Πούτιν
ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΣΑΡΑΝΤΙΔΗ
Σκύλλα ή Χάρυβδη;
Μια πρώτη ανάγνωση της συνέντευξης Πούτιν στον Τάκερ Κάρλσον θα έβγαζε το συμπέρασμα ότι βρισκόμαστε εν μέσω μιας παγκόσμιας διπολικής σύρραξης ανάμεσα στη Σκύλλα και τη Χάρυβδη. Είναι όμως έτσι; Τα πράγματα στη γεωστρατηγική και γεωπολιτική θεώρηση είναι κάπως διαφορετικά, χωρίς να παραθεωρείται και η παραπάνω ανάγνωση, με περισσότερους από έναν παίκτες στη μαθηματική Θεωρία Παιγνίων των καθαρών αριθμών, που είναι και το πάθος και η αρρώστια πολλών επιστημόνων Μαθηματικών. Σε μια τέτοιου είδους ανάλυση φεύγουν από το προσκήνιο φιλίες, συναισθηματισμοί και ηθική και γίνεται αποστασιοποιημένα όσο το δυνατόν πιο ψυχρά, τόσο ώστε να προκαλεί και αντιδράσεις από πρόσωπα που μέχρι πρότινος θεωρούνταν φίλοι. Δεν είναι μόνο η άγνοια σε βασικές αναλυτικές μεθοδολογίες αλλά και ο εγωισμός της υποστήριξης του λάθους όσο κι αν έχει καταδειχθεί.
Αυτό που απουσιάζει σε πρόχειρες προσεγγίσεις εκτός από τα Μαθηματικά, είναι η Γεωγραφία και η Ιστορία. Αν θα θέλαμε να κάνουμε μια ισόπλευρη τριγωνική σχηματική απεικόνιση, στη βάση θα τοποθετούνταν η Γεωγραφία, στη μία πλευρά τα Μαθηματικά και στην άλλη η Ιστορία. Οι κορυφές δείχνουν προσανατολισμούς αλληλεξάρτησης. Δίχως το πάτημα της βάσης, το σχήμα καταρρέει, συνεπώς η Γεωγραφία είναι αυτή που δίνει τη δυναμική, όχι μόνο για την ανάλυση και κατανόηση αλλά τον αναγκαίο και ικανό παράγοντα στην άσκηση της διπλωματίας και τη λήψη των αποφάσεων. Στη συγκεκριμένη περίπτωση έχουμε μία παγκόσμια υπερδύναμη η οποία μετά από το σοκ της διάλυσής της το 1991, εξισορροπεί τον ζωτικό χώρο της. Στην πραγματικότητα το σοκ κράτησε ίσαμε την πτώση του Τείχους του Βερολίνου για λίγες ημέρες. Διότι αν ένας απρόσεκτος κοίταζε τον παγκόσμιο χάρτη πριν και μετά, δεν θα καταλάβαινε μεγάλη διαφορά.
Η σημερινή Ρωσία παραμένει χερσαία δύναμη ως ήταν και η ΕΣΣΔ, ελέγχοντας την Κεντρική Ασία. Το πυρηνικό οπλοστάσιο αμετάβλητο. Αν δεν ήταν ο Γέλτσιν να δίνει μια φαιδρή πολιτική διάσταση – ευτυχώς μόνο πολιτική – θα έλεγες ότι τίποτα δεν άλλαξε πλην της σημαίας. Το οικονομικό σύστημα έγινε μεν καπιταλιστικό αλλά ρωσικά καπιταλιστικό που να μην ελκύεται από τη Δύση. Και ερχόμαστε σε τρεις βασικούς γεωστρατηγικούς κανόνες: 1. Για να μειώσεις την επιρροή κάποιου σε έδαφος τού αλλάζεις όνομα 2. Το Διεθνές Δίκαιο φιλτράρεται μέσα από την ισχύ 3. Όσο πιο μακριά από το κέντρο σου δίνεις μια μάχη τόσο πιο ανώδυνες είναι οι επιπτώσεις.
