Πιο λίγο , φέτος τα Χριστούγεννα. Μαρίας Σπυρίδου

Επισκευέ ψυγίον και ηλεκτρικών ειδόν , η ταμπέλα στο κατάστημα και από κάτω , ένα θλιβερό merry Christmas , κολλημένο με σελοτέιπ στο τζάμι της βιτρίνας του μικρομάγαζου.
Αυτό το merry Christmas σηματοδοτεί το σιγά-σιγά τέλος της παράδοσης . Κάτι αφαιρεί από αυτήν την καθαρά παραδοσιακή και συνάμα θρησκευτική γιορτή των Χριστουγέννων την οποία παλιά την συνόδευε η άχνη από τους κουραμπιέδες , το μέλι από τα μελομακάρονα και η γλυκειά άχνη των παιδικών μας χρόνων , των χρόνων του ; καλά Χριστούγεννα
Δεν άναψα το φως στο σαλόνι μου .Χάζευα τα απέναντι μπαλκόνια , στολισμένα με φουσκωτούς Αγιο Βασίληδες, φουσκωτά ελάφια και άστρα με μπλε, κόκκινα λαμπάκια, σε έντονο χρώμα να αναβοσβήνουν καθώς και ένα merry Christmas στην ίδια φιλοσοφία του έντονου κόκκινου και μπλε χρώματος.
Μία στεγνή χωρίς την ψυχή των Χριστουγέννων κιτς διακόσμηση.
Όσο περνούν τα χρόνια ,αδυνατίζουν οι μνήμες.
Μακραίνει και μικραίνει ο προς τα πίσω δρόμος της μνήμης .Γίνεται μία κουκκίδα σαν το καράβι που ξεμακραίνει από το λιμάνι και όσο ξεμακραίνει –ξεμακραίνει γίνεται μία κουκκίδα στο βάθος.
Με πήρε ο ύπνος και ονειρεύτηκα .
Πόση μαγεία κρύβουν τα όνειρα. Έχουν μέσα τους πολύ μαγεία . Από αυτήν που μόνο στα παραμύθια μπορείς να βρεις
Μήπως τελικά η μαγεία κρύβεται μέσα μας;
Με πήρε ο ύπνος και ονειρεύτηκα .Ξαναγύρισα λέει , στο πατρικό μου
Μπροστά στο παράθυρο. Να χαζεύω το χιόνι και να απολαμβάνω την γαλάζια σιωπή του
Σε εκείνο το παράθυρο που γράφαμε το μέλλον μας στα τζάμια του με τα χνώτα μας.
Χνωτίζαμε τα τζάμια με την μελλοντική ιστορία μας , της οποίας όλες της οι προτάσεις είχανε το ρήμα προσπαθώ .
Ένα προσπαθώ που στην μετάφρασή του σήμαινε , κατακτώ.
Ένα χνώτισμα γεμάτο σχέδια ελπίδας . Όχι παραίτησης
Κι ονειρεύτηκα λέει , πως βρέθηκα στο κονάκι του μπάρμπα-Αποστόλη .Ένα κονάκι που περνάγαμε τα περισσότερα βράδια του χειμώνα όλη η γειτονιά κάνοντας τα χειμωνιάτικά μας νυχτέρια.
Όλοι, εμείς τα παιδιά με τους γονείς μας, ο μπάρμπα-Μήτσος , ο μπάρμπα-Τσάκαλος ο Νικόλας που είχε τον φούρνο της γειτονιάς με τα ξύλα . Εκεί πηγαίνανε τα ζυμωτά ψωμιά σε πινακωτές ξύλινες .Εκείνα τα θεικά ψωμιά που δεν υπήρχε μεγαλύτερη γευστική απόλαυση όταν τα συνόδευες με τυρί φέτα όταν βγαίνανε ζεστά από τον φούρνο. Εκεί και ο Αντώνης, η Φυλλίτσα, η Σταυρούλα, η Μαρία που μας άφησε νωρίς και δεν τελειώσαμε το κουτσό που είχαμε αρχίσει, η αδελφή μου η Κούλα , η Παναγιώτα, η Κατίνα και ο Σταύρος , παιδιά του μπάρμπα-Αποστόλη.
