( Άλλα ονόματα : Αρητιάς ,ή Νησί του Άρεως ,ή Χαλκερή ή Πούγα , ή Νησί των Αμαζόνων , ή Νησί της Κερασούντος )
Σταύρου Π. Καπλάνογλου . Συγγραφέα – ιστορικού ερευνητή
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Σε προηγούμενη δημοσίευση αναφερόμενοι στην Θέρμη και τον Τσαρτσαμπά που βρισκόταν στην περιοχή της Αμισού (σημερινή ονομασία Σαμσούντα ) για δυο οικισμούς που κράτησαν Ελληνικό πληθυσμό από την απώτερη αρχαιότητα έως την Μικρασιατική καταστροφή του 1922-23
Στην περιοχή αυτή όλοι οι ιστορικοί εκτιμούν ότι κατοικούσαν οι Αμαζόνες και σε ένα απο του δυο οικισμούς που προαναφέραμε οι περιγραφές των αρχαίων ιστορικών δείχνουν ότι βρισκόταν η Θυμισκύρα ή Θερμισκύρα που ήταν οι πρωτεύουσα τους.
Όμως μέχρι στιγμής κανένα αρχαιολογικό εύρημα δεν επιβεβαίωσε την ύπαρξη αυτής της πόλης.
Αρχαιολογικά ευρήματα που δείχνουν κατοίκηση Αμαζόνων στον Πόντο βρεθήκαν σε να νησί που βρίσκεται απέναντι από την Κερασούντα αλλά και σε μια περιοχή στα Ουράλια όρη της Ρωσίας όπου φημολογείται ότι ήταν ένας από τους τόπους της προέλευσης τους (για τις δυο αυτές περιοχές και τα ευρήματα θα αναφερθούμε στην συνέχεια :
ΠΟΙΕΣ ΗΤΑΝ ΟΙ ΑΜΑΖΟΝΕΣ
Οι Αμαζόνες έζησαν στα εδάφη της Μ. Ασιας και περιγράφονται ως σημαντική δύναμη τόσο στις ιστορίες όσο και στις γραπτές πηγές.
Σύμφωνα με πολλές γραπτές πηγές, η πατρίδα τους είναι η Θερμίσκυρα, κοντά στην περιοχή Τέρμε της επαρχίας Σαμψούντας σήμερα.
Οι Αμαζόνες θεωρούσαν τους εαυτούς τους «κόρες του φεγγαριού», ως υπηρέτες των μητέρων θεών Κυβέλη και Άρτεμις. Για το λόγο αυτό, ονόμασαν τους εαυτούς τους «Amiz» ή «Amis» στη γλώσσα τους. Σε μεταγενέστερες περιόδους, το όνομα αυτό μετατράπηκε σε Αμαζόνες από τους Έλληνες και τους Λατίνο
Σε διάφορους διαγωνισμούς που γίνονταν σε αυτά τα φεστιβάλ, οι Αμαζόνες δοκίμασαν τις ικανότητές τους στον πόλεμο
Σύμφωνα με την Ελληνική παράδοση οι Αμαζόνες ήταν μια φυλή γυναικών πολεμιστών προικισμένη με πρωτόγνωρες δυνάμεις, η οποία δημιουργήθηκε από τις Ολύμπιες θεές από τις ψυχές των γυναικών που πέθαναν στα χέρια των ανδρών. Ζούσαν στο Νησί του Παραδείσου , όπου φύλαγαν ένα αρχαίο κακό θαμμένο βαθιά κάτω από τη γη.το θαμμένο Κουτί της Πανδώρας
Από καιρό σε καιρό αναπλήρωναν τις τάξεις τους, αιχμαλωτίζοντας άτυχους ναύτες που έπλεαν πολύ κοντά. Τα αγόρια που γεννήθηκαν από ναυτικούς τα έδιναν στον Ήφαιστο για να τα μεγαλώσει, τα κορίτσια τα μεγαλοναν οι ίδιες τις Αμαζόνες.
–Φυλές Αμαζόνων
Οι ιστορικοί ξεχωρίζουν τις Αμαζόνες σε 3 φυλές και κριτήριο διαχωρισμου είναι ο τόπος που κατοικούσαν Φυλές Αμαζόνων
* Θεμισκύριες
Οι Θεμισκύριες κατοικούσαν στην Αμάσεια ή στην Αμισό το λιμάνη του Πόντου και στο νησί απέναντι από την Κερασούντα .
* Χαδήσιες
Οι Χαδήσιες κατοικούσαν στην Χετταϊκή Κυταία = Χαδησία και την πρωτεύουσα των Χειτταιων την Hattusa.
• Λυκάστειες
Οι Λυκάστειες ( Durhumit =Τουρμίτα Η Durmitta/Turmitta, γνωστή τόσο από το ασσυριακό όσο και από το Χεττιτικό κείμενο ήταν μια ασσυριακή αποικία. Υπήρχαν το παλάτι των βασιλιάδων και το καρούμ. Που βρισκόταν κοντά στην Νεοκαισάρεια
– Ετυμολογία ονόματος
Υποτίθεται πως η λέξη Aμαζών σημαίνει χωρίς μαστό, από το στερητικό (α) και το (μαζός) που εικάζεται πως έχει σχέση με τη λέξη μαστός.
— Οι βασίλισσες των Αμαζόνων
Οι διασημότερες βασίλισσες ( ηγεμονίδες ) των Αμαζόνων ήταν :
Οι Οτρηρή , Λυσίππη , Μύρινα , Ιππολύτη , Αντιόπη , Πενθεσίλεια .
