ΟΜΙΛΙΑ στη Σιάτιστα, Κυριακή, 23/6.2024, στο Τραμπάντζειο Γυμνάσιο, στα πλαίσια των εκδηλώσεων ‘’Πέλεκον- Μέρες Γιορτών 2024’’ για την ποιητική μου δραστηριότητα-δημιουργία και το πέμπτο ποιητικό μου έργο.
Με την υπεύθυνη οργάνωσης (κα. Θ. Λειψιστινού) και την Οργανωτική Επιτροπή των εκδηλώσεων καταλήξαμε στην ιδέα ότι αντί να υπάρξει παρουσίαση του ποιητικού μου έργου από προσωπικότητες, προσκεκλημένους ομιλητές-εισηγητές να μιλήσω για το έργο μου και την ποιητική συλλογή ο ίδιος, ελευθέρα, ανοιχτά, άμεσα προς τους συμπατριώτες και τις συμπατριώτισσες που θα συμμετείχαν στην εκδήλωση της 23ηςΙουνίου. Και, επίσης, να επιλέξω ο ίδιος και να διαβάσω-απαγγείλω ποιήματά μου από την τελευταία συλλογή ‘’Στο ακρωτήρι της κρυφής ελπίδας’’ (εκδ. ΑΡΜΟΣ).
Η ιδέα αυτή, είχε πρωτοτυπία, αλλά και σοβαρές δυσκολίες και υψηλές απαιτήσεις. Έφερνε τον δημιουργό (στην προκειμένη περίπτωση -εμένα) σε άμεση, ευθεία, αδιαμεσολάβητη και ζωντανή επαφή με το κοινό. Καλώντας -τον (προσ-καλώντας τον) να μεταδώσει προς τους συμμετέχοντες τα βαθύτερα στοιχεία έμπνευσης και σκέψης, αναλύσεων και σχολιασμών για το έργο του και για κάθε ποίημά του. Καθώς και να διαμορφώσει και ξετυλίξει μια καλλιτεχνική, αισθητική ροή -με κλιμακώσεις και κατάλληλες ποιοτικές εναλλαγές- στις επιλογές και τις απαγγελίες των ποιημάτων της συλλογής του.
Το αποτέλεσμα που παρουσιάσθηκε στο Τραμπάντζειο Πολιτιστικό Κέντρο της Σιάτιστας (Κυριακή, μεσημέρι, 23/6.2024) ήταν το ακόλουθο…
< Μετά την εισαγωγή και την παρουσίαση κύριων σημείων του βιογραφικού από την Θ. Λειψιστινού και τις θερμές -εκ μέρους μου- ευχαριστίες, τιμητικές προσφωνήσεις…>
Αισθάνομαι τιμή και συγκίνηση, ιδιαίτερα συγκίνηση ευρισκόμενος, εδώ στη Σιάτιστα, ενώπιον σας. Ενώπιον φίλων, ανδρών και γυναικών που με περιβάλουν με εμπιστοσύνη και αγάπη. Ελπίζω -και το επιδιώκω, όχι μόνο σήμερα, αλλά σε όλη την πολυκύμαντη διαδρομή μου- να φανώ αντάξιος σας.
Υπάρχουν ορισμένοι τόποι, υπάρχουν ορισμένες πόλεις στον Ελλαδικό χώρο αλλά και πέραν του Ελλαδικού χώρου που φέρουν μέσα τους ένα φορτίο, που εκπέμπουν στον μακρύ χρόνο και στις ψυχές των ανθρώπων ένα φως και ένα μήνυμα. Η Σιάτιστα -πέρα από τις επιβληθείσες σημερινές συνθήκες υποχώρησης της -είναι μια απ΄ αυτές, της πρώτης γραμμής. Δεν το λέω μόνο σαν Δυτικομακεδόνας -που κι αυτό θα ήταν αρκετό, το υποστηρίζω σαν Έλληνας πολίτης και σαν Ευρωπαίος πολίτης που πιστεύει στα μεγάλα και πανανθρώπινα ιδανικά!
Η Σιάτιστα των Κασομούληδων. Του Νίκου Κασομούλη του στρατηγού της Επανάστασης του΄21, στενού συνεργάτη του Καραϊσκάκη και του Στουρνάρη, που με τα ‘’Στρατιωτικά ενθυμήματά του της Επαναστάσεως των Ελλήνων 1821 -1833’’ προέφερε σημαντικότατη υπηρεσία για την ανάγνωση και κατανόηση της μεγάλης Ελληνικής Εθνικοαπελευρωτικής Επανάστασης του ’21. Αλλά, και του Δημητρίου και του Γεωργίου Κασομούλη που συμμετέχουν μαζί του και υπό την αρχηγία του στην περήφανη Έξοδο του Μεσολογγίου, όπου πέφτει μαχόμενος ο Δημήτριος…
Η Σιάτιστα των στενότερων και πολυτιμότερων συνεργατών του Εθναπόστολου-Εθνεγέρτη Ρήγα του Βελεστινλή. Των αδελφών Μαρκίδες Πούλιου, του Γεωργίου και του Πούλιου. Εκδότες στη Βιέννη, το 1791 της πρώτης Ελληνικής Εφημερίδας, για τους οποίους δεν αποτελεί υπερβολή -αν έλεγα- ότι σ΄ αυτούς και το δικό τους δίκτυο οφείλεται η πλατιά και ευεργετική διάδοση των Ιδεών του Ρήγα μέσω της Εφημερίδας τους και μέσω της δικής τους δράσης για τη διακίνηση και διείσδυση των Ιδεών του μέσα σ΄ ένα απολυταρχικό περιβάλλον του Μέττερνιχ διώξεων και καταδυνάστευσης. Χωρίς αυτούς, ο ‘Θούριος’, η ‘Χάρτα του Ρήγα’, η ‘Επαναστατική Προκήρυξη και τα Δίκαια του Ανθρώπου’ του Ρήγα θα αποτελούσαν όχι μανιφέστα της Εθνικής μας Αφύπνισης, αλλά το πιθανότερο ξεχασμένα συγγράμματα σε κάποια βιβλιοθήκη, αντικείμενα για ιστορική έρευνα. Αδελφοί Πούλιου, που με τη σύλληψη του επαναστάτη Ρήγα, χάνουν το τυπογραφείο και ο μεν Γιώργος συλλαμβάνεται, βασανίζεται και εξορίζεται στη Γαλλία για να πεθάνει το 1830 κοντά στη Νυρεμβέργη, ο δε Πούλιος να πολεμήσει μαζί με τον Ναπολέοντα στην Ιταλία, να συνεχίσει την εκδοτική του δραστηριότητα στη Βενετία και να εκδώσει και νέα εφημερίδα με τις Ιδέες της Ελευθερίας, της Δημοκρατίας και της Δικαιοσύνης στην Ιόνια Πολιτεία, όπου πρωτεργάτης ήταν ο κατοπινός πρώτος κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας.