Ως προς το πρώτο, ο Βλαδίμηρος πολύ ορθά αφιέρωσε πάνω από μισή ώρα για να εξηγήσει όχι στην εξουσία των ΗΠΑ αλλά στον παγκόσμιο πολίτη αλλά και εσωτερικά στο δικό του κοινό τις ιστορικές καταβολές της χώρας του στην Ουκρανία, τις δυτικές παπικές επεμβάσεις μέσω Πολωνίας ανατολικά του Δνείστερου και τη συνέχεια του κράτους από τσάρο και Λένιν. Πώς θα φαίνονταν για παράδειγμα αν μαθαίναμε σήμερα ότι ο Ελευθέριος Βενιζέλος δεν ήθελε να κάνει εισβολή το 1912 στην Οθωμανική Αυτοκρατορία για να απελευθερώσει την Ήπειρο και τη Μακεδονία μετά από 500 χρόνια; Ο χρόνος στη γεωστρατηγική ελάχιστα μετρά εκτός αν ο λαός ξεχνά την Ιστορία του. Αν δεν υπήρχε όμως το ιστορικό όνομα με συμπαγείς ομόφυλους και ομόδοξους, δεν θα είχε το διπλωματικό έρεισμα. Ή πώς θα φαίνονταν αν οι δήθεν Μακεδόνες βουλγαρόφονοι των Σκοπίων κάνουν το ανάλογο προς τον νότο χρόνια μετά, που είναι ο στόχος; Είναι ο πρώτος κανόνας. Το ίδιο ακριβώς που γίνεται σήμερα στην Ιουδαία. Ακόμη και το Ισραήλ χρησιμοποιεί τον όρο Παλαιστίνη όπως εμείς το ψευδεπίγραφο Βυζαντινή Αυτοκρατορία που μας επέβαλαν αργά και σταθερά κάνοντας η Δύση τη χρήση του πρώτου κανόνα.
Ανώτερο πάντα των τριών κανόνων, η αρχή ότι: Στη διπλωματία δεν υπάρχουν φιλίες παρά μόνο συμφέροντα. Στην περίπτωση της Ουκρανίας δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πρόκειται για κατασκευασμένο κράτος. Όπως το σκοπιανό. Λεπτομέρειες δεν χρειάζονται. Αρκεί το τελικό συμπέρασμα και η επιχειρούμενη Γενοκτονία των ρωσικών πληθυσμών από τους ναζιστές του Αζόφ από το 2014 για να δικαιολογήσει την επέμβασή του κάνοντας χρήση του δεύτερου κανόνα, της ισχύος.
Ως προς τον τρίτο κανόνα, ο Πούτιν τον «λησμονεί», λέγοντας «τι θέλουν οι ΗΠΑ τόσες χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από την έδρα τους στην Ανατολική Ευρώπη;», δίπλα του. Πέρα από τα οργανωμένα πραξικοπήματα, τις ιστορικές αδικίες, τις δολοφονίες, τις διώξεις, τις θεολογικές ακροβασίες και βλασφημίες, στρατηγικά είναι ορθόν για μία παγκόσμια δύναμη να δίνει τη μάχη όσο πιο μακριά από το κέντρο της και αν είναι δυνατό χωρίς δικές της δυνάμεις, ώστε να εμποδίσει τον αντίπαλο να φθάσει στα σύνορά της και να γίνει εχθρός. Άλλωστε είπαμε ότι στις μελέτες αυτές απουσιάζει το συναίσθημα και αυτό εισάγεται από ηγέτη μόνον όταν ο αγώνας μεταφράζεται σε ύπαρξη και επιβίωση