Οι ευσεβείς πόθοι του δημάρχου Γρεβενών για τη μεταφορά του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας από τη Μηλιά στα Γρεβενά… Οι εύλογες αντιδράσεις και διαμαρτυρίες των κατοίκων του πρώην δήμου Ηρακλεωτών και όχι μόνο… Οι απορίες και τα ερωτηματικά που γεννώνται από την αναιτιολόγητη αυτή επιλογή του δημάρχου!

Οι ευσεβείς πόθοι του δημάρχου Γρεβενών για τη μεταφορά του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας από τη Μηλιά στα Γρεβενά… Οι εύλογες αντιδράσεις και διαμαρτυρίες των κατοίκων του πρώην δήμου Ηρακλεωτών και όχι μόνο…

Οι απορίες και τα ερωτηματικά που γεννώνται από την αναιτιολόγητη αυτή επιλογή του δημάρχου!

Ένα παγκοσμίου ενδιαφέροντος και μοναδικό μουσείο Φυσικής Ιστορίας, αυτό της Μηλιάς Γρεβενών, καταξιωμένο παγκοσμίως και καταχωρημένο στη διεθνή βιβλιογραφία, που στεγάζεται σε αρκούντως ικανοποιητικά κτίριο στο χωριό Μηλιά, ο δήμαρχος Γρεβενών Κυριάκος Ταταρίδης, εκφράζοντας κατά το μάλλον ή ήττον ευσεβείς πόθους, θέλει να το μεταφέρει στα Γρεβενά!

Βέβαια, προς αυτή την κατεύθυνση, απαιτείται και απόφαση του ΔΣ Γρεβενών, η οποία δεν υπάρχει και ο δήμαρχος δεν συμπεριέλαβε ακόμα το θέμα, μεταξύ των άλλων, σε συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου! Ο λόγος, μάλλον η έλλειψη συνοχής και ομοθυμίας μεταξύ των δημοτικών συμβούλων της συμπολίτευσης, κάποιοι εκ των οποίων δεν θα ψηφίσουν μια τέτοια απόφαση, εκτός βέβαια των δημοτικών συμβούλων της μείζονος αντιπολίτευσης στο ΔΣ, οι οποίοι είναι αρνητικοί στη μεταφορά του μουσείου.
Όσον αφορά το μουσείο Φυσικής Ιστορίας στη Μηλιά, αυτό στεγάζεται σε ένα πρόσφατα σχετικά ανακαινισμένο κτίριο, όπου οι επισκέπτες μπορούν να θαυμάσουν από κοντά τους μεγαλύτερους χαυλιόδοντες στον κόσμο, σύμφωνα με τα ρεκόρ Guinness (2011), σε μία διεθνών προδιαγραφών παλαιοντολογική έκθεση. Τα απολιθώματα, καθώς και πολλά παλαιοντολογικά ευρήματα ήρθαν στο φως μετά τις εκτεταμένες ανασκαφές από το 1990, από την Ευαγγελία Τσουκαλά, καθηγήτρια Παλαιοντολογίας του ΑΠΘ.

Το θέμα της πιθανής μεταφοράς του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας από τη Μηλιά στα Γρεβενά εγείρει έντονες αντιδράσεις και προβληματισμούς, τόσο από την τοπική κοινωνία, όσο και από τους κατοίκους του πρώην Δήμου Ηρακλεωτών. Η συζήτηση γύρω από τη μεταφορά δημιουργεί εύλογα ερωτήματα, καθώς αφορά ένα έργο που έχει ήδη υλοποιηθεί με σημαντικό κόστος και μελέτες.

Το ιστορικό του Μουσείου

Το Μουσείο της Μηλιάς αποτελεί σημείο αναφοράς για την περιοχή, με δαπάνες που ανήλθαν στα 400.000 ευρώ για την κατασκευή του, ενώ επιπλέον 450.000 ευρώ διατέθηκαν για μελέτες και υποδομές που σχετίζονται με την εν δυνάμει δημιουργία ενός Εκπαιδευτικού Κέντρου Παλαιοντολογίας.

Η Μηλιά, χάρη στα μοναδικά παλαιοντολογικά ευρήματα, έχει ενταχθεί σε ένα πλαίσιο ανάπτυξης με άξονα τον πολιτιστικό και τουριστικό χαρακτήρα της περιοχής, γεγονός που ενισχύεται από τη χάραξη του νέου τουριστικού άξονα από την έφορο αρχαιοτήτων, κυρία Δημάκη. Ο άξονας αυτός περιλαμβάνει το γεφύρι του Πασά, την αναστήλωση της ΙΜ Παμμεγίστων Ταξιαρχών (Ταξιάρχη Γρεβενών), τα ιαματικά λουτρά και την κατακόμβη της Κιβωτού, το λαογραφικό μουσείο και τα πρόσφατα αρχαιολογικά ευρήματα του Αγίου Γεωργίου, το αναστηλωμένο γεφύρι της Πραμόριτσας στο Κληματάκι, τα τρία γεωφράγματα στην Κοκκινιά, στον Άγιο Γεώργιο και τα Αηδόνια (μεταξύ αυτών παρεμβάλλεται και το Μουσείο Μηλιάς), όλα σε μικρή απόσταση μεταξύ τους.