Δεν μπορώ -παρά, ίσως, τον μακρύ μου πρόλογο- να μην αναφέρω εδώ, μεταξύ των άλλων πολλών λαμπρών τέκνων της γης της Σιάτιστας, τους αδελφούς Τουρούντζια, το Θεοχάρη και τον Ιωάννη, και του λόγιου, δασκάλου Μιχαήλ Παπαγεωργίου. Ο Θεοχάρης Τουρούντζιας, σύντροφος του Ρήγα, που μαρτύρησε μαζί του, στα 22 του, στο Βελιγράδι, στις 24 Ιουνίου 1798 και ο λόγιος Ιωάννης Τουρούντζιας, ο οποίος μετά την εκτέλεση του αδελφού του γύρισε στη Σιάτιστα, υπερασπίστηκε τη γενέτειρα του απέναντι στα στίφη των Τουρκαλβανών, συμμετείχε στην Επανάσταση του ’21 και ήταν επικεφαλής των 600 πατριωτών της Σιάτιστας που υπερασπίσθηκαν με ακραία γενναιότητα, θυσιαζόμενοι στα Ψαρά, κατά την φοβερή καταστροφή τους, στις 21 Ιουνίου 1824.
Και δεν μπορώ, ιδιαίτερα σε μια εκδήλωση λογοτεχνίας, να μην αναφερθώ στον εξαιρετικά σημαντικό δάσκαλο των ιδεών του Διαφωτισμού αλλά και της ίδιας της Ελληνική Γλώσσας προς τους Έλληνες και ιδιαίτερα τους Έλληνες των παροικιών (σε Σιάτιστα, Καστοριά, Μελένικο, Βιέννη, Βουδαπέστη, Φιλιππούπολη), στον λόγιο, γλωσσομαθή Μιχαήλ Παπαγεωργίου, που συνέγραψε το Μέγα Αλφαβητάριο, το πρώτο έντυπο αλφαβητάριο της Ελληνικής Γλώσσας, το 1771.
Αγαπητοί μου, αγαπητές μου,
Δεν μίλησα για όλα αυτά, μόνο για ιστορικούς λόγους, αν κι αυτό -δηλαδή, οι ιστορικοί λόγοι- θα ήταν μια σοβαρή αιτία. Για μένα, αυτά τα στοιχεία, αυτές οι μνήμες και αυτή η ιδεολογική και αξιακή υποδομή -ενσωματωμένα στη συνολικότερη εθνική, δημοκρατική, αγωνιστική διαδρομή των Ελλήνων και της Πατρίδας μας- αποτελούν τη βάση πάνω στην οποία και ο ίδιος και το έργο μου στέκονται.
Ακούστε -το, πως αυτό αποτυπώνεται με τον αφαιρετικό, αποστακτικό λόγο στο ποίημα μου –«Στης ελπίδας, το ελληνικό ακρωτήρι». Εμβληματικό στις έννοιες και διαπεραστικό στις εικόνες που νοηματοδοτούν και χρωματίζουν τον τίτλο της συλλογής ‘Στο ακρωτήρι της κρυφής ελπίδας’ , που σηματοδοτούν και οριοθετούν τη θεώρησή μου για την Ελπίδα και το Αύριο.
1ο ποίημα – Στης ελπίδας, το ελληνικό ακρωτήρι …>>
Εξασκώ -και ασκούμαι
Να γίνει το πάθος μου σκέψη
Κι ο πόθος μου λόγος.
Αναζητώ το πρόσωπό μου
Κι ανακαλύπτω τις ψηφίδες του Άλλου
Αναζητώ τον εαυτό μου
Και μια δύναμη με στρέφει σ΄ άλλων καιρών μονοπάτια, του Χθες.
Βιώνω την έκπληξη
Κοινωνώ τ΄ απερίγραπτο.
Εντρυφώ στον Ηράκλειτο, τ΄ Αεικίνητο
Και οδηγούμαι διάπυρος πίσω στον Όμηρο
Στην οικουμενικότητα του όρκου τ΄ Αλέξανδρου -εκεί
Στην απρόσιτη Ώππη υποκλίνομαι.
Μαθητεία Θουκυδίδη, στον Περικλέους επιτάφιο, επ΄ άπειρον
Με προπαίδεια, σε πίκολο μινόρε, και προπαιδεία
Σ΄ Αργοναύτες κι Ηρακλή και νόστο του Οδυσσέα.
Σε ιστορία αμύθητη και μυθολογία ανθρώπων.
Και στου Σαούλ, όμως, των εθνών -και των εθνικών
Το οραματικό πείσμα αποκαλύπτομαι.
Ανυπολόγιστη, πάντως
Η επίδραση μιας νέας κοσμικής έκρηξης
Όσο κι η αυτοχειρία του Οιδίποδα.
Και στα τωρινά -αλίμονο!
Ο μέσος όρος, μια μονοτονία ενός φτωχού κοινού πεπρωμένου.
Πιάσε το νήμα σου!
Του Ρήγα ο Θούριος τις παγωμένες ν΄ ανατινάξει αρτηρίες
Του Καραϊσκάκη η «αποκοτιά» κι η ορφάνια ποιόν να διδάξει!
Το Βενιζέλο στο Θέρισσο να δεις, στη Θεσσαλονίκη και το Λονδίνο να διδαχθείς
Αν σ΄ οπισθοχώρηση αναγκαστείς, παράδειγμα έχεις ενεργό
Της Ανεξάρτητης Μεραρχίας, την πειθαρχία και τον ψυχισμό
Απ΄ το Ντουμλού Πινάρ με αναδίπλωση οπίσω μα κι Επανάσταση ξανά
Το κεφάλι του Άρη στο φανοστάτη, στα Τρίκαλα
Ένας πύρινος περιστρεφόμενος κομήτης
Πάνω απ΄ τα κεφάλια κομισάριων, δωσίλογων κι εχθρών
Του Παπαξάνθη το μαρτύριο
Στο μεσοχώρι, τότε, στων Τούρκων στην αγχόνη
Κι αργότερα, στις μέρες μας
Με φόνο αποτρόπαιο στου Καρπερού τη σούδα
Με μνήμη, αρετή και δίδαγμα πορεύσου!
Ο άταφος Μανδηλαράς στα κύματα του Αιγαίου
Το πέλαγος των αδικαίωτων φουσκώνει…
Πρόσωπα της τιμής, της αλλαγής
Του ριζικού
Του μέλλοντος, των μετασχηματισμών
Οι νέοι άνθρωποι
Μεσ’ απ΄ τα κύματα του Σολωμού, του λυτρωμού
Ορμητικά ας έρθουν.
Εδώ στ΄ ακρωτήρι της Βαλκανικής
Της χαμένης ελπίδας
Χάνω και ξαναπιάνω το δρόμο μου!
Η μέρα σήμερα, εδώ, είναι μια μέρα εξομολογήσεων.
