(Ελευθέριος Ξάνθος, Πεδίο βολής, εκδόσεις «Κάκτος», Αθήνα 2006)
Ο Ελευθέριος Τζιόλας, – γνωστός στο λογοτεχνικό χώρο ως Ελευθέριος Ξάνθος – επέλεξε το συγκεκριμένο ψευδώνυμο, αφενός, λόγω της μακρινής οικογενειακής του καταγωγής, καθώς και απότισης φόρου τιμής σ’ έναν από τους τρεις Φιλικούς – τον Εμμανουήλ Ξάνθο – που έφυγε πάμπτωχος και καταφρονεμένος, αφετέρου, γιατί επιθυμεί το λογοτεχνικό του έργο να αξιολογηθεί ανεπηρέαστα από την άλλη του παρουσία, που είναι περισσότερο γνωστή, της πολιτικής προσωπικότητας (π. υφυπουργός Εργασίας, βουλευτής, αναπληρωτής νομάρχης Θεσσαλονίκης, δημοτικός σύμβουλος Θεσσαλονίκης, πρόεδρος της ΦΕΑΠΘ ).
Ποιήματά του με αυτό το ψευδώνυμο δημοσιεύθηκαν σε λογοτεχνικά περιοδικά (Νέα Πορεία κ.ά.).
Διευθύνει το περιοδικό πολιτικού προβληματισμού “Δίαυλος”, που εκδίδεται στη Θεσσαλονίκη.
Β.Π. (Βάσω Παππά): Αγαπητέ κύριε Ξάνθο, κύριε Τζιόλα, πώς άρχισε το ταξίδι σας στον κόσμο της ποίησης;
– Με τη γέννησή μου…
Η ζωή και η ποίηση είναι στοιχεία αξεδιάλυτα, αδιάσπαστα ενωμένα. Απλώς, το γεγονός συνειδητοποίησα αργότερα. Το ταξίδι υπήρχε, είχε ξεκινήσει, ήδη κουβαλούσα βιώματα. Μουσικές, δημοτικά, λαϊκά, μοιρολόγια, επιτραπέζια, συρτά και ψαλτήρι…
Η ζωή να δένεται, να σκοντάφτει, μα να προχωρά, να αποκτά αντοχές και το μέταλλό της, να διαπερνιέται και να νοηματοδοτείται από τον αγώνα αλλά και το Σολωμό.
Η ζωή να ξεδιπλώνει τους κύκλους της, αλλά ν΄ανταμώνεται και με τον Παπαδιαμάντη, τον Καζαντζάκη, το Σεφέρη, τον Καραγάτση, το Σικελιανό, τον Ελύτη, το Ρίτσο, τον Αναγνωστάκη, τον Τσίρκα, τον Καβάφη….
Η ‘’πρώτη ύλη’’ της καταγωγής και της βιωτής να ζυμώνεται με την Ιδεολογία και το Ωραίο, και να παράγει ένα πνευματικό προϊόν.
Αυτή είναι για μένα η ατέλειωτη πορεία προς την Ποίηση, η πολυδαίδαλη πορεία της Ποίησης.
«Μοιρολόι τρεμάμενο, υμνωδία αργόσυρτη, συντροφιά του θανάτου-
στ΄ άλμπουρα, στα κουράγια, η Ζωή προχωράει στο ταξίδι»,
όπως θα έγραφα αργότερα στη συλλογή μου ‘’Πεδίο βολής’’ .
Οι πρώτες μου, πάντως, απόπειρες στην ποίηση ήταν στα οχτώ μου χρόνια.
Πάνω στη ρίμα και το μέτρο του δεκαπεντασύλλαβου!…
Β.Π.: Συνήθως γράφετε οργανωμένα και προσχεδιασμένα ή λειτουργείτε με μία αιφνίδια έμπνευση;
– Η έμπνευση είναι πάντα μία κορυφαία στιγμή, που μπορεί, βέβαια, να έχει διάρκεια.
Αλλά, η έμπνευση για την οποία μιλώ, καμία σχέση δεν έχει με μία ξαφνική φωτοβολίδα, μ΄ ένα πυροτέχνημα στο στερέωμα της σκέψης και των συναισθημάτων. Είναι ένα φωτεινό γέννημα στο νου και την ψυχή, μετά από περίοδο εσωτερικής ζύμωσης, εσωτερικού διαλογισμού και διαλόγου με δεκάδες ‘’συνομιλητές’’ και παραστάσεις.
Η γραφή, βέβαια, κι όταν ακόμα είναι χειμαρρώδης πρέπει να είναι οργανωμένη, με την έννοια του λόγου, -του γραπτού, οργανωμένου λόγου-, ο οποίος είναι εκφορά βαθύτερων, ουσιωδών νοημάτων με σεβασμό στην αποστολή της ίδιας της ποίησης, με αφομοίωση των κανόνων της.
