ΟΙ ΜΥΘ’ Τ’ (Α)ΙΣΩΠΟΥ. –ΟΥ ΛΑΓΟΣ ΚΙ Η ΓΚΑΧΙΛΩΝΑ (NA MI ΣΧΟΥΡΝΑΤΙ..ΛΑΘΙΨΑ ΨΙΧΑ, ΕΙΣ ΤΟ ΟΡΘΟΝ….). –ΤΑ ΜΥΘΙΑ Τ’ ΤΖΙΟΥΜΠΑΝΟΥ. –ΟΥ ΚΡΕΑΡΟΥΣ ΚΙ Η ΑΛΟΥΠΑ
Γράφει ο Παναγιώτης Κωστόπουλος
ΕΤΣ’…Μ’ ΉΡΘΙΝ.
Κόζιαν’…πρίν κανα δυό μέρις. Ικείνους ου μκρός τ’ Κουτσιαρή κι τα Όλγας απ’ του Ντριάνουβου , ου Παναϊώτς ου Κουστόπουλους, ίντους στου βιβλιουπουλείου ου «ΠΑΠΥΡΟΥΣ». Κλώθιτι θάρουμ βρεί κανά βιβλίου για τ’ αυτόν κι για τν ιγγουνούλατ’.Κλώθιτι , ‘υρνιέτι ..μια δόσ’ ..γιά κι τα πιδικά τα βιβλία. Χιρνάει τα τηράει θάρουμ βρεί καένα κατάλληλου. Σ’ ένα ραφ’ γλέπ’ αραδιασμένα ( αντάμα μι πουλλά ακόμα), σειρά « ΑΙΣΟΥΠΟΥΣ» σειρά «ΚΡΙΣΤΙΑΝ ΑΝΤΕΡΣΕΝ» κλπ.Τηριουντας στ’ σειρά «ΟΙ ΜΥΘ ‘ Τ’ (Α)ΙΣΩΠΟΥ , γλεπ’ «Ου λαγός κι η γκαχιλώνα» «Η αλούπα κι τα σταφύλλια», « Του λιουνταρ κι του πουντίκ», «Ου τζίτζηκας κι ου μέρμηγκας» , «Ου φευτς ου τζιουμπάνους» , « Η αλούπα κι του κουράκ» . Αφού διαλέγ ν’ αγουράσ’ του «Ου λαγός κι η γκαχιλώνα» κι του «Ου τζίτζηκας κι ου μέρμηγκας», του ματ’ πέφτ σ’ ένα βιβλιου τουν μύθουν τ’ Αισώπου μι τίτλου « Η αλούπα κι του κριάρ».Κάτ’ τουν θύμζιν. Διαβάζ ψίχα στ’ν πίσου τ’μιριά τν πιρίλιψ’..κι τότι!!!!!ζντάνννν γιννίθκιν στου τσιρβέλουτ’ να γράψ έναν θκότ μύθου….στα Ντριανουβνά.(μύθιαδηλαδής). Γιάτους ου μύθους…παρακάτ’. (ΣΤΟΥΝ ΠΑΤΟΥ ΑΠ’ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ, ΘΑ ΓΡΑΨΟΥ ΤΙ ΗΤΑΝ ΑΥΤΟ ΑΠ’ ΔΙΑΒΑΣΑ ΚΙ ΜΙ ΓΚΑΖΓΚΑΛΤΣΙΝ..ΑΥΤΌ ΑΠ’ ΕΙΔΑ ΚΙ ΜΙ ΣΙΟΥΜΑΛΤΣΙΝ)
ΟΙ ΜΥΘ’ Τ’ (Α)ΙΣΩΠΟΥ
ΟΥ ΛΑΓΟΣ ΚΙ Η ΓΚΑΧΙΛΩΝΑ
(NA MI ΣΧΟΥΡΝΑΤΙ..ΛΑΘΙΨΑ ΨΙΧΑ, ΕΙΣ ΤΟ ΟΡΘΟΝ….)
ΤΑ ΜΥΘΙΑ Τ’ ΤΖΙΟΥΜΠΑΝΟΥ
ΟΥ ΚΡΕΑΡΟΥΣ ΚΙ Η ΑΛΟΥΠΑ
(ΜΕΡΟΥΣ ΠΡΩΤΟΥ)
Μια φουρά κ’ έναν κιρό, ήταν ένα γραφικό,ιξουτικό, ημιουρινό χουριό, στν άκρα στν ιπαρχία Βουΐου του Νουμού τ’ς Κόζιαντς, ( σύνουρου μι του Μπουγατσκό κι τν Λουσνίτσα απ’ τν Καστουριά) π’ τούλιγαν Ντριάνουβου.