Τα ερωτήματα γύρω από τη μεταφορά

Η προοπτική μεταφοράς του Μουσείου στα Γρεβενά δημιουργεί πολλά ερωτήματα, καθώς:

– Δεν υπάρχει απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Γρεβενών, γεγονός που προβληματίζει για τη διαφάνεια της διαδικασίας.

– Απουσιάζει η εκπροσώπηση της τοπικής κοινωνίας της Μηλιάς στις συζητήσεις, παρά τη σημασία της περιοχής.

– Η εγγύτητα της Μηλιάς στα Γρεβενά δεν δικαιολογεί την ανάγκη μεταφοράς, δεδομένου ότι οι δύο περιοχές εξυπηρετούνται εύκολα.

–  Η κατάργηση της μελέτης διαμόρφωσης του αύλειου χώρου για την ένταξή της στο Πράσινο Ταμείο εγείρει ερωτήματα για τη συνέπεια και τη στρατηγική διαχείρισης του έργου.
Οι κάτοικοι του πρώην Δήμου Ηρακλεωτών αντιδρούν έντονα, καθώς βλέπουν το έργο να απομακρύνεται από την περιοχή τους, παρά το γεγονός ότι αυτή διαθέτει τα εμβληματικά παλαιοντολογικά ευρήματα που το αναδεικνύουν. Η προοπτική μεταφοράς φαίνεται να αγνοεί τον ήδη υπάρχοντα σχεδιασμό, ο οποίος όχι μόνο εξυπηρετεί τη βιώσιμη ανάπτυξη της Μηλιάς, αλλά εντάσσεται και σε έναν ευρύτερο τουριστικό σχεδιασμό.

Σημειωτέον το γεγονός πως αντιδρούν στη μεταφορά του μουσείου στα Γρεβενά και υπογράφουν 5 πρόεδροι των κοινοτήτων του πρώην δήμου Ηρακλεωτών.
Ο δήμαρχος Γρεβενών καλείται να εξηγήσει τη λογική πίσω από την επιλογή της μεταφοράς. Ποια συμφέροντα εξυπηρετούνται από μια τέτοια απόφαση; Γιατί εγκαταλείπεται ένα ολοκληρωμένο και δαπανηρό έργο στη Μηλιά; Ενδεχομένως, η μεταφορά του Μουσείου να αποτελεί τμήμα συγκοινωνούντος συστήματος, του οποίου τα αίτια και οι λόγοι λειτουργίας του μπορεί να μην εμφανή, προϊδεάζουν όμως και δημιουργούν αναπάντητα ερωτηματικά και απορίες, ενισχύοντας έτσι τις αμφιβολίες για τα πραγματικά κίνητρα.
Η τοπική κοινωνία απαιτεί σαφείς απαντήσεις και διαφάνεια σε μια υπόθεση που δεν αφορά μόνο την πολιτιστική κληρονομιά, αλλά και την αναπτυξιακή προοπτική της ευρύτερης περιοχής.
Επίσης, η διαδικασία μεταφοράς και η εξ αυτής απαιτούμενη ανάπτυξη κτιριακών εγκαταστάσεων στα Γρεβενά, προϋποθέτει κόστος δεκάδων εκατομμυρίων και χρονική διάρκεια πλέον των δέκα χρόνων!

Το ζητούμενο και εύλογο είναι, το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας να μείνει στην Μηλιά, στη φυσική του θέση, όπου η αρχαιολογική σκαπάνη ανέδειξε τα παλαιοντολογικά ευρήματα, τέσσερις χαυλιόδοντες μέχρι πέντε και πλέον μέτρων και χιλιάδες άλλα ευρήματα που εκτίθενται στο καταξιωμένο, διεθνώς, Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Μηλιάς, δημιουργώντας ταυτόχρονα τις προϋποθέσεις ανάπτυξης ενός εκπαιδευτικού κέντρου παλαιοντολογικής έρευνας (υπάρχει σχετική μελέτη 400.000 ευρώ που παραμένει ανενεργή, γιατί;), εξασφαλίζοντας την συνδεσιμότητα με εκπαιδευτικά ιδρύματα για φοιτητές, ερευνητικά προγράμματα, για μεταπτυχιακά κλπ.

Εξάλλου τα ευρήματα πρέπει να παραμένουν στον φυσικό τους χώρο καθόσον αποτελούν αδιαίρετο στοιχείο αυτού. Η μεταφορά τους συνιστά παραχάραξη της επιστημονικής τους αξίας.