Άλλα και η Αντιμάχη , η Κλεοπτόλεμη , η Θρασώ , η Λυκώπις , η Ανδρώ , η Λαομάχη , η Ξανθή , η Ιππομάχη , η Λαοδόκη , η Τόξαρις , η Φιλιππίς , η Προθόη ,η Σελήνη , η Φοίβη , η Αλκινόη , η Ιππώ , η Ευρύβια , η Τοξοφίλη , η Αμυνόμενη , η Λυσσίπη , η Αλεξίμαχη , η Αντιάνειρα , η Σκύλεια, η Γρύνη , η Ανδρομάχη , η Πολέμουσα , η Αλκίβια (Αλκιβίη ), η Αντάνδρη , η Θάληστρις , η Πιστώ, η Κελαινώ , η Αλκίππη , η Τόξις , η Λαμπετώ , η Μαρπησία, η Μύρινα , η Σμύρνα (Μύρρα), η Οτρήρη (Οτρηρή) , η Αγχιμάχη , η Άελλα , η Θίβα , η Μολπαδία , η Σανάπη (Σινώπη) …
– Μητριαρχία
Ο μύθος των πολεμικών αυτών γυναικών στον αρχαίο Ελληνικό Κόσμο θεωρήθηκε από ορισμένους μελετητές ότι είναι ανάμνηση του παλαιού καθεστώτος της μητριαρχίας – της κυριαρχίας δηλαδή των γυναικών στην κοινωνική, πολιτική και στρατιωτική ζωή – που υποτίθεται ότι επικράτησε στα προϊστορικούς χρόνους πριν από το καθεστώς της πατριαρχίας. .
ΑΜΑΖΟΝΕΣ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ
Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν τις Αμαζόνες ως πανέμορφες γυναίκες, οργανωμένες με αυστηρό στρατιωτικό σύστημα, καταπληκτικές ιππεύτριες και αδάμαστες στον πολεμικές δραστηριότητες.
Επιπλέον, υπέθεταν ότι οι Αμαζόνες από μικρές απέκοπταν το έναν τους μαστό για να μπορούν να τεντώνουν, ελεύθερα, το τόξο τους.
Τις Αμαζόνες τις θεωρούσαν κόρες του Άρεως, του θεού του πολέμου, εξ’ αιτίας της πολεμικότητας και της μαχητικότητας που τις διάκρινε.
– Τρωικός Πόλεμος
Ο θρύλος των Αμαζόνων παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στους ιστορικούς μέσω της Ιλιάδας του Ομήρου , όπου τις απεικονίζει ως μια ομάδα πολεμιστών γυναικών που μπορούσαν να νικήσουν μια ομάδα εκπαιδευμένων ανδρών πολεμιστών με ευκολία. Η επιλογή λέξης του Ομήρου μεταφράζεται σε «γυναίκες ίσες με τους άνδρες».
–Αχιλλεας και Πενθεσίλεια
Η Πενθεσίλεια ήταν κόρη του θεού του πολέμου Άρη και της Οτρήρης. Μετά τον θάνατο του Έκτορα στον Τρωικό Πόλεμο, η Πενθεσίλεια ήρθε «από τον αλαργινό Πόντο» να βοηθήσει τους Τρώες, επικεφαλής ενός στρατού από Αμαζόνες. Ο βασιλιάς της Τροίας, ο Πρίαμος, δέχθηκε την Πενθεσίλεια σα να ήταν πραγματική κόρη του και ετοίμασε πλούσιο τραπέζι γι’ αυτήν. Η Πενθεσίλεια και οι Αμαζόνες της διακρίθηκαν στη μάχη. Κυνήγησαν τον εχθρό μέχρι τα πλοία του, αλλά τελικά η Πενθεσίλεια τραυματίστηκε θανάσιμα από τον Αχιλλέα.
Ο θάνατος της Πενθεσίλειας περιγράφεται με λεπτομέρεια, όχι στην Ιλιάδα, αλλά στις «Ηρωίδες» του Οβιδίου και την Αινειάδα του Βιργιλίου: προς το τέλος του Τρωικού Πολέμου, ο Αχιλλέας βρέθηκε αντιμέτωπος με την Πενθεσίλεια, που πολεμούσε φορώντας πολεμική μάσκα και του έριξε το κοντάρι της, το οποίο έγινε κομμάτια μόλις χτύπησε στην ασπίδα του. Η Πενθεσίλεια έριξε και δεύτερο κοντάρι, αλλά ούτε και τότε τον πλήγωσε. Ο Αχιλλέας κατόρθωσε έπειτα να την τραυματίσει θανάσιμα στο στήθος, οπότε πήγε κοντά της και έβγαλε τη μάσκα της. Η συγκίνηση του ήρωα ήταν τότε καταφανής σε όλους. Η ομορφιά της Πενθεσίλειας τον γέμισε μελαγχολία.
– Βελλερεφόντης
Ο Όμηρος αναφέρει ότι οι Αμαζόνες συγκρούστηκαν με το Βελλερεφόντη που τις εξόντωσε, ενώ ο Πίνδαρος συμπληρώνει ότι τις φόνευσε με τα βέλη του, που τα εκτόξευε, ιππεύοντας τον διάσημο πτερωτό ίππο, τον Πήγασο.
— Ηρακλής
Στη χώρα των Αμαζόνων ο μύθος αναφέρει, ότι έφθασε ο Ηρακλής, με εντολή του Ευρυσθέα, να πάρει τη ζώνη της βασίλισσάς τους της Ιππολύτης και να τη μεταφέρει στις Μυκήνες.
Η Ιππολύτη όταν την ζήτησε ο Ηρακλής ήταν πρόθυμη να προσφέρει τη ζώνη της οικειοθελώς αλλά η Ήρα με τη μορφή Αμαζόνας, αναμίχθηκε με το πλήθος, διαδίδοντας φήμες ότι δήθεν ο Ηρακλής και οι Αχαιοί είχαν σκοπό να καταστρέψουν την πόλη τους και να απαγάγουν τη βασίλισσά τους.
