Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ( Εκπαιδευτικοί με ψυχή και εκπαιδευτικοί ψυχοβγάλτες)

Πόσους δασκάλους και καθηγητές ξεχωρίσαμε κατά τη διάρκεια των μαθητικών ή φοιτητικών μας χρόνων; Ποιοι μας έκαναν να ενδιαφερθούμε πραγματικά για ένα μάθημα που φαινομενικά μας φαινόταν άχρηστο και αδιάφορο, αλλά στην πορεία το αγαπήσαμε και το κάναμε κτήμα μας, επειδή ο δάσκαλος/η δασκάλα είχε έναν μοναδικό τρόπο να μονοπωλεί την προσοχή σχεδόν όλων, κατά τη διάρκεια της διδακτικής ώρας; Σε πόσους εκπαιδευτικούς εξομολογηθήκαμε βαθύτερους προβληματισμούς και κοντά τους νιώθαμε ασφάλεια και σιγουριά διότι υπήρχε αμοιβαία εμπιστοσύνη;

Δυστυχώς η απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα είναι ‘’ελάχιστοι’’. Οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί δίνοντας έμφαση στην απλή εφαρμογή των γνώσεων τους με τον ίδιο τρόπο σε όλους τους μαθητές με στόχο να ‘’βγάλουν την ύλη’’ μέσα σε ορισμένο χρονικό διάστημα, δίχως να συνυπολογίζουν τις διαφορετικές ανάγκες του κάθε μαθητή ξεχωριστά και την μοναδικότητα της κάθε τάξης ως σύνολο, αποτελούν παράδειγμα προς αποφυγή. Για παράδειγμα, το μάθημα της ιστορίας θεωρείται από τους περισσότερους μαθητές και μαθήτριες ως το πιο βαρετό, επειδή ο διδάσκων / η διδάσκουσα καταφεύγει σε τεχνικές που κατακρεουργούν το περιεχόμενο του μαθήματος και εκμηδενίζουν το ενδιαφέρον της μαθητικής τάξης ως προς το γνωστικό του/της αντικείμενο, όπως παπαγαλία στην εξέταση, συνεχής αγόρευση κατά την παράδοση κλπ χωρίς την ουσιαστική συμμετοχή του παιδιού. Έτσι το μάθημα χάνει όλο το ενδιαφέρον και η ενασχόληση μαζί του καταντάει αγγαρεία. Η παραπάνω κατάσταση σίγουρα είναι γνώριμη σε όλους μας, γονείς μαθητές, εκπαιδευτικούς και δεν προκαλεί καμία έκπληξη. Συμβαίνει συχνά διότι, ο καθηγητής/η καθηγήτρια είτε δεν γνωρίζει πώς να διεξάγει με ενδιαφέρον τρόπο το αντικείμενο της διδασκαλίας, είτε δεν ενδιαφέρεται γενικότερα ούτε για την σωστή μετάδοση του μαθήματος, ούτε για τα παιδιά, είτε επικρατεί το άγχος και η πίεση λόγω της χρονικής προθεσμίας για το πέρας της ύλης. Το αποτέλεσμα; Φωνές, τιμωρίες και απειλές διότι τα ποσοστά επιτυχίας στις εξετάσεις ήταν χαμηλά, το ενδιαφέρον του συνόλου της τάξης μηδαμινό. Επομένως χάνεται όλη η ουσία.

