«Ψυχολογικά μυστικά»: Πώς να γίνετε ένας ενδιαφέρων άνθρωπος. Δρ Ευστράτιος Παπάνης

(Δείτε στο YouTube τη σχετική ομιλία «Προς έναν οικουμενικότερο εαυτό»)

Σύνδεσμος:

https://bit.ly/3P73EXm

Ας εξετάσουμε ορισμένες αδιαμφισβήτητες διαπιστώσεις.

Είμαστε όλοι μοναδικοί και εξαιτίας αυτού ενδιαφέροντες

Οι άνθρωποι είναι μοναδικοί, πέρα από το DNA τους, κυρίως ως προς τις εμπειρίες τους και κατά συνέπεια ως προς τους τρόπους με τους οποίους εσωτερικεύουν τον κόσμο. Ο αποκλειστικός συνδυασμός των περιβαλλοντικών ερεθισμάτων με τις γενετικές καταβολές, καθώς σμιλεύει την προσωπικότητα, κάνει τον καθένα ενδιαφέροντα και αχαρτογράφητο.

Αυθεντικότητα

Επομένως, αν επιτρέψετε στον εαυτό σας να αποκαλύψει τις ιδιαιτερότητες του, να είναι ανά πάσα στιγμή αυθεντικός και απροσποίητος, τότε θα πλημμυρίσετε, όσους συναναστρέφεστε, με έναν καταιγισμό από ανεξερεύνητα αυτούσια σας στοιχεία και θα μετατραπείτε σε τέτοιο πόλο έλξης, όσο είναι το μέτρο της αυτογνωσίας σας.

Εμπόδια στην ανάδειξη της ιδιαίτερης προσωπικότητας

Αυτά που εμποδίζουν τους περισσότερους να αποκαλύψουν τον πλούτο των γνωρισμάτων τους είναι:

-Ο φόβος της κριτικής και η γνώμη των άλλων, – Η έμφυτη τάση για ομοιομορφία, που διασφαλίζει την αποδοχή από την ομάδα,

-Η ελάχιστη ανοχή, κατά συνέπεια, στο αντίθετο, στο διαφορετικό (το εξωτικό δεν μας τρομάζει, εφόσον παραμένει ρομαντικά απόμακρο και άπιαστο).

-Η συνήθεια, που διασφαλίζει την προβλεψιμότητα της καθημερινότητας και την αποφυγή μη διαχειρίσιμων εκπλήξεων

-Η πλημμελής και ανεπαρκέστατη παιδεία, που ανέχεται τα ημίμετρα, αναδεικνύει τα υπερφίαλα, ασπάζεται τα εφήμερα, προκρίνει τα ανούσια και καθαγιάζει τα φανταχτερά, που σπάνια διατηρούν το ενδιαφέρον

-Η κακή χρήση της γλώσσας, που φτωχοποιημένη κι αυτή, μαζί με την κοινότητα των ομιλητών της, συντηρεί μια βασική εκδοχή της, αδύναμης να εκφράσει αποχρώσεις και συναισθήματα.

– Απόσυρση και αδιαφορία για τα κοινωνικά δρώμενα είτε εξαιτίας της ηλικίας είτε λόγω της παράδοσης στην παντοδυναμία της οθόνης και του Διαδικτύου.

– Η διάχυτη έλλειψη ερωτισμού, ο μαρασμός του πνευματικού αισθησιασμού και η καταρράκωση του κάλλους, της κομψότητας, της ποίησης, που κάποτε διαπότιζε το γίγνεσθαι.

– Η αδυναμία επικαιροποίησης των ασχολιών και των παραστάσεων, εξαιτίας της ανεξέλεγκτης εξέλιξης της τεχνολογίας ή του αλματώδους ρυθμού της κοινωνικής μεταβολής.

– Οι οικογενειακές καταβολές, που δεν ενίσχυαν την πρωτοβουλία και τον διάλογο.

Πρακτικές συμβουλές

Η ανασκόπηση της βιβλιογραφίας παροτρύνει εμφατικά την ανάπτυξη και εγκαθίδρυση έξεων, που αναγκαστικά οδηγούν σε ενδυνάμωση και εμπλουτισμό της προσωπικότητας:

– Καταρχάς, ονειρευτείτε και καταγράψτε ποιες συμπεριφορές θα έχετε, όταν θα γίνετε πιο ενδιαφέρον πρόσωπο, τους λόγους για τους οποίους το επιζητάτε και τα βήματα, που θα ακολουθήσετε.

