ΠΕΡΜΑΤΑ ΙΚΟΝΙΟΥ Πέρματα Φιλομηλίου , Πέρμαντα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Τα Πέρματα ήταν ένα Ελληνικό χωρίο σε μικρή απόσταση από το Φιλομήλιον Ικονίου (παλαιότερα άνηκε στην Πισιδία )που δημιουργήθηκε το 17ο αιώνα προκειμένου οι κάτοικοι της περιοχής του σημερινού Ladik να γλυτώσουν από την εκδικητικότητα Τούρκων στρατιωτών .

ΘΕΣΗ

Βορειοδυτικά από το Ικόνιο επίσης, στη μέση περίπου της διαδρομής (και της σιδηροδρομικής γραμμής) ανάμεσα στην πόλη και το Φιλομήλιο / Άκσεχιρ

, ήταν το Ιλγκίν (αρχ. Τυριαίον), έδρα καζά. Βρίσκονταν σε κατάφυτη περιοχή, σε κοντινή απόσταση από θειούχα λουτρά.

Νοτιοανατολικά από το Φιλομήλιο / Άκσεχιρ ήταν τα Πέρματα

Το χωριό ιδρύθηκε στην είσοδο της κοιλάδας που ονομάζεται Dere Boğazı, στις πλαγιές της περιοχής όπου το όρος Poz και το όρος Tumalıcı ενώνονται στα βουνά του Ταύρου.

Απέναντί του βρίσκονται πλούσιες, απέραντες πεδιάδες που κυριολεκτικά μπορούν να περιγραφούν ως σιλό σιτηρών, που εκτείνονται μέχρι την Άγκυρα, το Ικόνιο και το Αφιον Καραχισάρ.

ΟΝΟΜΑ

Το χωριό οι Χριστιανοί το ονόμαζαν Πέρματα (Bermende) και οι Τούρκοι Πέρμαντα ή Χωριό Γκαβούρ, είναι σήμερα γνωστό ως Χωριό Σαβάς

ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΩΣ ΤΟ 1923

Στην απογραφή του 1914 είχε 900 Έλληνες κατοίκους που είχαν στοιχειώδη οικογενειακή δομή στο Bermende στα μέσα το 19ο αιώνα .

Μια άλλη απογραφή από την Μητρόπολη Ικονίου δίνει στα Πέρματα 3.000 κατοίκους με 1.700 ελληνορθόδοξους (ΙΜΕ)

ΣΥΝΟΙΚΙΕΣ

*Ελληνικός Μαχαλάς

Ένα ποτάμι διαρρέει το μέσο του χωριού, που χρησιμεύει ως σύνορο μεταξύ της χριστιανικής και της τουρκικής κοινότητας. Ενώ οι Χριστιανοί είναι στη δυτική πλευρά, οι Τούρκοι είναι στην ανατολική πλευρά.

Στην περιοχή που κατοικούν Χριστιανοί, σχεδόν όλα τα σπίτια είναι δύο ή τριώροφα. Χρησιμοποιείται πλήρες σύστημα ύδρευσης κατά την ασφαλτόστρωση των δρόμων.

Τα σπίτια του χωριού ήταν γενικά διώροφα ή τριώροφα . Είχαν μεγάλη αυλή και χώρο αποθήκευσης φορτίων. Μέσα στα σπίτια υπήρχαν αίθουσες υποδοχής διακοσμημένες από τεχνίτες και ζωγράφους.

Ομοίως, στο χωριό υπήρχαν πολλά κυβερνητικά γραφεία, αρχοντικά και πολυτελείς χώροι.

το σημείο αυτό είναι απαραίτητο να μιλήσουμε για αρχοντικά. τΑχώριζαν τα αρχοντικά σε τμήματα για σωστή διεξαγωγή των επίσημων δραστηριοτήτων.

Υπήρχαν χώροι στους οποίους γινόταν δημοσιές εκδηλώσεις , χώρoι για γάμους ή βραδινές χοροεσπερίδες .

Το αρχοντικό Ηλιάδες, διέθετε καθιστικό, χώρους υποδοχής και χώρο στάθμευσης. ) που είχε ψηλό βήμα.

