Δρ Ευστράτιος Παπάνης, Μόνιμος Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου
papanis@papanis.com
Στα χρόνια που ήμουν φοιτητής η μετέπειτα επαγγελματική μας πορεία ήταν τόσο διασφαλισμένη, που η απόκλιση για μεταπτυχιακά, ήταν δείγμα φιλοδοξίας, τάση για περιπέτεια, ελιτίστικη διάθεση. Η επετηρίδα και η μονιμότητα στο δημόσιο, αλλά και οι σχέσεις με ημετέρους, δεν απαιτούσαν ειδικά προσόντα. Αρκούσε η υπομονή και η μικρή ταλαιπωρία μέχρι η ζωή να πάρει ένα ρυθμό προς τη γαλήνη και την ασφάλεια.
Οι καιροί άλλαξαν. Τα υπήνεμα λιμάνια των προηγουμένων δεκαετιών αποδείχτηκαν βάλτοι. Ο φοιτητής που απλά παρακολουθεί τη σχολή είτε τακτικά είτε σποραδικά, για να περάσει τα μαθήματα και να δει μετά πώς θα πορευτεί, είναι ένα σίγουρο μοντέλο αποτυχίας. Το χειρότερο βιογραφικό συνοψίζεται στο ΑΓΑΜΟΣ απόφοιτος ψάχνει..
Οι φοιτητές σήμερα πρέπει να ενηλικιωθούν γρηγορότερα. Να συνδυάσουν την ακαδημαϊκή συνέπεια, τις ευκαιρίες γνωριμίας με την αγορά εργασίας και τον απογαλακτισμό από το βαλάντιο των γονέων. Δυστυχώς, οι περισσότεροι, τόσο έχουν εμποτιστεί με τη βεβαιότητα της ανεργίας, που δεν αντιλαμβάνονται καν ότι το Πανεπιστήμιο ακόμα και σε εποχές κρίσης είναι η μεγαλύτερη ευκαιρία ανάπτυξης και εξάσκησης των δεξιοτήτων τους. Και στον αιώνα του ρίσκου και της διακινδύνευσης η καλλιέργεια της προσωπικότητας είναι σημαντικότερη από τις βεβαιώσεις παρακολούθησης και τους τίτλους.
Να λοιπόν μερικές συμβουλές, που ξέρω από την εμπειρία μου με φοιτητές του Πανεπιστημίου Αιγαίου, πως ίσως βοηθήσουν:
- Μην μεμψιμοιρείτε με την οικονομική παρακμή της χώρας. Αναπτύξτε την επιχειρηματολογία σας και κάντε τις σκόρπιες σκέψεις πολιτική και κοινωνική θεωρία. Είναι η κατάσταση αυτή κοινός παρονομαστής, αφορά όλους τους νέους και διαμορφώνει για τους πάντες το πεδίο και τα κριτήρια επιβίωσης ή ανέλιξης
- Ξεχωρίστε από το πλήθος του αμφιθεάτρου. Αναλάβετε εργασίες, κάντε ερωτήσεις, αφήστε το αποτύπωμά σας στη διαδικασία της διδασκαλίας και της μάθησης. Είναι η καλύτερη ανατροφοδότηση για τον καθηγητή και ο μόνος τρόπος να σας θυμάται.
- Εμπλακείτε στα ερευνητικά προγράμματα των διδασκόντων σας και πάρτε μια πρώτη γεύση από τις ευρωπαϊκές μελέτες, τις δυνατότητες χρηματοδότησης, τα πρόσωπα που καθορίζουν την επιτυχία τους.
- Καλύψτε τα γνωστικά κενά του Λυκείου σε παράπλευρα προσόντα, όπως ξένες γλώσσες, υπολογιστές.
- Μάθετε τις γραφειοκρατικές διαδικασίες, τα λογιστικά και φορολογικά, τα πρωτόκολλα, τις ιεραρχίες
- Αναλάβετε ερευνητικές εργασίες πεδίου. Βγείτε στους δρόμους και πάρτε συνεντεύξεις, μοιράστε ερωτηματολόγια, γνωριστείτε με τις κοινωνικές τάξεις και τις διαφορετικές αντιλήψεις.