Κάποιοι μάλλον αγνοούν το μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ ΑΠΘ, ΑΝΓΡΕ και δήμου Γρεβενών, που υπεγράφη μεταξύ αυτών των μερών, αλλά και το γεγονός πως τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στο ΑΠΘ, το οποίο με τη σειρά του παραχώρησε τα παλαιοντολογικά ευρήματα στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στη Μηλιά, υπό τύπον δανεισμού επ’ αόριστον!

Σημ: Γνωρίζει ο δήμαρχος το γεγονός πως τα Γρεβενά αλλά και ευρύτερα ο νομός είναι μια πλούσια περιοχή σε αρχαιολογικά ευρήματα, τα περισσότερα εκ των οποίων «φιλοξενούνται» στο αρχαιολογικό μουσείο Αιανής Κοζάνης ή σε αποθήκες της αρχαιολογικής υπηρεσίας Γρεβενών;

Γιατί λοιπόν ο δήμαρχος δεν θεωρεί πρωτίστης προτεραιότητας την δημιουργία ενός αρχαιολογικού μουσείου στα Γρεβενά, αναδεικνύοντας με ζέση το όλο αυτό θέμα;

Πρέπει να γνωρίζει ο δήμαρχος πως η μεταφορά των χαυλιόδοντων από τη Μηλιά στα Γρεβενά, (πού; Στο ισόγειο του δημαρχείου;) είναι πολύ επισφαλής, λόγω της ιδιαίτερης ευθραυστότητάς τους! Ή θα γίνει προς τούτο και μια μελέτη μεταφοράς;!… Προς επίρρωση δε αυτής της επισήμανσης, η καθ’ ύλην αρμόδια καθηγήτρια παλαιοντολογίας  του ΑΠΘ κα. Τσουκαλά επιβεβαιώνει τον «άμεσο κίνδυνο διάλυσης των χαυλιόδοντων κατά την μεταφορά τους» επισημαίνοντας πως «ορατός είναι ο κίνδυνος αυτός και απαιτείται ιδιαίτερη επιστημονική παρέμβαση», πολύ δύσκολη δε στην επιτυχή ολοκλήρωσή της.

Η κ. Τσουκαλά είναι μια διακεκριμένη παλαιοντολόγος που αφιέρωσε την επαγγελματική της ζωή στις ανασκαφές στη Μηλιά του νομού Γρεβενών. Με το πάθος, αφοσίωση και την επιστημονική της αρτιότητα, συνέβαλε καθοριστικά στην ανάδειξη αυτού του μοναδικού ευρήματος. Το έργο της κ. Τσουκαλά δεν περιορίστηκε μόνο στην επιστημονική έρευνα, αλλά επεκτάθηκε και στη διάδοση της γνώσης και την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης για τη σημασία της παλαιοντολογίας και της προστασίας της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς. Η συνεισφορά της τιμά τόσο την επιστημονική κοινότητα όσο και την τοπική κοινωνία.

Η ίδια τονίζει διαρκώς τη σημασία της διατήρησης και ανάδειξης των ευρημάτων με τον κατάλληλο τρόπο, ώστε να αποτελέσουν πολύτιμη πηγή γνώσης για τις μελλοντικές γενιές.

Μέσα από τη δουλειά και τις δράσεις της, υπενθυμίζει τη σπουδαιότητα της ευθύνης που φέρουμε όλοι για τη διατήρηση αυτού του ανεκτίμητου πλούτου όπως  και την προστασία και την ασφάλεια αυτών των μοναδικών θησαυρών.

Όσο για την τόνωση της τοπικής αγοράς των Γρεβενών, εφόσον μεταφερθεί το Μουσείο στα Γρεβενά, όπως διατείνεται ο δήμαρχος, δεν στέκει το επιχείρημα, καθόσον η απόσταση Μηλιάς- Γρεβενών είναι μόνον 12 χιλιόμετρα και ο κάθε επισκέπτης του μουσείο μπορεί να μεταβεί σε λίγα λεπτά στην πόλη…

Ενάντια στην μετακίνηση του Παλαιοντολογικού Μουσείου Μηλιάς στην πόλη των Γρεβενών έχει συσταθεί επιτροπή αγώνα, που αποτελείται από τους:

Γιαγκόζογλου Χρήστος, επικεφαλής της επιτροπής, πρώην πρόεδρος Μηλιάς, πρώην αντιδήμαρχος δήμου Ηρακλεωτών

Δασταμάνης Γεώργιος, πρώην δήμαρχος Γρεβενών

Σταμπολίδης Χρήστος, πρώην δήμαρχος Γρεβενών

Δρόσος Γεώργιος, πρώην δήμαρχος Ηρακαλεωτών

Καραγιάννης Αθανάσιος, πρώην δήμαρχος Ηρακαλεωτών

Τζήκας Γεώργιος, πρόεδρος Μηλιάς

Δόγκαλης Νικόλαος, πρόεδρος φίλων μουσείου