Η Ποταμιά ήταν ένα όμορφο χωριό Ελληνόφωνων κάτοικων της Καππαδοκίας ,60 χλμ νοτιοδυτικά της Καισάρειας, χτισμένο στις πλαγιές ενός φαραγγιού . Ήταν η πατρίδα του Αγίου Γεωργίου και του Οσίου Θεοδοσίου του Κοινοβιάρχη
ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ
Η Ποταμιά με το σημερινό όνομα Baskoy που άνηκε στο παρελθόν στον δήμο Yeşilhisar της επαρχίας της Καισάρειας . Σήμερα ανήκει στην επαρχία της Νεάπολης (Nevsehir) Απέχει 85χλμ. από το κέντρο της πόλης Καισάρειας και 20χλμ. από το Yeşilhisar , 66 χλμ από τα Φλογιτά , 68 χλμ. από το Νεβσεχίρ και 28 χλμ. από την περιοχή Χατζιμπεκτάς , στον δήμο του οποίου ανήκει διοικητικά .
ΟΝΟΜΑ
Η Ποτάμια διαχρονικά είχε τα ονόματα Μεγαρισσός ,Μωγαρισσός .Κάβασος , Kavaklıköy ,Ortaköy , Baskoy , Derekoy
–Μεγαρισσός , Μαγαρισσός ,Κάβασος .
Μεγαρισσός , Μαγαρισσός ,Κάβασος ήταν τα παλαιότερα ονόματα
— Ποτάμια.
Στην διάρκεια των Βυζαντινών άλλαξε και έγινε Ποταμιά λόγω του ποταμού που διασχίζει την κοιλάδα. Η ονομασία αυτή για τους Ελληνες κατοίκους παρέμεινε μέχρι το 1924 που αναγκαστήκαν να φύγουν .
— Kavaklıköy —Ortaköy – Derekoy .
Οι Οθωμανοι την έλεγαν κατά καιρούς Kavaklıköy —Ortaköy – Derekoy
το 1927 μετά την αποχώρηση των Ελλήνων ονομάστηκε Baskoy
ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ
.Το 1895 είχε περίπου 900 κατοίκους , 800 από τους οποίους ήταν Ελληνόφωνοι Καππαδόκες . Το μεγαλύτερο μέρος του Ελληνικού πληθυσμού της μετανάστευσε στην Κωνσταντινούπολη για εμπόριο. Έτσι το 1924 έμειναν στο χωριό 87 Ελληνικές οικογένειες με 218 άτομα.
ΙΣΤΟΡΙΑ
Η γνωστή ιστορία του χωρίου χρονολογείται από τη Ρωμαϊκή περίοδο και στα πρώτα χρόνια του Χριστιανισμού, τότε που το όνομά του ήταν Ποταμιά.
Στην περιοχή υπάρχουν Βυζαντινοί και Ρωμαϊκοί τάφοι, εκκλησιές και μοναστήρια, σπήλαια και οικίες σκαλισμένες στους βράχους
. Οι πιο σημαντικές είναι το Μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου , το Μοναστήρι της Παναγίας, η Εκκλησία του Αγίου Ονούφριου (Yılanlı ), η Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου (Hıdrellez ), η Κόκκινη Εκκλησία και η Εκκλησία της Παναγίας. .
Γύρω από το χωριό έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές και ειναι υπό εξαφάνιση οι σπηλαιώδεις εκκλησίες.
Αυτή περιέχει μερικές βυζαντινές τοιχογραφίες του 12ου(;) αιώνα.
Αυτή τη στιγμή στην Ποτάμια ανάμεσα σε διάφορες κατασκευές εκείνης της εποχής απέμειναν 21 εκκλησίες και 14 σπίτια σε σχετική καλή κατάσταση .
Τα πιο σημαντικά από αυτά είναι; Το παλιό η Ελληνική εκκλησία που είχε γίνει τζάμι , που χτίστηκε τον 19ο αιώνα το Μοναστήρι της Παναγίας, που είναι γνωστό ότι χτίστηκε τον 6ο αιώνα μ.Χ., και το παλιό Ελληνικό σχολείο που χτίστηκε το 1913.