Δεν θα μπορούσε -νομίζω- να ήταν διαφορετικά, κι έτσι που οργανώθηκε η παρουσίασή μου, αλλά και διότι είμαστε, εδώ, στο Τραμπάντζειο, το πρώτο Ελληνικό Γυμνάσιο, από το 1888, της τουρκοκρατούμενης τότε Βόρειας Ελλάδας, δωρεά του ευεργέτη, μεγαλεμπόρου Ιωάννη Τραμπαντζή, λίκνο από τότε του οικουμενικού Ελληνικού Πνεύματος και του Πολιτισμού.
Εξομολογούμαι λοιπόν γιατί έχω επιλέξει στο χώρο της Λογοτεχνίας, να γράφω με ψευδώνυμο, απαντώντας έτσι και σε πολλά και δίκαια ερωτήματα φίλων και συναδέλφων.
Επέλεξα το Ελευθέριος Ξάνθος για τρεις διαφορετικούς λόγους, τους οποίους λόγους και υπηρετεί.
Ο πρώτος, για λόγους μνήμης και ιστορικής συνέχειας. Αφού, το επώνυμο αυτό – Ξάνθος- ήταν το επώνυμο της μακρινότερης οικογενειακής μου καταγωγής.
Ο δεύτερος, γιατί ήθελα -και θέλω- να αποτίσω φόρο τιμής και να κρατώ ζωντανό το όνομα, την πρωτοπόρα ιδρυτική συμμετοχή και δράση και το πολυνοηματικό παράδειγμα ενός από τους τρεις Φιλικούς, του Εμμμανουήλ Ξάνθου. Του Φιλικού που παρά την προσφορά του στο Έθνος και τον ρόλο του στην Επανάσταση, έφυγε πτωχός και καταφρονημένος, ξεχασμένος σ΄ένα ράντζο σ΄ένα διάδρομο νοσοκομείου της Αθήνας μετά από βαρύ σωματικό ατύχημα εντός της παλιάς Βουλής των Ελλήνων… Του Φιλικού, του Εμμανουήλ Ξάνθου που κατέβηκε εδώ στην επαναστατημένη Ελλάδα και κράτησε όπλο και πλέμησε, του Φιλικού που επέλεξε και έπεισε τον Αλέξανδρο Υψηλάντη για κεφαλή της Φιλικής και της Επανάστασης, που συκοφαντήθηκε άδικα και πρόστυχα, και που άφησε πίσω του -πέρα από τις δύο δυστυχισμένες κόρες του- ένα λαμπρό έργο με τα Απομνημονεύματά του, μεγάλη συμβολή για την κατανόηση της Φιλικής Εταιρείας και των εξελίξεων στην Επανάσταση.
Ο τρίτος λόγος για το ψευδώνυμό μου, πέραν των παραπάνω, είναι γιατί επιθυμώ το λογοτεχνικό μου έργο να αξιολογηθεί και να κριθεί με τους κανόνες και τα κριτήρια της Ποιητικής Τέχνης και η συμβολή του στη διαμόρφωση στοιχείων συνείδησης και ταυτότητας να είναι διακριτή.
Η συνεισφορά μου στην πνευματική δημιουργία της Πατρίδας μου, θα ήθελα να προσληφθεί αυτούσια, με αυθυπαρξία, και να εξετασθεί χειραφετημένα από την άλλη, την περισσότερο γνωστή παρουσία μου, κυρίως ως πολιτικός αλλά και ως τεχνικός επιστήμονας.
Όμως, όπως αντιλαμβάνεσθε, δεν πρόκειται για διάσπαση της προσωπικότητας. Δεν υπάρχει διάσταση-διαχωρισμός στον βαθύτερο πυρήνα των αντιλήψεών μου. Κάτι τέτοιο και αδύνατο είναι, και δεν το επιδιώκω.
Σε τελική ανάλυση, αυτό που πραγματοποιείται είναι η παρεμβατικότητα, η συνεισφορά και η λειτουργία μέσω παράλληλων διαύλων, για τους ίδιους τελικά μεγάλους σκοπούς, τηρώντας τις αρχές της αυτόνομης και ποιοτικής δραστηριότητας. Σε πρόσφατη συνέντευξη μου στο λογοτεχνικό περιοδικό FRACTAL ,το Μάιο, έλεγα χαρακτηριστικά: «Η αξία του έργου μου, θα μετρηθεί από τα ‘’κβάντα συνείδησης’’, από τους ποιοτικούς όρους που θα συγκροτήσει μέσα στην κοινωνία»
Στο βάθος το νήμα απολήγει στον ίδιο ιδεολογικό πυρήνα. Ο ίδιος άνθρωπος -ο Ελευθέριος Ξάνθος/Ελευθέριος Τζιόλας- σκέφτεται, μιλά, γράφει και δρα.
Σε συνέπεια με όλα αυτά, νομίζω ότι πρέπει πάντα να ξεκινούμε από αυτούς στους οποίους οφείλουμε την ύπαρξη μας… Από τους θυσιασθέντες, τους νεκρούς και τους μάρτυρες. Χωρίς αυτούς δεν θα υπήρχαμε σαν άνθρωποι με ταυτότητα, σαν Έθνος, σαν Κοινότητα σκεπτόμενων και δρώντων πολιτών, σαν δημιουργοί…
Αυτό το γενικό καθήκον ακολουθώ πάντα. Σήμερα εδώ, το κάνω και για ένα επιπλέον λόγο γιατί γνωρίζω σε ποιόν Τόπο στέκομαι και μιλώ, σε ποια Πόλη και Περιφέρεια βρίσκομαι και σε ποιους απευθύνομαι.
Το 2ο ποίημα που θα σας διαβάσω από τη συλλογή, έχει ένα πραγματικό, συνταρακτικό ιστορικό υπόβαθρο.
Στις 17 Φεβρουαρίου 1943 οι Ιταλικές δυνάμεις κατοχής υποβοηθούμενες κι από ντόπιους συνεργάτες τους εκτέλεσαν σε μπλόκο, στο Δομένικο Λάρισας, 157 Έλληνες πατριώτες και κατέστρεψαν ολοκληρωτικά το Δομένικο (κοντά στην Ελασσόνα). Ο Χρήστος Ι. Τζιόλας (‘‘Τσέμπος’’) συνελήφθη και στήθηκε απέναντι στο Ιταλικό στρατιωτικό απόσπασμα μαζί με άλλους Έλληνες πατριώτες.
Κατά την ώρα της σφαγής, πάνω στην εκτέλεση, διέφυγε βαριά τραυματισμένος. Χωρίς, όμως, να κατορθώσει μέχρι τέλους να σωθεί…
2ο ποίημα– Ο Χρήστος στο μπλόκο στο Δομένικο … >>
Να ξεκινάμε απ΄ τους νεκρούς. Μνημονεύετε πάντα τους νεκρούς, στην ψυχή σας κρατάτε τους νεκρούς της θυσίας, την αφετηρία μας, τα μέτωπά τους ορίζουν, όπως αντικρίζουν γυμνά και αγέρωχα, την Ανατολή.
Μας κουβάλησαν, μέσα από διαδρομές αίματος και μονοπάτια άγραφα, μέχρι εδώ. Κι αν είναι ν΄ απογειωθούμε, τους πίσω κινητήρες ασφαλείας μας έχουνε χαρίσει. Κι αν είναι να οπισθοχωρήσουμε, την τελευταία γραμμή άμυνας ορθώνουν.