Μετά από αυτό οι Αμαζόνες, αντιστάθηκαν στην απαίτηση του Ηρακλή που, για να επιτύχει στο σκοπό του, συνέλαβε τη βασίλισσα και της άρπαξε την περίφημη ζώνη ε
Οι Αμαζόνες μετά την σύλληψη της βασίλισσας τους διέκοψαν τις διαπραγματεύσεις και η μάχη άρχισε.
Πρώτη αντίπαλος του Ηρακλή ήταν η Αέλλα ( = ανεμοστρόβιλος), η ταχύτερη μαχήτρια. Ωστόσο ο Ηρακλής απέφυγε την κεραυνοβόλο επίθεσή της και τη σκότωσε με το ξίφος του.
Ισχυρότερη αντίπαλος αποδείχθηκε η Προθόη η οποία είχε σκοτώσει επτά Αχαιούς οπλίτες. Τελικά φονεύθηκε και αυτή από το Ηράκλειο ξίφος.
Το επίλεκτο σώμα των Αμαζόνων αποτελούμενο από επτά συνοδούς της θεάς Αρτέμιδoς που θεωρούνταν ασυναγώνιστες στον χειρισμό των ακοντίων, φονεύθηκαν όλες από το ρόπαλο του ήρωα.
Οι πριγκίπισσες Μελανίππη και Αντιόπη συνελήφθησαν αιχμάλωτες.
Οι Αμαζόνες αναγκάσθηκαν να ζητήσουν ανακωχή.
Την ελευθερία της Μελανίππης εξαγόρασε η Ιππολύτη δίνοντας ως αντάλλαγμα τη ζώνη της ενώ την Αντιόπη παρέδωσε ο Ηρακλής στο Θησέα.
– Αργοναυτική Εκστρατεία
Ο Ιάσονας και οι Αργοναύτες πέρασαν από τη Θεμισκύρα στο ταξίδι τους προς την Κολχίδα. Ο Δίας έστειλε τον Βορέα, τον θεό του βόρειου ανέμου, και με τη βοήθειά του οι Αργοναύτες ξεχώρισαν από την ακτή κοντά στη Θεμισκύρα όπου οι Θεμισκυραίοι Αμαζόνες οπλίζονταν για μάχη
–Αμαζόνες και Μ. Αλέξανδρος
Οι Αμαζόνες απαντώνται επίσης σε διηγήσεις για τον Μέγα Αλέξανδρο
Στην αρχή της εκστρατεία του Μ. Αλεξανδρου Με στρατό 30.000 ανδρών, προέλαυνε ανατολικά των Εκβατάνων, μέσω ορεινής πετρώδους ερήμου, προς τις Ράγες (σημερινή Τεχεράνη). Διερχόμενος τις Πύλες της Κασπίας, ένα στενό πέρασμα στην οροσειρά Ελμπρούζ, πλησίασε την Υρκανία στην νότια ακτή της Κασπίας θάλασσας, όπου και στρατοπέδευσε, δεκαπέντε μίλια βορειοδυτικά της Εκατομπύλου, στη φυσική οχύρωση και τα τρεχούμενα νερά που προσέφεραν οι τεράστιοι βραχώδεις όγκοι.
Ενώ βρισκόταν στο στρατόπεδό του, δέχθηκε απροσδόκητη επίσκεψη απ᾽ την αυταρχική Αμαζόνα βασίλισσα Θάληστρι, συνοδεία 300 εφίππων πολεμιστριών, η οποία είχε πρόθεση να ζευγαρώσει μαζί του ώστε να φέρει στον κόσμο απόγονό του. Πολυάριθμες αρχαίες αφηγήσεις, ιστορικές και μη, θέλουν το νεαρό στρατηλάτη να κάνει ότι καλύτερο μπορούσε προς ικανοποίηση της επιθυμίας της, αλλά και να μη
καταφέρνει να κατευνάσει το ερωτικό της πάθος. (Διόδωρος Σικελιώτης Ιστορικά β. ΙΖ’ μέρος β’ κεφ. 77 )
ΑΜΑΖΟΝΕΣ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ
– Ο Όμηρος γράφει
Ο Όμηρος γράφει ότι συμμετείχαν στους Τρωικούς πολέμους.
Μετά τον θάνατο του Έκτορα από τον Αχιλλέα στον Τρωικό Πόλεμο, οι Αμαζόνες, όπως και άλλους λαούς της Μικράς Ασίας πήγαν να βοηθήσουν στην την Τροία, την σημαντικότερη πόλη της Μικρασιατικης χαρσονησου , από την εισβολή των Αχαιών
– Ηρόδοτος
Ο Ηρόδοτος ήταν ο πρώτος που αναγνώρισε ότι η πραγματική πρωτεύουσα των Αμαζόνων ήταν η Θεμύσκιρα και πρότεινε ότι οι Αμαζόνες ήταν ουσιαστικά μια ομάδα πραγματικών πολεμιστών γυναικών που ταξίδευαν σε όλες τις χώρες και συμμετείχαν ακόμη και στη μάχη της Τροίας. Ο Ηρόδοτος πίστευε ότι όταν οι Έλληνες νίκησαν τις Αμαζόνες στη μάχη της Τροίας, απέπλευσαν μαζί με τις αιχμαλωτισμένες Αμαζόνες σε τρία πλοία. Ωστόσο, στη μέση της προσπάθειάς τους, οι Αμαζόνες ξεσηκώθηκαν και τους νίκησαν. Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι οι Αμαζόνες δεν ήξεραν να πλέουν και παρασύρθηκαν μέχρι που αποβιβάστηκαν στις ακτές των Σκυθών, τους οποίους πολέμησαν και αυτοί.
