Πικραμυγδαλιά. Διατροφικά οφέλη – Ιατροφαρμακευτικές ιδιότητες. Γράφει η Μάρθα Στ. Καπλάνογλου

ΠΙΚΡΗ ΑΜΥΓΔΑΛΗ – AMYGDALUS COMMUNIS V. AMARIS ΚΑΙ ΤΟ ΠΙΚΡΟ ΑΜΥΓΔΑΛΕΛΑΙΟ — ΒΟΤΑΝΑ ΤΟΥ ΙΠΠΟΚΡΑΤΗ

Γράφει η Μάρθα Στ. Καπλάνογλου Γεωπόνος -Ιστορικός Ελληνικού Πολιτισμού.

Η Πικραμυγδαλιά είναι μια ξεχωριστή ποικιλία αμυγδαλιάς ,που, επιστημονικά,αποκαλείται Amygdalus communis V. amaris.

Ο καρπός της ανήκει και αυτός στην οικογένεια των Ροδιδών (Rosaceae), όπως και η κοινή γλυκιά αμυγδαλιά, η οποία, επιστημονικά, αποκαλείται Prunus dulcis.

Στην Ελλάδα η πικρή αμυγδαλιά ή μη εξημερωμένη αμυγδαλιά εμφανίζεται, σε ανασκαφές στην Ελλάδα από το 8.000 π.Χ. έως το 3.000 π.Χ. που γίνεται η εξημέρωση της.

Την βρίσκουμε δε με τα ονόματα , Πικρή αμυγδαλιά , Amygdalus communis V. amaris. ή prunus communis V. Amaris τα δυο τελευταια στην επιστημονική ορολογία και στην κοινή ονομασία ,σε αρχαία κείμενα, Αγριαμυγδαλιά, Πικραμυγδαλιά, Μαυρόκαρπη, Ροδακινοφόρα κλπ.

Σε αρχαία κείμενα το δέντρο της αμυγδαλίας αναφέρεται ως. αμυγδαλέα, αμυγδάλη, αμύγδαλος ο δέκαρπος.

Σε πολλά μέρη της ανατολής ήταν γνωστή με το όνομα Αθάσια, παραφθορά της θασίας αμυγδαλής.που τιμούσαν οι αρχαίοι. Οι Βυζαντινοί την ονόμαζαν Θάσια .

Οι καρποί της πικρής αμυγδαλιάς, είναι πικροί και επικίνδυνοι στην χρήση τους . Η πικράδα των αμυγδάλων οφείλεται στην ουσία αμυγδαλίνη, η οποία περιέχεται στους πυρήνες. Αυτά τα αμύγδαλα δεν είναι κατάλληλα για κατανάλωση στη φυσική τους μορφή, επομένως χρησιμοποιούνται για μαγειρικούς σκοπούς μόνο μετά από θερμική επεξεργασία. Και για την εξαγωγή του πικραμυγδαλόλαδου που χρησιμοποιείται για φαρμακευτικούς σκοπούς κυρίως .

Η ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΠΙΚΡΑΜΥΓΔΑΛΟΛΑΔΟΥ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΠΠΟΚΡΑΤΗ & ΑΛΛΟΥΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΣ ΓΙΑΤΡΟΥΣ.

Οι αρχαίοι γνώριζαν τη δηλητηριώδη δύναμη των πικρών αμυγδάλων και τα χρησιμοποιούσαν, όπως αναφέρει ο Διοσκουρίδης για να δηλητηριάζουν θανατηφόρα τις αλεπούδες.

* Ο Ιπποκράτης τα χρησιμοποιούσε και τα γλυκά και τα πικρά για θεραπευτικούς σκοπούς.

Κατα τον Ιπποκράτη πικρά ἀμυγδάλη* η πικρόν ἀμύγδαλον και το πικρό αμυγδαλέλαιο το χρησιμοποιούσε , για τις θεραπευτικές του ιδιότητες και τα συστατικά της όχι απαραίτητα με την ομορφιά.

Το πικρό αμυγδαλέλαιο είναι πλούσιο σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία και βοηθούσε στη συνολική υγεία, συμπεριλαμβανομένης της πέψης και του δέρματος

Επίσης το χρησιμοποιούσε σαν έκδοχο για να θεραπεύσει ασθένειες των οφθαλμών

Τα έκδοχα είναι ουσίες χωρίς φαρμακευτική δράση, οι οποίες προστίθενται στις διάφορες φαρμακευτικές μορφές , με σκοπό τη βελτίωση κάποιου χαρακτηριστικού τους (χρώση, αφή, οσμή, όψη, γεύση) ή να βοηθήσουν στην καλύτερη απορρόφηση, κατανομή, διάλυση και δράση της δραστικής ουσίας. Το έκδοχο μπορεί να δράσει ως χρωστικό, λιπαντικό, συνδετικό, αραιωτικό, απορροφητικό μέσο.

