Οι Κοζανίτες και όλη η περιοχή σέβονται και τιμούν τον Όσιο Νικάνορα, καθώς τον θεωρούν δικό τους Άγιο, γιατί ασκήτευσε στην περιοχή μας, όπου και έκανε τα θαύματά του. Εκοιμήθη το 1569,7 Αυγούστου, ημέρα που τιμάται η μνήμη του πανηγυρικά. Τακτικά πηγαίνανε οι Κοζανίτες και βοηθούσαν το μοναστήρι, αλλά και άλλοι πολλοί από την περιοχή. Το μοναστήρι είχε μεγάλο έργο θρησκευτικό, κοινωνικό και εθνικό. Το1918 κατά την πανδημία της γρίπης έκανε το θαύμα του ο Όσιος Νικάνωρ και σώθηκε η περιοχή από τη γρίπη. Έχουμε γράψει με λεπτομέρειες για την περίοδο εκείνη τo 2018,όταν συμπληρώνονταν100 χρόνια από την εμφάνιση της γρίπης, παραθέτοντας και όσα έγραφε για τη γρίπη o τοπικός Τύπος.
Το Σάββατο 19 Αυγούστου 1970 προ (52) ετών είχαμε επισκεφθεί στο μοναστήρι του Οσίου Νικάνορος οικογενειακώς, για να τελέσουμε Θεία Λειτουργία. Το βράδυ εκείνο είχε μάλιστα πανσέληνο. Παρακάτω θα αναφερθούμε για την πανσέληνο που απολαύσαμε τη νύχτα εκείνη. Η οικογένεια παρέμεινε έξω από τη μονή, κάτω, στο κτήριο που φιλοξενούσε προσκυνητές, ενώ εγώ ανέβηκα επάνω στο ανώγειο του μοναστηριού. Ήταν στενόμακρο και ανοιχτό, με ξύλινα κάγκελα και με ξύλινα υποστυλώματα που στήριζαν τη σκεπή του ανωγείου, επίσης ξύλινους πάγκους, από όπου καθήμενος μπορούσες ώστε να παρατηρήσεις άνετα την πανσέληνο. Είχε πρόσοψη προς τη βόρεια πλευρά.
Μετά τον Εσπερινό στο μοναστήρι κάθισα στους πάγκους στο ανώγειο του μοναστηριού και παρατηρούσα τη δύση του ηλίου, περιμένοντας να δούμε το ολόγιομο φεγγάρι, την πανσέληνο του Αυγούστου. Η νύχτα έπεσε, φέρνοντας το σκοτάδι, αλλά όλη η περιοχή φωτίστηκε από την πανσέληνο. Έβλεπες τα γύρω βουνά και τα δάση να φεγγοβολούν. Μια ομορφιά εικόνας που δημιουργούσε η πανσέληνος. Επικρατούσε ηρεμία και ησυχία, άκουγες μόνο τη ροή του Αλιάκμονα ποταμού, όπου τα ψάρια, επηρεασμένα ίσως από την πανσέληνο, αναπηδούσαν στο νερό με πλατσούρισμα. Περνούσαν από μπροστά σου τα νυχτοπούλια, κελαηδώντας σιγανά, πετώντας να κουρνιάσουν στη φωλιά τους στα φυλλώματα των δένδρων. Τα αγριοπούλια φωλιάζουν στους βράχους, τα όρνεα παρέμεναν αθόρυβα. Όλα τα προστατεύει η πανσέληνος.
Στις βουνοκορφές απέναντι έβλεπες καμιά πυγολαμπίδα (κωλοφωτιά), ενώ αργά, αργά ακουγόταν βελάσματα των προβάτων, με το γλυκόηχο κουδούνισμα τους. Τα πήγαινε ο βοσκός να σταβλιστούν στο καλοκαιρινό ποιμνιοστάσιο, που είναι φτιαγμένο από κλαδιά δέντρων, προφυλάσσοντάς τα από τις ακτίνες του ηλίου. Τα ζωντανά ποτίζονταν από τις ποτίστρες με τρεχούμενο νερό και στη συνέχεια σταβλίζονται να αναπαυθούν. Ο βοσκός απλώνει την κάπα του στην είσοδο του ποιμνοστασίου, αφήνει κάτω τη γκλίτσα (κλούτσα),τον αχώριστο σύντροφο του τσομπάνη, δίπλα του ξαπλώνει το τσομπανόσκυλο, που φυλάει τα πρόβατα. Μετά παίρνει από το σελάχι τη φλογέρα του και με τα δεξιότεχνα δάχτυλα του αρχίζει γλυκά και ανάλαφρο παίξιμο, προσφέροντας μουσική μελωδία λαλώντας τον ποιμενικό ύμνο.