Ο Χρήστος, ο ”Τσέμπος”, στο μπλόκο στο Δομένικο. Ψηλός, ξανθός, σφιχτοδεμένος απ΄της Πίνδου τα γυρίσματα και την άσκηση, μ΄έναν ήλιο να γέρνει στον χρυσοπράσινο κάμπο των ματιών του, με χείλη σφιγμένα, μελανωμένα, το πρόσωπό του, αγάλματος στιλπνότητα προτομής, μες στις γροθιές του να σφίγγει των συντρόφων τα χέρια κι ένα σήμα λευτεριάς κι αθανασίας, βαθιά προς το μέλλον, αυτή η αλυσίδα πάλλει και μεταφέρει.
Στο μπλόκο, στο Δομένικο, τα Ιταλικά αυτόματα θερίζουν. Η αλυσίδα των ζωντανών λυγίζει, γονατίζει και σπάει. Βόγγοι νεκρών κι αντήχηση όπλων. Αίμα ποτίζει τη γη τους, της σποράς και της βοσκής.
Ο γοργοπόδαρος Χρήστος τινάζεται τραυματισμένος, σκυφτός και σβέλτος, φεύγει, πιο ταχύς απ΄τον άνεμο, στην πλαγιά, που κάθε της πέτρα τον γνωρίζει, κάθε πουρνάρι τού γνέφει. Φεύγει, μ’ ένα αυλάκι αίμα πίσω του, τα δόντια του τρίζουν, ανάσα τυμπάνου στα στήθη του, φεύγει…
Κι εκεί που αγγίζει τ΄ όνειρο, στην τελευταία δρασκελιά, – βοήθα Παναγιά! –
Στο σκάπετο, να γυρίσει πίσω απ΄ το βουνό, – βοήθα Θεέ μου! – Στο φρύδι, κατακτητών γρυλίσματα και πυροβόλα ξερνούν στο λιγνό του κορμί…
Δεν είναι ο Χρήστος, ετούτος, – κανένας Χρήστος δεν είναι – μια ανάγλυφη, παγωμένη γραφή, μια αράδα σε πλάκα μαρμάρινη, στον τόπο θυσίας. Ένα αιώνιο σμίξιμο είναι με το Μίκα, το μικρό αδερφό του, άταφο κοντά στ΄ Αργυρόκαστρο, όπου μ΄ ”Αέρα”,
εφορμούσε στο θάνατο. Η βαθιά ρυτίδα της Ιστορίας που αποτυπώνει την πίκρα της είναι. Το δάκρυ μου είναι. Του πατέρα μου ένας μόνιμος κόμπος κι ένα βλέμμα του πέρα στον ορίζοντα, σαν να τον ανταμώνει, είναι. Ο αδερφός μου είναι. Η μνήμη του, σαν αετός που σπάει τα όρια, είναι. Η γυναίκα που τον αγάπησε κι έμεινε πίσω, αστεφάνωτη, εκεί, να τον περιμένει, είναι. Τα παιδιά του που δεν γεννήθηκαν είναι.
Δεν χάνεται κανείς,
όταν πεθαίνει στης Λευτεριάς το σύνορο, για όλους μας!
Από δω, λοιπόν, από τη Σιάτιστα και τονΦαρδύκαμπο -γιαυτό είπα ότι έχω συνείδηση σε ποιόν Τόπο στέκομαι- αφιερώνω το ποίημα μου αυτό σε όλους εκείνους που ακριβώς με τη θυσία τους στέκονται ακόμα όρθιοι σε τούτα τα μέρη, ακοίμητοι στον ύπνο μου.
Στους: 1874 της Δυτικής Μακεδονίας που εκτελέστηκαν ή δολοφονήθηκαν από τις Δυνάμεις Κατοχής, ποτίζοντας με αίμα τούτη τη γη και με πείσμα δίκαιο τον αγώνα μου.
1874 της Δυτικής Μακεδονίας!
Στην περιοχή Κοζάνης:
Τρεις φορές ολοκαύτωμα στο Μεσόβουνο το ΄41, το ’43 και το ‘44, ολοκαύτωμα στους Πύργους Εορδαίας (την Κατράνιτσα) το ΄44, στο Τρανόβαλτο, στο Δρυόβουνο, στο Σαραντάπορο, στα Σέρβια, στο Λιβαδερό, στο Μικρόβλατο, στη Βούρμπα, στα Γιαννωτά, στο Βελβενδό, στο Άνω & Κάτω Γραμματικό, στο Φραγκότσι, στα Ίμερα, στο Κλείτος.
Στην περιοχή Καστοριάς:
Ολοκαύτωμα στην Κλεισούρα το ‘44, πέντε φορές εκτελέσεις στο Άργος Ορεστικό και στο Βογατσικό.
Στα Γρεβενά:
Στην ολοσχερή πυρπόληση της πόλης των Γρεβενών τον Ιούλιο του ’44, στο ολοκαύτωμα στο Κοσμάτι το ‘44, στις εκτελέσεις και πυρπολήσεις σε 74 χωριά, στο Σνίχοβο, στη Δήμητρα, στον Πολύλακκο, στη Μεταμόρφωση, στον Άγιο Γεώργιο, στην Κοκκινιά , στο Πολύδενδρο, στην Κιβωτό, στο Κληματάκι, τα Αηδόνια, τον Ταξιάρχη, τη Ροδιά, τις Αμυγδαλιές, τις Κυδωνιές, τη Μηλιά, το Σπήλαιο, το Τρίκωμο, το Μικρολίβαδο, το Κηπουριό, το Μοναχήτι, το Περιβόλι, την Αβδέλα, τη Σμίξη.
Στη Φλώρινα:
Φλώρινα και Αμύνταιο με απαγχονισμούς και εκτελέσεις.
Να γιατί και στο πολυτομεακό βιβλίο μου, του 2021- ένα βιβλίο με τη μορφή εφαρμοσμένου ρεαλιστικού master plan- που έχει εκδοθεί από τις εκδόσεις ‘ΓΡΑΦΗΜΑ’ του συμπατριώτη μας Γιάννη Τσαχουρίδη από την Πτολεμαΐδα με τίτλο: «Ορεινή-Ημιορεινή και Φθίνουσα Ελλάδα /τα Γρεβενά: Μια ολοκληρωμένη Πρόταση Ανόρθωσης και Ανάπτυξης», μεταξύ των άλλων πολύ ενδιαφερόντων, έγραφα: «Είναι καιρός -κι αργήσαμε πολύ! -να εντάξουμε τα Γρεβενά μαζί με τα μαρτυρικά χωριά τους στο Δίκτυο των Μαρτυρικών Πόλεων. Και στη Δυτική Μακεδονία: να ενώσουμε τη φωνή και τις δυνάμεις μας, μέχρι τέλους-μέχρι θετικού αποτελέσματος, στον τίμιο και δίκαιο Αγώνα για την απόδοση των πολεμικών αποζημιώσεων από το Γερμανικό Κράτος».