ΘΡΗΣΚΕΙΑ
Εκκλησιαστικά οι Ποταμίτες ανήκαν στη Μητρόπολη Καισαρείας.
Στην απέναντι πλαγιά του φαραγγιού που βρισκόταν η Ποταμιά υπάρχει η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, που παλαιότερα ήταν η Μονή της Θεοτόκου και που είχε κτιστεί τον 6ο αιώνα και ανακαινίστηκε το 1840.
Στην κοιλάδα υπάρχουν πολλές λαξευμένες εκκλησίες και πολλά ξωκκλήσια, όπως του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, του Αγίου Βασιλείου κ.ά.
–Το Μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου ( Hidrellez Manastırı )
Το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου είναι ίσως ένα από τα παλαιότερα (6ος αιώνας;) μοναστήρια της Καππαδοκίας, με τοιχογραφίες του 1292/93.
Στην απέναντι πλευρά της κοιλάδας που βρίσκεται η Ποτάμια από το χωριό βρίσκεται το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίο.
–Μοναστήρι και η Εκκλησιά της Παναγίας η Μονή της Θεοτόκου
Το Μοναστήρι της Παναγιάς μαζί με την ομώνυμη εκκλησιά στην Ποτάμια είναι δημιουργήματα του 5ου αιώνα συμφωνά με την γνώμη των ειδικών .
Είναι δυνατό να δει κανείς τα ερείπια από σε μεγάλο βαθμό κατεστραμμένες και ξεθωριασμένες τοιχογραφίες που απεικονίζουν την Παναγία. Στην πύλη εισόδου της μονής υπάρχει λιθόκτιστος διάκοσμος με ανάγλυφο άκανθο και στις εσωτερικές επιφάνειες των τοίχων τέσσερις ευαγγελιστές και τοιχογραφίες για τον Ιησού Χριστό και την Παναγία.
Η απουσία οικισμών και άλλων κτισμάτων γύρω από το κτίριο, το οποίο χτίστηκε στην επικλινή πλαγιά στα δυτικά της Ποταμιάς , υποδηλώνει ότι αυτό το μέρος μπορεί να ήταν μοναστήρι. Το μοναστήρι χτίστηκε σε οικόπεδο που έχει πλαγιές από τα δυτικά προς τα ανατολικά. Η είσοδος στο μοναστήρι παρέχεται από τη θέση στη νότια πλευρά.
Έχει ορθογώνια κάτοψη με τη δυτική του πρόσοψη μερικώς λαξευμένη στο βράχο. Έχει οξυκόρυφο θολωτό άνω κάλυμμα που στηρίζεται σε πέντε οξυκόρυφα τόξα με κατεύθυνση νότο-βορρά.
Το τμήμα της εισόδου είναι ένας ορθογώνιος χώρος με κατεύθυνση ανατολή-δυτική. Το οξυκόρυφο θολωτό άνω κάλυμμα έχει καταστραφεί σε μεγάλο
βαθμό. Το μοναστήρι μπαίνει από την πόρτα που ανοίγει στη μέση του βόρειου τοίχου αυτού του τόπου και έχει πέτρες καμάρας διακοσμημένες με ψηλά ανάγλυφα φύλλα άκανθου.
Το μοναστήρι έχει κάτοψη σε σχήμα σταυρού.
Οι βραχίονες του σταυρού στη νότια και βόρεια πλευρά καλύπτονται με καμάρα. Το τμήμα της αψίδας στα ανατολικά σχεδιάστηκε ως οκτάγωνο από έξω και διατεταγμένο ως ημικύκλιο από μέσα.
Το ημικύκλιο έχει σφαιρικό κάλυμμα. Ο δυτικός βραχίονας του σταυρού είναι διατεταγμένος μακρύτερος από τους άλλους και καλύπτεται με οξυκόρυφο θόλο. Ο τρούλος του θολωτού τμήματος στη μέση έχει καταρρεύσει.