Ο Ηρόδοτος πίστευε ότι οι Σκύθες «εξημέρωναν» τις Αμαζόνες «καλώντας» τις για να γεννήσουν δυνατά παιδιά. Στο τέλος, οι Αμαζόνες ήταν πρόθυμες να εγκατασταθούν με τους Σκύθες, αλλά ως πολεμιστές που ζούσαν αμερόληπτα και ισορροπημένα με τους άνδρες της κοινωνίας. Όσοι συμφώνησαν, ταξίδεψαν με τις γυναίκες στο έθνος των Σαουροματιών, όπου σύμφωνα με ιστορικά έγγραφα, καμία γυναίκα δεν μπορούσε να παντρευτεί μέχρι να σκοτώσει έναν άνδρα εχθρό.
Δυστυχώς, μετά τον Ηρόδοτο, ο θρύλος των Αμαζόνων θεωρήθηκε ακριβώς αυτό – ένας θρύλος
– Σωκράτης και ο Πλάτων
Ο Σωκράτης και ο Πλάτων αποδέχονται ότι οι Αμαζόνες επιτέθηκαν στην Αθήνα ως πραγματικότητα.
– Ο Στράβων.
Την αναφέρει ο γεωγράφος Στράβων.
– Μιθιδρατικοί πόλεμοι
Κατά το τέλος των Μιθριδατικών Πολέμων και τη φυγή του Μιθριδάτη του 6ου από την Κύζικο, η Θεμίσκυρα κατελήφθη από τον Λούκουλο και μάλλον συμπεραίνεται πως καταστράφηκε, γιατί από εκείνο το χρονικό σημείο κι έπειτα δεν αναφέρεται πλέον καθόλου στις ιστορικές πηγές.
– Ηρακλείδης Ποντικός
Σύμφωνα με τη διήγηση που διασώζει ο Ηρακλείδης Ποντικός (4ος αι. π.Χ.) ο Ηρακλής παραχώρησε στις Αμαζόνες την περιοχή από την Πιτάνη μέχρι τη Μυκάλη.
– Έφορος
Και ο Έφορος τοποθετεί τις Αμαζόνες μεταξύ Μυσίας, Λυδίας και Καρίας.
Βυζαντινή Εποχή
Οι θρύλοι για την ύπαρξη των γυναικοκρατούμενων πολιτειών από Αμαζόνες ήταν διαδεδομένοι και στην Μεσαιωνική Εποχή. Στα ακριτικά άσματα αναφέρονται οι σκληροί αγώνες του ήρωα Διγενη Ακρίτα κατά της Αμαζόνας Μαξιμούς, που ο λαός τη φαντάσθηκε ως μια υπερφυσική ύπαρξη, αρρενωπή με ένα μαστό. Για αυτό και την αποκάλεσε “Μονοβύζω”.
Κατά την ελληνική μυθολογία, οι Αμαζόνες ήταν ένα έθνος πολεμοχαρών γυναικών που κατοικούσε στην περιοχή του Πόντου, στις ΒΑ ακτές της Μικράς Ασίας. Υπάρχουν αναφορές αρχαίων συγγραφέων που κάνουν λόγο για την πρακτική της καύσης ή του ακρωτηριασμού του δεξιού στήθους των κοριτσιών, ώστε να μπορούν να χειρίζονται το τόξο με μεγαλύτερη ευκολία. . Υποτίθεται πως η λέξη Aμαζών σημαίνει χωρίς μαστό, από το στερητικό (α) και το (μαζός) που εικάζεται πως έχει σχέση με τη λέξη μαστός. Σε αναπαραστάσεις, όμως, οι Αμαζόνες δεν απεικονίζονται με αυτό τους το χαρακτηριστικό γνώρισμα, δηλαδή ως μονοβύζες
Η παρουσία της Αμαζόνας Μαξιμώς ή Μαξιμούς, θα ήταν επιβεβλημένη σε ένα Μικρασιατικό ηρωικό Έπος. Φαίνεται μάλιστα ότι το όνομα της ηρωίδας ελήφθη από μια ταφική επιγραφή που βρέθηκε στην Σεβάστεια:
“Καισεννίαν Μάξιμαν την και Αμαζόνιν την σεμνοτάτην ματρώναν στολάταν αρχιέρειαν”
ΜΕ ΠΟΙΟΥΣ ΛΑΟΥΣ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ ΟΙ ΑΜΑΖΟΝΕΣ
. Οι σημαντικότεροι λαοί με τους οποίους συνδέονται οι Αμαζόνες είναι οι Σκύθες, οι Χετταίοι και οι Έλληνες.
Αναφέρεται ότι οι Αμαζόνες είχαν θεμελιώσει πολλές Μικρασιατικές πόλεις
Αρχαίοι συγγραφείς και ιστοριογράφοι διαφωνούν ως προς την καταγωγή και τον τόπο κατοικίας της φυλής αυτής.
Η προέλευση των Αμαζόνων παραμένει εν πολλοίς μυστηριώδης.
Γι αυτές γινόταν αναφορά ως :
Έθνος πολεμικό, διατρίβει βίο νομαδικό, ζώντας από την κτηνοτροφία, το κυνήγι και τη ληστεία εμπορικών καραβανιών και των μόνιμα εγκατεστημένων γειτόνων τους.
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, οι Αμαζόνες κατοικούσαν στη Σαρματική Σκυθία, στην περιοχή της σημερινής Ουκρανίας και Υπερκαυκασίας.
Άλλες πηγές τοποθετούν τον χώρο των φοβερών πολεμιστριών στα βάθη της Μικράς Ασίας, την Παρθία ή ακόμα και στην Λιβική.