– Θυμηθείτε ποια άτομα  εκλαμβάνετε ως ακαταμάχητα και φτιάξτε μια λίστα με τις ιδιότητες τους.

– Συμπεράνετε πως είστε υπεύθυνος για τη μοίρα σας και συγχωρήστε τα πρόσωπα ή υπερκεράστε τις συνθήκες, που σας καθήλωσαν.

– Δεν υπάρχει βαρετότερη κατάσταση από τη μιζέρια, άρα μην μηρυκάζετε τις ίδιες αιτιολογίες για την κακοδαιμονία ή τη στασιμότητα

– Μέσω της ψυχολογικής μεθόδου της συστηματικής απευαισθητοποίησης απαλλαγείτε από το κοινωνικό άγχος, ιεραρχήστε τις περιστάσεις, που σας παρεμποδίζουν, συνδέστε τη χαλάρωση με την έκφραση γνώμης και αναδειχθείτε σε δεινό ομιλητή.

– Πριν μεταμορφωθείτε σε ρήτορα, εξασκείστε την θαυμαστή δεξιότητα της ενεργητικής ακρόασης, του σεβασμού του συνομιλητή σας, της παραμονής στο θέμα, της ήρεμης, συνετής και επαγωγικής επιχειρηματολογίας. Πρώτιστος σκοπός της επικοινωνίας είναι η μετάδοση πληροφοριών και η τεκμηρίωση μιας κοινής αλήθειας. Προτεραιότητα, λοιπόν, δεν είναι η άκριτη γνώμη, οι κραυγές και οι ακραίες, μονοπολικές θέσεις, αλλά οι ανοιχτές ιδέες και οι απόψεις, που δεν μετατρέπονται σε δόγματα.

– Μην γίνεστε βαρετός με επαναλήψεις και μονότονους ρυθμούς. Χρησιμοποιήστε αστεϊσμούς, χιούμορ, σχήματα λόγου, μεταφορές και καλολογικά στοιχεία, απαριθμήστε συναισθήματα και συμβάντα, τονίσετε τη σύγκρουση, τα εμπόδια, την τελική λύση.

– Μιλήστε για ζητήματα με τα οποία είστε εξοικειωμένος και βασιζόμενος στην ασφάλεια του γνωστού, θέστε τα θεμέλια για πολυποίκιλες καταστάσεις.

– Γίνετε παράφοροι σε κάποιους τομείς, που σας αναπτύσσουν γνωστικά, κοινωνικά, συναισθηματικά και βιολογικά, αποκτήστε σκοπούς, πέρα από την εργασία και την οικογένεια σας.

– Αφιερώστε χρόνο για ταξίδια και μελέτη

Η αυτοβελτίωση ως διαδικασία

Διαβάστε εδώ κανόνες ορθής επικοινωνίας

Σύνδεσμος: https://bit.ly/3Nd8MbB

Η αυτοβελτίωση δεν είναι ούτε κάποια θεωρητική έννοια για  λεξιλάγνους του γενικού και του αόριστου ούτε μία ανέφικτη φαντασίωση, αλλά αποτελεί συγκεκριμένη και οριοθετημένη διαδικασία, που μπορεί να επιφέρει άμεσα και μετρήσιμα αποτελέσματα, εφόσον τα κίνητρα και το πάθος  για την επίτευξή της είναι συνεχή.

Τα κοινωνικά δίκτυα ως προϋπόθεση της αυτοβελτίωσης

Ως προϋπόθεση και πλαίσιο της πορείας αυτής θα θέσουμε την εμβάθυνση (πόσο συχνή και ποιοτική είναι η αλληλεπίδραση) και τη διεύρυνση (πόσο πυκνό και εκτεταμένο γίνεται το δίκτυο της επικοινωνίας) των κοινωνικών δικτύων, τόσο των δεσμών (δηλαδή των διασυνδέσεων με πρόσωπα συγγενικά ή φιλικά, που προσφέρουν κυρίως συναισθηματική υποστήριξη και ασφάλεια), όσο και της γεφύρωσης (των σχέσεων με ανθρώπους διαφορετικών εμπειριών, πολιτισμικού, ηλικιακού, κοινωνικού και οικονομικού υποβάθρου, που συντελούν στην έγκαιρη πρόσβαση και στη διάδοση της πληροφορίας).