του Έθνους. Ο στόχος της Δύσης και Δόγμα αιώνων, είναι «Η Ρωσία να παραμείνει χερσαία δύναμη χωρίς πρόσβαση στις θερμές θάλασσες». Τα χιλιάδες χιλιόμετρα ακτών της στον Βόρειο Ωκεανό παραμένουν παγωμένα άρα ανενεργά, συνεπώς ο αποκλεισμός της πάνω από τον Εύξεινο Πόντο για να μην κατέβει στο Αιγαίο πρέπει να γίνει με κάθε μέσον. F16 λοιπόν στην Τουρκία. Αλλά και F35 στην Ελλάδα για να γέρνει η ζυγαριά επειδή επειδή η Τουρκία δείχνει να τα βρίσκει με τη Ρωσία και Λιμάνι Αλεξανδρούπολης στα πλαίσια του ΝΑΤΟ ως κάθετο μπαϊπάς προς την Ουκρανία, για να αποφευχθεί το πέρασμα από τα Στενά. Αν τα βρει εντελώς, απλά θα φροντίσουν να διαλυθεί όπως στον Α΄Π.Π. και η Γεωγραφία που δεν αλλάζει και πάντα δεσμεύει θα δώσει πρόσβαση στον πιο υπάκουο γειτονικό σύμμαχο. Το «σύμμαχος» λίγο μετράει. Η υπακοή κάνει τη διαφορά. Τότε είναι που ο ηγέτης φαίνεται ή αντάξιος της Ιστορίας ανάλογα με τα ανταλλάγματα που θα λάβει ή βλαξ που θα φέρει την καταστροφή.
Το 1878 στο Συνέδριο του Βερολίνου το Λονδίνο παίζοντας οριζόντια παίρνει από τους Οθωμανούς την Κύπρο και εξασφαλίζει έτσι τα συμφέροντά του στο Σουέζ που άνοιξε, ανταλλάσσοντάς την με οθωμανική συνεκτικότητα ως τη Βοσνία. Δίνοντας τη σκυτάλη το 1948 στις ΗΠΑ, εγκαθιστά τοποτηρητή των συμφερόντων του το Ισραήλ στην ιστορική του πατρίδα. Δέσμια της Γεωγραφίας της η Μέση Ανατολή ανασύρει την Ιστορία και στο ισοσκελές τρίγωνο που σχηματίζεται στην Αραβική Χερσόνησο η μία του πλευρά περνά από την Ερυθρά Θάλασσα από Σουέζ, και η άλλη από τον Περσικό Κόλπο και τα Στενά του Ορμούζ. Δηλαδή Ιράν, το οποίο το 1979 χάνεται στην επανάσταση κατά του Σάχη. Η κορυφή απέναντι από τη βάση βρίσκεται στην Ιερουσαλήμ και κοιτάζει Γιβραλτάρ περνώντας από την Κρήτη πάντα οριζόντια και έχει ενεργειακό ονοματεπώνυμο που λέγεται αγωγός EastMed στην περιοχή με τα μεγαλύτερα και καθαρότερα κοιτάσματα φυσικού αερίου.
Και από εκεί, Ουάσιγκτον. Δηλαδή άμεση ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία. Το ζητούμενο. Από τις γωνίες της βάσης η ανατολική κοιτάζει Ινδικό Ωκεανό, δηλαδή Ινδία της Κοινοπολιτείας και πρώην αποικία και στο βάθος Κίνα. Ο πραγματικός αντίπαλος.
Η βάση στην Αραβία δημιουργεί άλλο ένα εφαπτόμενο τρίγωνο με κορυφή το νοτιότερο ακρωτήριο της Ινδίας και η ανατολική κορυφή της βάσης διασχίζει εγκάρσια την Ινδία. Δηλαδή IMEC.
