Οι Βοϊώτες αρχηγοί ενόπλων σωμάτων Αθανάσιος Μπρούφας και Χρήστος Κουτσουμάρης (καπετάν Βερβέρας) και η συμβολή τους στον αγώνα για την απελευθέρωση της Μακεδονίας

Γράφει η Ευανθία Ζηκοπούλου

“Ο καπετάν Βερβέρας”

“-Τι ήθελες, τι γύρευες , Χρήστο μ’ Βερβέρα μ’, στο έρημο το Ζάντσκο; -Πήγα να ιδώ τους φίλους μου, να ιδώ και τους κουμπάρους”

Το 1878 και ενώ η Μακεδονία είναι ακόμη σκλαβωμένη στους Τούρκους, έγινε επανάσταση με κύριο αίτημα την απελευθέρωση της Μακεδονίας και την ένωσή της με την Ελλάδα! Δεν είχε επιτυχία και οι περισσότεροι από τους πρωταγωνιστές της, κατέφυγαν στη Θεσσαλία και σύντομα δημιούργησαν, με τη βοήθεια της Εθνικής Εταιρείας, που ιδρύθηκε το 1894, ένοπλα σώματα, που πέρασαν πάλι στη Μακεδονία για να συνεχίσουν τον αγώνα! 

Το πρώτο σώμα, με 89 άντρες και αρχηγό τον Αθανάσιο Μπρούφα από το Παλιοκριμήνι Βοΐου, συγκροτήθηκε το πρώτο δεκαήμερο του Ιουλίου του 1896.

Το δεύτερο ένοπλο σώμα με 54 άντρες, είχε αρχηγό τον Μακεδόνα Πλατή και υπαρχηγό τον Χρήστο Κουτσουμάρη( καπετάν Βερβέρας) από το Κλεπίστι(Πολυκάστανο) Βοΐου. Ξημέρωνε η 20η Ιουλίου, όταν το σώμα του Βερβέρα πέρασε από τη Νάουσα στη Δυτική Μακεδονία, στην περιοχή των Οντρίων, προς τη μεριά της Ζώνης! Είχε λημέρι τα Όντρια και τις κορυφές του Βοΐου και λόγω της πατριωτικής του δράσης, οι Τούρκοι τον καταδίωκαν συνεχώς, γιατί είχε πολλές νικηφόρες μάχες εναντίον τους.

Μια μέρα στη θέση “Καραούλι” της Ζώνης, κοντά στις “Πόρτες”, άκουσε παράξενους θορύβους και προχώρησε να δει τι συμβαίνει. Εκείνη την ώρα ένα τουρκικό απόσπασμα ανηφόριζε κατευθυνόμενο προς τα χωριά πίσω από τα Όντρια. Ως έμπειρος πολεμιστής, που ήταν, τον παραξένεψε η μυρωδιά του καπνού και σκέφτηκε, ότι κάτι ύποπτο συμβαίνει και προτίμησε να βγει ο ίδιος να δει και όχι να θυσιάσει κάποιο από τα παλληκάρια του! Κάποιοι μιλάνε για προδοσία και μπορεί να είναι έτσι, γιατί ήταν έμπειρος και δεν θα έβγαινε τόσο εύκολα, χωρίς κάποια προστασία.

Οι Τούρκοι αυτή την ευκαιρία έψαχναν, τον σημάδεψαν και τον σκότωσαν! Τον αποκεφάλισαν και αφήνοντας το σώμα του εκεί, πήραν την κεφαλή του, την έφεραν στη Ζώνη και πίσω από την εκκλησία της Παναγίας, την κάρφωσαν σε ένα ξύλο και την εξέθεσαν σε κοινή θέα! Το ταλαιπωρημένο σώμα του, για το φόβο των Τούρκων, δεν τάφηκε στο κοιμητήριο του χωριού, αλλά Ζωνίτες, που αψήφησαν τον κίνδυνο, το έθαψαν στο σημείο που σκοτώθηκε, το οποίο από τότε ονομάστηκε “στο Βερβέρα”!

Όλα αυτά έγιναν, πριν αρχίσει ο ένοπλος Μακεδονικός Αγώνας και ο καπετάν Βερβέρας δεν πρόλαβε να δει την Μακεδονία ελεύθερη!

Μεγαλώσαμε ακούγοντας την ιστορία αυτού του αγωνιστή της περιοχής μας, περνώντας από την περιοχή “Βερβέρα”, πιο πάνω από τις” Κορομηλιές” της Ζώνης, ρωτούσαμε πάντα τους μεγαλύτερους, για να μάθουμε την ιστορία του!

Τελευταία ακούσαμε, ότι η οικογένεια του Χρήστου Κουτσουμάρη από το Πολυκάστανο, έδωσε στον αγώνα για την απελευθέρωση της Μακεδονίας μας και τον Κωνσταντίνο και τον Παναγιώτη Κουτσουμάρη, αδέρφια του Χρήστου!

Ο προπάππος μας Νικόλας Ζήκος, που γεννήθηκε το 1873, ήταν κουμπάρος με τον καπετάν Βερβέρα και πολύ εκτιμούσε ο ένας τον άλλο! Οι διηγήσεις του πέρασαν από γενιά σε γενιά και πάντα νιώθαμε συγκίνηση για τον καπετάνιο των βουνών μας!

Ο τόπος μας, στο διάβα των αιώνων, εξέθρεψε ήρωες, και οι μορφές τους δεν ξεθωριάζουν ποτέ!