Σε όλο το κτίριο χρησιμοποιήθηκε λεία πελεκητή πέτρα. Το κτίριο δεν έχει επιγραφή.
— Εκκλησία του φιδιού / Εκκλησία του Αγίου Ονούφριου ( Yılanlı Kilise / Aziz Onuphrius Kilises )
Η Εκκλησιά των φιδιών .η των Αγίου Ονούφριου χρονολογείται από τον 11ο αιώνα π.Χ.
Η είσοδος της εκκλησίας είναι από τα βόρεια. Ο κύριος χώρος έχει εγκάρσια ορθογώνια κάτοψη και θόλο. Το επιπλέον δωμάτιο στα νότια όπου βρίσκονται οι τάφοι έχουν επίπεδη οροφή. Η εκκλησία έμεινε ημιτελής, με την αψίδα της λαξευμένης στον μακρύ αριστερό τοίχο. Και στις δύο πλευρές του θόλου του ναού υπάρχουν απεικονίσεις Αγίων που τιμούνται στην περιοχή της Καππαδοκίας.
Οι σκηνές στις τοιχογραφίες είναι οι εξής: Ακριβώς απέναντι από την είσοδο είναι ο που κρατά τη Βίβλο στο αριστερό του χέρι. Ο Ιησούς και ο ιδρυτής της εκκλησίας δίπλα του. Ο Άγιος Γεώργιος και ο Άγιος Θεόδωρος πολεμούν τον δράκο στην ανατολική πλευρά του θόλου. Η Ελένη και ο γιος της Κωνσταντίνου κρατούν τον αληθινό σταυρό. Στη δυτική πλευρά του θόλου είναι ο Άγιος Ονούφριος, γυμνός, με μακριά μαλλιά και έναν φοίνικα μπροστά του. Δίπλα του ο Άγιος Θωμάς σε θέση ευλογίας και ο Άγιος Βασίλειος με ένα βιβλίο στο χέρι.
— Κόκκινη εκκλησία (Kizil Kilise )
Η κόκκινη εκκλησία είχε χτιστεί τον 6ο αιώνα. Είναι η καλύτερα διατηρημένη πρωτοβυζαντινή εκκλησία της Καππαδοκίας που δεν είχε λαξευθεί στο βράχο. Έχει το σύγχρονο όνομά του από την κόκκινη πέτρα από την οποία είναι φτιαγμένη.
ΑΓΙΟΙ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΑΝΟΣΥΝΗΣ
Από την Ποτάμια καταγόταν 2 Άγιοι . O Άγιος Γεώργιος και ο Όσιος Θεοδόσιος
–Άγιος Γεώργιος
Ο Γεώργιος ήταν ένας μάρτυρας που έπεσε θύμα του διωγμού των χριστιανών υπό τον Διοκλητιανού το 303 μ’Χ..
Την εποχή των Σταυροφοριών άρχισε να διαδίδεται ο θρύλος για τον δρακοκτόνο.
Σύμφωνα με τον θρυλο Η ιστορία πρωτοεμφανίστηκε στην Καππαδοκία τον 11ο και 12ο αιώνα, αλλά αργότερα εξαπλώθηκε και σε άλλα μέρη
Τον 12ο αιώνα ο θρύλος και η εικονογραφία διαδόθηκαν γρήγορα στο Βυζάντιο. Που αιώνα έφτασε στον δυτικό χριστιανισμό μέσω των Σταυροφοριών.
Οι ιππότες στις πρώτες σταυροφορίες πιστεύουν ότι ο Άγιος Γεώργιος, μαζί με τους συναδέλφους των στρατιωτών αγίων Δημήτριο, Μαυρίκιο και Θεόδωρο Τιρόν, πολέμησαν μαζί τους στην Αντιόχεια και την Ιερουσαλήμ.
* Ο μύθος του δράκου
<< Σε μια λίμνη κοντά στην Ποτάμια εμφανίστηκε ένας δράκος που δηλητηρίαζε με την αναπνοή του τα χωράφια και κατέστρεφε τα παραγωγή τρομοκρατώντας τους κάτοικους της περιοχής Οι άνθρωποι εκτός από τον κίνδυνο που διέτρεχαν να πεθάνουν από την πεινά φοβόταν ότι ο δράκος θα τους επιτεθεί στο χωρίο αφανίζοντας όλους τους κατοίκους .
