Επιμέλεια άρθρου Αλέξανδρου ΤΖΙΟΛΑ
Ξεκινάτε με τετρακίνητο SUV, από την τοποθεσία
Λα Ντοάλε Λιάμνε (διασταύρωση στο δρόμο
μεταξύ Μηλιάς Μετσόβου και Κρανιάς Γρεβενών)
και καταλήγει στις Μπάλτσες στο ΒΑ πλευρό
του Όρους Μηλιά (τοπική ονομασία Κανίζα).
Από εκεί πεζοπορία μέχρι την κορυφή της
Κανιζας και επιστροφή κυκλικά. Στην συνέχεια
με το αυτοκίνητο επιστρέφετε στο χωριό Μηλιά
Μετσόβου.
Από Λα Ντουάλε Λιάμνε μέχρι τις Μπάλτσες
είναι χωματόδρομος σε καλή κατάσταση,
για SUV, ιδιαιτέρως τους καλοκαιρινούς και
φθινοπωρινούς μήνες. Για τις άλλες εποχές
χρειάζεται ετοιμότητα. Έχει και δύο ρέματα τα
οποία πολλές φορές μέχρι αρχές καλοκαιριού,
μπορεί να μην είναι προσπελάσιμα.
Η διαδρομή ξεκινάει με πυκνές συστάδες μαύρης
πεύκης, στην συνέχεια καθώς ανεβαίνουμε το
δάσος αποκτά μικτή βιοποικιλότητα, αφού
αρχίζουν και προστίθενται στις εικόνες μας έλατα
και οξιές.
Από τα 1600m περίπου και πάνω αρχίζει και υπερισχύει το Ρόμπολο (Λευκόδερμη Πεύκη) και
μετά τα 1800m εμφανίζεται η υποαλπική ζώνη
με γυμνές κορυφές και διάσπαρτα ορθώνονται
μεγάλοι κορμοί από Ρόμπολα.
Σε όλη την διαδρομή υπάρχουν τέσσερις βρύσες
συμπεριλαμβανομένου και αυτή στις Μπάλτσες.
Το τοπίο είναι μαγευτικό καθ’ όλη την διαδρομή
και αν είστε και τυχεροί μπορεί να δείτε και καμιά
αρκούδα.
Από τις ‘‘Μπάλτσες’’ ξεκινήσαμε πεζοπορία μέχρι
την κορυφή της Κανίζας και επιστρέψαμε κυκλικά.
Σε όλη την διαδρομή έχετε φοβερή θέα και αν έχει
καθαρή ατμόσφαιρα βλέπεις πέρα από την πόλη
των Γρεβενών. Στην βόρεια πλευρά βλέπεις στον
ορίζοντα τις κορυφογραμμές του Σμόλικα και της
Τύμφης (Καμήλα).
Αυτό που σε μαγεύει είναι τα νερά που έχει,
παρότι καλοκαίρι τα ρυάκια έρεαν λίγα μέτρα από
την κορυφή σχηματίζοντας μικρές δρακόλιμνες,
γεμάτα με αλπικούς τρίτωνες.
Επίσης εντυπωσιάζουν τα ρόμπολα που στέκονται
όρθια ζωντανά ή νεκρά, παρ’ όλες τις αντίξοες
συνθήκες, δημιουργώντας την εντύπωση σε
κάποιον που τα βλέπει από μακριά, ότι είναι
απολιθώματα δεινοσαύρων.
Η διαδρομή από Λα Ντουάλε Λιάμνε μέχρι Μηλιά
είναι άσφαλτος.
Ο δρόμος κινείται παράλληλα με το ποτάμι σε
τοπίο με πυκνές συστάδες από πεύκα και οξιές.
Προσοχή θα πρέπει να κινούμαστε με χαμηλές
ταχύτητες γιατί ένα μεγάλο μέρος της διαδρομής
έχει κατολισθήσεις. Τα χωριά Μηλιά και Κρανιά
είναι ένα πανέμορφα παραδοσιακά βλαχοχώρια.
ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΧΘΟΥΝ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ & ΔΡΑΣΕΙΣ
που θα αξιοποιούν τα πλεονεκτήματα του Εθνικού Πάρκου Β. Πίνδου.
Η Κρανιά ή Κρανέα κτίσθηκε, κατά τον Γάλλο συγγραφέα Pouqueville, το έτος 1507. Πιο παλιότερα
όμως και πριν να εγκατασταθεί το χωριό στη σημερινή θέση, λέγονταν Τούργια και βρισκόταν δύο
χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Κρανιάς, στα ριζά του όρους Λύγκος, εκεί όπου και σήμερα ακόμη το μέρος
εκείνο ονομάζεται Ντούργια, ή Μπαλιοχώρι.
