Πριν από δεκατρία χρόνια η μεγάλη χρηματοπιστωτική κρίση με την κατάρρευσης της μετοχής της Lehman Brothers και στη συνέχεια η χρεοκοπία της ήταν το δεύτερο μεγάλο γεγονός του 21ου αιώνα μετά από εκείνο της επίθεσης στους Δίδυμους Πύργους της Νέας Υόρκης που άλλαξαν τον κόσμο!
Τον έκαναν χειρότερο, ανασφαλή, φοβισμένο σε ένα φανερά ανήθικο και ληστρικό πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον που διαχύθηκε σαν καρκίνωμα μέσα στην κοινωνία.
Δεν υποστηρίζω ότι πριν δεν υπήρχαν αυτά τα φαινόμενα…
Μετά από δύο παγκόσμιους πολέμους με ανυπολόγιστες καταστροφές και ένα μεγάλο οικονομικό κραχ στο μεσοδιάστημα το 1929 στην Αμερική έγινε μια προσπάθεια έγιναν προσπάθειες βελτίωσης της ισορροπίας στα παγκόσμια πράγματα και τιθάσευσης της αγρίων ενστίκτων, ιδιαίτερα αυτό της απληστίας που οδηγεί σε πάθη, παθήματα και τραγωδίες!
Όμως ο πλανήτης δεν έχει πάρει το μάθημά του από την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση Το γεγονός ότι αυτή η αποτυχία δεν αναγνωρίζεται ευρύτερα δεν είναι καλό για την αντίδραση της πολιτικής την επόμενη φορά. Η στασιμότητα τροφοδότησε, αναπόφευκτα, τον πληθωρισμό. Και ο λαϊκισμός έκανε πιο δύσκολη την αντιμετώπιση των πραγματικών μακροπρόθεσμων προβλημάτων που έφερε στην επιφάνεια η κρίση. Ο κίνδυνος θα μετριασθεί μόνο, όταν οι πολιτικοί υιοθετήσουν ριζικές μεταρρυθμίσεις, όπως η μείωση του δανεισμού των νοικοκυριών με υποθήκες που επιμερίζουν τον κίνδυνο ή μόνιμους περιορισμούς στο ύψος των δανείων σε σχέση με την αξία τους..
Αλλά δεν είναι μόνο αυτό το πρόβλημα…
Η κρίση είναι πολυπλόκαμη και βαθιά!
Αφορά πέραν της οικονομίας και πολιτικής και την κοινωνία.
Αφορά πανανθρώπινες αξίες, αρχές και ιδανικά που έχουν καταπέσει και ποδοπατούνται ανηλεώς!
Είτε συγκαλυμμένα είτε απροκάλυπτα ο σκοπός και τα αποτελέσματα είναι ίδια σε Δύση και Ανατολή!
Η ελληνική κοινωνία δεν εξαιρείται των φαινομένων σήψης…
Τα αντιμετωπίζει όλα πανδημικά και επιφανειακά!
Όπως το θέατρο που ζούμε από τις τηλεοπτικές συχνότητες…
Αυτή η υποκριτική προσέγγιση των σεξουαλικών παρενοχλήσεων και άλλων μορφών βίας στον καλλιτεχνικό κόσμο…
Αυτή η προσέγγιση που δεν σκοπεύει να κάνει τον κόσμο καλύτερο αλλά να συσκοτίσει και κερδοσκοπήσει πάνω στον ανθρώπινο πόνο!
Πίσω από τα λαμπρά φώτα, τα χειροκροτήματα, τη δόξα, τους θριάμβους κρύβεται η απόλυτη δυστυχία, ο φόβος, η βία και τα αγριότερα των ενστίκτων!
Γράφει ο φιλόσοφος Αριστοτέλης στα έργο του ‘Περί Ποιητικής” (1449b-1450b):
«ἔστιν οὖν τραγῳδία μίμησις πράξεως σπουδαίας καὶ τελείας μέγεθος ἐχούσης, ἡδυσμένῳ λόγῳ χωρὶς ἑκάστου τῶν εἰδῶν ἐν τοῖς μορίοις, δρώντων καὶ οὐ δι᾽ ἀπαγγελίας, δι᾽ ἐλέου καὶ φόβου περαίνουσα τὴν τῶν τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν.»
Η τραγωδία εδώ έγκειται στο ότι δεν έχουμε μίμηση αλλά εφαρμογή πράξεων!
Όχι σπουδαίων και τέλειων αλλά ανάξιων, ανήθικων και φρικιαστικών!
Το μέγεθος αυτής της τραγωδίας έχει μόνο αρχή!
Δεν έχει μέση και τέλος!
Φόβος χωρίς έλεος επικρατεί στα σκοτεινά παρασκήνια.
Ενώ ο θεατής καθαίρεται από το άγχος και τις έντονες ψυχολογικές μεταπτώσεις που τον κατακλύζουν παρακολουθώντας την εξέλιξη του δράματος συμπάσχοντας με τους ήρωες και μή οργιζόμενος με τους θεούς για τα δεινά που επέρχονται από το φταίξιμό των ηρώων και μόνο που είναι κανονικοί άνθρωποι με αρετές και ελαττώματα, δίκαιοι και άδικοι, καλοί και κακοί, θαρραλέοι και θρασείς, αγαθοί και καχύποπτοι κάποιοι πρωταγωνιστές, οι ποιούντες ήθος, με λόγο και μουσική(μέλος) υποφέρουν πριν ,κατά και μετά την παράσταση…Για χρόνια…
Ο φόβος είναι ανηλεής και χρόνιος και η κάθαρση ανύπαρκτη!
Αυτή η όψη δεν την βλέπει ο θεατής επί σκηνής!
Είναι μια τραγωδία δύναμης, εξουσίας, σαδιστικής επιβολής των παρασκηνίων επί σωμάτων και ψυχών!
Έτσι το Αριστοτελικό ” μέγιστον είναι η των πραγμάτων σύστασις”, δεν είναι ούτε ο φιλολογικός μύθος, ούτε η πλοκή αλλά ένα έργο που δεν ολοκληρώνεται μέσα στη φύση του είδους που υπηρετεί, στη σκηνή, αλλά στο ημίφως και στο σκοτάδι των παρασκηνίων, ως εκτροπή!
Το χαρτί είναι ανίκανο να βάλει τις φωνές και την κίνηση!
Ξεπερνάει τη δύναμη του πνεύματος κάθε αποδέκτη, το εύρος της φαντασίας η πιθανή αναπαράσταση…
Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης η ανθρώπινη αξιοπρέπεια, η δικαιοσύνη, η ισότητα, η αλληλεγγύη, οι ατομικές μας ελευθερίες, τα κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα δοκιμάζονται παντοιοτρόπως.
Δεν μπορούμε να είμαστε απαθείς και αμέτοχοι!
Δεν μπορούμε να εθελοτυφλούμε!
Η εκούσια ή η επιβαλλόμενη λήθη δεν είναι λύση!
Η αγνωσία οδηγεί στην υποταγή και σε χειρότερα δεινά!
Οι κρίσεις δεν δημιουργούν μόνο χαμένους και κερδισμένους.
Πέρα από την απογοήτευση ή τα αδιέξοδα που επιφέρουν είναι και μια ευκαιρία!
Για ένα νέο ξεκίνημα!
Με περισσότερη γνώση και σοφία!
Η απώλεια δεν είναι μόνο θρηνητική.
Μας δίνει και το μέγεθος της αξίας που χάθηκε.
Μας δίνει ένα νέο περιεχόμενο και την δύναμη κατίσχυση και καθολικής επικράτησης.
Είναι αρκετοί που δεν κατανοούν το περιεχόμενο μιας αξίας και αρκετοί αυτοί που δεν τις σέβονται και τις καταπατούν!
Αυτό πρέπει να σταματήσει!
Αυτό είναι το στοίχημα της νέας εποχής!
Δημήτρης Ψευτογκάς