– Σκύθες,
Υποστηρίζεται ότι οι Αμαζόνες ήταν γυναίκες πολεμίστριες που έπρεπε να υπερασπιστούν τον εαυτό τους όταν οι γυναίκες των Σκυθών ή των Σκυθών ανδρών δεν επέστρεφαν από τον πόλεμο.
Τόπος προελεύσεις ?
–Χετταίοι
Πολλοί θεωρούν τις Αμαζόνες ότι αποτελούν την μυθολογική μετεξέλιξη του λαού των Χετταίων
– ‘Ελληνες
Οι Έλληνες ήρθαν σε επαφή με τις Αμαζόνες κατά την φάση της εμπορικής και πολιτικής τους επέκτασης στις περιοχές της Ασίας και της Βορείου Αφρικής. Πιεζόμενοι από τον υπερπληθυσμό (στενοχωρία) και την έλλειψη πρώτων υλών, πολλές ελληνικές πόλεις ίδρυσαν ήδη από τον 20ο π.Χ. αιώνα αποικίες και εμπορικούς σταθμούς (ἐμπορίαι) σε στρατηγικές θέσεις στην ασιατική ακτή, την Κυρηναϊκή και τα παράλια του Ευξείνου Πόντου. Οι ολιγομελείς ομάδες των Ελλήνων αποίκων βρίσκονταν σε διαρκή αντιπαράθεση με τις επιθέσεις νομάδων πολεμιστών, τους οποίους ονόμαζαν συλλογικά «Σκύθες». Ιδιαίτερη εντύπωση στην ανδροκρατούμενη ελληνική κοινωνία προκάλεσε η παρουσία γυναικών στις τάξεις των πολεμιστών, που πολεμούσαν δίπλα στους άνδρες και μοιράζονταν χωρίς διάκριση τους ίδιους κινδύνους. Όπως ανέφερε και ο ιστορικός Διόδωρος, οι γυναίκες των Σκυθών «πολεμούν σαν τους άνδρες και δεν είναι επ΄ουδενί κατώτερές τους σε αδρεία».
ΠΟΛΕΙΣ ΠΟΥ ΙΔΡΥΣΑΝ ΟΙ ΑΜΑΖΟΝΕΣ
–Θερμισκύρα
Γράψαμε ήδη για την πόλη αυτή και την ίδρυση της σε προηγούμενη δημοσίευση μας
Οι δηλαδή σ Θεμίσκυρα λέγεται ότι ιδρύθηκε από τη βασίλισσα των Αμαζόνων Λυσίππη προς τιμή της θεάς Αρτέμιδος, στην οποία αφιέρωσε ιερά.
Δεν ήταν όμως η μόνη, για κάποιες από τις άλλες πόλεις που ίδρυσαν στην Μικρά Ασία και την Μητροπολιτική Ελλάδα ,δίνουμε πληροφορίες στην συνεχεία.
* Σμύρνη & Έφεσος
Αποδίδεται γενικά στις Αμαζόνες η ίδρυση και επωνυμία της Σμύρνης αλλά και της Εφέσου.
* Σμύρνα Σμύρνα ήταν μία από τις Αμαζόνες η οποία αναφέρεται ότι ίδρυσε τη Σμύρνη.
*Σύμφωνα με τις αρχαίες παραδόσεις η Έφεσος φερόταν να κατοικήθηκε κατά τους προϊστορικούς (μυθικούς) χρόνους από τις Αμαζόνες που φέρονταν να κινήθηκαν από την περιοχή του Καυκάσου κάνοντας επιδρομές στη Μικρά Ασία καταλαμβάνοντας διάφορες περιοχές – πόλεις που πήραν το όνομα των ικανότερων εξ αυτών, οι οποίες και ήταν μεταξύ άλλων η Έφεσος, η Σμύρνη, η Κύμη, η Μύρινα και η Σινώπη.
Ο Στράβων, αναφέρει επιπρόσθετα επί των παραπάνω ότι σε μεταγενέστερους χρόνους οι πόλεις αυτές λάτρευαν τις επώνυμες αυτών ηρωίδες Αμαζόνες και έκοβαν ακόμα και νομίσματα με παραστάσεις Αμαζόνων. Οι Εφέσιοι συγκεκριμένα κατά τον 5ο αιώνα π.Χ. θέλοντας να τιμήσουν την επώνυμη Αμαζόνα Έφεσο προκήρυξαν διαγωνισμό μεταξύ των διασημότερων γλυπτών της εποχής τους για την κατασκευή αγάλματος προκειμένου να το τοποθετήσουν στο ναό της Εφεσίας Αρτέμιδος.
*Λατώρεια,
Αλλά και η Λατώρεια, μια ορεινή κώμη κοντά στην Έφεσο, αναφέρεται ότι ονομάστηκε από μια Αμαζόνα
* Σινώπη
Η Σινώπη ονομάστηκε από μια Αμαζόνα που συζεύχθηκε το βασιλιά του Πόντου και έπινε πολύ, γι’ αυτό πήρε το παρωνύμιο Σανάπη. Από τη Σανάπη λοιπόν, εκ παραφθοράς, ονομάστηκε και η πόλη Σινώπη.
* Γρυνεια
Γρύνεια από την Αμαζόνα Γρύνη που βίασε ο θεός Απόλλωνας,
– Μύρινα
Η πόλη της Λήμνου Μύρινα κατά μία εκδοχή, οφείλει το όνομα της στην βασίλισσα των Αμαζόνων Μύρινα. Αναφέρεται ως κόρη του Τεύκρου και σύζυγος του βασιλιά Δαρδάνου. Σε αυτό συνεπικουρεί και ένας άλλος μύθος, σύμφωνα με τον οποίο, οι Λημνίες είχαν σκοτώσει όλους του άντρες του νησιού *.