Στο σπίτι του Δημήτρη Λαζαρίδη,γίνονταν Βραδινές συναντήσεις, όπου γίνονταν συζητήσεις για κοινά προβλήματα του χωρίου στον μεγάλο κήπο μ γεμάτο από δέντρα και λουλούδια.

Στο σπίτι του Μπεσμπεσόγλου (Μπεσμπέσσηδες) μαζεύονταν οι γυναίκες του χωριού για να συναναστραφούν .

*Τούρκικος Μαχαλάς

Αντίθετα, στην τουρκική περιοχή υπάρχουν μόνο μονώροφα σπίτια και οι δρόμοι είναι καλυμμένοι με λάσπη. Υπάρχουν μόνο δύο βρύσες και υπάρχει ένα μονοτάξιο σχολείο όπου διδάσκει ένας δάσκαλος και οι μαθητές κάθονται στο πάτωμα

Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΑΧΑΛΑ

Η Ελληνική κοινότητα έχει έναν τέλεια οργανωμένο διοικητικό μηχανισμό:

1-Το Συμβούλιο των Δημογερόντων,

2-Εκκλησιαστικό Συμβούλιο,

3- Σχολικοί Έφοροι,

4- Δήμαρχος (αρχηγός, χωριάρχης).

Το Συμβούλιο των Δημογερόντων είναι η ανώτατη διοικητική μονάδα. Έχει δικαστικές αρμοδιότητες και εξουσίες οικονομικής διαχείρισης, όπως οικονομική διαχείριση και επίλυση θεμάτων χριστιανικής κληρονομιάς ή οικογενειακών διαφορών.

Ας σημειωθεί ότι οι χριστιανοί κάτοικοι του χωριού υπόκεινταν στα τουρκικά δικαστήρια λόγω των εγκληματικών πράξεών τους.

Όλες οι άλλες διαφορές επιλύονται από τη Δημογεροντία.

ΙΣΤΟΡΙΑ

Οι κάτοικοι του Περάματος είχαν έλθει από την Λαοδίκεια , που ανήκε στην πόλη Ικόνιο (Φρυγία) μέχρι το 1638.

Η Λαοδίκεια ήταν η πιο ανεπτυγμένη περιοχή εκείνη την εποχή.

Τα χαλιά του φημίζονται με το όνομα «Λαντίκ».

Σύμφωνα με ιστορικά αρχεία, ο σουλτάνος Μουράτ πέρασε από τη Λαοδίκεια καθοδόν το 1638, κατά τη διάρκεια του πολέμου που διέταξε κατά των Περσών.

Οι κάτοικοι της πόλης τον υποδέχτηκαν με δώρα και διοργάνωσαν δείπνο προς τιμήν του.

Ενώ ο Σουλτάνος επέστρεφε νικητής από τον πόλεμο, σταμάτησε για άλλη μια φορά στη Λαοδίκεια, αλλά οι στρατιώτες του απείλησαν να κάψουν όλα τα περιουσιακά στοιχεία των Χριστιανών.

Ο Σουλτάνος δεν μπορούσε να βρει και να τιμωρήσει τους ένοχους στρατιώτες, αλλά δεν ξέχασε τη θερμή υποδοχή του κόσμου.

Ωστόσο, συμβούλεψε τους χωρικούς να μεταναστεύσουν πιο μακριά το 1638 με την έλευση του Τουρκικού στρατού. .

Μόνο 25 οικογένειες έφυγαν πανικόβλητες από το χωριό και εγκαταστάθηκαν στο Ακσεχίρ.

Επειδή όμως και αυτή η πόλη βρισκόταν στο δρόμο του Σουλτάνου, συνέχισαν προς τα δυτικά και τελείωσαν το ταξίδι τους στην θεση Dere Boğazı.

Στην ομάδα αυτί συμπεριλαμβανόταν οι έμποροι οι Χάτζη-Αράπογλου (Αράπηδες), Χιοκέμογλου, Γιαγτζόγλου (Γραμματικόπουλος), Βαγιανός, Αποστολάκης Ευθύμογλου (Ευθυμιάδης,υ), Ηλιάδης, Αμφιλογγλου (Μπεσζογλουμπες), Μπεσζογλουμπες. που

Εγκαταστάθηκαν μετά την φυγή τους από την Λαοδίκεια Ικονίου

στην είσοδο μιας μεγάλης κοιλάδας που ονομαζόταν Dere Boğazı. και ίδρυσαν το χωριό Πέρματα.