Ενώ στο ίδιο βιβλίο περιλάμβανα ένα ειδικό, σημαντικό κεφάλαιο με προτάσεις και ρεαλιστικούς στόχους για το Βόιο, με τον ευθύβολο τίτλο: Σώστε το Βόιο!…
Έχω, φίλες και φίλοι, τη σταθερή άποψη -και την αναφέρω στη συλλογή μου αυτή, στο τέλος του, σε μια συνέντευξη προς την ποιήτρια-δημοσιογράφο Βάσω Παππά ότι «συντάσσομαι με την άποψη του Μπρεχτ πως «Σ΄αυτούς τους δύσεχτους καρούς και η Τέχνη πρέπει ν΄αποφασίσει. Τί υπηρετεί και με ποιόν είναι…». Θεωρώ ότι κάθε πνευματικός άνθρωπος, κάθε άνθρωπος των Τεχνών πρέπει να βρίσκεται, άμεσα ή έμμεσα, ενώπιον του πραγματικού ερωτήματος: «Ποια η θέση του μέσα σε έναν κόσμο σαν τον σημερινό, της ολιγαρχικής κυριαρχίας, με βαθιές οικονομικές και κοινωνικές αντιθέσεις, με ακραίες μορφές αδικίας;». Και, να απαντά καθαρά και έμπρακτα… Δεν υπάρχουν περιθώρια καλλιτεχνικής ουδετερότητας, όσο κι αν ορισμένοι προσχηματικά θα την ονομάζουν «Τέχνη για την Τέχνη». Στο σύνολο του έργου μου -και στο ποιητικό από το 2003 μέχρι σήμερα αλλά και σε όλα τα άλλα κείμενά μου-θα βρείτε απαντήσεις σε όλα τούτα… Στο πεδίο της ζωής, των αναμετρήσεων και των διακυβευμάτων έχω επιλέξει θέση. Θέση ενεργή, θέση αγώνα. Ως μετέχων πολιτικό υποκείμενο. Με τους αδικημένους, τους αποσυνάγωγους, τους αγωνιζόμενους. Την τελευταία μου συλλογή για την οποία μιλάμε, την ολοκληρώνω μ΄ένα ποίημα που έχει έναν χαρακτηριστικό τίτλο με τη μορφή ερώτησης: «Κι ο ποιητής τι θα κάνει;»
Αφού ξετυλίγω το σύνθετο -είναι αλήθεια- πραγματικό, όμως, ζήτημα, καταλήγω:
«Την Επιστήμη σύντροφο χρειάζεται ο ποιητής
Στις φλέβες του τον Άνθρωπο
Την Επανάσταση στην καρδιά του
Ο Έρωτας μια δύναμη αστείρευτη, πηγαία
Πυρηνική δική του.
Και δεν του φτάνουνε όλα τα μέχρι τώρα
Στην κορυφή του Κύματος να ζει, να περπατεί
Στο Φως
Με σκέψη Έναστρη, πυκνή, πρωτοποριακή
Με τέτοιον τρόπο, Δημιουργική
Μιλώντας
Ενεργώντας
Το Μέλλον (προ)καλώντας
Ποίει, Ποιητή!».
Σ΄ αυτό λοιπόν, το πλαίσιο, και πάντως, οπωσδήποτε για τα Εθνικά και Ουσιώδη δεν μπορούν οι πνευματικοί άνθρωποι να σιωπούν ή να δολιχοδρομούν!…
Είναι καθήκον πρώτης γραμμής, απέναντι στη διαρκή, επιθετική πρόκληση της Τουρκίας με το ανιστόρητο, αστήρικτο, επεκτατικό δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας», που τώρα, με σκοπό τον βαθύτερο, μακροϊστορικό εμποτισμό με τούτο το δηλητήριο (της «Γαλάζιας Πατρίδας») όλης της τουρκικής κοινωνίας, το δόγμα αυτό θα διδάσκεται και στα τουρκικά σχολεία, έγραψα το ποίημα που θα σας διαβάσω, απαντώντας στέρεα, καθαρά και έντιμα, αποκαθιστώντας την Αλήθεια, υπερασπιζόμενος όρθιος στο μετερίζι μου –εφ ώ ετάχθην– την Ελλάδα και τον Ελληνισμό.
Το 3ο ποίημα που θα σας διαβάσω με τον χαρακτηριστικό, εμφαντικό τίτλο: «Γαλάζια Πατρίδα – Μοίρα Ελληνική», είναι ένας κατακλυσμός ιστορικής αλήθειας, συνταρακτικών εικόνων, γνήσιου πατριωτισμού, ανθρώπινων συναισθημάτων και ψυχικής, ελληνικής εξύψωσης… Περιλαμβάνει σε επανάληψη τη λέξη-την έννοια ‘’Θάλασσα’’, αλλά και στην αρχαία αττική της διάλεκτο τη αντίστοιχη λέξη ‘’Θάλαττα’’, για να δείξει τη βαθιά, αιώνια, ιστορική σύνδεση, και το εξηγώ: Ξενοφών, Κύρου Aνάβασις (4.7.21-4.7.24) – « [4.7.21] καὶ ἀφικνοῦνται ἐπὶ τὸ ὄρος τῇ πέμπτῃ ἡμέρᾳ· ὄνομα δὲ τῷ ὄρει ἦν Θήχης.
[Απόδοση: [4.7.21] Την πέμπτη μέρα φτάνουν στο βουνό, που ονομαζόταν Θήχης. Όταν ανέβηκαν οι πρώτοι επάνω και είδαν τη θάλασσα, έβγαλαν κάτι δυνατές φωνές…
…Νόμισε λοιπόν ο Ξενοφών ότι κάτι σοβαρό συμβαίνει. [4.7.24] Γι’ αυτό ανέβηκε στο άλογό του, πήρε μαζί το Λύκιο και τους ιππείς κι έτρεχε για να δώσει βοήθεια. Σε λίγο ακούνε τους στρατιώτες να φωνάζουν «Θάλασσα! Θάλασσα!», κι αυτήν τη λέξη να πηγαίνει, να απλώνεται από στόμα σε στόμα…]
Θάλαττα, Θάλαττα = σαν την Πατρίδα τους να έβλεπαν (τόσο βαθιά, τόσο αξεχώριστη η σχέση της Θάλασσας, η εικόνα της Θάλασσας με την Πατρίδα!).»
Επίσης, μιλώντας για Πατριωτισμό, μιλώ και γράφω για τον Δημοκρατικό Πατριωτισμό και για το λόγο αυτό κάνω μια σύνδεση με τη Γαλλική Μασσαλιώτιδα, τον ύμνο των νέων της Μασσαλίας όταν πορεύονται κάτω από τις Σημαίες της μεγάλης Δημοκρατικής Γαλλικής Επανάστασης για την υπεράσπιση της Πατρίδας τους, θα ακούσετε, δηλαδή, τους παρακάτω στίχους της Μασσαλιώτιδας ενσωματωμένους, ακριβώς με το νόημα αυτό, στο ποίημα μου: «“Ιερή αγάπη για την Πατρίδα
Οδήγησε και στήριξε τα εκδικητικά μας όπλα.