Για να αποτρέψουν την εμφάνιση του στο χωριό του πρόσφεραν καθημερινά δύο πρόβατα , και ενα από παιδιά τους με κλήρο.
Κάποτε ο κλήρος πήγε στην κόρη του βασιλιά.
Ο βασιλιάς πρόσφερε όλο του το χρυσάφι και ότι σημαντικό υπήρχε στον τόπο στους χωρικούς να σκοτώσουν το δράκο για να γλιτώσει την κόρη του, αλλά οι χωρικοί αρνήθηκαν. Η πριγκίπισσα στάλθηκε στην όχθη της λίμνης με το νυφικό της για να τη φάει η τέρας.
Ο Άγιος Γεώργιος που βρέθηκε εκεί κατά τύχη την είπε να μην φοβάται και ότι με την βοήθεια του θεού θα τον αντιμετωπίσουν μαζί.
Ενώ κουβέντιαζαν, ο δράκος αναδύθηκε από τη λίμνη.
Ο Άγιος Γεώργιος έκανε το σημείο του σταυρού και επιτέθηκε στο θηρίο έφιππος, τραυματίζοντάς το σοβαρά με το δόρυ του.
Ζήτησε από την πριγκίπισσα να του πετάξει τη ζωή της και ο Άγιος Γεώργιος το τύλιξε στο λαιμό του δράκου.
Όταν η πριγκίπισσα έκανε ό,τι της ζητήθηκε, ο δράκος ακολούθησε την πριγκίπισσα σαν ένα «υπάκουο θηρίο» με λουρί.
Η πριγκίπισσα και ο Άγιος Γεώργιος πήγαν τον δράκο πίσω στην πόλη όπου το τέρας είχε τρομοκρατήσει τους ανθρώπους.
Ο Άγιος Γεώργιος πρόσφερε στους ανθρώπους να σκοτώσουν τον δράκο αν γίνονταν Χριστιανοί και βαφτίζονταν.
Δεκαπέντε χιλιάδες άνδρες ασπάστηκαν τον Χριστιανισμό, συμπεριλαμβανομένου του βασιλιά της.
Ο Αγιος σκότωσε τον δράκο κόβοντάς του το κεφάλι με το σπαθί του και το σώμα του δράκου μεταφέρθηκε έξω από την πόλη που το έφαγαν τέσσερα βόδια.
Στο όνομα της Υπεραγίας Θεοτόκου και του Αγίου Γεωργίου, ο βασιλιάς έχτισε μια εκκλησία πάνω από το μέρος του χωριού που πέθανε ο δράκος και από το βωμό της εκκλησίας έτρεχε νερό που θεράπευε όλες τις αρρώστιες. >>
Ο μύθος είχε αλληγορική σημασία και σαν δράκο έβλεπαν τους επιδρομείς που είχαν άλλη πίστη και αφάνιζαν κατά καιρούς τους κάτοικους της περιοχής και την περιουσια τους ..
Ο Άγιος Γεώργιος ηταν από τους δημοφιλέστερους Αγίους σε όλο τον Χριστιανικό κόσμο. Ονομαζόταν επίσης, Μεγαλομάρτυς και Τροπαιοφόρος. Ειδικά στη χώρα μας, δεν υπάρχει περιοχή που να μην έχει εξωκλήσι ή εκκλησία αφιερωμένη στη μνήμη του, ενώ το όνομα Γεώργιος είναι από τα πλέον συνηθισμένα.
Κατά τους συναξαριστές και την Ιερή Παράδοση, ο Γεώργιος γεννήθηκε μεταξύ 275 και 281 στη Νικομήδεια της Βιθυνίας. Ο πατέρας του Γερόντιου καταγόταν από την πλούσια οικογένεια της Καππαδοκίας και ήταν στρατιωτικός και Συγκλητικός. Η μητέρα της Πολυχρονία καταγόταν από τη Λύδδα της Παλαιστίνης. Και οι δύο γονείς του Γεωργίου είχαν βαπτιστεί χριστιανοί.