Η Μύρινα κήρυξε τον πόλεμο εναντίον των Ατλάντων και με τρεις χιλιάδες Αμαζόνες κατάφερε να κυριεύσει την πόλη τους Κερνήν.
Εκεί αιχμαλώτισε τα γυναικόπαιδα και κατέστρεψε εκ θεμελίων την πόλη. Οι υπόλοιποι Άτλαντες παραδόθηκαν τρομοκρατημένοι
*Μυτιλήνη
–Η Μυτιλήνη ήταν αμαζόνα αδερφή της βασίλισσας Μύρινας
Όταν η Μύρινα, τέλος, κατέλαβε τη Λέσβο ίδρυσε τη Μυτιλήνη και της έδωσε το όνομα της αδελφής της που είχε συμμετάσχει στην επιχείρηση.
* Κύμη ,
Η Ελληνική μυθολογία αναφέρει τρεις εκδοχές για την ίδρυση της Κύμης: Η Κύμη ονομάσθηκε έτσι κατά μια εκδοχή από τη μυθολογική νύμφη Κυμώ. Η ηρωίδα Αμαζόνα Κυμώ , γεννήθηκε από την ένωσή της αμαζόνας Λάμιας, που κατοικούσε μέσα σε δάσος δρυών, με τον θεό Ποσειδώνα. Αυτή υπήρξε ανταγωνίστρια της αμαζόνας Μύρινας, η οποία και κυριαρχούσε σε όλη την ανατολική Μεσόγειο. Η Κυμώ, για να εδραιώσει την ισχύ της στο Αιγαίο, λέγεται ότι ίδρυσε την ομώνυμη πόλη στην ανατολική ακτή της Εύβοιας.
* Σίσυρβα & Σάμορνα
Επίσης παρακείμενες περιοχές φέρονται να αντλούν το όνομά τους από Αμαζόνες, όπως
1. Η Σίσυρβα από τη Σισύρβη,
Σίσυρβα κατά τον Στράβωνα , τμήμα της Εφέσου, που πήρε το όνομά του από μια Αμαζόνα. (Strab. XIV 663)
2. Η Σάμορνα από τη βασίλισσα και ιέρεια της Αρτέμιδος, μητέρα της Μαζούς, της πρώτης Αμαζόνας.–
* Πριήνη
Η πόλη ενδεχόμενα να πήρε το όνομα της από μια από τις Αμαζόνες την Πριήνη.
Πριήνη ήταν μια από τις πολλές Αμαζόνες που έδωσαν το ονόματα τους σε πόλεις της Μ.Ασίας όπως Μύρινα, Μύρλεια, Μυρτώ, Μυτιλήνη,Λαοδίκη,Σινώπη, Σισύρβη,Πιτάνη, Κύμη,, Αναία,Θεμίσκυρα,Γρύνη, Έφεσος κ.α.
* Πάναιμα της Σάμου,
Σύμφωνα με αναφορά του Πλούταρχου, η περιοχή Πάναιμα της Σάμου, εξάλλου, ονομάστηκε κατά μια άποψη από τη σφαγή των Αμαζόνων που συντελέστηκε εκεί από το Διόνυσο. Οι Αμαζόνες διέφυγαν στην νήσο από την Έφεσο, ο θεός τις καταδίωξε και τις πολέμησε, σφαγιάζοντας πολλές από αυτές. Όσοι είδαν αργότερα το αίμα της σφαγής ονόμασαν τον τόπο Πάναιμα.
Και σε άλλες περιπτώσεις πόλεις ή τόποι ονομάστηκαν από Αμαζόνες, επειδή συνδέθηκαν με το θάνατο, την ταφή ή κάποιο πάθημά τους, όπως
*Αναια & Θιβαις
Η Αναία από την Αναία που τάφηκε εκεί και η Θιβαΐς από μια Αμαζόνα που σκότωσε ο Ηρακλής.
*Μύρλεια, η Κύννα & Άμαστρις.
Η Μύρλεια, όπως ονομαζόταν παλαιότερα η Απάμεια, έλαβε κατά μία άποψη το όνομά της από μια Αμαζόνα, όπως και η Κύννα και η Άμαστρις.
*************************************************************************
ΑΡΕΤΙΑΣ -ΑΡΗΤΙΑΣ ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΑΜΑΖΟΝΩΝ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Έκτος από την περιοχή της Αμισου (Θέρμη, Τσαρτσαμπά ,Θερμισκύρα κ.α ) Αμαζόνες κατοίκισαν και στο νησί Αρετιαδα που βρετανικού ανατολικά της Αμισου απέναντι από την Κερασουντα απο την οποία πηρεκαι το σημερινό όνομα ,Το νησί εχει ανακηρυχθεί προστατευόμενος αρχαιολογικός και φυσικός χώρος, καθώς εκεί αναπαράγονται πολλά είδη πουλιών.
Το νησί Αρετίας ή Χαλκερίτης έχει έκταση 40 χιλιάδων τετραγωνικών μέτρων και ύψος 30 μέτρα από τη θάλασσα, Οι ακτές του είναι κυρίως βραχώδεις και απότομες. Βρίσκεται 1,6 χιλιόμετρα μακριά από την πόλη, της Κερασούντος απέναντι από την κεντρική τοποθεσία Gedikkaya, είναι το μοναδικό νησί στην Ανατολική Μαύρη Θάλασσα.
ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ
Στη νότια ακτή του Εύξεινου Πόντου, περίπου ένα ναυτικό μίλι από την παραλία της Κερασούντας βρίσκεται το μικρό νησί Αρητιάδα. Η απόσταση μεταξύ των εκβολών του Θερμωδώνα όπου βρισκόταν η πρωτεύουσα των Αμαζόνων η ΘερμισκΎρα και του νησιού Αρετίας είναι περίπου 120 χιλιόμετρα
ΤΟ ΟΝΟΜΑ
Το νησί στην διάβα των αιώνων έφερε διάφορα ονόματα ,
Μερικά από τα αρχαία ονόματα του νησιού είναι Αρετίας ή , Άρεως νήσος ) , Χαλκερίτης και Πούγα , Νησί των Αμαζόνων , Γκιρεσούν Αντασί (Giresun Adası)
–Αρετιάς
Οι Αρχαίοι Έλληνες έδωσαν αυτό το όνομα στο νησί για να τιμήσουν τον θεό του Ολύμπου, Άρη.
–Χαλκερίτης
Άλλο ένα όνομα της αρχαιότητος
–Το Νησί των Αμαζόνων
Οι αρχαίες ελληνικές ιστορίες έλεγαν ότι το νησί χρησιμοποιήθηκε από τις Αμαζόνες , τις πολεμίστριες γυναίκες του θρύλου, για τελετές γονιμότητας με επίκεντρο τον ναό (τώρα σε ερείπια).
Για το λόγο αυτό, το νησί ονομάζεται επίσης Amazon Adası (Νησί των Αμαζόνων). .
– Cerasus Adasi
Σήμερα, ονομάζεται Γκιρεσούν Αντασί (Giresun Adası), δηλαδή το νησί της Κερασούντας
ΚΑΤΟΙΚΗΣΗ
Περιοχή που κατοικήθηκε κατά την αρχαιότητα και τον μεσαίωνα.
Στους ιστορικούς χρόνους, το νησί πιθανότατα χρησιμοποιήθηκε από Έλληνες αποίκους του 6ου ή 5ου αιώνα π.Χ. από την ηπειρωτική πόλη Κερασούντα
Σήμερα αυτό το νησί είναι έρημο. Παραδόξως, αυτό το νησάκι εξακολουθεί να είναι ο τόπος για τελετές γονιμότητας. Κάθε Μάιο, γυναίκες από την ηπειρωτική χώρα έρχονται σε αυτό το νησί για να κάνουν τελετουργικές πράξεις.
Σήμερα είναι είναι αρχαιολογικός και φυσικός χώρος
ΙΣΤΟΡΙΑ
Το νησί ήταν το μόνο κατοικημένο νησί στην περιοχή της Ανατολικής Μαύρης Θάλασσας Σήμερα πάνω σε αυτό υπάρχουν οι αρμόδιοι διοικητικοί υπάλληλοι της αρχαιολογικής υπηρεσίας και οι εντεταλμένοι για την φύλαξη των αρχαιοτήτων και βέβαια οι τουρίστες που το επισκέπτονται. —
– Μυθολογία
Με το νησί συνδέονται περιστατικά και πρόσωπα που αναφέρονται στην Ελληνική μυθολογία, ανάμεσά τους,
Ο μυθολογικός ήρωας «Ο θρύλος του Ηρακλή και το χρυσόμαλλο δέρας των Αργοναυτών»,
«Η ιστορία της κόρης του βασιλιά Μιθριδάτη και του βοσκού»,
Το χρυσό άγαλμα του Ιωσήφ» και
«Ο θρύλος των γυναικών της Αμαζόνας» τον οποίο περιγράφει ο Απολλώνιος ο Ρόδιος Σε αυτό το νησί οι Βασίλισσες των Αμαζόνων, Οτρέρ και Αντιόπη, έχτισαν έναν πέτρινο ναό του Άρη την ώρα που πήγαν στον πόλεμο.
Η ιστορία των Αργοναυτών και του Χρυσόμαλλου Δέρας συνδέεται με το νησί.
Οι Αργοναύτες έφτασε στο νησί Αρετίας νωρίς στην προσπάθειά τους να ανακτήσουν το Χρυσόμαλλο Δέρας. ———————
– Ιστορικοί χρόνοι
Η γνωστή ιστορία του νησιού, χρονολογείται από το 300 π.Χ., με βάση τα αρχαιολογικά ευρήματα
**Μιθριδάτης
Ένας θρύλος του βασιλιά Μιθριδάτη VI του Πόντου διαδραματίζεται στο νησί Αρετιας .
Ο Βασιλιάς ήταν θυμωμένος με την κόρη του επειδή ερωτεύτηκε έναν φτωχό βοσκό.
Φυλάκισε την κόρη του στο νησί και κρέμασε τον βοσκό από μια κερασιά μπροστά από τον πύργο της φυλακής.
Από την λύπη της η κόρη του , αυτοκτόνησε κρεμάστηκε σε έναν από τους πύργους την επόμενη μέρα.
*Ρωμαίοι
Τον 1ο αιώνα μ.Χ., οι Ρωμαίοι έχτισαν έναν τειχισμένο οικισμό με πύργους σκοπιάς ως μέρος της άμυνας ενάντια στις επιδρομές των πειρατών που πλήττουν τη διπλή επαρχία του Πόντου και της Βιθυνίας.
*Η ίδρυση του Μοναστηρίου
Στη μεσοβυζαντινή εποχή, περίπου τον 5ο με 6ο αιώνα, χτίστηκε μοναστήρι στο νησί.
Περαιτέρω κατασκευή συγκροτήματος κάστρου-μοναστηριού και αμυντικές επάλξεις χτίστηκαν μεταξύ του 10ου και 12ου αιώνα μ.Χ.
