Η Δώρα Ζήγρα πριν δεκα χρόνια συνέλαβε την ιδέα, υλοποίησε και τίμησε με θαυμάσιο-«στέρεο» τρόπο τους ανθρώπους που αφιέρωσαν αποκλειστικά τη ζωή τους στην κτηνοτροφία της Λευκοπηγης .
Αναπαριστώντας σε ογκόλιθους αξιομνημόνευτους ποιμένες της σχετικά πρόσφατης ιστορικης περόδου της Λευκοπηγής στην «Καψάλη» πανω από τον «Πύργο», μας θυμίζει άγιες-αγνές μορφές βοσκών, που «φροντισαν» απο μικρά παιδιά , επαγγελματικά άμοιβόμενοι κυριως με «ρόγα» «κάπα» «κορδέλια» και «ψωμι» για πενήντα περίπου χρόνια, όλα σχεδόν τα κοπάδια των γιδοπροβάτων και μεγάλων ζώων του χωριου μας .
Ενδεικτικά αναφερω τους κυριότερους απ αυτούς , που έχοντας πολύ λίγα ή καθόλου δικά τους ζωα εξυπηρετούσαν άξια και μόνιμα (χειμώνα-καλοκαίρι) τα τσελιγκάτα της Λευκοπηγης , που συνολικά-γιδοπρόβατα μαζί με τα μεγάλα ζωα-εφταναν τις είκοσι περίπου χιλιαδες μέχρι τις αρχες του 1960..!!!. (Τώρα όλα μαζί δε φτάνουν τις τρεις χιλιαδες)
Στα ανεπιτήδευτα φιλοτεχνημένα και στημένα μέσα στα πουρνάρια πέτρινα ομοιώματα φανταζομαι και βλέπω :
Το Ζαμπακα Ιωάννη ή Ναιάνη τς Ρηνας που έβοσκε μόνο γίδια τα Ζαμπακαθκα, πάντα μαζί με τα δικά μας, στο Ταλιωλιαθκο το μαντρί στο «χαύο» το χειμώνα και στρούγκα στο Ζγκοστι το καλοκαίρι και κατέβαινε στο χωριό μόνο όταν αρρώσταινε σοβαρά ή για πολύ σοβαρή οικογενειακή ανάγκη …
Βλέπω το γείτονα Γκουτζιωτη Αποστόλη με την πρωτόγονη ήρεμη-σαν του γέρου νεγρου Τζημ- μορφή που έβοσκε σχεδόν μόνο πρόβατα με στρούγκα όλα τα καλοκαίρια χαμηλα στο Μπαρακο που το χειμώνα σταυλιζοναν στο χωριό στα σπίτια κάθε νοικοκύρη .
Διπλα του και λίγο πιο ψηλά προς το «Σιαλιάγα» βλέπω τον «πολύφημο» Μηνά Καράγιαννη που άρμεγε ακουγοντας να του διαβάζει Σαιξπηρ ο μικρανεψιός του Βασίλης του Πασχου… Όταν πιο συχνά πήγαινε ο μεγαλος ανεψιος Νίκος του Γιώργου-Τζεκα το πρώτο που τον ρωτούσε «έφιρις τσιγάρις» .; Κι όταν μια φορά ο «Μποεμς» πήγε να λαλήσει και να πάρει το γάλα χωρίς γκιουμια ο εφευρετικος Μηνάς έκοψε μια πουρναρισια φούντα και την έχωσε ανάποδα μέσα στο καρδαρι για να μη χυθεί το γάλα που το κατέβασε στο χωριό ο Νικος πανω στο γομάρι …όσο έμεινε..!
Βλέπω το φίλο και γείτονα του Μηνά , Δουγαλη Γεώργιο ή «Γιωρη τς Ίβγένουσ»που μαζί παράσταιναν τους ηχους του τραίνου βοσκοντας τα κοπάδια τους ο ένας στα «Μεσοραχια» κι ο άλλος απέναντι στη «Στράτνα», αντιλαλωντας τις φωνες τους στ «Θανάση το λάκο»..!
Βλέπω τον Κουτρωτσιο Ζηση ή «Τζηκα Ταμη» μόνιμο βοσκό των «Μηντηλαδων» ,(όσο ζούσε ο αξιος τσελιγκας Αντωνης Δουγαλης) , που τα καλοκαίρια βοσκουσε κυριως τα στείρα γιδια και το χειμώνα-γαλαρια και στείρα-στο «καμένο» σε μαντρί απομονωμένο , κι αλοιμονο αν δεν τον πήγαινες «τσιγαρες»…ενοιωθες μια θλίψη στα καλοκαγαθα συνηθως γελαστά του μάτια…
Φαντάζομαι τον μπαρμπαγιαννη τον Τσουκνίδα και τον Ψιάνο τον Παναγιώτη στα αντίκρυστά τους καλύβια στο τρανό το «γελαδομαντρι» στην «Αγριοκαιρασιά» πέρα απ το Μπαρακο π αγναντεύει το Ζγκοστι κι όταν κατέβαζαν στ «αλώνια» στο Πλατάνι , απ τ Ασπροβουνι και το Μπουρινο το κοπάδι με τα-γιαλισμενα από την καλή βοσκή και πολυήμερη ελευθερία σε ημιαγρια έξαρση -αλογομουλαρα κι άντε να τα πιασεις..!
Ομως θα ήταν άδικο να μη θυμηθώ και να μη βάλω στο γιγάντινο πετρινο πάνθεον των ποιμένων της Λευκοπηγης και τον Νικόλα από το Χτένι με τη μόνιμη κυρτωση στη ράχη του και τον ξερακιανό Καλιάγρα απ την Αγία Παρασκευή , που τους είχαν σχεδόν μονιμα στη δούλεψη τους οι τσελιγκαδες της Λευκοπηγης …
Γιωργος Μητλιαγκας του Ιωάννη .
Υ Γ . Συνειδητα απέφυγα να αναφέρω και αλλους αξιολογους τζιομπανους οπως το Σπύρο το Δουγαλη η το Γιάννη τον Κερασιωτη και πολλους αλλους αξιους βοσκους στα γιδοπρόβατα και στα γελάδια , που δεν ήταν αποκλειστικα επαγγελματιες βοσκοί γιατί είχαν δικά τους κοπάδια ή έκαναν και κανενα μεροκάματο κάπου άλλού και οι νεωτέροι έφυγαν μετά το 1960-1965 και εργάστηκαν σε αλλες δουλειες η ξενιτεύτηκαν…