Μια εκτεταμένη τεράστια buffer zone από την Ανατολική Μεσόγειο, με συνδετικό κρίκο την Ινδία για να βαστά μακριά βόρεια τη Ρωσία και ανατολικά την Κίνα. Εκεί είναι ο χώρος που οι Αγγλοσάξονες παίζουν μόνοι τους από την εποχή του τέλους της αποικιοκρατίας. Και επιπλέον διπλή ανάσχεση τύπου πένσας από τη Μεσόγειο και σε όλο το μαθηματικό τόξο που διασχίζει τη Σιγκαπούρη, την Ινδονησία, τις Φιλιππίνες, την Ταϊβάν, τη Νότια Κορέα και καταλήγει στην Ιαπωνία. Που οι αμερικανικές ναυτικές βάσεις σε όλο το μήκος δεν αφήνουν περιθώριο στην Κίνα να γίνει ναυτική δύναμη, παραμένοντας χερσαία, παρ’ όλο το τεράστιο μήκος ακτών της στον Ειρηνικό Ωκεανό, εξασφαλίζοντας έτσι τη φθηνή ροή ενέργειας και εμπορίου προς τη Δύση. Ούτε στη Ρωσία φυσικά. Και από κάτω έχουν πάλι μια τεράστια νησιωτική φίλια έκταση Αυστραλίας – Ωκεανίας και Νέας Ζηλανδίας.
Οι ναυτικές δυνάμεις (Αγγλία, ΗΠΑ) από την ήττα του Ναπολέοντα το 1815 μέχρι και σήμερα για πάνω από δύο αιώνες έχουν κερδίσει όλους τους πολέμους και δύο παγκοσμίους. Το ΝΑΤΟ έχει ιδρυθεί με σκοπό να κρατά έξω τη Ρωσία, κάτω τη Γερμανία και να είναι μέσα στην Ευρώπη. Όταν ο Πούτιν ανέφερε ότι το 1990 δεν τους δέχτηκαν στο ΝΑΤΟ αλλά πήρε και αρνητική απάντηση ο ίδιος από τον Κλίντον κατόπιν ενώ έχουν την ίδια ανοιχτή οικονομία, ναι μεν έκανε καλή επικοινωνιακή πολιτική γνωρίζει όμως εξίσου καλά ότι αυτό με τις υπάρχουσες συνθήκες είναι αδύνατο πολύ απλά διότι το αφεντικό εκεί είναι οι ΗΠΑ. Είναι αδύνατο σε πλαίσιο ΝΑΤΟ να συνυπάρξουν δύο υπερδυνάμεις και οι ΗΠΑ στην Ανατολική Ευρώπη επεκτείνονται ανατολικά εφαρμόζοντας τον 2ο και 3ο κανόνα που η ίδια η Ρωσία είτε ως τσαρική είτε ως ΕΣΣΔ εφάρμοσε και προς την Ευρώπη και στα Βαλκάνια με τον Πανσλαβισμό του 19ου αιώνα και στη Μεγάλη Βουλγαρία στη Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου το 1877, ενάντια στα ελληνικά συμφέροντα. Η φασαρία και ο σκοτωμός γίνεται για το πού θα μπει το στοπ. Όπως στην άκρη του σιδηρόδρομου που κυλά μια κουρτίνα για να μη χυθεί ξαφνικά και καταρρεύσει.
Αλλά και προς την Κεντρική Ασία στο Αφγανιστάν το 1979 και στην Κούβα και στη Νοτιοανατολική η Κίνα σε Βιετνάμ και Βόρεια Κορέα, και αν μπορούσε πάλι θα το έκανε π.χ. στο Μεξικό και όπου αλλού ως αναθεωρητική δύναμη. Απλά τώρα δεν μπορεί να αλλάξει την ισορροπία των δυνάμεων στον έλεγχο των θαλασσών. Ούτε η Ρωσία αν καταλάβει τη Μικρασία και την Πόλη που είναι στόχος θα την αποδώσει στους Έλληνες διότι είναι επέκταση του ζωτικού της χώρου από τον Καύκασο που ελέγχει, κάθετα νότια προς την Ανατολική Μεσόγειο. Ούτε ανέχεται ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις στη Μικρασία. Μόνο κατάληψη νησιών του Αιγαίου δεν πρόκειται να ανεχθεί από τους Τούρκους ώστε να γίνει η Τουρκία ναυτική δύναμη που είναι αντίθετο προς τα συμφέροντά της. Τότε, το πιθανότερο είναι ότι θα επέμβει.
