“Μακεδονικός Αγώνας ”
Ενθυμούμενοι σήμερα τη μνήμη του ήρωα, Παύλου Μελά και τη θυσία του στις 13 Οκτωβρίου 1904,δεν μπορούμε, να μην αναφερθούμε, στην προσφορά των χωριών του Βοΐου, κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα!
Η επαρχία Βοΐου ήταν η περιοχή από την οποία διέρχονταν όλα τα ένοπλα σώματα από τη Θεσσαλία, που ήταν ήδη ελεύθερη, προς τη δοκιμαζόμενη Δ. Μακεδονία!
Όλα τα Καστανοχώρια προσέφεραν πολύτιμες υπηρεσίες. Το ορεινόν του εδάφους, τα συνεχόμενα δάση, τα μοναστήρια που υπήρχαν, χρησίμευαν ως ασφαλή καταφύγια. Πολλοί από τους κατοίκους των χωριών μας συμμετείχαν στα ένοπλα σώματα του Παύλου Μελά, του Γεωργίου Τσόντου(καπετάν Βάρδας) , που διαδέχθηκε τον Παύλο Μελά, του Αντωνίου Βλαχάκη(καπετάν Λίτσας) και άλλων.
Από τη Ζώνη 15 γενναία παλληκάρια συμμετείχαν στο Μακεδονικό Αγώνα. Στο σώμα του Παύλου Μελά, ο Χρήστος Τσανάκας, στο σώμα του Βάρδα, ο Γρηγόριος Τσόκος και άλλοι.
Τρεις ξεχωριστές μορφές όμως, που συνέβαλαν τα μέγιστα στην εθνική υπόθεση της Μακεδονίας και είχαν καταγωγή από τη Ζώνη ήταν, ο Αναγνώστης Παπαδημητρίου, ο Αθανάσιος (Νάτσης) Παπακωνσταντίνου και ο Γρηγόριος Τσόκος.
Ο Αναγνώστης Παπαδημητρίου φιλοξένησε τον Παύλο Μελά και το 27μελές σώμα του, τον Σεπτέμβριο του 1904 στο μύλο του, που βρισκόταν ανάμεσα στα χωριά Ζώνη και Πολυκάστανο, στη θέση “Αρκουδομάντρι”, τους εφοδίασε με τρόφιμα και τους οδήγησε στο Κωσταράζι, που ήταν ο προορισμός τους. Θα κινδυνέψει πολλές φορές και αργότερα, η ζωή του, θα αναγκαστεί να φύγει από το χωριό και να εγκατασταθεί στη Λαμία, όπου συνήθιζαν να διαμένουν και να εργάζονται ως κτίστες πολλοί Ζωνίτες. Μετά την απελευθέρωση το 1912, θα επιστρέψει στο χωριό και θα ζήσει εκεί μέχρι το τέλος της ζωής του!
Εξαιρετική δραστηριότητα είχε αναπτύξει και ο θαρραλέος και ριψοκίνδυνος Αθανάσιος (Νάτσης) Παπακωνσταντίνου, ο πράκτορας της Ανασελίτσας στα χρόνια του Μακεδονικού Αγώνα. Ήταν πρόεδρος της επιτροπής Αμύνης.Όρκιζε τους κατοίκους με τον όρκο του Μακεδονομάχου και τους κατέτασσε στα ένοπλα σώματα. Γνώριζε άπταιστα τουρκικά και είχε άριστες σχέσεις με τους Μπέηδες της Νεαπόλεως, Χαμζά-μπέη και Ριζά-μπέη. Η δράση του ήταν συντονισμένη και καρποφόρα και συνέτεινε στη νικηφόρα έκβαση του Αγώνα. Η πατρίδα, σε ένδειξη τιμής και ευγνωμοσύνης, του απένειμε δίπλωμα Μακεδονομάχου, το μετάλλιο του Μακεδονικού Αγώνα και το δικαίωμα να οπλοφορεί ισοβίως! Έχουμε την τιμή να είμαστε απόγονοί του, ήταν ο πατέρας της προγιαγιάς μας, εκ μητρός!
Ένα από τα γενναία παλληκάρια, που ανήκε στο σώμα του καπετάν Βάρδα , ήταν ο Γρηγόριος Τσόκος! Γεννήθηκε στη Ζώνη το 1877.Εργαζόταν ως οικοδόμος στη Λειβαδιά, όπου και γνώρισε κάποιον, που ανήκε στο σώμα του Βάρδα και κατατάχθηκε σε αυτό. Γρήγορα αναδείχθηκε σε ένα σπουδαίο αγωνιστή και πήρε μέρος σε πολλές μάχες. Είχε το ψευδώνυμο “Τσιουκαντάνας”. Το όνομά του υπάρχει στους καταλόγους των αγωνιστών του
Μακεδονικού Αγώνα και του απονεμήθηκαν μετάλλια και διπλώματα. Πέθανε στη Ζώνη το 1938.
Κι εμείς σήμερα θυμόμαστε και τιμούμε την προσφορά, τους αγώνες, τις διώξεις και τη θυσία όλων εκείνων που πήραν μέρος στον Αγώνα, για την ελευθερία της αγαπημένης μας Μακεδονίας και θα είμαστε για πάντα ευγνώμονες!
Ευανθία Ζηκοπούλου
