Πότε και πως καθιερώθηκε ο Νιαήμερος στην Κοζάνη. Γιάννης Κορκάς

Πότε και πως καθιερώθηκε ο Νιαήμερος στην Κοζάνης. Γιάννης Κορκάς

Ο Νιάημερος καθιερώθηκε στην Κοζάνη από το 1880, επί δημάρχου Νικολάου Χαλκιά. Το 1889 η κοινότητα έγινε δήμος και πρώτος δήμαρχος ήταν ο Ν. Χαλκιάς .

Αυτός κατόρθωσε και πήρε άδεια από τον Τούρκο διοικητή. Το μεγάλο εμπορικό πανηγύρι ξεκινούσε, τότε, την πρώτη Τρίτη του Οκτωβρίου και διαρκούσε μέχρι και την επόμενη Δευτέρα. Την παλιά εκείνη εποχή, γινόταν δύο παζάρια, την Τρίτη και το Σάββατο .

Γινόταν έτσι γιατί διευκόλυναν τους κατοίκους από τα χωριά , ώστε να κατέβουν στην πόλη να ψωνίσουν τα απαραίτητα. Το παζάρι ξεκίνησε από την τοποθεσία όπου σήμερα υπάρχει η Πλατεία Λασσάνη .

Μάλιστα όπως έχω ξαναπεί κακώς ονομάζεται έτσι η εν λόγω πλατεία καθώς η τοποθεσία αυτή ήταν αλώνι του Νικολάου Αρμενούλη , του παππού του δημάρχου , ενώ για κάποιο λόγο δεν αναφέρεται. Εκεί μαζευόταν όλοι οι επαγγελματίες που είχαν σχέση με ζώα , όπως οι σαμαράδες, καπίστρια κ.α. Εντωμεταξύ, στο Κεραμαριώ γινόταν ζωοπανήγυρη και εκεί που γίνεται ο φανός Μπουντανάθκα, υπήρχε ένα μεγάλο σιντριβάνι με νερό , όπου χρησιμοποιούσαν όσοι είχαν αγελάδες εκεί γύρω. Εκεί γινόταν πολύ μεγάλη εμποροπανήγυρης. Επίσης, τότε δούλευαν πολύ οι πεταλωτές αλλά και άλλα παραδοσιακά επαγγέλματα , όπου πετάλωναν άλογα επί της οδού Ολύμπου στην πόλη. Επίσης, δούλευαν στο πανηγύρι και τσαρουχάδες, αλλά και άλλοι επαγγελματίες που πουλούσαν λ.χ. νήματα για αργαλειό , υφάσματα, αλατζάδες κ.α.”

Τα χρόνια εκείνα, επίσης, στο παζάρι οι νοικοκυρές γάνωναν τα πιάτα, τους νταβάδες, τα σνιά και τα χάλκινα μπακράτσια για να τα ανανεώσουν. Επίσης, στο χώρο δούλευαν πολλοί αγγειοπλάστες, πουλώντας πήλινα σταμνιά , στα οποία έμπαινε η αρμνιά, ώστε να γίνουν νόστιμα γιαπράκια. Επίσης, πουλούσαν διάφορα μπιχλιμπίδια, που αγόραζαν τα παιδιά, αλλά και οι γυναίκες που τα φορούσαν στα χωριά τις γιορτές. “Τότε οι άνθρωποι ζούσαν με την αγάπη για την παράδοση και τιμούσαν το παζάρι”, προσέθεσε ο ίδιος, λέγοντας ότι το παζάρι το περίμεναν πως και πως για να συμπληρώσουν τις ελλείψεις που είχαν στα σπίτια τους για να βγάλουν το χειμώνα.
Στα παζάρια αυτά και ειδικότερα στο Νιάημερο, γινόταν συναντήσεις από διαμεσολαβητές και μεταφέρονταν μηνύματα για τον Μακεδονικό Αγώνα (που αφορούσαν μηνύματα για τον οπλισμό στην περιοχή), παίζοντας σπουδαίο ρόλο εθνικό και μακεδονικό.

Μετά τη δεκαετία του 50, πωλούσαν στο παζάρι σφυρίχτρες και λαήνια χρωματιστά, αλλά και ζαχαρομπίμπιλα χρωματιστά (στραγάλια), Επίσης, δούλευαν πολύ τα χάνια την εποχή εκείνη, αφού ερχόταν πολλοί πωλητές. Σήμα κατατεθέν ήταν ο περίφημος χαλβάς ο Νιαημεριώτικος, που γινόταν με νισεστέ και φρέσκο βούτυρο και πολλά αμύγδαλα. Μάλιστα, όπως είπε ο κ. Κορκάς, το παλιό εργοστάσιο Δαβάνη έκανε και σουτζιούκια, που πλέον είναι πιο δύσκολο να τα βρει κανείς.

Επίσης, πιο παλιά αλλά και νεώτερα πουλούσαν βαρέλια για το κρασί, πατητήρια για τα σταφύλια , αλλά και πολλά ρούχα που φορούσαν την εποχή εκείνη, για το σπίτι και όχι μόνο. Επίσης, έβρισκε κανείς μακριά εσώρουχα, ρούχα και πολλά ακόμη, σε μεγάλη ποικιλία. Αργότερα οι νεαροί αγόραζαν τα φουρφούρια όταν έβλεπαν κανένα κοριτσάκι, χρόνια αγνά γνήσια και ασκανδάλιστα.

Ο Νιάημερος έπειτα επεκτάθηκε με αντίστοιχο παζάρι σε όλη τη Δυτική Μακεδονία, στο Άργος, στο Αμύνταιο, στα Σέρβια. Σήμερα γίνεται κάτω από τον Αηλιά, ενώ παλαιότερα γινόταν δίπλα στο μισκιάθκο (σημερινή πλατεία Λασσάνη), μετά στη Γιτιά, μετά δίπλα στον ΟΣΕ. Ο ίδιος πρότεινε να γίνεται πλέον το παζάρι στον χώρο του ΟΣΕ.

Οι παλιοί περίμεναν το πανηγύρι με μεγάλη αγωνία, γιατί αποτελούσε σημείο συνάντησης, για μια ευχάριστη ανθρώπινη συνάντηση, ενώ παράλληλα, έπαιρναν τα απαραίτητα για το χειμώνα.

Ακολούθως, στον Νιάημερο αρκετοί αγόραζαν και πολλά πράγματα για τις προίκες, ιδιαίτερα στα χωριά , προκειμένου να καλοπαντρευτεί μια κοπέλα και να μην έχει ελλείψεις από το νοικοκυριό.