Και ο μπάρμπα-Αποστόλης να μας διηγείται την ζωή του, φτιάχνοντάς την παραμύθι και εμείς να κρεμόμαστε από τα χείλη του ,γιατί οι ιστορίες –παραμύθια του από το Αλβανικό μέτωπο του δίνανε ένα μέγεθος ήρωα στο παιδικό μας μυαλό. Και πιο ήρωας γινότανε όταν μας περιέγραφε το πώς έσωσε τον μπάρμπα-Μήτσο από την αιχμαλωσία του από τους Ιταλούς. Μα τόσο ηρωίκό φάνταζε αυτό το γεγονός που κάθε βράδυ τον παρακαλούσαμε να μας το διηγηθεί και να το ξαναδιηγηθεί γιατί επειδή ήτανε πολύ καλός παραμυθάς που κάθε φορά προσέθετε και κάτι στον κορμό του κατορθώματός του.
Αχ να μπορούσα να περιγράψω εκείνο το γεμάτο ευγνωμοσύνη και λατρεία βλέμμα του μπάρμπα –Μήτσου προς το πρόσωπό του
Χάθηκε ο μπάρμπα-Μήτσος ο Ξυρίδας και το πήρε μαζί του.
Στο τζάκι έκαιγαν τα κούτσουρα. Δεν ήταν κούτσουρα που υλοτομήθηκαν από το δάσος του βουνού Τα σεβότανε εκείνα τα δέντρα Είναι αυτή η σχέση που έχουν οι άνθρωποι της υπαίθρου προς το κάθε τι της φύσης.
Ζεύανε τα κάρα τους και κατεβαίνανε στον Αλιάκμονα –τεχνητή λίμνη σήμερα Πολυφύτου –και περισυνέλεγαν τα κούτσουρα και τα δέντρα που κατέβαζε το ποτάμι
Τόσα άτομα σε αυτό το μικρό καμαράκι με το τζάκι. Τρία επί τρία θάτανε δεν θάτανε, αλλά είχε τόση άπλα που τους χωρούσε όλους και άλλους τόσους
Είχε ψυχή η σύναξη. Είχε ψυχή το νυχτέρι Τις ζεστές ,ανθρώπινες ψυχές μας, την ζεστή μας διάθεση.
Κοίταζα μέσα στο όνειρό μου τις σπίθες από το κούτσουρο που σκορπούσε τόση θαλπωρή και ονειρεύτηκα τον απρόσμενο επισκέπτη
Ήτανε η κ. Σοφία , η κοσάρα όπως την λέγαμε Την λέγαμε έτσι γιατί μόλις έπινε μία γουλιά νερό σήκωνε ψηλά το κεφάλι ,έτσι όπως κάνουνε οι κότες [κοσάρα στα ποντιακά , η κότα],
Η κ. Σοφία-κοσάρα , ήτανε μία γλυκύτατη γυναίκα , η οποία στην περίοδο της κατοχής έχασε τον άντρα της και η πείνα , όπως και πολλούς Αθηναίους την έφερε στο σπίτι της γιαγιάς μου στα Λεύκαρα, η οποία την καλοδέχτηκε και την φιλοξένησε μέχρι να φτιάξει η κατάσταση .
Από το σπιτικό της γιαγιάς μου ,η οποία ανακύκλωνε τα πάντα, δεν έλειπε τίποτα . Όλα τα πλούσια ελέη του θεού στο χαγιάτι της ;Μέλι, αποξηραμένα λαχανικά, τουρσιά, μπλιγούρι, μακαρίνες, σάλτσες,παστό κρέας, λουκάνικα, παστουρμάδες, τραχανάς τυριά και όλα τα καλά αποθηκευμένα
Η κ, Σοφία-κοσάρα , έγινε μέλος της οικογένειας της γιαγιάς μου , μητέρα της μητέρας μου ,μέχρι να τελειώσει η πείνα της κατοχής στην Αθήνα.