Ελευθερία, λατρευτή Ελευθερία
Μπες στον αγώνα με τους υπερασπιστές σου
Κάτω από τις σημαίες…’’»
Το 3ο , λοιπόν,ποίημα -Γαλάζια Πατρίδα-Μοίρα Ελληνική… –Γαλάζια Πατρίδα-Μοίρα Ελληνική…>>
Θάλασσα!
Μοίρα Ελληνική
Πόσοι και πόσοι
Έχουν απάνω σου όνειρα ξεδιπλώσει
Πόσοι και πόσοι
Δε σ΄ έχουνε δοξάσει
Πόσοι και πόσοι
Έχουν μαζί σου περιπλανηθεί
Και στ΄ άμετρα τα βάθη σου έχουν χαθεί
Αιώνες και εννιάμερα
Δοξάζω και πονάω.
Θάλαττα! (*)
Μοίρα Γαλανή
Δεμένη και Λευτερωμένη
Στ΄ άρμενα
Στα ξάρτια
Στ΄ αστέρια της πορείας μας
Σε άγκυρες και όρτσες
Και στων χεριών τους ρόζους.
Δεμένη και Λευτερωμένη
Στα ψυχωμένα βλέμματα
Στο άπιαστο του ορίζοντα
Και στων γονιών τα κόκαλά μας.
Θάλασσα!
Ιστός μορφών Ελλήνων
Δίχτυ ψαράδων και Τεχνών
Υφάδι πυκνό κι απέραντο
Τύμβων και Γραμμάτων
Παλίρροιες και αμπώτιδες
κύματα Ιστορίας
Άλυσος μνήμης και Τιμής
Σπηλαίων και Γενναίων
Ναοί και προσκυνήματα
Σε κάθε ακρωτήρι.
Θάλαττα! (*)
Στο Πόντο και την Οδησσό
Στην Ίμβρο και τη Λέσβο
Στην Κρήτη και την Κέρκυρα
Στη Γαύδο και τον Άθω
Στη Μέγιστη, τη Ζάκυνθο
Στην Κύπρο και τη Λέρο
Στ΄ Αγαθονήσι και τη Ρω
Στη Σάμο και τη Δήλο
Στη Ρόδο και τα Ίμια
Και σ΄ όλα τ΄ ακρονήσια.
Στης Σαλονίκης τον καημό
Στου Πειραιά τους ντόκους
Στην Αλεξάνδρεια εκεί
Λαμπρή του Αλεξάνδρου
Και του Καβάφη σκεπτική
Με χρόνιο μήνυμα ν΄ απλώνει.
Στη Μασσαλία, δυτικά, ακμάζει από αιώνες
κι εθελοντών Μασσαλιωτών τραγούδι κυματίζει
“Ιερή αγάπη για την Πατρίδα
Οδήγησε και στήριξε τα εκδικητικά μας όπλα.
Ελευθερία, λατρευτή Ελευθερία
Μπες στον αγώνα με τους υπερασπιστές σου
Κάτω από τις σημαίες…” (**)
Σε Ινδικό κι Ατλαντικό
Σίδνεϋ και Μελβούρνη
Σε Αλικαρνασσό και Νίκαια
Στην Πόλη και στ̓ Ανάπλι
Στη Βενετιά και στο Βορρά
Άϋρες και Νέα Υόρκη…
Θάλασσα
Μάνα, Μοίρα μου!
Θάλασσα
Λίκνο
Ελλάδα!
Γαλάζια μου Πατρίδα μου
Σημαία και Πνοή μου.
Και Φως του Κόσμου όλου.
Γαλάζια μου Ανάσα μου
Εμπρός
Ψυχή τ΄ Ανθρώπου!
Αγαπητές μου, αγαπητοί μου,
Με ρωτήσανε πολλοί -και φαντάζομαι θα είναι και δικό σας ερώτημα- τι ακριβώς είναι τούτο, το πέμπτο έργο μου, τι επιδιώκω; Λίγα λόγια, συγκεκριμένα… Όπως θα΄λεγε κι ο ποιητής: «Δε θέλω τίποτε άλλο παρά να μιλήσω απλά, να μου δοθεί ετούτη η χάρη…».
Το έργο μου αυτό είναι ένα όχημα.
‘Ένα όχημα έμφορτο με μέρος από την πνευματική μου παραγωγή για να σας ταξιδέψει.
Και για να ταξιδέψετε μαζί του! Σε μέρη του εαυτού σας, του κόσμου των Ιδεών μα και των βιωμάτων, στην αβεβαιότητα του Ονείρου και στην απελευθέρωση της Θυσίας, σε τόπους γνωστούς μα κι αφανερώτους της Πατρίδας μας και των δυνάμεων της Ψυχής μας, των Ανθρώπων, του Έρωτα, της Φύσης και του Αίματος…
Για μένα η Ποίηση είναι ανάσα μου!
Αλλά ο αέρας, το οξυγόνο μου είναι οι άνθρωποι. Οι άνθρωποι του αγώνα, της δημιουργίας, της προόδου, οι συνειδητοποιημένοι άνθρωποι. Εσείς!
Τούτο, λοιπόν, το όχημα αποτέλεσε για μένα και το μέσον που αναζητούσα, την κινητήρια δύναμη για να μπορέσω να ξανάρθω εδώ κοντά σας, να έχω τούτη την ποιητική κινητήρια πλατφόρμα.
Tίποτα, όμως, δεν μπορεί να κινηθεί παραπέρα ανοδικά, να προχωρήσει δημιουργικά και να αποκτήσει οντότητα πραγματική. Τίποτα δεν μπορεί να ανθίσει, να καρπίσει και να εξυψωθεί χωρίς εσάς. Χωρίς την αγάπη σας, τη συμμετοχή σας, την αλληλεγγύη σας, τον αγώνα σας! Τον αγών αμας!
Η συλλογή αυτή παραδίδεται σε όλους σας, γίνεται κτήμα δικό σας.
Είναι πια δικό σας πνευματικό απόκτημα.
Τέκνο ελληνικό και ευαίσθητο που θα ζει, θα κυκλοφορεί και θα μεγαλώνει μαζί σας. Παραδίδεται στους Έλληνες και τις Ελληνίδες ως όχημα στοχασμού, ταυτοτικής παίδευσης, ενσυναίσθησης και Ελπίδας!
Επιχειρώ να αλλάξω την κατεύθυνση της νεοελληνικής λογοτεχνικής, της ποιητικής μαγνητικής βελόνας, της τελευταίας 25ετίας. Αντί των ωραίων λόγων, αντί, ακόμα, και ενός φανταχτερού καλολογικού φιλολογικού προϊόντος, να γραφτεί, να ακουστεί η φωνή των ‘’πραγμάτων’’, να ανεβεί στο φως η δύναμη των Ιδεών και των Ιδανικών, να εννοηθεί η ουσία των ‘’διακυβευμάτων’’. Πράγματα, αληθινά και πρωτοείπωτα, διακυβεύματα ουσιαστικά και βαθιά, -με μια κουβέντα: αποκαλυπτικά!