Μένεις άφωνος και σε συναρπάζει η μελωδία του. Είναι μια βουκολική μέθεξη. Στην υπέροχη ησυχία διαχέεται η μελωδία στα βουνά στα δάση, στον κάμπο. Με τη μελωδία σιωπούν τα ουρλιαχτά των άγριων ζώων, των πτηνών, των νυχτοπουλιών και τα γαυγίσματα των σκύλων. Ώρα λαμπρή, που θαυμάζεις το μεγαλείο της Δημιουργίας μέσω της Πανσέληνου. Μου θύμισε μία στροφή από το ποίημα του Λαμαρτίνου «Η λίμνη»:«Δίπλωσε χρόνε, δίπλωσε τα ακούραστα φτερά σου Ι ώρες γλυκές μη τρέχετε σταθείτε μια στιγμή | και συ μη φεύγεις νύχτα μου με την αστροφεγγιά σου | τώρα που ζευγαρώσαμε είν’ όμορφη η ζωή». Παραφράζω το τέλος: «τώρα νιώσαμε το θαύμα της δημιουργίας, και είναι όμορφη η ζωή». Ο βοσκός πίνει από τη φτσέλα του κοκκινέλι και ξαπλώνεται, να τον πάρει ο ύπνος του Μορφέα.
Η ασημένια νύχτα σιγά, σιγά φεύγει. Βλέπεις τις ομορφιές της φύσης στο όρος Καλλίστρατον, όπου είναι χτισμένο το μοναστήρι, και μένεις έκθαμβος. Ξαπλώνω στον υπνόσακο, ενώ παρατηρώ την πανσέληνο και τη γύρω φύση. Ακούω του κτύπους από το «τάλαντο» του μοναστηριού, που καλεί τους μοναχούς για τον Όρθρο. Ψάλλουν οι μοναχοί ύμνους, κοντάκια, δοξαστικά και τροπάρια της ακολουθίας. Άλλη μια πνευματική μελωδία που σε ανυψώνει στη ζώσα αλήθεια της ζωής. Η ομορφιά της δοξολογίας υμνεί το έργο του Δημιουργού. Μου θύμισε τη φράση του μεγάλου συγγραφέα, σκηνοθέτη και ηθοποιού Πίτερ Ουστίνοφ: «η ομορφιά της Ορθοδοξίας θα σώσει τον κόσμο».
Η αύρα της δροσιάς της αυγής, μυρωμένη από την ευωδία των λουλουδιών του βουνού, δροσίζει το πρόσωπο, και κλείνεις τα μάτια απαλά να αποκοιμηθείς. Στην ανατολική πλευρά ροδίζει η αυγή. Ξημέρωμα, ο ήλιος ανατέλλει, διαχέοντας τις θερμές ακτίνες του, δίνοντας ζωή στα πλάσματα του πλανήτη. Σε ξυπνάει γλυκά ο μελωδικός ήχος από τις καμπάνες του μοναστηριού, που καλεί στη Θεία Λειτουργία.
Μετά τη Λειτουργία και την ευλογία των μοναχών, η αναχώρηση, αφού προηγουμένως έχουμε προσκυνήσει την κάρα του Οσίου. Επιστρέφοντας στην πεζή «λουζιασμένη» ζωή, συνεχίζουμε τον καθημερινό αγώνα, ενισχυμένοι όμως από τις πρεσβείες του Οσίου και την ομορφιά της φύσης.
Η Ι. Μ. Αγίου Νικάνορος Ζάβορδας, 1.5.1982. προ σαράντα (40) ετών, περπατώ στο καλντερίμι της.
3. Καλοκαιρινό σε ορεινό όγκο ποιμνιοστάσιο.
Γιάννης Κορκάς