Το 2008 όταν θα επενέβαιναν νατοϊκοί στη Γεωργία, ο Πούτιν και ενώ παρακολουθούσε στο γήπεδο στην Κίνα τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου, τα στρατεύματά του ισοπέδωναν μέσα σε ώρες τη Γεωργία στη Νότια Οσετία. Πρώτοι διδάξαντες λίγα χρόνια πριν, το ΝΑΤΟ σε Σερβία και Ιράκ και Αφγανιστάν χωρίς την έγκριση του Συμβουλίου Ασφαλείας. Αλλά και στη Γρενάδα το 1983 στην Καραϊβική. Η Κριμαία το 2014 προσαρτήθηκε αναίμακτα στη Ρωσία. Η Κριμαία δεν ήταν δυνατόν να έχει νατοϊκή βάση στον Εύξεινο στη Σεβαστούπολη και άλλωστε όπως ιστορικά απέδειξε είναι Ρωσία, η γωνία της οποίας κοιτάζει απευθείας την Κωνσταντινούπολη που είναι στόχος.
Στο προκείμενο της συνέντευξης, 3 χρόνια παιδεύονταν ο δημοσιογράφος για να την πάρει. Γιατί τώρα του δόθηκε η άδεια; Κατ’ αρχάς ο Κάρλσον ανήκει στο πολιτικό περιβάλλον του Τραμπ ο οποίος είναι πιθανό να είναι σε λίγους μήνες ο νέος Πρόεδρος. Ο ρεπουμπλικάνοι δεν είναι τόσο υπέρ των εξωτερικών παρεμβάσεων και ο ίδιος ο Ντόναλντ Τραμπ είναι υπέρ των εμπορικών συνεννοήσεων. Τα εδάφη που κατέλαβε η Ρωσία δεν μπορούν να ανακαταληφθούν. Πάνε λοιπόν πακέτο ως Ρωσία μαζί με την Κριμαία. Περαιτέρω ανάφλεξη θα σημάνει πλήρη αποσταθεροποίηση στην περιοχή, ακόμη και παγκόσμιο πόλεμο. Αυτό δεν το θέλει κανένας. Ο Πούτιν δηλαδή είναι νικητής; Ναι, διότι πήρε τους στρατηγικούς του στόχους πλην της Οδησσού που θα είναι ο επόμενος ακόμη κι αν περάσουν δεκαετίες και κλείνει και το μάτι στις ΗΠΑ. Δεν κατάφερε να προχωρήσει πιο πέρα διότι το κόστος θα ήταν τεράστιο και λόγω της μεγάλης στρατιωτικής δυτικής συσπείρωσης και λόγω ανάμειξης της Πολωνίας κάθετα. Αλλά στο εσωτερικό του φαίνεται ως νικητής και ηγέτης, και είναι. Αρκεί να σκεφτούμε μια ανάλογη ιστορική αναδρομή στην ιστορία των ΗΠΑ να γίνεται από τον Μπάιντεν. Μάλλον θα ακούγαμε ασυνάρτητες ιστορίες για αγρίους. Η σύγκριση είναι συντριπτική.
Από την άλλη, το δυτικό στρατόπεδο θέλει να ανακοινώσει τη λήξη του πολέμου χωρίς να χρεωθεί ήττα. “Η Ουκρανία δεν έχασε. Έκανε ό,τι μπορούσε. Άρα δεν φταίμε εμείς οι δημοκρατικοί τώρα που μάλλον θα χάσουμε τις εκλογές, και την ειρήνη την κάνουμε εμείς. Δεν θα τη φέρει ο Τραμπ. Μία ψυχρή ειρήνη με σποραδικά πολεμικά επεισόδια κατά καιρούς αλλά τέλος πάντων ειρήνη, χάρη στον πάντα σε εγρήγορση Πρόεδρό μας Μπάιντεν!” Εκτός αν προκύψουν έκτακτα. Πώς θα λυθεί οριστικά; – Με μια νέα Γιάλτα, δηλαδή επαναδιανομή του κόσμου σε σφαίρες επιρροής για να πάρει ο Ρώσος κάτι παραπάνω και συγκεκριμένο. Αυτό για να γίνει όμως σημαίνει ότι οι ΗΠΑ θα εγκαταλείψουν την Ευρώπη όπως πριν από τον Α΄Π.Π. και θα επιστρέψουν στη πολιτική της απομόνωσης και στο Δόγμα Μονρόε. Αυτό τώρα δεν μπορεί να γίνει και ένας από τους λόγους είναι ότι η Κίνα είναι το αντίπαλον δέος, που το κρατούν από τη θάλασσα του Ειρηνικού.