Μετά τον θάνατο του πατέρα του, η οικογένεια του Αγίου Μετακόμισε στη Λύδδα, την πατρίδα της μητέρας του. Σε νεαρή ηλικία, ο Γεώργιος ακολούθησε στρατιωτική καριέρα και εντάχθηκε στο Ρωμαϊκό Στρατό. Γρήγορα ξεχώρισε για τις ικανότητες και την ανδρεία του κι έλαβε το αξίωμα του Τριβούνου. Ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός τον προήγαγε σε Δούκα (διοικητή) και Κόμη (συνταγματάρχη) στο σώμα της αυτοκρατορικής φρουράς.
Το 303 μ.Χ. ο Διοκλητιανός άρχισε λυσσαλέους διωγμούς κατά των Χριστιανών. Ο Γεώργιος αρνήθηκε να εκτελέσει τις διαταγές του και ομολόγησε την πίστη του. Ο αυτοκράτορας, που δεν περίμενε αυτή τη συμπεριφορά από έναν δικό του άνθρωπο, διέταξε να υποβάλει τον Γεώργιο σε φρικτά βασανιστήρια, προκειμένου να αποκαλύψει την πίστη του και τελικά τον δολοφόνησε .
–ΟΣΙΟΣ ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ
Ο Όσιος Θεοδόσιος καταγόταν από την κωμόπολη της Μωγαρισσού, ( Ποταμία ) η οποία ανέβηκε στην επαρχία της Καππαδοκίας. Έζησε κατά τους χρόνους του Λέοντος και του αυτοκράτορα Αναστασίου που ήταν στο θρόνο από το 491 έως το 518 μ. Χ.). Ο πατέρας του ονομαζόταν Προαιρεσιος και η μητέρα του Ευλογία.
Ο Όσιος Θεοδόσιος ο Κοινοβιάρχης είναι άγιος της Χριστιανικής Εκκλησίας, η μνήμη του οποίου τιμάται στις 11 Ιανουαρίου. Την ημέρα αυτή γιορτάζουν ο Θεοδόσιος και η Θεοδοσία.
Ο Θεοδόσιος καταγόταν από την Μωγαρισό της Καππαδοκίας και ασπάστηκε σε νεαρή ηλικία τον μοναχισμό (5ος αιώνας). Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του στους Αγίους Τόπους επισκέφτηκε την Αντιόχεια και ζήτησε την ευλογία του Οσίου Συμεών του Στυλίτη. Στα Ιεροσόλυμα, αφού μαθήτευσε κοντά στον ησυχαστή Λογγίνο, έγινε μοναχός και ίδρυσε κοινοβιακή αδελφότητα και Μονή που ανήγειρε εκ θεμελίων.
Με τον υποδειγματικό του βίο έγινε σοφός διδάσκαλος και καθοδηγητής πολλών μοναχών. Λόγω της ζωηρής αντίδρασης του στην αίρεση του Ευτυχούς εξορίστηκε για λίγο από τον αυτοκράτορα Αναστάσιο Α’.
Ο Θεοδόσιος διορίστηκε προϊστάμενος όλων των κοινοβίων της Παλαιστίνης γι’αυτό και το προσωνύμιο «κοινοβιάρχης». Έζησε περίπου 105 χρόνια.
ΠΑΙΔΕΙΑ
Στο χωριό λειτουργούσε ελληνικό δημοτικό σχολείο που το κτίριο έχει διασωθεί .
ΠΟΛΙΤΣΜΟΣ
Στην Ποταμιά οι Ελληνόφωνες χόρευαν με το τραγούδι που λεγόταν «Κάστρο της Μαρούς» που παραλλαγές του ακούμε σε ολόκληρη την σημερινή Ελλάδα με την ονομασία << Καστρί της Ωρίας )και τραγουδιόταν και στον Πόντο με την ονομασία <<Το κάστρο του Ηλ” που έπεσε με προδοσία ,οπως αναφέρει η παράδοση, παρά την αντίσταση της βασιλοπούλας, η οποία αυτοκτόνησε, μόλις οι Τούρκοι πήραν το Κάστρο.