Η έμπνευση δεν είναι παραλήρημα.
Ούτε η ποίηση ακατάληπτες σοφιστείες.
Η ποίηση είναι το απόσταγμα, το απαύγασμα της λογοτεχνίας.
Β.Π.: Ποια είναι η αίσθηση που αφήνει η έκφραση των συναισθημάτων και της διάθεσης μιας συγκεκριμένης στιγμής μέσα από τους στίχους ενός ποιήματος που εσείς ο ίδιος έχετε γράψει;
– Ο χρόνος στην ποίηση έχει άλλες διαστάσεις, άλλη ‘’πυκνότητα’’ από τον πραγματικό, τρέχοντα χρόνο.
Άλλοτε συστέλλεται δραστικά κι άλλοτε διαστέλλεται απέραντα. Και τα συναισθήματα έχουν ανάλογη κίνηση. Πολλά, ακόμα και στη συστολή τους, έχουν μέσα τους ένα ταρακούνημα, ένα βαθύ κέντρισμα, μια κατάδυση, αλλά συχνά και μια έξαψη.
Το βλέπω αυτό και στους συνανθρώπους μου, όταν τους διαβάζω ποιήματά μου. Υπάρχει μια ατμόσφαιρα μυσταγωγίας. Σαν να βρίσκονται όλοι σε μια μυστική και αφανέρωτη διαδρομή. Στη διαδρομή είναι σαν να περνούν από ένα γαλβανισμό ψυχής. Πολλοί συγκινούνται… Άλλοι απελευθερώνονται, μέσα από έναν βαθύ αναστεναγμό…Αρκετοί συναντούν τον μύχιο εαυτό τους και επιβραβεύουν με ένα εσωτερικό τους φως που βγαίνει στο πρόσωπό τους… Στο τέλος τα λόγια τους δείχνουν ότι κάτι σημαντικό γεννήθηκε, κάτι πολύ ενδιαφέρον συνέβη μέσα τους.
Αυτό είναι, για μένα, – και πιστεύω για όλους μας – πολύ σπουδαίο, εξαιρετικό!
Η ποίηση επιβεβαιώνει την αποστολή της, όταν κάνει τον άνθρωπο, άνθρωπο κοινωνικό και σκεπτόμενο, αλληλέγγυο, ενσυναίσθητο, συνάνθρωπο.
Όταν κάνει το ανθρώπινο όν, Άνθρωπο!
Β.Π.: Τι θα μπορούσε να σημαίνει για σάς, η ρηξικέλευθη Φοκνερική ρήση: «(ο καλλιτέχνης) είναι πέρα για πέρα αμοραλιστής, με την έννοια ότι θα ληστέψει, θα δανειστεί, θα εκλιπαρήσει ή θα κλέψει από τον οποιονδήποτε για να κάνει τη δουλειά του. Η μοναδική ευθύνη του είναι απέναντι στην τέχνη του».
– Καθόλου, δεν συμφωνώ!
Συντάσσομαι με την άποψη του Μπρεχτ ότι «Σ΄αυτούς τους δύσεχτους καρούς και η Τέχνη πρέπει ν΄αποφασίσει. Τί υπηρετεί και με ποιόν είναι…»
Β.Π.: Κατά τη γνώμη σας είναι δυνατό να συνδυάσει ένας δημιουργός την τέχνη με το βιοπορισμό;
– Σπανίως…
Στη συντριπτική πλειοψηφία τους οι καλλιτέχνες βιοποριζόταν από άλλες δραστηριότητες, ή με άλλους τρόπους, κι όχι από τα «προϊόντα» της τέχνης τους. Αυτό, όμως δεν τους λύγισε. Μπορεί, όπως λέει ο λαός να «πεθάνανε στην ψάθα». Αλλά, στάθηκαν όρθιοι. Έδωσαν μεγάλα έργα, άφησαν σημαντική παρακαταθήκη, κληρονομιές πολύτιμες.
Στις μεγάλες της στιγμές η ανθρωπότητα υποκινήθηκε, ανυψώθηκε και πορεύτηκε με τις εμπνεύσεις, τα έργα, τις υμνωδίες μεγάλων ποιητών και μεγάλων καλλιτεχνών.
Η ψυχή που μεγαλουργεί κινείται με το τραγούδι και την ποίηση, και προχωρά!…
Β.Π.: Θα ήθελα να μάθω, η οικονομική κρίση πώς είναι μέσα από τα μάτια ενός ποιητή; Είστε ευχαριστημένος από την εικόνα που παρουσιάζει σήμερα η κυβέρνηση;
– Όχι δεν είμαι ικανοποιημένος ούτε από την εικόνα της κυβέρνησης, ούτε από την πολιτική.