Κάθε στίχος του, κάθε λέξη του, κάθε στροφή του, κάθε εικόνα του, καθώς και το δοκιμιακό τμήμα του αποτελούν κεντρικές ψηφίδες της σκέψης μου
Ήταν και είναι, όμως, όλο αυτό μια πορεία… Πορεία, πολυκύμαντη, άλλοτε άδηλη, άλλοτε αύρα θαλασσινή, συχνά βασανιστική κι άλλοτε παράξενη. Και, στο τέλος μια κορύφωση: μια κορύφωση Θυσίας! Αυτή είναι η Μαρτυρία μου, με τον τρόπο αυτό πορεύομαι!…
Ακολουθήστε -με, στην πορεία τούτη, σας παρακαλώ…
4ο ποίημα – Βάφοντας κόκκινο τον ορίζοντα… >>
Την αυγή
Στις όχθες του ποταμού
Πλένω το πρόσωπό μου κι ακούω ανεπαίσθητο της ιτιάς τον όρθρο
Αραιή ομίχλη κατεβαίνει απ̓ τα ψηλόκορμα σώματα της οξιάς
Στις φτέρες ανάμεσα βγήκαν τη βόλτα τους οι πέρδικες
Κι ο κούκος στις φυλλωσιές ξένοιαστα διαλαλεί την Άνοιξη.
Εδώ, λοιπόν
Σε τόπο ξεπλυμένων χρωμάτων από χρόνων ροές
Ένας λυγμός βιολιού κι ένας στεναγμός κλαρίνου
Άνοιξαν δρόμο
Από στενά και στράτες δύσβατες πορεύτηκες
Και ήρθες πίσω…
Ο κύκλος της ζωής
Η Τροία κι η Ιθάκη
Ιθάκη στην αιμορραγία και στ̓ όνειρο.
Στην ακροποταμιά
Καταχνιά χαμηλή, πέπλο αραχνοΰφαντο
Σκεπάζει τη σπορά σου που αλλού φυτρώνει κι αλλού έχει χαθεί
Χυμοί των δένδρων συνομιλούν με τον επίμονο κότσυφα της μνήμης
Στα πολύκλωνα μονοπάτια στα πλάγια του βουνού
Ελάφια τα οράματά σου, αναγεννούνε έρωτες κι απώλειες ζωής
Μια φλογέρα μέσα σου θωπευτική
Στα τραύματα σου θεραπευτική
Από αγγέλων ορμητική νεροτριβή
Στο πρόσωπό σου δάκρυα κορόμηλα, λυτρωτικά
Ζώντων και τεθνεώτων.
Τότε -στην πύκνωση του χρόνου
Τότε, το χέρι μου ύψωσα
Το χέρι μου που έτρεμε
Κρατώντας την καρδιά μου
Σαν χειρομάντηλο, σαν χειρομάντηλο γαμπριάτικο
Και την ανέμισα
Την ανέμισα ψηλά -και την ανέμισα…
Κι ύστερα την άφησα να πετάξει στον ορίζοντα
Σε όλον τον ορίζοντα, ολόγυρα
Βάφοντάς τον, με το αίμα της, κόκκινο…
Η ήττα, οι ήττες, στην πορεία αυτή δεν μπορεί να είναι -και δεν ήταν- έξω από την εξέλιξη… Αλλά, η μεταστροφή των πραγμάτων σε θετική πορεία και σε συλλογικές επιτυχίες και κατακτήσεις είναι πάντα το ζητούμενο και η προοπτική… Σ΄αυτό το φόντο, κινούμαι, εμβαθύνω κι αναζητώ. Όπως περιγράφουν και τα ποιήματά μου στο πέμπτο αυτό έργο μου, με τίτλους: «Αναζήτηση» και «Θα υπάρχει πάντα ένας για τη μεγάλη αιτία». Αυτή η τριάδα των ποιημάτων -τα μόλις αναφερόμενα και η «Ήττα»- μπορεί να εννοηθεί -και να κατανοηθεί -ως αρθρωτή.
Θυμούμαι τον καπετάν-Χείμαρρο, τον σεβαστό και αγαπημένο μου Βασίλη Γκανάτσιο, του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ, να μου λέει σε μια εκ βαθέων προσωπική μας συνομιλία, σχετικά με τις ήττες που βίωσε και τις συνέπειές τους: «Και η ήττα μπορεί να έρθει, Λευτέρη…», μου είπε, καταλήγοντας με στεναγμό… «Τότε -κυρίως τότε- δείχνουν οι άνδρες το ανάστημά τους. Τότε μπορείς να διακρίνεις ποιος θα είναι ο επόμενος ηγέτης κι ο νικητής!», συμπλήρωσε κοιτάζοντας -με στα μάτια…
Το 5ο ποίημά μου, λοιπόν, που τόσο εκτίμησε και επαίνεσε και ο ξεχωριστός φίλος μου, καθηγητής Ψηφιακών Συστημάτων & Τηλεπικοινωνιακών Δικτύων στο ΑΠΘ, Γιώργος Καραγιαννίδης, όπως το ανέφερε και στην παρουσίαση της συλλογής στη Θεσσαλονίκη, τιτλοφορείται: «Ήττα»
5ο ποίημα -Ήττα …>>
Στο πρόσωπό μου απάνω, βαρύ το χνώτο της ήττας.
Μ΄ αντάμωσε, με γράπωσε
Ακολουθώντας -με στενά στα ίχνη των γεγονότων.
Σκοτεινή και αλλόκοτη
Γυναίκα απόκοσμη.
Ξεπεζεύει στο μεσοχώρι των αποκαμωμένων μυαλών,
Τον χιτώνα της σέρνει πάνω στις ξοδεμένες ζωές.
Με πολτό ονείρων ραίνει
των ξέπνοων μαχητών τα κρανία.
Πετρωμένα βλέμματα τη θωρούν.
Στα σημεία του ορίζοντα ξεσπά
με μια κραυγή σπαραγμού.
Στα σύννεφα μπήγει τα νύχια της
Τα πέπλα ξεμαδάει των ανέμων
Με βούρκο αίματος πλημυρίζει
τα σκάμματα των τάφων.
Ολόγυρα και μακριά ,
Σε ρημαγμένα ορύγματα και σκισμένες σημαίες
Σε καπνισμένα γραφεία και οντάδες κλειστούς.
Σπαρμένα πρόσωπα
Ανασκαμμένα
Σαν τάφοι αρχαιότητας, συλημένοι.
Στη χαρακιά των φρυδιών τους ανάμεσα
Μια φλόγα φυλάγουν, μισόσβηστη
Φυλαχτό ατίμητο
Ζωής και τιμής
Να μπορούν να πιστεύουν: «Δεν τέλειωσαν όλα…»
Έν΄ αργό μοιρολόι
Και, μετά, τραγούδι ψυχοπονιάρικο
Περίτεχνο, κυκλωτικό κι άπιαστο
Ζει στο χρόνο και θρέφει τ΄ αγέννητα.