Πυλώνες αυτοβελτίωσης

Αυτό σημαίνει πως η προσωπική σας ανάπτυξη περνά μέσα από το βίωμα του ανήκειν, μέσα από τους άλλους, τις ομάδες και τη συλλογικότητα, διατηρώντας, όμως, την προσωπική ταυτότητα, (που έχει δομηθεί με έκθεση σε πολλαπλά ερεθίσματα, με ελεύθερες, συνειδητοποιημένες επιλογές και βαθιά γνώση) την αίσθηση του ελέγχου του περιβάλλοντος, του αυτοσεβασμού και της συμφιλίωσης με το χρόνο και το παρελθόν.

Πρακτικές συμβουλές αυτοβελτίωσης

1.      Οι ψυχολόγοι γνωρίζουν ότι το αυθόρμητο, γνήσιο και απροσποίητο ενδιαφέρον για την προσωπικότητα, τις απόψεις και τα συναισθήματα των ανθρώπων είναι ένα από τα σημαντικότερα κίνητρα για επικοινωνία. Πολλές φορές η προσήλωση κάποιου στην ενεργητική ακρόαση των εμπειριών των άλλων από μόνη της μπορεί να έχει θεραπευτικές και αγχολυτικές επιπτώσεις. Όλοι θέλουν να αφηγηθούν τις αναμνήσεις, τις γνώμες, τις στάσεις, τις αξίες και τα ενδόμυχά τους και οι περισσότεροι αναζητούν ευήκοα ώτα, για να τα εμπιστευθούν και να τα εμπλουτίσουν με πολλαπλές προβολές και αναπαραστάσεις. Το άθροισμα όλων αυτών των διηγήσεων είναι η θεμελίωση κάθε κοινότητας ή συνόλου, της ίδιας της κοινωνίας ευρύτερα. Οι άνθρωποι θυμούνται και αναζητούν μακροπρόθεσμα αυτόν που άκουσε με προσοχή την ιστορία τους εξίσου δυνατά και ανεξίτηλα με εκείνον, που τους εντυπωσίασε με το λόγο του.  Επομένως, βγάλτε από το ρεπερτόριο των κινήτρων σας το τι μπορώ να αποκομίσω από μια γνωριμία ή κατάσταση και μετατρέψτε το σε «τι μπορώ να προσφέρω, πώς θα συνεισφέρω»

2.      Η ευτυχία μπορεί να οριστεί ως μια φευγαλέα, παράδοξη και ηδονική  συνθήκη, κατά την οποία όλες οι αντιθετικές ενορμήσεις του ατόμου βρίσκονται σε ισορροπία. Επιτυγχάνεται δε όταν, έχοντας υπερβεί το εγώ, προσπαθούμε να κάνουμε ευτυχισμένους τους άλλους. Η ευτυχία αντανακλάται πάντοτε σθεναρή και αναλλοίωτη σε αυτόν που την προσφέρει.  Η όλη διαδικασία είναι μια ατόφια και μη καιροσκοπική μορφή ανιδιοτελούς επικοινωνίας, που βασίζεται στην διερεύνηση των ακόλουθων στοιχείων για τους άλλους: κίνητρα,  περιστάσεις και συγκυρίες, εμπλεκόμενα πρόσωπα, αναμνήσεις-αιτίες και αποτελέσματα, στόχοι-συγκρούσεις και εμπόδια, μέθοδοι αντιμετώπισης και μέσα που συντείνουν στην επιτυχή έκβαση, δίκτυα συναισθηματικής υποστήριξης, χαρακτηριστικά προσωπικότητας που στρατεύτηκαν για την επίλυση του προβλήματος,  μαθήματα και συμπεράσματα που απορρέουν, σύνδεση με κοινές εμπειρίες και παρακαταθήκες για το μέλλον. Αν δείτε με περισυλλογή, διαδραστικότητα, ανεκτικότητα  και διαλεκτική προσέγγιση την θεατρική παράσταση της προσωπικότητας του άλλου, προσθέτοντας το δικό σας σενάριο, αν βοηθήσετε στη σκηνοθεσία των βίων, όσων σας πλησιάζουν, σύντομα θα καταλάβετε πως η αυθόρμητη προσφορά και όχι η απαίτηση να σας προσέξουν είναι η καταξίωση των αστέρων της επικοινωνίας. Συνομιλήστε ρωτώντας τους αγαπημένους σας ποιοι είναι οι σημερινοί στόχοι τους, τι θέλουν να επιτύχουν αυτή τη μέρα, πώς μπορείτε εσείς να συνεισφέρετε σε αυτό, τι αποκόμισαν στο τέλος της.