Οι ισχυροί παίκτες σήμερα μετά από την εξαφάνιση ναυτικών δυνάμεων όπως Ισπανίας, Πορτογαλίας, Βελγίου, ακόμη και Γαλλίας, είναι περισσότεροι από δύο και είναι νέοι, άρα δεν μιλάμε για Σκύλλα και Χάρυβδη. Ούτε το ένα ούτε το άλλο. Ο οριζόντιος άξονας κυριαρχεί τα τελευταία 800 χρόνια τουλάχιστον και θα συνεχίσει. Το κάθετο χάθηκε όταν το λεγόμενο Βυζάντιο απώλεσε τα Βαλκάνια και τον Εύξεινο και η Ρωσία δεν μπόρεσε να επανέλθει. Ο Μέγας Πέτρος έκανε τον δυτικό εκσυγχρονισμό και η Μεγάλη Αικατερίνη την προσπάθεια που βούλιαξε στα Ορλωφικά στο Αιγαίο, εγκαταλείποντας για μια ακόμη φορά οι Ρώσοι τους Έλληνες. Η μοναδική φορά που ενήργησαν υπέρ των ελληνικών συμφερόντων ήταν το 1829 στη Συνθήκη της Αδριανούπολης. Έκτοτε, είμαστε υποχρεωμένοι να σκύβουμε στο Λονδίνο και ελλείψει ηγετών, τα τελευταία 100 χρόνια συνεχώς να χάνουμε.
Στο ΝΑΤΟ η Ρωσία δεν μπορεί να είναι για τους λόγους που εξηγήσαμε. Αν κοιτάξει κάποιος τον χάρτη θα δει ότι η Ευρώπη είναι μια χερσόνησος της Ρωσίας. Μια Ευρώπη όμως σε πολιτιστική παρακμή και πληθυσμιακή συρρίκνωση που θεωρεί ότι μπορεί να επιβιώσει εισάγοντας από την ανατολή αλλόθρησκα στίφη που δεν ενσωματώνονται και είναι εχθρικά. Μια ελπίδα θα ήταν η Ευρώπη να ενωθεί πολιτικά σε πλαίσιο ΕΕ με τη Ρωσία με την προηγούμενη προϋπόθεση της απόσυρσης των ΗΠΑ. Αλλά ποιος θα ηγεμονεύει; Η Γερμανία δεν θα δέχονταν τη Ρωσία. Ούτε η Γαλλία. Και άλλοι μικρότεροι που δεν έχουν τη δύναμη. Το πολιτιστικό βάραθρο που άνοιξε το 476 με την κατάλυση του Δυτικού Ρωμαϊκού κράτους από τα βαρβαρικά φύλα δείχνει αγεφύρωτο. Και το βάραθρο είναι θεολογικό. Ό,τι χειρότερο δηλαδή. Νησίδα σωτηρίας η ανάδελφος Ελλάς. Την οποία φροντίζουν εκ των έσω να βουλιάζουν γλωσσικά, θρησκευτικά, ιστορικά, ηθικά και δημογραφικά. Ευτυχώς που υπάρχουν κληροδοτήματα φουσκωτά αβύθιστα σκάφη και σωσίβιες λέμβοι.