Εισβάλλει
Αδιόρατο κι ανυποχώρητο στων νικητών τις γραμμές
Τις αποδιοργανώνει
Και την αμφισβήτηση τρανεύει…
Η ήττα
Πιο δυνατή απ΄ τη νίκη τους
Επικαθορίζει το μέλλον
Και σκιαγραφεί τις νέες
Ορίζουσες.
Στις μεγάλες αυτές διαδρομές, αξία αναντικατάστατη, στήριγμα και αλληλοτροφοδοσία είναι οι συμπορευόμενοι, οι συνοδοπόροι, οι συμμαχητές, όταν μάλιστα έχουν μέσα τους πνευματικό και λαϊκό πλούτο, ψυχική ομορφιά και καλοσύνη ανθρώπινη. Σ΄έναν τέτοιο ταξιδευτή, επιστήθιο φίλο, εξαίρετο λαογράφο και σημαντικό εικαστικό της Δυτικής Μακεδονίας, στον αγαπητό μου Αργύρη Παφίλη, και σ΄όλους τους πεζοπόρους των ονείρων και των ονειρικών τόπων αφιερώνω το επόμενο, 6ο ποίημα.
6ο ποίημα – Πάντα ταξίδευα…>>
Σε μέρη αλαργινά κι απόζερβα
Σε τόπους μακρινούς κι απόκοσμους
Σε πόλεις γαλανές κι απόμακρες.
Πάντα ταξίδευα
Στα όνειρά μου πιο πολύ.
Δεν είχαν σχήμα τα όνειρα
Και πλάθονταν και άστραφταν.
Και όλα και τίποτα
Και πάλι απ΄την αρχή.
Μα, αυτό το Τίποτα
Του Κόσμου η Αρχή!
Πάντα ταξίδευα
Στις άκρες πιο πολύ
Εκεί που είσαι αυτό και γίνεσαι και τ̓ άλλο.
Σε μέρη αλαργινά κι απόζερβα
Σε κόσμους αληθινούς
Φανταστικούς
Σε πόλεις μυστικές
Ολόφωτες.
Πάντα ταξίδευα
Κι εκεί που όλα μοιάζανε ακίνητα
Κι εκεί που όλα πάγωναν
Εκεί που η αγάπη γράφονταν με αίμα.
Και περισσότερο εκεί
Που χάθηκαν τα νιάτα μου και ξαναφτιάχτηκαν
Νιάτα αλλιώτικα
Με στοχασμό, παλμό και λύτρωση.
Πάντα ταξίδευα…
Και καθώς, αγαπημένοι μου, φτάνω προς το τέλος της ομιλίας μου -συλλογιέμαι σαν να φτάνω στην ολοκλήρωση του βιοτικού κύκλου, πράγμα εξ άλλου αναπόφευκτο και εν ηρεμία υποδεχόμενο- σας παρουσιάζω τα δύο τελευταία ποιήματα νοσταλγίας, στοχασμού, αποχαιρετισμού και Ελπίδας:
Το 7ο ποίηματιτλοφορείται: Δεν θα πεθάνω ολότελα.
Και το τελευταίο, 8ο, Στο άκρο του φαραγγιού.Στο άκρο του φαραγγιού.
– Δεν θα πεθάνω ολότελα… >>
Δεν θα πεθάνω ολότελα, κόρη μου!
Στη διάφανη τεφροδόχο θα κλωθογυρίζει το πνεύμα μου
Ένα άρωμα γύρω θα διαχέει
Κι ο άνεμος στα σοκάκια της μνήμης ποίησή μου θα σιγοτραγουδά.
Δεν θα πεθάνω ολότελα, γιε μου!
Στου πόνου σου το λυγμό η βαθιά σου ανάσα θα ’μαι ’γω.
Στο αχνισμένο της ζωής σου κρύσταλλο, το χαραγμένο μονόγραμμα
Που ανοίγει μπροστά σου τον ορίζοντα, η δική μου είναι μονογραφή.
Δεν θα πεθάνω ολότελα, φίλε!
Στο αίμα των αδελφών μου έχει περάσει η υφή των ιδεών μου
Στα πεδία των μαχών μας το κόκκινο, κόκκινο της αυγής
Στο λιγοστό φως, το φως των ματιών μου δανείζεσαι
Και μπορείς να βαδίσεις.
Δεν θα πεθάνω ολότελα!
Η Ποίηση, ο κόσμος κι οι ψαλμοί της, και τα δάκρυά της
Παντιέρες που λάμπουν
Μια κιβωτός
Και μια ζωή αθανασίας σε αστρικό ταξίδι.
Δεν θα πεθάνω ολότελα.
Μέσα στου Ομήρου το σώμα ένα κύτταρο του Σολωμού κι εγώ…
Και, τέλος 8ο ποίημα, Στο άκρο του φαραγγιού… >>
Όταν φτάσεις
Εκεί
Στο άκρο του φαραγγιού
Την τελευταία σου κάνε ευχή
– για ό,τι είδες κι ό,τι έχασες.
Πέτα την ψυχή σου στον αέρα
Ασ’ την να πέσει στην άβυσσο…
Και φύγε ελεύθερος!
Αγαπητές μου φίλες, αγαπητοί μου φίλοι.
Συμπατριώτες και συμπατριώτισσες μου!
Σας ευχαριστώ, και πάλι, θερμά!
Θα ήθελα να σας διαβάσω όλα τα ποιήματα του έργου μου αυτού -πράγμα αδύνατο όμως σε μια και μόνη εκδήλωση. Ίσως σε μια άλλη ευκαιρία μιλήσουμε και για όλα τα άλλα και για ακόμα περισσότερα από το ποιητικό μου έργο κι από την κοινή μας Ιστορία.
Το καθένα από τα ποιήματά μου είναι για μένα ένα πολυαγαπημένο μου παιδί… Τώρα είναι και δικά σας παιδιά!
25 ποιήματα, 2 δοκίμια (ένα για την Ελληνική Γλώσσα και το δεύτερο για τον εθνικισμό και το λαϊκισμό), και 1 -μια συνέντευξη μου.
Κλείνοντας -έχοντας συνείδηση της εμπιστοσύνης σας και της ευθύνης μου- μπορώ να επαναλάβω αυτό που εύστοχα είχε πει ο Τάσος Λειβαδίτης:
« Γιατί οι άνθρωποι, σύντροφε, ζουν
Απ΄τη στιγμή που βρίσκουν μια θέση στη ζωή των άλλων…»
Αυτή η ιστοσελίδα χρησιμοποιεί cookies για να βελτιώσει την εμπειρία σας. Θα υποθέσουμε ότι είστε εντάξει με αυτό, αλλά μπορείτε να εξαιρεθείτε αν το επιθυμείτε. ΑποδοχήΔιαβάστε περισσότερα