Όλα τα τριιούρ τα χουριά είχαν κουλτούρα κι κοινουνικουοικοκουνουμικές καταβουλές κι κατατουμές π’ σχιτίζουνταν μόνι μι τν ύλ’ , του δείχνισι κι του φαίνισθι.Οι πρους ανατουλάς ας πούμι γειτόν, ,ξιπλατίζουνταν όλ τ’ μέρα στα μπαχτσέδια, στα χουράφια κι στ’ αμπέλια..στα πρόβατα κι στς δλειές… σαράντα χρόνια…για ν’ αγουράζν λιουφουρεία στου ΚΤΕΛ τ’ς Κόζιαντς κι να θαρούν ότι ανιβαίν κοινουνική- ιπαγγιλματική τάξ’. Αφού του όνειρου του πρότυπου, ήταν να γέντς σουφέρς σι λιουφουρείου η ακόμα καλύτιρα εισπράχτουρας. Γιουρτάσ’ κι ραχάτιαμα δεν ήξιραν. Μι τ’ αυτό του γκαιλέ τρανιψαν….αλλά κατουπίτυρα ιξιλίχκαν…κι του ύρσαν στα…. ταξιά.. (Να φανταστείτι ιξουσία..όταν πάϊναμι στου Γυμνάσιου στ Σέλτσα μι του λιουφουρείου ενας σουφερς ούρλιαζι «ησυχίααα …ιδώ είνι ικκλισιά» ινω ένας εισπράχτουρας ιπειδή θιουρούσι ότι κάποιου πιδί κάθουνταν στραβα στου κάθισμα!!! Κι θα τουν χαλάσ’ του λιουφουρείου (είχιν μοιράδ), σιούκουνι του χέρτ κι μοίραζι φάπις ..οπ νάνι απ’ τα νεύρατ’. Σι πιριστατικό π’ γέγκιν κι ήμαν αμπρουστά..ξερτι τι μ’ είπιν ου παθών φίλουςμ’ κατουπίτυρα μι τα δάκρυα στα μάτιατ;;;;δεν τούπα καμιά φουρά στουν πατέρα φίλε..γιατί ήξιρα ότι θα πάει μι του τφεκ.. κι χα να…χαλάσουμι τ’ φαμπλιά μας..κι τ θκήμας κι απ τ’ αυτόν. Αυτό του ιπίπιδου είχιν ου φίλουσμ κι αυτό ου κατρανουεισπράχτουρας).
Άλλα πάλι χουριά, πρους δυσμάς, πέρα απ’ ν ουριουγραμμή, του πουτάμ , είχαν σαν πρότυπου τν Δημουσιουκρατία-δασκαλουκρατία. Ντεμπρεού , όλ’ ήθιλαν να γεν’ δασκαλαίοι.Τάπιρναν δεν τάπιρναν τα βιράνκα τα γράμματα..ικεί.Ντβάρ ου άλλους..μπιστιριά.. δεν έκλουθιν καντικάν..ικεί…ντεμπρεού. Τέτοια ιξιπνάδα αντάμα… δεν πιτχίθκιν στου ντουνιά. Να τς αράντζαν μι του πουτηστήρ…μυαλό…τέτοια πουσουστά δασκαλαίοι δε χα να τα πιτίχιναν. Απου μουλουγή…ένας για να γεν’ δάσκαλους είχιν δόσ’ ιξιτάσεις καμιά ..δικάξ!!! φουρές.Τς πότσαν του λαέν’ απου μκροί μι τ’ αυτό απούχιν πει ου ποιητης: «ου πρώτους είνι πρώτους ..οι άλλ καντίπουτα» έτς κι αυτοί…ή δασκαλους..ή αλλιώς είσι καντίπουτα.
Αλλ’ πάλι , άλλα χουριά τριιούρ ‘π του Ντριάνουβου.. έβαναν σιαπάν που ουγδόντα στρέμματα καπνά ,κι λόντζιις κι χαμπάρια, για ν’ αγουράσν διαμέρισμα , στν Κόζιαν’, στν Καστουριά, στ Σαλουνίκ, θάρουμ βρουν γαμπρό για του κουρίτς.Μπίτζαν τ’ ζουή μισουκουμέν π’ του σκύψμου κι απουκρημασμέν’ στν ηλιάστρα.
Στου Ντριάνουβου όλα ήταν ψια αλλιώτκα. Άλλις ήταν οι αξίις. Όλα που ψίχα ..μι μέτρου όχ’ μι ταμαχιά Οι Ντριανουβνοί ήταν κατ ιξουχίν γλιντζέδις.Δούλιβαν βέβια σκληρά, αλλά δεν αστουχούσαν κι τα γλιντουκόπια. Δεν κιντώνουνταν απ’ τς ιννιά…Του γλέντ’-γλέντ κι η δλειά-δλειά. Ιουμάτου καφινεία , ταβέρνις.. ηλικτρόφουνα. Ήταν πρώτου στς μαστόρ, στ’ς γουναράδις, στ’ς γλινζέδις , στ’ς μιθούκδις κι στ’ς …Τζιουμπαναίοι!!Κάθι ΣαββατουΚύριακου, κάθι γιουρτάσ’ (κι όχ’ μόνου) γλέντια τραγούδια χουρούδια . (Μέχρι κουμπανία εφκιασάμι, ιγώ, ου σχουριμένους ου Αντρίας ου Μπαντής κι ου Χρηστους ου Λιάτης. Προυτύτιρα, τσιουτσιανότιρους, λάλτσα άργανα μι τουν Κώτσιου του Θουμόπουλου…τ’ Τζέκ. Είχαμι φκιάς κι ουρχήστρα που έπιξι σι χουρουισπιρίδα τ’ συλλόγου. Λιάτις Χ.-μπουζούκι, Λιάτης Γ.-τύμπανα Κωστόπουλος Π-κιθάρα, Μαλέτσκας Α. –πλήκτρα Μπαντής Α-τζουρά, μπαγλαμά.)
