Οι αγωνιστές του 1821 θα μας έβλεπαν με θλίψη. Ίσως και με ντροπή.

Κάθε χρόνο τέτοιες μέρες Το διαβάζεις σε κείμενα. Το βλέπεις σε σκίτσα.

Οι αγωνιστές του 1821 θα μας έβλεπαν με θλίψη. Ίσως και με ντροπή. Φανήκαμε ανάξιοι. Είναι ανοησίες. Άγονη μιζέρια.

Οι αγωνιστές του 1821 είχαν ένα περιχαρακωμένο όραμα. Ο Μοριάς, η Ρούμελη, άντε και μερικά νησιά.

Αν τους έλεγες ότι μετά από έναν αιώνα η Ελλάδα θα ξεκινούσε από την Ορεστιάδα, θα αγκάλιαζε Επτάνησα, Δωδεκάνησα και θα έφτανε στην Κρήτη, το πολύ να ρωτούσαν πόσο ήπιες. 25 Μαρτίου: Μια γιορτή, πολλοί μύθοι Ένα νέο κράτος, φτιαγμένο από κομμάτια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Με λαό αμόρφωτο. Ανέγγιχτο από τα κινήματα του Διαφωτισμού. Θρησκόληπτο. Με έφεση στο διχασμό. Χωρίς θεσμική παράδοση. Με κοτζαμπάσηδες. Κλέφτες και κατσαπλιάδες.

Και αυτό το κράτος 200 χρόνια μετά τη γέννηση του βρίσκεται στον πυρήνα των ισχυρών του κόσμου. Έχοντας στην πλάτη πολέμους. Και Εμφύλιο. Και χρεοκοπίες. Με τον διχασμό να βρίσκει πρόσφορο έδαφος για τη σπορά του. Σήμερα στον κόσμο δεν μπορείς να βρεις πάνω από 30 χώρες που ζεις καλύτερα, από την Ελλάδα. Και δεν συμπεριλαμβάνω τον καιρό στα κριτήρια. Είναι όλο αυτό ένα ρουσφέτι της Ιστορίας; Είναι πολλά μαζί. Ένα σύμπαν παραμέτρων. Ιστορική συγκυρία, αρχαίο παρελθόν, συμφέροντα ισχυρών και αρετές που συχνά αποκτούν εθνικά χαρακτηριστικά.

Και εδώ προβάλλει η άλλη οπτική. Δεν θα έπρεπε να είμαστε ακόμα καλύτερα με όλα αυτά τα χαρτιά στο χέρι; Είναι ο πυρήνας της μεγάλης συζήτησης που μας διχάζει.

Νομίζω ότι ως Έλληνες οφείλουμε να είμαστε υπερήφανοι για αυτά που πετύχαμε, αλλά όχι για αυτά που ζούμε. Λίγα έθνη πέτυχαν, κέρδισαν και απόλαυσαν τόσα πολλά μέσα σε λίγες δεκαετίες.

Μας ταλαιπωρούν όσα μας κληροδότησε ο οθωμανισμός. Μη ξεχνάμε ότι το ελληνικό κράτος ξεκινά με τη βίαιη αποκοπή ενός κομματιού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ναι, έχουμε πολλά να αλλάξουμε. Μέσα μας. Και γύρω μας.

Όμως χρειαζόμαστε περισσότερο χρόνο.

Βασιλης Παπαδημουλης