Τοτραγούδι σε άλλες περιοχές αναφέρεται ως Καστρί της Σουριάς ή Βουργιάς ή Μουριάς ή Οβριάς .
Πρέπει να έχει δημιουργηθεί γύρω στον 9ο αιώνα, την περίοδο του Βυζαντίου, και συγκεκριμένα με την άλωση του Αμορίου* το 838 μ.Χ. ύστερα από προδοσία.
*Το Αμόριο (Ἀμόριον) ήταν αξιόλογη, αν όχι η σπουδαιότερη, πόλη της Φρυγίας της Μικράς Ασίας, κατά τη Βυζαντινή περίοδο. Υπήρξε πρωτεύουσα και φρούριο του Θέματος των Ανατολικών, μέχρι τη θρυλική άλωσή του από τους Άραβες το 838 μ..Χ.
Πιθανολογείται ότι ήταν η πατρίδα του Αισώπου όπου γεννήθηκε το 7ο αιώνα π.Χ. .που έγινε διάσημος για τα παραμύθια του. * .
Στην Ποταμιά και στην Σινασό υπάρχει το τραγούδι στην Ελληνική Καππαδοκική διάλεκτο έχει την ίδια θεματολογία με τις άλλες περιοχές και χορευόταν σαν τοπικός «Μακρούλος» χορός σε αργό δίσημο ρυθμό. .
— Τα λόγια του τραγουδιού “Κάστρο της Μαρούς”
Τα λόγια στην Καππαδοκική διάλεκτο* έχουν ως εξής :
<< Κάτω στον Άι-Γιάννη στο Θεολόγο πολλά κάστρα ντελάστα, ( γύρισα ) .μικρά ή μεγάλα σαν του Μαρούς το κάστρο, κάστρο δεν είδα.
Διπλόν, τριπλόν χτισμένο, μολυβόχτιστον, σιδερογκαρφωμένον κι ενπαράδητον. Σίλοι ( χίλιοι ) το παρακάτσαν (πολιόρκησαν ) χρόνους δώδεκα, ουδέ μπορούν το παίρνουν, ούδ’ αφήνουν ντο. κι ο εις απ’ τους στρατιώτες εκαυκίστηκε:
“Κι εγώ αν μπάρω το κάστρο, τ’ είν’ τα δώρα μου” “Ξαθά ξαθά κοράσια ας είνε οι δούλοι σου, τα ‘μορφα παλικάργια ας είναι οι σκλάβοι σου, και τη Μαρού τη λέν’ ας είν’ η κάλη σου” “Άνοιξε να μπει τον Μάρου μ’, άνοιξε ο έρημο, και τον απενεσμένο ( εγκαταλελειμένο )που να βραδιαστώ, που ‘ν’ τα βουνά γιομάτ’ από στρατεύματα, κι οι στράτες σκοτωμένες απ’ τ’ αδέρφια μου, άνοιξε Μάρου μ’ άνοιξε ο ξένος να μπει, τη νύχτα τ’ να περάσει, να μη σκοτωθεί.
Άνοιξε κι η Μαρού, μπήκεν ο ξένος στον ξένο καταπόδι, σίλοι σέμπανε (μπήκανε ) . Έβγαλε τα τσαγγιά (πολυτελή υποδήματα ) της, τσάρουχα φορεί, έβγαλε τη ζωή της, ράμμα ζώνεται, στους φύργους (πύργους ) ανατρέχει και μοιριολογά:
“Το κάστρο μ’ σαν επάρτη, (όταν το πήραν ) τι θελ’ την ζωή;” και κάτω εκρημνίστην και σκοτώθηκε. >>
*Σημείωση : Στην παρένθεση βάλαμε την Ελληνική μετάφραση των λέξεων
Η αντίστοιχη παραλλαγή στην Πελοπόννησο σε άλλα μέρη της Ελλάδας εκτός από το Κάστρο της Ώριας που φέρει υης ονομασίες Το κάστρο της Σουριάς ή Βουργιάς ή Μουριάς ή Οβριάς .
