Ο Πραμόριτσα αποτελεί τον δεύτερο μεγαλύτερο παραπόταμο του Αλιάκμονα μετά το Βενετικό και έναν από τους πιο όμορφους της Ελλάδας. Τα ποικιλόμορφα γεωγραφικά χαρακτηριστικά της περιοχής δημιουργούν έναν πολύστροφο ορεινό ποταμό ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Από το Μοναστήρι της Αγ. Τριάδας μέχρι τα κάτω χωριά του Τσοτυλίου έχει λαξεύσει τους μεγάλους ψαμμιτικούς βράχους, σχηματίζοντας μια εντυπωσιακή κοιλάδα. Επί εκατοντάδες χρόνια το ταξίδι στη γρήγορη κατηφορική του πορεία από την καρδιά του Βοΐου προς τα χαμηλά έχει διαβρώσει σε μεγάλο βαθμό τα βουνά, δημιουργώντας απότομες κοίτες γεμάτες γκρεμούς και πυκνά δάση. Οι πηγές του βρίσκονται ψηλά στον Αηλιά και στο Παλιοκριμήνι. Η λεκάνη από όπου μαζεύει τα νερά του είναι τεράστια και πολύπλοκη. Τα ρέματα που καταλήγουν εδώ είναι δεκάδες, με αποτέλεσμα μετά τη σμίξη του με το Παλιομάγερο να διαμορφώνεται ένας πλούσιος και φαρδύς ποταμός. Στη μεγάλη αυτή λεκάνη οφείλεται και η ιδιομορφία της συμπεριφοράς του. Μπορεί να γίνει ιδιαίτερα ορμητικός μετά από δυνατές νεροποντές, ή απότομο λιώσιμο χιονιού, μιας και τα μικρά του ρέματα δεν μπορούν να αντέξουν τον όγκο του νερού που καλούνται να κουβαλήσουν. Μεταξύ του τέλους του Καλοκαιριού και των αρχών του Φθινοπώρου πολλά από αυτά στερεύουν και ο ποταμός σχεδόν εξαφανίζεται, όμως το Χειμώνα και την Άνοιξη ανακτά και πάλι τη δύναμή του. Τότε είναι η ιδανική περίοδος για να θαυμάσει κανείς τους κρυμμένους θησαυρούς του, τους καταρράκτες.
Ο νεραϊδοκαταρράκτης της Χράπας και ο τραπεζοειδής καταρράκτης του Γαγαμήτα βρίσκονται πολύ κοντά στη δασική οδό η οποία διασταυρώνεται με τον επαρχιακό δρόμο που συνδέει το Βυθό με τον Αυγερινό ακριβώς μετά τη νέα γέφυρα του Πραμόριτσα. Ανακαλύφθηκαν πρόσφατα και απέχουν μόλις 5΄ από το δασικό δρόμο, ακολουθώντας τη σηματοδοτημένη διαδρομή. Πρώτος απαντάται ο καταρράκτης του Γαγαμήτα λίγο πριν την ομώνυμη βρύση. Έχει ύψος μόλις 2 μέτρα, όμως το πλάτος του είναι μεγάλο όπως και η ποσότητα του νερού του. Τριγύρω η βλάστηση και οι βράχοι έχουν δημιουργήσει ένα τοπίο που μόνο σε τροπικούς ποταμούς το συναντά κανείς.
Ακολουθώντας την κάτω συνέχεια του χωματόδρομου δίπλα από το ποτάμι και λίγα χιλιόμετρα πιο πέρα, είναι καλά κρυμμένος μετά τον τσιμεντένιο δρόμο ο καταρράκτης της Χράπας. Σε μία από τις βασικές πηγές του Πραμόριτσα, ενώ δίπλα του κατεβαίνει άλλο ένα ρέμα από τον Ζουπανιώτικο Αηλιά. Το νερό πέφτει σχεδόν κατακόρυφα από ύψος 8 μέτρων, έχοντας σμιλέψει τριγύρω του έναν τόπο παραδεισένιο, αποκομμένο από τον υπόλοιπο κόσμο. Η ευρύτερη περιοχή, περιτριγυρισμένη από οξιές και έλατα, ονομάζεται Καλογρίτσα. Εδώ ήταν κάποτε χτισμένο με αυτό το όνομα ένα από τα Παλαιοχώρια του Βυθού και του Αυγερινού πριν γνωρίσει την καταστροφή. Περίπου 30 μέτρα μετά το ποτάμι, εάν κανείς αφήσει το δρόμο και ανηφορίσει για 10΄ αριστερά επάνω στο λόφο θα συναντήσει συγκινημένος τα ερείπια από τα γκρεμισμένα σπίτια.
Επάνω στο μονοπάτι Το Ταξίδι του Ποταμού Πραμόριτσα απαντώνται και άλλοι μικρότεροι καταρράκτες. Αρχικά η διαδρομή οδηγεί στον καταρράκτη της δέσης του Αγ. Πολύκαρπου στο Βυθό και έπειτα στους καταρράκτες του γεφυριού του Ντέρη στον Πεντάλοφο. Πολύ χαμηλότερα, εκτός του μονοπατιού, κάτω από το πάρκο της Βουχωρίνας υπάρχει ο καταρράκτης της μεγάλης δέσης, ο οποίος γίνεται επισκέψιμος πεζοπορώντας για 5΄ στον τσιμεντένιο δρόμο δίπλα από την εθνική οδό, κοντά στη στροφή για τα χωριά Κορυφή και Χρυσαυγή.
Panorama
http://monopatia-pindos.uowm.gr/