Στην τελευταία μου ποιητική συλλογή («Και ξανάζησα…», που εκδόθηκε το Σεπτέμβρη 2010) έχω περιλάβει ένα ποίημά μου, με τίτλο : ‘’Δεν σε γλιτώνουν’’.
Εκεί μπορείς να δεις τη δική μου ματιά για τα πράγματα, σήμερα…
Καθώς κι ένα άλλο, με τίτλο :’’ Μιλούν για τη νέα γενιά’’.
Β.Π.: Πιστεύετε σε μια ανώτερη δύναμη;
– Δύσκολη και πολυπαραμετρική ερώτηση για να απαντηθεί σύντομα, στο πλαίσιο μιας συνέντευξης με άλλο, κατά βάση, περιεχόμενο…
Αν θα έπρεπε κάτι να σας πω είναι ότι με εκφράζουν οι βαθύτερες επ΄ αυτού σκέψεις του Stephen Hawking.
Εκείνο που μπορώ, πάντως, με βεβαιότητα να πω είναι ότι πιστεύω στη δύναμη των απελευθερωτικών ιδεών και στους συνειδητοποιημένους ανθρώπους.
Β.Π.: Ποια η σχέση σας με το χρόνο; Τον φοβάστε ή έχετε καταφέρει να συμφιλιωθείτε μαζί του;
– ‘Οχι, δεν τον φοβάμαι.
Επιδιώκω, όμως, κατά το δυνατό, να τον αξιοποιώ στο έπακρο. Να δημιουργώ, να δρώ. Να σκέφτομαι, να εργάζομαι, να ενεργώ. Να αφήνω πάνω του και πίσω μου, ένα δημιουργικό αποτύπωμα. Γνωρίζω πως ό, τι φεύγει στο χρόνο δεν ξανάρχεται. Τούτη η στιγμή μας, ήδη έφυγε, είναι πλέον παρελθόν… Σώζεται, ό,τι σώζεται μέσα από αυτό που αφήνουμε πίσω μας. Να, τώρα, μέσα από τη συνομιλία μας, από τη συνέντευξή μας, ό,τι θα καταγραφεί για να διαβαστεί και να κριθεί.
Κάθε στιγμή, λοιπόν, είναι μοναδική, ας της δώσουμε εμείς στο διάβα της περιεχόμενο. Για μας, για την ύπαρξη μας, -για να επιβεβαιώνουμε την αποστολή μας εδώ, πάνω σε τούτο τον Τόπο, σ΄ αυτή τη Χώρα. Αλλά και για όσους έρχονται μετά από μας, για να βρουν κάτι αληθινό, πιο προχωρημένο και ποιοτικό να ζήσουν, να στηριχθούν και να συνεχίσουν…
Β.Π.: Όταν κλείνετε τα μάτια και χαλαρώνετε, ποια εικόνα σας έρχεται πρώτα στο μυαλό;
– Εξαρτάται…
Ανάλογα, με τα θέματα που επεξεργάζομαι, ανάλογα με τη δημιουργική φάση στην οποία βρίσκομαι.
Με συγκινούν, πάντως, τα ανοιχτά τοπία, οι ανοιχτοί ορίζοντες, τα απέραντο…
Η φύση, η γη, τα βουνά, τα ποτάμια, το ουράνιο στερέωμα, το αχανές των άστρων, η θάλασσα… Είναι μεγάλες μου καταφυγές.
Αλλά, και τα ανθρώπινα δημιουργήματα με συγκλονίζουν!
Με οδηγούν σε πολλές και σύνθετες σκέψεις.
Ο άνθρωπος-δημιουργός είναι μεγάλο ιδανικό!
Κάποτε είχα μείνει να κοιτώ την Ακρόπολη και να διαλογίζομαι μπροστά στην Ακρόπολη, απάνω στον ιερό βράχο, σχεδόν ακίνητος ένα ολόκληρο πρωϊνό!…
Β.Π.: Αγαπημένη φράση ή στίχος που σας έχει πραγματικά αγγίξει;
– «Χαίρε, ώ χαίρε, Ελευθεριά !»
Eφημερίδα Hellenic Voice, Σεπτέμβριος 2011.
Η συνέντευξη περιλαμβάνεται στο ποιητικό του έργο: ”Στο ακρωτήρι της κρυφής ελπίδα”.
Αυτή η ιστοσελίδα χρησιμοποιεί cookies για να βελτιώσει την εμπειρία σας. Θα υποθέσουμε ότι είστε εντάξει με αυτό, αλλά μπορείτε να εξαιρεθείτε αν το επιθυμείτε. ΑποδοχήΔιαβάστε περισσότερα