Αργότερα προς το τέλος του 17ου αιώνα άρχισαν να φθάνουν οι πρώτοι άποικοι, αλλά λαμβάνοντας υπόψη τις πληροφορίες που έδωσαν οι δύο συνάδελφοί μας και λαμβάνοντας υπόψη τα διαθέσιμα στοιχεία όπως το συγκρότημα της εκκλησίας της Παναγίας, τα αρχοντικά και τα σχολεία, μπορούμε να υποθέσουμε ότι τα λύματα ξεκίνησαν στα μέσα του 17ου αιώνα. .

Οι πρώτοι άποικοι προέρχονταν κυρίως από μέρη όπως το Kayseri, η Προύσα, το Fertek, το Niğde και το Şile.

ΘΡΗΣΚΕΙΑ

Τα Πέρματα εκκλησιαστικώς ανήκαν στην Ιερά Μητρόπολη του

Ικονίου κατά την Οθωμανική περίοδο .

–Εκκλησίες

Οι κατοικεί που έφυγαν άπω την Λαοδίκεια (Lantik ) του Ικονίου και εγκαταστάθηκαν στα Περματα ανήγειραν 2 εκκλησίες

— Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου

Εδώ συγκέντρωσαν τα ιερά συγγράμματα που απέκτησαν από τον Ιερό Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και έθεσαν τα θεμέλια της νέας τους πατρίδας,

Στο γυναικείο τμήμα της εκκλησίας υπήρχε κατακόμβη όπου φυλάσσονται τα ιερά οστά των προγόνων τους.

Μέσα στο βωμό υπήρχε ειδικό κανάλι (αποχέτευση) μέσω του οποίου στραγγιζόταν το βαπτιστικό νερό που απομένει μετά τη βάπτιση.

*Εκκλησιαστικό συμβούλιο

Η Χριστιανική κοινότητα είχε το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο που διαχειρίζεται το ταμείο της Εκκλησίας. Εκτός από το ίδιο το χωριό (καφεκοπτεία, καταστήματα, φάρμες κ.λπ.), έχει και περιουσιακά στοιχεία που προέρχονται από έξω από το χωριό, ακόμη και από τη Σμύρνη, την Κωνσταντινούπολη και το Φιλομήλιον

-Ναός Κων/νου και Ελένης

Υπήρχε και η εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου και της Αγίας Ελένης.

Ήταν μια από τις σημαντικές συνεισφορές του μεγάλου φιλάνθρωπου Χιοκέμογλου. Χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα, αλλά ολοκληρώθηκε με δυσκολία λόγω έλλειψης εξοπλισμού και γεγονότων όπως ο πόλεμος.

Τα κτιριακά συγκροτήματα των δύο εκκλησιών χτίστηκαν για να αντιμετωπίζουν δύο διαφορετικούς δρόμους.

Το συγκρότημα της εκκλησίας της Παναγίας περιείχε γραφεία για τους πρεσβυτέρους και την εκκλησιαστική επιτροπή.

Είχε μεγάλο χώρο που χρησίμευε για την εκλογή διευθυντών και διάφορες συνεδριάσεις.

Πραγματοποιήθηκαν εορτασμοί και δεξιώσεις εκ μέρους εκπροσώπων του κράτους, της εκκλησίας και της κοινότητας.

Στο συγκρότημα στεγάζονταν και αίθουσες διδασκαλίας του κρυφού σχολειού.

Οι χώροι αυτοί χρησιμοποιήθηκαν για την εκπαίδευση των ελληνόπουλων για μακρά μαύρα χρόνια.

Στο συγκρότημα της εκκλησίας του Αγίου Κωνσταντίνου και της Αγίας Ελένης. Υπήρχαν αίθουσες όπου έμεναν οι ταλαίπωροι, ανυπεράσπιστοι ηλικιωμένοι, οι εξουθενωμένοι και οι άστεγοι ταξιδιώτες.

