Παραστάσεις μεταρρυθμισμού

Τι απέγινε η πρόταση για αναθεώρηση του άρθρου 30 του Συντάγματος; Δεν ματακούσαμε για «μία και μόνη εξαετή θητεία του Προέδρου της Δημοκρατίας (ΠτΔ)». Αυτό αφορά το μέλλον του κ. Κώστα Τασούλα, διότι αν περάσει η διάταξη όλα θα είναι δύσκολα γι’ αυτόν.

Αν όλα πάνε όπως τα σχεδιάζει ο πρωθυπουργός, η αναθεώρηση θα γίνει στην επόμενη Βουλή, δηλαδή το 2028. Η θητεία του νυν Προέδρου λήγει το 2030. Συμφώνως με μια νέα κυβερνητική θεωρία –που αναπτύχθηκε για την παραγραφή αδικημάτων υπουργών–, οι αναθεωρημένες διατάξεις ισχύουν την επομένη της ψήφισής τους· υπάρχει – δεν υπάρχει εκτελεστικός νόμος. Συνεπώς το 2030 ο κ. Τασούλας θα χαιρετήσει, αν η κυβέρνηση δεν εφεύρει κάποια «συνταγματοτεχνική βελτίωση» για δεύτερη θητεία. Θα μπορούσε, π.χ., να πει ότι η μία θητεία ισχύει μόνο για την Πρόεδρο που εκλέγεται με 261 ψήφους και όχι για κάποιον άλλο που πήρε 160 ψήφους. Ολα τα έχουμε δει…

Τα ρωτάμε αυτά διότι η κυβέρνηση βρίσκεται σε «συνταγματικό οργασμό». Με κάθε συνέντευξη ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης αναθεωρεί 3-4 διατάξεις. Η αλλαγή της θητείας του Προέδρου θα μπορούσε να είναι συναινετική, αν κάποιος εξηγούσε γιατί χρειάζεται αυτή. Ομως, μετά το χουνέρι που έκανε στην αντιπολίτευση η κυβερνητική πλειοψηφία, ούτε γι’ αυτήν τη διάταξη θα υπάρξει συναίνεση. Να θυμίσουμε ότι τα κόμματα έδωσαν ισχυρή πλειοψηφία (224 «ναι») στην απερχόμενη Βουλή του 2019 για αλλαγή του άρθρου 32, ώστε να μη γίνονται πρόωρες εκλογές αν δεν μπορεί να βγει ΠτΔ. Στην επόμενη Βουλή, παρά τις αντιδράσεις της αντιπολίτευσης, η Ν.Δ. πέρασε μόνη της τη διάταξη ότι η εκλογή Προέδρου μπορεί να γίνει και με σχετική πλειοψηφία. Ετσι, εκεί που δεν μπορούσαμε να έχουμε Πρόεδρο με 179 ψήφους, τώρα μπορεί να έχουμε Πρόεδρο από 72 βουλευτές, τους μισούς απ’ όσους χρειάζεται ο εκάστοτε πρωθυπουργός.

Εκεί που δεν μπορούσαμε να έχουμε Πρόεδρο με 179 ψήφους, τώρα μπορεί να έχουμε Πρόεδρο από 72 βουλευτές, τους μισούς απ’ όσους χρειάζεται ο εκάστοτε πρωθυπουργός.

Το 2024 η κυβέρνηση τα έκανε χειρότερα: χρησιμοποίησε την ευρύτατη συναίνεση του 2019 για να εκλέξει ένα κομματικό της στέλεχος για την Προεδρία. Επειτα από αυτή την εμπειρία, τσάμπα λέει ο κ. Μητσοτάκης «ελπίζω και εύχομαι το ΠΑΣΟΚ να μην προσέλθει σε αυτή τη συζήτηση με μια λογική “εγώ δεν ψηφίζω τίποτα, κανένα άρθρο, γιατί πολύ απλά δεν θέλω να δώσω τη δυνατότητα στην επόμενη Βουλή να διαμορφώσει με απλή πλειοψηφία το περιεχόμενό τους”» (ΣΚΑΪ, 22.5.2025).

Το πρόβλημα δεν είναι μόνο ότι οι προτάσεις αναθεώρησης γίνονται στο πόδι· η αλλαγή για τη θητεία του ΠτΔ έγινε για να δικαιολογηθεί η έξωση της κ. Κατερίνας Σακελλαροπούλου. Χειρότερο είναι πως το Σύνταγμα χρησιμοποιείται σαν σκηνικό για να ανεβάζει η κυβέρνηση παραστάσεις μεταρρυθμισμού. Τώρα συζητούν την «πρόταση να εισαχθεί στο Σύνταγμα διάταξη που θα απαγορεύει έλλειμμα άνω του 3%» («Καθημερινή», 25.5.2025), ασχέτως αν αυτό προβλέπεται από τους δημοσιονομικούς κανόνες της Ε.Ε., το «επαυξημένο Σύνταγμα», που λέει και ο κ. Ευάγγελος Βενιζέλος. Μετά την πρόταση «να κατοχυρωθεί, θεσμικά και συνταγματικά, η αξιολόγηση στο Δημόσιο» (Βουλή, 5.3.2025), ο κ. Μητσοτάκης εξήγγειλε ότι «θα εισηγηθεί την αναθεώρηση του άρθρου 103», που αφορά την άρση της μονιμότητας «και των υφιστάμενων και των νεοεισερχόμενων δημοσίων υπαλλήλων» (ΣΚΑΪ, 22.5.2025).

Στόχος όλων αυτών «είναι να χαράξει εκ νέου η κυβέρνηση τις διαχωριστικές γραμμές που τη χωρίζουν από την αντιπολίτευση, φέρνοντάς την αντιμέτωπη με μεταρρυθμιστικά διλήμματα» («Καθημερινή», 25.5.2025). Αν μάλιστα συνεχιστεί αυτός ο «αναθεωρητικός πυρετός», η Ν.Δ. θα προτείνει την αλλαγή όλου του Συντάγματος, πλην του άρθρου 3 το οποίο «δεν χρειάζεται καμία αναθεώρηση (…) φυσικά, με σεβασμό στο γεγονός ότι η πλειοψηφία των συμπολιτών μας είναι Ορθόδοξοι Χριστιανοί. Το κράτος δεν μπορεί να αδιαφορεί και δεν μπορεί να υποτιμά τη θρησκευτική πίστη του 95% του ελληνικού λαού» (Κυρ. Μητσοτάκης, Βουλή 14.11.2018).