Την ξαναείδαμε εκείνο το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων, μία επίσκεψη ευγνωμοσύνης στην μητέρα μου , αφού η γιαγιά είχε πλέον πεθάνει
Είχε και δώρο. Μία νυχτικιά
Από εκείνη την παραμονή και μέχρι να πεθάνει κάθε παραμονή επισκεπτότανε το σπίτι μας, έχοντας πάντοτε ως δώρο μία νυχτικιά για την μητέρα μου , διαφορετικού χρώματος κάθε φορά . Ποτέ δεν έμαθα το γιατί της νυχτικιάς
Από την μια η γεμάτη ευγνωμοσύνη ματιά του μπάρμπα-Μήτσου, από την άλλη η ευγνωμοσύνη επίσκεψη της κ. Σοφίας-κοσάρας με συνεπήρε στο όνειρο .΄΄εβαλαν φτερά αγγέλων η κ. Σοφία-κοσάρα και ο μπάρμπα Αποστόλης
Με πήραν από το χέρι και πετούσαμε-πετούσαμε- πετούσαμε, ,ωσπου φτάσαμε στο κέντρο του κόσμου
Εκεί έστεκε ένα δέντρο πανύψηλο- τεράστιο
Θάτανε αυτό που στηρίζει την γη Αυτό που πριονίζουνε κάθε χρόνο τέτοιες μέρες οι καλλικάντζαροι , έτσι όπως θέλει η παράδοσή μας,
Το δέντρο ήτανε αστόλιστο, γυμνό ,λυγερόκορμο, περήφανο και αγέρωχο .
Πετούσαμε γύρω-γύρω από το δέντρο του κέντρου της γης. Πετούσαμε τόσο ψηλά που έκανα έτσι, να, κι έπιασα ένα αστεράκι λαμπερό έτοιμη να το ξεκολλήσω από τον ουρανό και να στολίσω με αυτό την κορυφή του δέντρου της γης
–Όχι μου είπε ο μπάρμπα-Αποστόλης και η κ. Σοφία-κοσσάρα.
–Έχουμε εμείς στολίδια για το δέντρο .Φέτος θα του φορέσουμε τα στολίδια του πιο λίγο
Κι έτσι κρεμάσαμε στα κλαδιά του;
Πιο λίγο άστεγοι
Πιο λίγο πόλεμοι
Πιο λίγο βόμβες
Πιο λίγο πρόσφυγες
Πιο λίγο πείνα στον κόσμο
Πιο λίγο ανεργία
Πιο λίγο έχθρα
Πιο λίγο υποταγή
Πιο λίγο Νοσοκομεία
Πιο λίγο τρομοκρατία στις ζωές μας
Πιο λίγο βία στην καθημερινότητά μας
Πιο λίγο μόνοι άνθρωποι γύρω μας
Πιο λίγο διαψευσμένα όνειρα
Πιο λίγο ματαιωμένες ελπίδες
Πιο λίγο διαστροφή στα μυαλά των ισχυρών της γης
Και… μόλις τελειώσαμε το στόλισμα , το δέντρο έλαμψε, φωτίστηκε, λάμπρυνε .Όλος ο κόσμος φωτίστηκε .
Ο κόσμος άλλαξε λίγο πιο λίγο και οι άνθρωποι άρχισαν να αλληλοβοηθούνται
Βρε μήπως είμαστε οι μάγοι και δεν το ξέρουμε;
Μήπως η μαγεία κρύβεται μέσα μας;
Δεν μπόρεσα να αφήσω όμως την κορυφή του χωρίς στολίδι-άστρο
Του έβαλα το καλύτερο Το;
Αυτό το αστέρι είναι για όλους μας// του ποιητή μας Τ. Λειβαδίτη
Θάθελα να φωνάξω το όνομά σου Αγάπη ,με όλη μου την δύναμη
Να τα’ ακούσουν οι χτίστες από τις σκαλωσιές και να φιλιούνται με τον ήλιο
Να το μάθουν στα καράβια οι θερμαστές και ν’ ανασάνουν όλα τα τριαντάφυλλα
Να τα’ ακούσει κι η Άνοιξη και νάρχεται πιο γρήγορα
Να το μάθουν τα παιδιά και να μην φοβούνται το σκοτάδι
Να το λένε τα καλάμια στις ακροποταμιές, τα τρυγόνια πάνω στους φράχτες
Να τα’ ακούσουν οι πρωτεύουσες του κόσμου και να το ξαναπούνε με όλες τις καμπάνες τους
Να το κουβεντιάζουν τα βράδια οι πλύστρες χαίδεύοντας τα πρησμένα χέρια τους
Να το φωνάξω τόσο δυνατά που να μην ξανακοιμηθεί κανένα όνειρο στον κόσμο,
Καμμιά ελπίδα πια να μην πεθάνει.[Τ.Λειβαδίτης]
Μαρία Σπυρίδου
Λίγο πιο αγάπη αν βάζαμε όλοι μας τούτα τα Χριστούγεννα;