Ο Αριστοφάνης στην εποχή μας (Βάτραχοι). Θεόδωρου Κωνσταντινίδη

Από τον Περικλή γνωρίζουμε καλά ότι η Δημοκρατία είναι το πολίτευμα του μέτρου και της αρμονίας. Από τον ίδιο, κυρίως, όμως, από τον Αριστοφάνη ξέρουμε ότι η δημοκρατία είναι το πολίτευμα του “Ατόμου – Πολίτη”, του ατόμου, δηλαδή, που αντιλαμβάνεται και ενεργεί ως μέλος μιας συντεταγμένης πολιτείας, που του διασφαλίζει δικαιώματα και υποχρεώσεις και άρα υπέχει ευθύνη για τις πράξεις και τις παραλείψεις του.
Ας μεταφέρουμε τον ποιητικό αγώνα μεταξύ Αισχύλου και Ευριπίδη από τους “Βατράχους” του Αριστοφάνη στην εποχή μας, με έπαθλο την ανάσταση και επιστροφή του νικητή από τον Άδη στη ζωή και στην Αθήνα, με σκοπό αποκλειστικό τη σωτηρία της πόλης, και ας τροποποιήσουμε λιγάκι τους ρόλους: στον ρόλο του Διόνυσου ας είναι ο συνήγορος και εκπρόσωπος του πολίτη ένας Δημοσιογράφος, στον ρόλο του Αισχύλου ο Φιλόσοφος και στον ρόλο του Ευριπίδη εκπρόσωπος των πολιτικών κομμάτων. Το έπαθλο του νικητή, τέλος, ας είναι η εμπιστοσύνη και ψήφος του πολίτη:
Δημοσιογράφος: “Όποιος δώσει την καλύτερη συμβουλή σχετικά με τον τρόπο σωτηρίας της πόλης, θα έχει την ψήφο των πολιτών. Η απάντηση των δύο μονομάχων χρωματίζει με τη σειρά της έντονα το πνεύμα της εποχής μας: Εκπρόσωπος των πολιτικών κομμάτων: αν οι πολίτες μαυρίσουν αυτούς που τώρα ψηφίζουν και ψηφίσουν αυτούς που τώρα μαυρίζουν, θα επέλθει η σωτηρία. Αφού η πόλη δυστυχεί με αυτούς που τώρα ψηφίζει, πώς να μην ευτυχήσει με αυτούς που δεν ψηφίζει;
Φιλόσοφος: Πριν απαντήσει ρωτά: πες μου πρώτα, αν οι πολίτες τώρα ψηφίζουν τους ενάρετους και άριστους. Δημοσιογράφος: όχι, βέβαια, οι πολίτες μισούν τους ενάρετους. Φιλόσοφος: και με τους φαύλους τι γίνεται; Δημοσιογράφος:: Με τους φαύλους δεν είναι ευχαριστημένοι, και όμως τους αποδέχονται και τους ψηφίζουν. Φιλόσοφος: πώς μπορεί κανείς να σώσει μια πόλη που ούτε τους ενάρετους ψηφίζει ούτε τους φαύλους μαυρίζει; Πολύ νωρίς ο Αριστοφάνης μας δίνει την ουσία του δημοκρατικού πολιτεύματος: Είναι το πολίτευμα που έχει στο κέντρο του τον πολίτη και για την ευτυχία ή δυστυχία μιας χώρας δημοκρατικής υπεύθυνος είναι αποκλειστικά και μόνο ο πολίτης με τις εκάστοτε επιλογές, δράσεις και παραλείψεις του.