Σε μια παραλλαγή έχει ως εξής :
<< Σαν της Ωριάς το κάστρο, κάστρο δεν είδα, σαν της Ωριάς το κάστρο, κάστρο δεν είδα, τέτοιο κάστρο δεν είδα, γεια χαρά σας βρε παιδιά, που ‘χει ασημένιες πόρτες κι αργυρά κλειδιά, τέτοιο κάστρο δεν είδα, Φράγκα και καλή καρδιά.
Τούρκοι το πολεμούσαν χρόνους δώδεκα, χρόνους, μήνες δεκατρείς, συ το νου μου τον κρατείς. Κι ένα γιανιτσαράκι, μιας Ρωμιάς παιδί, εις τον μπαρμπέρη πάει και μπαρμπερίζεται, γυναίκεια ενδύματα βγαίνει και γυναικιζεται.
Πιάνει ένα μαξιλάρι και κάνει την κοιλιά και δύο μαντιλάκια και κάνει τα βυζιά
και γίνεται γυναίκα και γκαστρώνεται κι απ’ όξω από τον πύργο πάει και κλαίεται.
– Ανοίξετέ μου να ‘μπω το βαριόμοιρο, που μαι και γκαστρωμένο κι ετοιμόγεννο.
Κι όσο να μισανοίξουν, χίλιοι εμπήκανε κι όσο να καλανοίξουν, το κάστρο πάρθηκε. >>
ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Μετά την Ανταλλαγή Πληθυσμών οι Ποταμίτες εγκαταστάθηκαν στα χωριά Νεχάλη και Ομορφοχώρι Λάρισας.
Το 1924, όταν οι Καππαδόκες ήρθαν στην Ελλάδα, εγκαταστάθηκαν σε διάφορα σημεία της χώρας.
Στο Ομορφοχώρι Λαρίσης έφθασαν χριστιανοί από τις κοινότητες Ομορφοχώρι και Ποταμιά Καππαδοκίας.
Μαζί τους έφεραν και τα ιερά τους κειμήλια, όσα το κράτος δεν παρακράτησε κατά την απόβαση των προσφύγων στους Πειραιά. Μαζί μ’αυτά έφτασαν και άλλα κειμήλια από τις κοινότητες Σαζαλτζά και Στέφανα.
ΣΗΜΕΡΑ
Το Başköy βρίσκεται σε υψόμετρο 1137 μετρά Το 2022 είχε πληθυσμό 102 κάτοικων .
Το παλιό χωρίο Ποτάμια κρίθηκε επικίνδυνο για κατοίκηση λόγω της πτώσης των βράχων με αποτέλεσμα οι κάτοικοι εγκαταστάθηκαν στον νέο οικισμό.
Ο χώρος χαρακτηρίστηκε ως αρχαιολογικός χώρος πρώτου βαθμού λόγω των ιστορικών κτιρίων και σπιτιών με αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά στην περιοχή Başköy.
Δείτε το video με το τραγούδι << Κάστρο της Μαρόύς >>
Τραγουδά η Μαρία Χατζηθεοδώρου από τα Ποτάμια της Καππαδοκίας (γεννήθηκε το 1881 στα Ποτάμια, πήγε στην Κων/πολη το 1917, όπου ήταν ο άντρας της μπακάλης κι έμεινε ως το 1924. Ήδη ανάμεσα στους ανταλλάξιμους του 1924. Αναρτήθηκε το 2015 απ την Greece folk Musik με τον τιτλο
<< ΤΗΣ ΜΑΡΟΥΣ ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ – Ποταμιά Καππαδοκίας (Ηχογρ. 1930) >>
Αυτή η ιστοσελίδα χρησιμοποιεί cookies για να βελτιώσει την εμπειρία σας. Θα υποθέσουμε ότι είστε εντάξει με αυτό, αλλά μπορείτε να εξαιρεθείτε αν το επιθυμείτε. ΑποδοχήΔιαβάστε περισσότερα