- Εγγραφείτε σε εθελοντικές οργανώσεις, κάντε πρακτική σε φορείς , μιλήστε με διαμορφωτές γνώμης, ασχοληθείτε με τα καλλιτεχνικά και την πολιτική, όχι όμως μέσα από κομματικές αγκυλώσεις.
- Παράλληλα με τις επίσημες σπουδές γραφτείτε σε σεμινάρια, παρακολουθήστε μαθήματα για ένα ακόμη αντικείμενο, που σας ενδιαφέρει, εντελώς άσχετο με αυτό που σπουδάζετε.
- Αρχίσετε να δημοσιεύετε σε έντυπα, περιοδικά, εφημερίδες της σχολής, δημιουργήστε ομάδες συζήτησης, παρέμβασης, προβληματισμού.
- Μην γκετοποιείστε στην πανεπιστημιούπολη. Η πόλη που σας φιλοξενεί δεν είναι μόνο καφετέριες.
Γνωρίστε την ιστορία της, αγαπήστε τους κατοίκους με τις ιδιαιτερότητες, βγείτε στα τοπικά κανάλια, κάντε εκπομπές στα ραδιόφωνα. Από το πρώτο έτος να μετατραπείτε σε ενεργούς πολίτες μιας κοινότητας, που θα σας συνοδεύει για αρκετά χρόνια. Μάθετε τους φορείς και συλλόγους με επιρροή και γίνετε κομμάτι τους.
- Ακολουθήστε τους καθηγητές σας σε συνέδρια και επιστημονικές δραστηριότητες. Γίνετε δραστήριο μέλος της ερευνητικής τους ομάδας και αποτολμήσετε μια ανακοίνωση ή παρουσίαση εργασίας.
- Γραφτείτε στα δωρεάν διαδικτυακά μαθήματα, που προσφέρονται από διάσημα πανεπιστήμια, ταξιδέψτε στο εξωτερικό και γίνετε στέλεχος διεθνών οργανώσεων, forum και δικτύων.
- Χωρίς να αμελείτε τα γενικά μαθήματα, εστιάστε και αποκρυσταλλώσετε τους τομείς, με τους οποίους θα ασχοληθείτε στα μεγάλα έτη.
- Μαζέψτε εμπειρία, συστατικές επιστολές, καλλιεργείστε τις κοινωνικές δεξιότητες, διευρύνετε τα κοινωνικά δίκτυα, ενδυναμώστε τα στοιχεία της προσωπικότητας, που σας κάνουν μοναδικό.
- Διαμορφώστε το επαγγελματικό σας προφίλ στο Ίντερνετ, φτιάξτε ένα θεματικό blog ή ιστοσελίδα, συγχρωτισθείτε με επαγγελματίες από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό και ρωτήστε τους πώς πέτυχαν ή γιατί απέτυχαν, δημιουργείστε εξειδικευμένες σελίδες στο Facebook.
- Συμμετέχετε στα προγράμματα ανταλλαγής φοιτητών και δραστηριοποιηθείτε στο γραφείο διασύνδεσης. Μάθετε την επαγγελματική πορεία των αποφοίτων και κυρίως επισκεφθείτε τους χώρους της μελλοντικής σας απασχόλησης, ώστε να σχηματίσετε μια ρεαλιστική αποτίμηση
- Μάθετε τα επαγγελματικά σας δικαιώματα, τα ΦΕΚ και τους νόμους, που σας αφορούν, τους κανόνες και καλές πρακτικές επιχειρηματικότητας, μιλήστε με τους επαγγελματικούς συλλόγους, με τα επιμελητήρια.
- Οι εξεταστικές σκούπα, τα μαθήματα κληρονομιά για το τέταρτο έτος δε σας αφορούν.
- Μη χάνετε τον καιρό σας με δραστηριότητες, που μακροπρόθεσμα σας αποσπούν από το όραμά σας. Όσο κι αν διασφαλίζουν χαρτζηλίκι, απλά θα σας μετατρέψουν σε αιώνιους φοιτητές.
