Η φιλοσοφία της βούλησης εναντιώθηκε με σφοδρότητα στο λόγο και την επιστημονική οργάνωση της ζωής, με πρώτο εκπρόσωπο τον Σοπεν(χ)άουερ, ο οποίος υπήρξε μαθητής του Φίχτε.
Από τον κλασικό (γερμανικό) ιδεαλισμό με τον φιλόσοφο ΄Αρθουρ Σοπενχάουερ (Arthur Schopenhauer, 1788 − 1860) περνάμε στον μετα – ιδεαλισμό. Στο βιβλίο του «Ο Κόσμος ως Βούληση και ως Παράσταση», ο Γερμανός στοχαστής ισχυρίζεται ότι ο κόσμος μας οδηγείται από μία συνεχώς ανικανοποίητη βούληση καθώς αναζητά συνεχώς την ικανοποίηση. Χαρακτηριστικό είναι το απόσπασμα που ακολουθεί από αυτό το έργο:
«ο κόσμος είναι η δική μου αναπαράσταση: αυτή είναι μία αλήθεια που ισχύει για κάθε γνωστό, έμβιο ον, μολονότι μόνο ο άνθρωπος μπορεί να την επεξεργαστεί συνειδησιακά και αφαιρετικά. Όταν το κατορθώνει αυτό, σημαίνει ότι γίνεται κοινωνός μιας φιλοσοφικής επιφοίτησης. Τότε αντιλαμβάνεται πλήρως και με βεβαιότητα ότι δεν γνωρίζει έναν ήλιο ή μία γη, ότι ο κόσμος που τον περιβάλλει υπάρχει μόνο σε σχέση με κάποιο άλλο αντικείμενο (τον άνθρωπο), που στην ουσία είναι αυτό που αναπαριστά και αυτό δεν είναι άλλο από τον εαυτό του. Εάν υπάρχει οποιαδήποτε αλήθεια που να μπορεί να εκφραστεί apriori, είναι αναμφισβήτητα αυτή. Διότι αποτελεί τη θετική έκφραση εκείνης της μορφής που περιέχει όλες τις πιθανές και αντιληπτές εμπειρίες, μιας μορφής που περιέχει όλες τις πιθανές και αντιληπτές εμπειρίες, μιας μορφής πιο γενικής από όλες τις άλλες από το χρόνο, το χώρο και την αιτιότητα, καθώς όλα αυτά την προϋποθέτουν».
Ένα καίριο επίσης σημείο, στο οποίο εστίασε της φιλοσοφική του σκέψη ήταν και η διερεύνηση πάνω στο ατομικό κίνητρο. Πριν από αυτόν, ο Γκέοργκ Βίλχελμ Φρήντριχ Χέγκελ είχε εισαγάγει την έννοια του «Zeitgeist», την ιδέα ότι η κοινωνία διέπεται από μια συλλογική συνείδηση η οποία κατατείνει προς μία συγκεκριμένη κατεύθυνση, δίνοντας την κατευθυντήριο γραμμή στα μέλη της.
Ο Σοπενχάουερ, γνώστης της φιλοσοφίας του Καντ και του Χέγκελ, άσκησε κριτική στη λογική βελτιοδοξία και την πίστη ότι η ατομική ηθική καθορίζονταν από την κοινωνία και από τον Λόγο. Πίστευε ότι οι άνθρωποι υποκινούνταν από τις ίδιες τους τις βασικές επιθυμίες, ή από τη βούληση του ζην (Wille zum Leben), η οποία κατεύθυνε όλη την ανθρωπότητα.
Ηλίας Κ Μάρκου