Όλ’ η νουουτρουπία, όλ η κοινουνική ιδιουσυγκρασία πάντα σι μας ήταν αλλιώτκ. Η ματιότητα τ’ πιπιρασμένου κι αμείλικτου χρόνου τς μουναδικής ζουής μας , πάντα ινδόμυχα σι μας αξιουλουγούνταν αλλιώτκα απ’ τς άλνους. Νάχς;;Νάσι;;;η να ζήις πραγματικά;;;;
Η ιδιότητα , η νουουτρουπία, η κουλτούρα τς διακατείχι σχιδόν όλ’ κι μιταδίδουνταν μι ιδιαίτιρου τρόπου… χουρίς να του λέμι…γένουνταν!!!κι μιταδίδουνταν απου γινιά σι γινιά.
Δε θα πώ καντίπουα άλλου ιδώϊα για του θέμα…αλλά
άλλ’ φουρά θα ιπανέλθου κι θα του αναλύσου ινδιλιχώς… μι παραδείγματα.
Ιπανέρχουμι όμους…
Μια δόσ’ τι είπα;;; Είχαμι κι πουλνούς τζιουμπαναίοι-τζιουμπαναραίοι. Πουλλά πιδια μάθιναν τζιουμπάν, απου πουλύ μκροί…στοιχμέν, σι άλλα χουριά…αλλά βουσκούσαν κι τα θκάμας τα κουπάδια.
Ένας Ντριανουβνός τζιουμπάνους κι απ’ λέτι , απού πιδί, ήταν κι ου Τζήκας ου Αζμπόρστους (θκόμ όνουμα). Ου Τζήκας , είχιν μάθ’ τ’ τζιουμπανουτέχν απού μκρός…κι ήταν σιαΐν. Τάξιριν τα πρόβατα , τα κριάρια, τα βιτούλια τς πούρτσ’, τα γίδια ένα- ένα κι τάχιν κι ουνόματα. Κάθι μέρα σκώνουνταν απ τς τρείς, πάϊνιν τ’ άρμιγιν κι ύστιρα τα βγανιν στ’ βουσκή όλ’ τ ‘ μέρα. Τ’ άρμιγιν κι τ’ απόγιμα ..κι μόλις μούργκζιν τα μάζουνι κι τα σφαλνούσι.
Αντάμα μι τα’ άλλα, είχιν κι ένα σιούτου κριάρ, τρανό κι άξιου μι τρανά τσκάλια …κι λιμπά, κατ’ λιόκια τρανά σαν καμπάνις. Σχιδόν ζβαρνίζουνταν καταής . Αράδα ..κάθι που πιρπατούσιν κνιούνταν πέρα-δώθι σαν του θυμιατό κι τα ζάρζις ‘που μακριά .
Ου Τζήκας χαίρουνταν κι τ’ αγαπούσι παραφύσις, αυτό του χαϊβάν’. Που μέσατ θαρούσιν..ήταν σίγουρους, ότι του μοιάζ κι στα φυσικάτ ..κι σ’ όλα τ’ αντέτια πόφκιανιν. Σι όσνους πάϊναν να πάρν του γάλα κι στου γαλουμέτρημα τς ήλιγιν τα χαμπάριατ, Ήλιγι σι όλνους να τηρήσν , πόσου μοιάζ’ μι του σιούτου τουν κρέαρου , πλιότιρου πουκάτ απ’ τν κλιά, στα φυσικάτ’, κι έβγανιν τα δόντιατ απόξου. Όλ γκαργκαλιούνταν απ τα κρυφά.
Κάθι μέρα του ίδιου δρουμουλόγιου…τουν ίδιου τουν τουρό. Κινούσιν..α σιαπέρα στα μπαΐρια, στ μπαρμπαλιά τα μάρμαρα,στου μιλισ’.. ίσια σιακάτ στ μυλουνόστρατα..στ μπάρα..άει κατ καρτσάρ του λάκου. Έκλουθιν ύστιρα κατ του πανουβράκ..ίσια στ μούζγκα απ’ τ’ Δισπότ’ τ’ ράχ’ σιακάτ στου μανάφ ..στουν πάτου , στουν απάν τουν κάμπου στν κουτσούφλιαν. Ικεί ..έφτανιν κουντά γιόμα ..κι όλα τα ζουντανα τα τσάκουνιν ου ζιούρους κι τραβούσαν ίσια πουκάτ στουν ίσκιου απού έναν τρανό τσέρου…κι σταλνούσαν. Η κόρδα π’ τ’ άρμιγαν τ’ απόγιμα ήταν ψίχα παραπέρα..ουπάν απ’ τα’ γκαλτσουφουλιά.
