιν σιαπέρα στς Σιαρμπάδις κι τουν απαράτσιν κι χιρνάει « Τι σ’ έφκιασα κι μ’ εγκατέλειψις..γύρισε πισου γιατί μι έλειψις». Α παρακάτ ..άσιαπέρα πιρπατάει πιρπατάει κι τότι!!! βρίσκιτι στ μές απ’ ένα σταυρουδρόμ’.. τι σταυρουδρόμ ..πιντουδρόμ πέντι στράτις διασταυρώνουντι κι σι μια είνι κι μια νταμπέλα ..
Χιρνάει να ξιμιθάει κι να θμάτι « Ωρέ τι λυκότουπους είνι αυτόσια; πούντου του Μπουγάτσκό;;Ιδώϊα έπριπι νάταν..ωρέ μπας κι του ζβάρνιξιν καένας παραπέρα;; κατ’ τ’ Χρούψτια;; για τ’ αυτό δεν του γλέπου;; Του μπλάρ ρα…πούντου ρα του μπλάρμ’;;Του βιράγκου..πρέπ να τσάκσι του καπίστρ..να λύθκι κι νάφτασιν στ αχούρ’τ στου Μπουγατσκό . Τι νταμπέλα είνι αυτήνια ρα;; τι γράφ; ( ήξιριν καμπόσα γράμματα) ..διαβάζ..Γρι..Γριβι..Γριβινά. Τι Γριβινά ρα;; τι χουριό είνι αυτό;; ακουστα τόχου αλλά τριιούρ απ του Μπουγατσκό είνι η Χρούψτια , η Λουσνίτσα , του Κουστιαράζ , του Ντριάνουβου πέρα απ του πουτάμ του Γκινόσ’. Ωρε τι έπαθα..που βρέθκα ρα…πώς θα πάου τώρα στου Μπουγατσκό;; Να τραβήξου κατασιαπάν; κατασιακάτ; κατασιαπέρα; η να πάου κατιδώϊα ..η κατικείια;; Ωμπό τι έπαθα..λουζιάσκα..ανακατώθκα ντιπ.. κι δε βουηθούν κι αυτοί οι Ντριανουβνοι…βόηθατι ρε καένας θάρουμ προυφτάσου κι πάου στου Μπουγατσκό πριν του γιόμα;
ΑΪΝΤΙ ΡΕ ΠΑΤΡΙΩΤΙΣ..ΒΟΗΘΑΤΙ ΤΟΥ ΜΠΟΥΓΑΤΣΙΩΤ’ ΝΑ ΠΑΕΙ ΣΤΟΥΝ ΤΟΠΟΥΤ..ΓΙΑ ΠΕΤΙ ΤΟΥΝ ΚΑΤΑ ΠΟΥ ΝΑ ΤΡΑΒΗΞ;;;