*Ο Διοσκουρίδης περιγράφει τον τρόπο παρασκευής του ελαίου και αναφέρει πως το χρησιμοποιούσαν ως φάρμακο και για την παραγωγή μύρου.

*Άλλοι το χρησιμοποιούσαν όμως και για θεραπευτικούς σκοπούς κατά της επίσχεσης των ούρων, της λευκόρροιας, των πλευρίτιδων και της πνευμονίας

Ο δε Θεόφραστος που δεν ήταν γιατρός κάνει λόγο για τη χρήση της ρητίνης του δέντρου στη φαρμακευτική .

ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΑ ΟΦΕΛΗ

Τα πικρά αμύγδαλα περιέχουν βιταμίνες Ε, Β, ασβέστιο, ψευδάργυρο, μαγνήσιο, φώσφορο, φυτική πρωτεΐνη και λιπαρά οξέα. Αυτό το είδος αμυγδάλου το επαναλαμβάνουμε δεν συνιστάται να καταναλώνεται απροετοίμαστο, καθώς περιέχει ουσίες επιβλαβείς για τον ανθρώπινο οργανισμό.

Τα πικρά αμύγδαλα επειδή δεν είναι κατάλληλα για κατανάλωση φρέσκα, πρέπει να καβουρδιστούν καλά.

Η θερμική επεξεργασία καταστρέφει τα επιβλαβή ένζυμα και τα πικρά αμύγδαλα προστίθενται σε μικρές ποσότητες σε αρτοσκευάσματα και σάλτσες για να τους δώσουν μια πικάντικη γεύση αμυγδάλου.

Συνιστάται η αποθήκευση των γλυκών αμυγδάλων στο ψυγείο, αποφεύγοντας τις αλλαγές θερμοκρασίας. Υπό αυτές τις συνθήκες, τα αμύγδαλα αποθηκεύονται για περίπου ένα χρόνο.

Σε θερμοκρασία δωματίου, τα πικρά αμύγδαλα αποθηκεύονται έως και έξι μήνες.

ΙΑΤΡΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ

– Τα πικραμύγδαλα και η αντικαρκινική της δράση

Η βιταμίνη B17 που περιέχουν είναι ίσως η πιο ισχυρή αντικαρκινική βιταμίνη της φύσης. Η πικρή τους γεύση τα έχει κάνει ανεπιθύμητα, όμως η αντικαρκινική αξία τους είναι πραγματικά τεράστια. Χρειάζεται λίγη προσοχή στην κατανάλωσή τους, επειδή περιέχουν υδροκυάνιο. Εάν η χρήση είναι προληπτική, σε αυτές τις περιπτώσεις για τους ενηλίκους 3 έως 5 πικραμύγδαλα, τη μέρα, είναι αρκετά.

– Τα πικρά αμύγδαλα βοηθούν, ακόμη, στις παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος, αλλά και στη δυσμηνόρροια. (το γαλάκτωμα πικρών αμυγδάλων )

– Τα πικρά αμύγδαλα έχουν επίσης και ιδιότητες αντισπασμωδικές

– Έχουν μαλακτικές, καθαρτικές, καταπραϋντικές και διουρητικές ιδιότητες

– Λαμβάνονται υπό τη μορφή γαλακτώματος ή αμυγδαλελαίου για την θεραπεία κολικού του νεφρού και της νεφρολιθίασης, της γαστρεντερίτιδας και της γαστραλγίας.

– Επίσης, χορηγούνται ,υπό τη μορφή ελαίου για την αντιμετώπιση ερεθισμών και εγκαυμάτων του δέρματος .

– Χορηγούνται και υπό μορφήν σιροπιού για την θεραπεία του βήχα, της βραχνάδας, της δυσκοιλιότητας και διάφορων νεφριτικών πόνων.

– Αλεύρι και αιθέριο λάδι πικραμυγδάλων, θεραπεύει την κακοσμία της μασχάλης και των ποδιών.

Τα πτητικά έλαια του «πικρού αμύγδαλου» μπορούν επίσης να παραχθούν από άλλους σχετικούς πυρήνες φρούτων, όπως το βερίκοκο (Prunus armeniaca), το ροδάκινο (Prunus persica) και το δαμάσκηνο (Prunus domestica). Παρόμοια με το πικρό αμύγδαλο, αυτά τα πτητικά έλαια θεωρούνται δηλητηριώδη.

ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ

Το ΠΙΚΡΑΜΥΓΔΑΛΕΛΑΙΟΝ δεν είναι κατάλληλο για οποιαδήποτε άμεση χρήση περιποίησης δέρματος.

Η χρησιμότητά του είναι ,απλώς,για το υπέροχο άρωμα ή τη γεύση του αμυγδάλου.

Το πικρό αμύγδαλο ,επίσης, δεν έχει οφέλη αρωματοθεραπείας, όπως τα περισσότερα από τα αιθέρια έλαια που χρησιμοποιούμε.

Το πικρό αμυγδαλέλαιο δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιείται στη θεραπεία ως έχει , μόνο υπό την μορφή τροποποιούμενου φαρμακευτικού προϊόντος και μετά από την συνταγογράφηση του γιατρού

Τα πικραμύγδαλα είναι καλύτερα να αποφεύγονται σαν τροφή, διότι μπορεί να προκαλέσουν δηλητηρίαση λόγω του υδροκυανικού οξέος που περιέχουν.

— Όχι στα παιδιά

Απαγορεύεται, αυστηρώς η βρώση πικρών αμυγδάλων από τα παιδιά, 4-5 πικραμύγδαλα είναι αρκετά για να φέρουν τον θάνατο.

.Μπορεί να προκληθεί ναυτία, δυσπεψία, κνησμός (φαγούρα) και εξανθήματα. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στην κατανάλωση πικρών αμυγδάλων, λόγω της τοξικής ουσίας αμυγδαλίνη, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε δηλητηρίαση.

Σε αυτή την περίπτωση απαιτείται άμεση πλύση του στομάχου και χορήγηση ατροπίνης.

Ο ΕΦΕΤ συστήνει για τους ενήλικες την κατανάλωση μέχρι 2 πικρών πυρήνων πικραμύγδαλου την ημέρα ενώ για τα παιδιά, τις εγκύους και τις γυναίκες που θηλάζουν, καθώς εμπίπτουν στην κατηγορία των ευπαθών ομάδων πληθυσμού, να μην καταναλώνουν τα προϊόντα αυτά.

–Εγκυμοσύνη

.Το αιθέριο έλαιο πικρού αμυγδάλου ,πρέπει να αποφεύγεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού

–Όχι σε ανθρώπους που πρόκειται να εγχειριστούν

Εν αναμονή μιας χειρουργικής επέμβασης : Το πικρό αμύγδαλο μπορεί να επιβραδύνει το νευρικό σύστημα. Η αναισθησία και άλλα φάρμακα που χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης το κάνουν επίσης. Η χρήση πικρού αμυγδάλου μαζί με αυτά τα φάρμακα μπορεί να επιβραδύνει πάρα πολύ το κεντρικό νευρικό σύστημα . Πρέπει να σταμάτα η χρήση πικραμύγδαλου τουλάχιστον 2 εβδομάδες πριν από μια προγραμματισμένη χειρουργική επέμβαση.

— Αλληλοεπίδραση φαρμάκων

Χρήση κατασταλτικών φαρμάκων (κατασταλτικά του ΚΝΣ) μπορεί να αλληλεπιδρούν

Το πικρό αμύγδαλο μπορεί να είναι τοξικό και μπορεί να προκαλέσει υπνηλία. Τα φάρμακα που προκαλούν υπνηλία ονομάζονται ηρεμιστικά. Η λήψη πικρού αμυγδάλου μαζί με ηρεμιστικά φάρμακα μπορεί να προκαλέσει υπερβολική υπνηλία.

ΑΛΛΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ

Το πικραμύγδαλο χρησιμοποιείται στην κοσμετολογία και την αρωματοποιία, δίνει στα προϊόντα και τα αρώματα ένα πικάντικο άρωμα.

Οι επιστήμονες έχουν αποδείξει ότι η μυρωδιά των αμυγδάλων μπορεί να διεγείρει την όρεξη.

Η υπερβολική δόση πικραμύγδαλων μπορεί να αποβεί μοιραία.

ΠΡΟΣΟΧΗ -ΠΡΟΣΟΧΗ

Η χρήση όλων των βοτάνων πρέπει να γίνεται με ιδιαίτερη προσοχή και πάντα μετά από την σύμφωνη γνώμη των επιστημόνων υγείας .

Κάθε οργανισμός συμπεριφέρεται με διαφορετικό τρόπο και η άγνοια μας μπορεί να μας οδηγήσει σε απρόβλεπτες δραματικές καταστάσεις.

Στην περίπτωση δε των πικρών αμυγδάλων και του ελαίου τους, μπορεί να μας οδηγήσει και στον θάνατο .