Η Κρανιά βρίσκεται στα δυτικά όρια του Νομού Γρεβενών και στο τρίγωνο τριών μεγάλων
διαμερισμάτων της χώρας, της Μακεδονίας, της Ηπείρου και της Θεσσαλίας. Το χωριό είναι
εγκατεστημένο σε μια μικρή κοιλάδα με πολλές κρανιές, στον ορεινό όγκο της Βόρειας Πίνδου, και
συνορεύει: ανατολικά με την Καλλιθέα και τα Πριόνια, δυτικά με το Μικρολείβαδο και το Περιβόλι,
βόρεια με το Μοναχήτι και το Κυπουριό και Νότια με τη Μηλιά, που υπάγεται στο Νομό Ιωαννίνων,
και την Παλαιά Κουτσούφλιανη (Πλατανιά), που υπάγεται στο Νομό Τρικάλων.
Την κοιλάδα διασχίζουν τρεις παραπόταμοι του Βενετικού ποταμού και δύο ρέματα. Γύρω της
περιβάλλεται από μεγάλα βουνά, όπως οι Μπάλτσες με υψόμετρο 2.160 μ., η Πυροστιά ή Λύγκος με
1.967 μ., η Γκιόνα με 1.482 μ. και ο Καραϊλής με 1.231 μ., που ανήκουν στην οροσειρά της Πίνδου.
Τα δάση του χωριού είναι δασωμένο με μαύρη πεύκη, ενώ στα χαμηλότερα σημεία ευδοκιμεί η Βελανιδιά
και στα ψηλότερα ο ελατός, η οξιά και το ρόμπολο.
Από αρχαιοτάτων χρόνων η περιοχή της Κρανιάς είχε πολύτιμα και περιζήτητα βοσκοτόπια. Το ομώνυμο
χωριό βρίσκεται σε υψόμετρο 960 μ. και στα γύρω βουνά της υπάρχουν αρκετές κρυσταλλένιες πηγές.
Η Τούργια Κρανιά, όπως την έλεγαν, για να την ξεχωρίζουν από τις άλλες Κρανιές που υπάρχουν,
δημιουργήθηκε εξαρχής από Βλαχόφωνους και συνεχίζει ακόμη να κατοικείται από τους απόγονους
εκείνων των Βλαχόφωνων. Ο πληθυσμός του χωριού είναι κατά πολύ μειωμένος σε σχέση με τα
παλαιότερα χρόνια και σήμερα ο αριθμός τους δεν υπερβαίνει τους 300 μόνιμους κατοίκους.
Το Μοναχίτι (φωτογ. της Αερολέσχης Γρεβενών)
είναι χωριό και ομώνυμο Δημοτικό Διαμέρισμα
της Δημοτικής ενότητας Θεόδωρου Ζιάκα
του νομού Γρεβενών, με 183 κατοίκους (2001)
χτισμένο σε υψόμετρο 1.010 μέτρων. Οι κάτοικοι
τους θερινούς μήνες γίνονται 600.
Βρίσκεται σε απόσταση 29 km νοτιοδυτικά της
πόλης των Γρεβενών,στις πλαγιές της Βόρειας
Πίνδου. Συνορεύει με τα Δημοτικά Διαμερίσματα
Σπηλαίου και Τρικώμου του Δήμου Θεόδωρου
Ζιάκα, τα Δημοτικά Διαμερίσματα Κρανιάς,
Μικρολιβάδου και Κηπουρειού του Δήμου
Γόργιανης και την Κοινότητα Περιβολίου.
Το χωριό περιβάλλεται από τις κορυφές
Λυκότρυπα (1.259 μ.), Τσούκα Καραλή (1.231
μ.), Τσούμα (1.067 μ.), Κούλια (1.143 μ.) και
Μεγάλη Πέτρα (1.143 μ.). Νοτιοδυτικά του
χωριού υψώνεται το βουνό της Κυρά Καλής με
τις κορυφές Τρυπημένη (1.285 μ.), Αντάρτης
(1.702 μ.) και Πυροστιά (1.967 μ.) που είναι το
ψηλότερο σημείο της έκτασης του χωριού στα
όρια του Εθνικού Δρυμού της Βάλια Κάλντα.
Στην περιοχή κυλά ο ποταμός Βενέτικος και οι
κλάδοι του Μηλεοπόταμος και Ασπροπόταμος
Περιβολίου καθώς και τα ρέματα Κυρά Καλής και
Τρυπημένης.
Στην ευρύτερη περιοχή βλέπει κανείς δάση
από μαύρη πεύκη, ρόμπολα, έλατα, οξιές και
βελανιδιές.