*Παρεκκλήσι του 11ου και 12ου αιώνα
Το 2015, κατά τη διάρκεια ανασκαφών ανακαλύφθηκαν ερείπια παρεκκλησίου του 11ου και 12ου αιώνα. Επιπλέον, γύρω από το παρεκκλήσι βρέθηκαν πολλοί τάφοι.
*Θρησκευτικό κέντρο
Οι αρχαιολόγοι ανέφεραν ότι φαίνεται ότι κατά τη βυζαντινή περίοδο το νησί ήταν θρησκευτικό κέντρο
* Καταφύγιο των Ελλήνων μετά την άλωση από τους ΟθωμανούςτηςΤραπεζουντασ
Ο Bryer αναφέρει την παράδοση ότι οι Έλληνες που ζούσαν σε αυτό το νησί συνέχισαν να αντέχουν εναντίον των Οθωμανών παρά την πτώση της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας μέχρι το 1468, καθιστώντας αυτό το νησί το τελευταίο ελληνικό βασίλειο της εποχής του
* Οι Οθωμανοί το απομόνωσαν και διακόπηκε η κατοίκηση.
Μετά από αυτό το έτος, η ανθρώπινη κατοχή του νησιού φαίνεται να έληξε με εντολή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που απαγόρευσε το εξωτερικό εμπόριο, μειώνοντας έτσι την εμπορική θαλάσσια κυκλοφορία που είχε κάνει το νησί σχετικό με το εμπόριο και τη ναυτική άμυνα.
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Έχουν ανακαλυφθεί ερείπια κάποιων κτισμάτων, ένα από αυτά βυζαντινό μοναστήρι. μεσαιωνικά τείχη, 1 Χριαστιανική εκκλησία, 1 παρεκκλήσι, 1 στέρνα, πολλοί πίθοι και επιτύμβιες κατασκευές
Στο νησί βρίσκονται τα ερείπια ενός πέτρινου ναού χωρίς στέγη, οχυρώσεις και επάλξεις και δύο πατητήρια κρασιού ή λαδιού.
*- Ο αρχαίος ναός καιβράχος Hamza Taşı
Ο χωρίς στέγη ναός αποδόθηκε στην αρχαιότητα στις Αμαζόνες που τελούσαν εκεί θρησκευτικές τελετουργίες.
Οι αρχαιολογικές μελέτες υποδηλώνουν ότι χτίστηκε στην Κλασική – Ελληνιστική εποχή .
Στα ερείπια του ναού βρίσκεται μια μαύρη στρογγυλή πέτρα διαμέτρου περίπου 4 μέτρων, που λέγεται Hamza Taşı
. Σήμερα,αυτή η πέτρα ακόμη και σήμερα θεωρείται πέτρα ευχών για γονιμότητα και υγεία. Τα ευρήματα της αρχαιολογίας υποδηλώνουν ότι η πέτρα ήταν ιερή σε μια ρωμαϊκή λατρεία λίθων ή μια λατρεία της Κυβέλης
«Η ιστορία του << Hamza Stone >>.έχει σχέση με την λατ. Λέξη “Humuz”
*-Το μοναστήρι
Ο J. Philipp Fallmerayer, ο οποίος επισκέφτηκε το νησί το 1840, αναφέρει ότι το ερειπωμένο μοναστήρι ήταν αφιερωμένο στον Άγιο Φωκά της Σινώπης
ΤΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΣΤΑ ΟΥΡΑΛΙΑ (ΤΟΠΟΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ? )
Την δεκαετία του 1990, Ρώσοι-Αμερικανοί αρχαιολόγοι ανακάλυψαν έναν τεράστιο τάφο γνωστό ως Kurgans , κοντά στο έθνος των Sauromatian. Ήταν γεμάτο με γυναικεία πτώματα που ήταν ξαπλωμένα τόσο με τυπικά γυναικεία (καθρέπτες και αγγεία) όσο και ανδρικά αντικείμενα (ξίφη και δόρατα). Αυτή η ανακάλυψη άνοιξε ξανά την πιθανότητα οι Αμαζόνες να μην είναι απλώς θρύλοι, αλλά ιστορικά ακριβείς και ότι οι απόγονοί τους κείτονταν εδώ στον τάφο.Βρέθηκαν πάνω από 150 τάφοι, που προφανώς ανήκαν στους Σαυροματιανούς και στους απογόνους τους, τους Σαρμάτες.
Ανάμεσα στους τάφους εντοπίστηκαν αρκετοί τάφοι πολεμιστών γυναικών που είχαν ταφεί με τα όπλα τους.
* Ένα νεαρό θηλυκό, βγαλμένο από τη συνεχή ιππασία, ξάπλωσε με ένα σιδερένιο στιλέτο στην αριστερή πλευρά και μια φαρέτρα που περιείχε 40 χάλκινα βέλη στα δεξιά της.
** Ο σκελετός ενός άλλου θηλυκού είχε ακόμα μια λυγισμένη αιχμή βέλους ενσωματωμένη στην κοιλότητα.
*** Κατά μέσο όρο, τα θηλυκά που φορούσαν όπλα είχαν ύψος 5 πόδια και 6 ίντσες, καθιστώντας τα προγενέστερα ψηλά για την εποχή τους, ενώ οι σκελετοί τους εξακολουθούσαν να φέρουν ίχνη πληγών, πιθανώς αποκτημένων στη μάχη.
– Με τον εντοπισμό μιας φυλής όπου οι γυναίκες στον φημολογούμενο τόπο καταγωγής τους λειτουργούσαν ως πολεμιστές, φαίνεται ότι οι Αμαζόνες δεν ήταν στην πραγματικότητα μύθος. Και Ελληνική μυθολογία ενσωματώνει αλήθειες , οι δε Έλληνες ιστορικοί μιλούσαν για πραγματικές καταστάσεις
Σταύρος Π. Καπλάνογλου