3.      Κάθε πολιτισμός προσδιορίζεται από τις κοινές εμπειρίες εκείνων που μετέχουν σε αυτόν. Σε κάθε συνομιλία σας, αποφύγετε τα τυπικά και δώστε έμφαση σε αυτόν τον πλούτο των γεγονότων, που μοιράζεστε με τους άλλους.  Κοινωνικά και ψυχολογικά φαινόμενα, όπως οι συνθήκες της εργασίας, η πανδημία, το διαδίκτυο, η μόρφωση, τα ταξίδια, ο έρωτας, η οικονομία και οι τρόποι που τα αντιμετωπίζετε, μπορούν να αποτελέσουν εφαλτήριο για εδραίωση κοινών στοιχείων και βάσεων για περαιτέρω αυτό-αποκάλυψη. Μιλήστε άφοβα για τα συναισθήματα, τις ανασφάλειες, τα αδύναμα και ισχυρά σημεία σας, τα κίνητρα και τους στόχους σας, μάθετε από τις ανάλογες στιγμές των άλλων και καταγράψτε τις δικές τους οπτικές γωνίες. Αλλά να τηρείτε απαρέγκλιτα την πρώτη αρχή: Παραχωρήστε το λόγο στο συνομιλητή, ανακεφαλαιώστε τις προτάσεις του, κάντε περίληψη των προτάσεων του, διατυπώστε με ποικίλους τρόπους τις εκφράσεις του, αναδείξτε τα συναισθήματα του και συμπληρώστε με τα δικά σας επιχειρήματα και βιώματα.

4.      Ο εγκέφαλος τρέφεται με πληροφορίες, ερωτεύεται τη νέα γνώση, σκιρτά στο απρόβλεπτο, μεθά με το καινοφανές. Αναζωογονείται με τη δράση και μαραζώνει με την ψυχαναγκαστική επανάληψη. Τέτοιες να είναι οι διαδράσεις σας με τους άλλους:  παράφορες, μαγικές, επαναστατικές και πρωτοπόρες. Χαρίστε άπλετα καινούργια δεδομένα, που να εξεγείρουν τα ενδιαφέροντα του συνομιλητή σας, παίξτε με τη φαντασία, φλερτάρετε με το παράλογο, που έχει τα φόντα να γίνει δημιουργικό, προσφέρετε εναλλακτικές, ανοίξτε νέες ατραπούς, μάθετε τις ανεκπλήρωτες επιθυμίες και αναστήσετέ τις με ολοζώντανες προοπτικές. Θυμίστε σε εκείνους που συνομιλείτε ποιοι υπήρξαν, ποιοι ήθελαν να γίνουν, τι κατάφεραν, αποενοχοποιείστε τους και δώστε τους ξανά τον κλήρο στα όνειρα που τους αναλογεί.  Περιμαζέψτε κάθε ασθμαίνουσα επιθυμία και γίνετε αυτός που θα προφέρει ανάνηψη και κίνητρα.

Το μυαλό επιταχύνει όταν μπορεί να επεξεργάζεται όμοια ή αντιθετικά δεδομένα, όταν ανακαλύπτει ή εφευρίσκει σχέσεις και λογικές επαγωγές. Αρέσκεται να οργανώνει, να ταξινομεί, να κατηγοριοποιεί την πληροφορία και να αποδεικνύει με κανόνες. Η συνήθεια και η αυτοματοποίηση των γνωστικών λειτουργιών μπορεί να παρέχουν ξεκούραστες αναλύσεις, όμως εξελίσσονται σε παγίδες των αυτονόητων και της κοινής σκέψης. Βοηθήστε τους συνομιλητές σας να εμβαθύνουν στις σχέσεις και στις προτασιακές λογικές των απόψεων τους, να αποφύγουν τις στερεοτυπίες και τους φανατισμούς, να μην αποδέχονται τα αναπόδεικτα και τα αξιώματα. Μην αντιπαρατίθενται στις στάσεις τους, αλλά βοηθήστε τους να ανακαλύψουν την πεμπτουσία της αφαιρετικής σκέψης και τη διαύγεια της κριτικής ανάλυσης