Η εκπαίδευση πρέπει να βασίζεται σε αρχές ανθρωπίνων σχέσεων και όχι σε θεωρίες που αφορούν το αντικείμενο που εξετάζεται. (Α.Βεντούρης) Το σημαντικότερο χρέος του εκπαιδευτικού είναι να διευκολύνει την πορεία του μαθητή προς τη μάθηση. Με άλλα λόγια, να του μάθει πώς να διαβάζει, μεταδίδοντας το πάθος και τον ενθουσιασμό του για το αντικείμενο διδασκαλίας, δημιουργώντας συνεχώς νέους τρόπους ώστε να έρθουν αμφότεροι στο ίδιο μήκος κύματος.. Ο παιδαγωγός δεν νομιμοποιείται να πει ‘’εγώ το δίδαξα, ο μαθητής δεν το έμαθε’’(Παππάς Οικονόμου και Σκαλιάπας, 1997) Ο ρόλος του πολυδιάστατος, διότι εκτός από επιστημονικά καταρτισμένος, ο παιδαγωγός οφείλει να βρίσκεται σε συνεχή εγρήγορση διαθέτοντας την ικανότητα να προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα κάθε φορά, αλλά και να προσαρμόζει τους μαθητές σταδιακά στην μαθησιακή διαδικασία. Επιβάλλεται να είναι ενημερωμένος για τις διεθνείς εξελίξεις, καταρτισμένος στο γνωστικό του αντικείμενο, στις νέες πηγές μάθησης και στις νέες διδακτικές μεθόδους. Ζωτικής σημασίας είναι να μεταδίδει την διδακτέα ύλη με καθαρότητα και σαφήνεια, έχοντας την αίσθηση του χιούμορ, να διδάσκει δημιουργώντας μια ευχάριστη φιλική και ήρεμη σχολική ατμόσφαιρα αποφεύγοντας τον μονόλογο και την ρουτίνα. Επιπλέον καλό θα ήταν να επισημάνουμε ότι ο εκπαιδευτικόςμε όλη τη σημασία της λέξης, οφείλει να εμπνέει και να κερδίζει τον σεβασμό. Ας αναλογιστούμε, τις φορές που σαν μαθητές δεν θέλαμε να κάνουμε φασαρία και να πάμε αδιάβαστοι στο μάθημα για να μην στεναχωρηθεί η καθηγήτρια ή ο καθηγητής μας.. Το κυριότερό μας μέλημα ήταν να μην τον απογοητεύσουμε. Αντιθέτως, όταν μας επιβράβευε, αισθανόμασταν περήφανοι και οι περισσότεροι φεύγαμε στο τέλος του μαθήματος με ένα χαμόγελο..

Αποτελούσε πρότυπο και πηγή αυθεντίας που αναζητούσαμε συνεχώς ως παιδιά. Αντιθέτως, όταν δεν συμπαθούσαμε κάποιον καθηγητή ή καθηγήτρια, προσπαθούσαμε με κάθε τρόπο να τον αποφύγουμε, μας έπιανε άγχος και αγωνία κάθε φορά που πλησίαζε η ώρα για να μπούμε στην αίθουσα για το μάθημα που δίδασκε, και σκεφτόμασταν πόση ώρα έμενε μέχρι το διάλειμμα. Πάντα είχαμε έναν λόγο για να είμαστε δυσαρεστημένοι..

Ο βασικός στόχος που θα πρέπει να εστιάζει ο κάθε εκπαιδευτικός:

Στην ικανότητα επίλυσης προβλημάτων με την απόκτηση γενικότερων δεξιοτήτων από το σύνολο των μαθητών. Σεβόμενος την μοναδικότητα και τη διαφορετικότητα του κάθε παιδιού, με μαθητοκεντρικές και ομαδοκεντρικές μορφές διδασκαλίας, ο εκπαιδευτικός έχει την δυνατότητα να ζωντανέψει την τάξη, αμβλύνοντας τις ανισότητες μεταξύ των παιδιών, καθιστώντας τους δραστήριους και παραγωγικούς πολίτες του κόσμου. Η αυτοπραγμάτωση του μαθητή, η απόκτηση κριτικού πνεύματος και παιδείας, επιβάλλεται να αποτελούν την σύσταση της πρώτης ύλης των προτεραιοτήτων του εκπαιδευτικού με Ε κεφαλαίο.

ΚΟΡΔΩΣΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ
Καθηγήτρια φιλόλογος, απόφοιτη του τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων