Δημοσιεύτηκε προ εβδομάδος στην έγκριτη εφημερίδα «Πρωινός Λόγος» είδηση για την επίσκεψη του 2ουΓυμνασίου Κοζάνης στην ιστορική Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης, όπου η βιβλιοθηκονόμος κ. Ελένη Μαργαρίτη ενημέρωσε τους μαθητές για τη σημαία που είχε πάρει ο Αυστραλός στρατιώτης Reginald Tresise (Τρισάιζ) από το Βαλταδώρειο Γυμνάσιο, στο οποίο είχε διανυκτερεύσει η μονάδα του κατά την οπισθοχώρηση των συμμάχων τον Απρίλιο του 1941, την οποία και επέστρεψε στον Δήμο Κοζάνης το 1959.Η ενημέρωση ήταν πολύ κατατοπιστική και οι μαθητές εντυπωσιάστηκαν από τη συμπεριφορά του Αυστραλού στρατιώτη εν ώρα πολέμου.
Επανέρχομαι στο θέμα, για να συμπληρώσω μερικά στοιχεία που έχω συγκεντρώσει από τη συνάντηση που είχα με την οικογένειά του στρατιώτη στη Μελβούρνη της Αυστραλίας. Το 1993 βρέθηκα στη Μελβούρνη, προσκεκλημένος από τον σύλλογο Κοζανιτών Μελβούρνης «Γ. Λασσάνης». Προτού αναχωρήσω για την Αυστραλία ενημερώθηκα για το θέμα από τον τότε διευθυντή της Δημοτικής Βιβλιοθήκης αείμνηστο Βασίλη Σαμπανόπουλο, προκειμένου να ενημερώσω τον σύλλογο Κοζανιτών Μελβούρνης. Ο αείμνηστος διευθυντής μου έδειξε την αλληλογραφία σχετικά με τη σημαία καθώς και το πηλίκιο του στρατιώτη, τα οποία είχε στείλει ο στρατιώτης Τρισάιζ στον Δήμο.
Το συμβούλιο του συλλόγου Κοζανιτών της Αυστραλίας δεν γνώριζε το θέμα. Έτσι, σε συγκέντρωση του Συλλόγου ενημέρωσα όλα τα μέλη σχετικά. Οι περισσότεροι μου ήταν άγνωστοι, αλλά υπήρχαν και κάποιοι γνωστοί, όπως ο Λάζαρος Μπουντιούκος, της γνωστής οικογένειας , ο πρώην ποδοσφαιριστής του Ολυμπιακού Κοζάνης Αδάμος Παπαδόπουλος, ο Γιώργος Λιάβας, πρώην μέλος της ομάδας Χάντμπολ, του Εθνικού Κοζάνης επί προεδρίας μου, ο Γιώργος Τσιμπέρης, γείτονάς μου στην Παύλου Χαρίση, η Κατίνα Βαλταδώρου, η Πόπη Ζαφειράκη, ενώ γνώριζα πολλές οικογένειες μελών του Συλλόγου. Στη συγκέντρωση αναφέρθηκα στην ιστορία της Κοζάνης, τις παραδόσεις, τα ήθη και έθιμα των Χριστουγέννων και του Πάσχα, τα καρναβάλια, τους φανούς, καθώς και για τη σύγχρονη Κοζάνη. Δέχτηκα πολλές ερωτήσεις και είχαμε μια ατμόσφαιρα και χρώμα Κοζανίτικο, ενώ τα μέλη δεν σταμάτησαν να χειροκροτούν.
Στο τέλος αναφέρθηκα με λεπτομέρειες στον Αυστραλό στρατιώτη Τρισάιζ, που ήταν συμπολίτης τους, ο οποίος είχε πάρει την ελληνική σημαία από το Βαλταδώρειο τον Απρίλιο του 1941, για να μην πέσει στους Γερμανούς κατακτητές, ενώ το 1959 την επέστρεψε στον Δήμο Κοζάνης. Μάλιστα, μια κυρία μέλος του Συλλόγου, ονόματι Αγνή το γένος Παγκαρλιώτα(είχε άλλα τρία αδέρφια στην Αυστραλία, τέκνα του Πατέρα, όπως τον αποκαλούσαν στην Κοζάνη, ως πολύτεκνο),δήλωσε ότι γνωρίζει τον Τρισάιζ, καθώς ήταν πελάτης του καταστήματός τους. Αμέσως ο πρόεδρος του συλλόγου Τάσος Δουβαρτζίδης, από τον Ροδίτη Κοζάνης (δ/ντής και ιδιοκτήτης του Κολλεγίου Όμηρος, με 1.500 μαθητές) διεμήνυσε στην κυρία Αγνή να έρθει σε επαφή με τον Τρισάιζ και να τον ενημερώσει, ώστε να πραγματοποιήσουμε νέα συνάντηση.
Στη νέα συγκέντρωση, μαζί με την κυρία Αγνή, ήρθε ο γιος του στρατιώτη Τρισάιζ, ΤζέφρυΤρισάιζ, καθώς ο πατέρας του είχε αποθάνει. Μαζί τους ήταν και ο συμπολεμιστής και φίλος του πατέρα του Bill Cuthill, πρώην ανώτερος δικαστής της Μελβούρνης, μαζί με τη σύζυγό του. ΟΤζέφρυΤρισάιζ, αναφερόμενος στον πατέρα του, εξομολογήθηκε ότι ένιωθε βαθιά συγκίνηση, όταν έβλεπε την ελληνική σημαία και θυμότανε τις άγριες εκείνες ημέρες του πολέμου. Αγαπούσε την Ελλάδα και τους Έλληνες, οι οποίοι τους βοήθησαν κατά την οπισθοχώρηση. Στη συνέχεια ο συμπολεμιστής Bill Cuthill,που φορούσε το στρατιωτικό αμπέχονο με τον βαθμό του Λοχία, έκανε μια αναλυτική ομιλία για τις μάχες που έδωσαν μαζί με τον Τρισάιζ σε διάφορα κράτη κατά τον Β΄Παγκόσμιο πόλεμο. Ο Σύλλογος τους τίμησε με ειδική πλακέτα και τους ανακήρυξε επίτιμα μέλη του Συλλόγου. Τους τίμησε επίσης η Παμμακεδονική Ένωση της Μελβούρνης καιη Ελληνική κοινότητα.
Ο Σύλλογος έκανε πρόταση στον ΤζέφρυΤρισάιζ και στον Cuthill να τους καλύψει τα έξοδα επίσκεψης στην Κοζάνη. Ο Cuthill ευχαρίστησε, αλλά λόγω ηλικίας (85 ετών τότε)δεν αποδέχθηκε την πρόταση. Ευχαρίστησε ομοίως και ο ΤζέφρυΤρισάιζ, χωρίς όμως μέχρι σήμερα να έχει επισκεφθεί την Κοζάνη. Στο τέλος τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή στη μνήμη του Τρισάιζ. Να σημειωθεί ότι την όμορφη αυτή εκδήλωση κάλυψαν οι εφημερίδες της ομογένειας της Αυστραλίας, ενώ έδωσα και συνεντεύξεις σε ραδιοφωνικούς σταθμούς της ομογένειας.
Ο Bill Cuthill μου έστειλε μία επιστολή έξι σελίδων, όπου περιγράφει με λεπτομέρειες τη συμμετοχή του στον πόλεμο μαζί με τον Τρισάιζ, καθώς και ευχαριστήρια επιστολή του Τζέφρυ, με ελληνικά γράμματα. Όλα αυτά καθώς και τις φωτογραφίες θα τις καταθέσω στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης μαζί με το παρόν κείμενο, για να καταχωριστούν στον φάκελο που διατηρεί η Βιβλιοθήκη στο όνομα του Reginald Tresise.
Ο Τρισάιζ, με αξιοπρέπεια και σεβασμό, τίμησε την Ελληνική σημαία, την έσωσε από τους ναζί, την κράτησε μαζί του και την επέστρεψε στην Κοζάνη ως πατριώτης, δημοκράτης και πολιτισμένος άνθρωπος. Για τον λόγο αυτό προτείνω να δοθεί το όνομα του Τρισάιζ από τον Δήμο Κοζάνης σε οδό της Πόλης μας.
Φωτογραφίες:
1. Στο πάνελ της εκδήλωσης:(από αριστερά) ο ΤζέφρυΤρισάιζ, δίπλα ο Γιάννης Κορκάς, η φωτογραφία του αειμνήστου Τρισάιζ, ο πρόεδρος του συλλόγου Κοζανιτών Μελβούρνης Τάσος Δουβαρτζίδης και ο συμπολεμιστής Μπίλ Μπούλχιλ με τη σύζυγό του.
2. Ομιλεί ο γιος του Τρισάιζ,Τζέφρυ.
3. Φωτογραφία αναμνηστική με τον Τζέφρυ, που κρατά τη φωτογραφία του πατέρα του.
4. Ο Bill Cuthill με το στρατιωτικό αμπέχονο.
5. ΟBill Cuthill ομιλεί από μικροφώνου
6. Μπροστά από τον τηλεοπτικό σταθμό SBS με τον παρουσιαστή του Ελληνικού προγράμματος μετά την συνέντευξη που έδωσα στον τηλεοπτικό σταθμό.
7. Τέσσερiς φωτογραφίες από διαφορετικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς των ομογενών της Μελβούρνης, όπου έδωσα συνέντευξη.
Γιάννης Κορκάς