Οι ταξιδιώτες έμποροι, οι καλλιτέχνες, οι εργάτες οικοδομής, οι βοσκοί και οι αγγειοπλάστες θα μπορούσαν επίσης να μείνουν εδώ.

* Παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου του Καβαλάρη

Ένα μικρο παρεκκλήσι βρισκόταν στην μπροστινή αυλή του ναού της Παναγίας αφιερωμένο στον Άγιο Γεώργιο τον Καβαλάρη.

ΠΑΙΔΕΙΑ

Για την εκπαίδευση των Ελληνοπαίδων υπήρχαν :

Εξατάξιο δημοτικό σχολειού .

Παρθεναγωγείο τα κορίτσια,

Ακόμη και 2 νηπιαγωγεία για τα μικρά παιδιά .

ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ

Οι κάτοικοι στα Πέρματα ασχολούνταν ευρέως σε βιομηχανικές και εμπορικές επιχειρήσεις .

Επιπλέον, εργάζονταν γενικά στα επαγγέλματα της ραπτικής και της κατασκευής υποδημάτων.

Αν και έχουν λίγα εδάφη και ζώα, έγινε κατανοητό ότι η κύρια πηγή εισοδήματος των Ελλήνων ήταν η βιομηχανία και το εμπόριο.

Έπαιξαν επίσης ενεργό ρόλο στο κοντινό Φιλομήλιον / Akşehir και τα περίχωρά του, ιδιαίτερα στον τομέα της υφαντικής.

ΤΟΠΟΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Ένα μεγάλο μέρος από τους πρόσφυγες από τα Πέρματα Ικονίου εγκαταστάθηκαν στο χωρίο Φαύνος του Κιλκίς .

400 Άτομα από τα Πέρμαντα, το 1924 εγκαταστάθηκαν στο χωριό Φανός του νομού Κιλκίς και ακολούθως με τα χρόνια σκορπίστηκαν σε όλη την Ελλάδα.

Από την εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου,ο σταυρός από ιερό ξύλο έφθασε μετά την ανταλλαγή στην κοινοτική εκκλησία Φάνου στην πόλη του Κιλκίς μαζί με τους πρόσφυγες

. Άλλος ανεκτίμητος θησαυρός είναι η χρυσοραμμένη Αγία Σινδόνη. Στη μέση είναι το σώμα του Ιησού. Η Παναγία μαζί με τους αποστόλους κρατά στα χέρια της το κεφάλι του Θεού.

Ο Φανός βρίσκεται στα σύνορα της Ελλάδας με τη Βόρεια Μακεδονία δυτικά του Αξιού ποταμού. Το χωριό είναι κτισμένο στους βορειοανατολικούς πρόποδες του όρους Πάικο σε υψόμετρο 375 μέτρα σε περιοχή με άφθονα νερά και πράσινο.

Η παλιά του ονομασία, την περίοδο της Τουρκοκρατίας , ήταν Μαγιαδάγ και με την ανταλλαγή το 1923 οι Τούρκοι έφυγαν και κατοικήθηκε από πρόσφυγες του Πόντου και της Μικράς Ασίας , απο 146 οικογένειες με , 582 άτομα.

Σήμερα το χωριό έχει 70 άτομα.

Κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων στην ευρύτερη περιοχή του Φανού έγιναν οι πολύνεκρες μάχες του Σκρα , γι΄αυτό και σε απόσταση περίπου 5 χλμ. από το χωριό υπάρχει το νεκροταφείο πεσόντων αξιωματικών και στρατιωτών του γαλλικού και ελληνικού στρατού, που πολέμησαν στα γύρω υψώματα.

Την περίοδο της κατοχής, στις 17 Ιανουαρίου 1944 Γερμανοί μαζί με Βούλγαρους στρατιώτες έβαλαν φωτιά σε 40 σπίτια από τα οποία κάηκαν τα 17 και σκότωσαν 200 άνδρες του χωριού.

ΤΑ ΠΕΡΜΑΤΑ ΣΗΜΕΡΑ

Ο πληθυσμός στα Πέρματα το 2019 ήταν 629 κάτοικοι η σημερινή ονομασία είναι Savaş Köyü και η οικονομία του βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στη γεωργία και την κτηνοτροφία.