Τα ονόματα είναι η ψυχή μας

Η κυβέρνηση, για παράδειγμα, μπορεί να μη λύνει προβλήματα, αλλά τουλάχιστον εμπλουτίζει την ελληνική γλώσσα. Ετσι, οι απολύσεις στο Δημόσιο –προκειμένου να μη γίνουν– πέρασαν από σαράντα κύματα και απέκτησαν άλλα τόσα ονόματα: μετατάξεις, κινητικότητα, διαθεσιμότητα κ.λπ. Το ίδιο ισχύει και στην Ανωτάτη Παιδεία. Οι «αιώνιοι φοιτητές» έγιναν «λιμνάζοντες», πιθανώς για να ξεχωρίσουν από τους «ρέοντες», οι οποίοι, αν και αιώνιοι, δίνουν κανένα μάθημα στη χάση και στη φέξη. Κατόπιν το σχέδιο του υπουργείου Παιδείας θα είναι να ψάξει για τους «ελώδεις». Αυτοί θα είναι «λιμνάζοντες», αλλά ως «ελώδεις» θα έχουν κι άλλα αρνητικά χαρακτηριστικά, όπως ήταν εκείνος ο σαραντάχρονος αιώνιος φοιτητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου (πρώην ΑΣΟΕΕ) που είχε στήσει κανονικό παραμάγαζο και οργάνωνε πάρτι φοιτητικών νεολαιών. Στο τέλος θα ανακαλυφθεί μία ακόμη κατηγορία, που πιθανώς να ονομαστεί «αποξηραμένη», έτσι ώστε να διαγραφούν από τα μητρώα των ΑΕΙ μόνο όσοι έχουν αποδημήσει εις Κύριον.
«Αρχή σοφίας ονομάτων επίσκεψις», έλεγε ο κυνικός φιλόσοφος Αντισθένης. Γι’ αυτό και η ονοματολογία ίσως να απαντά στο ερώτημα: «Γιατί η χώρα έξι χρόνια δεν μπορεί να σηκώσει κεφάλι;». Πιθανώς επειδή το πολιτικό σύστημα αντί να λύνει προβλήματα κάνει βαφτίσια. Υποπτευόμαστε δε ότι διά της ονοματολογίας έχουμε μιαν ιδιότυπη μορφή αντίστασης σε κάθε πρόταση εκσυγχρονισμού. Μπορεί, δηλαδή, τα βαφτίσια να είναι μέρος της σκληρής διαπραγμάτευσης που στόχο έχει την καθυστέρηση των μεταρρυθμίσεων. Ετσι, κάθε φορά που έρχεται η τρόικα, οι δικοί μας ρίχνουν πέντε νέα ονόματα στο τραπέζι. Μέχρι να βρουν οι ξένοι τα λεξικά, να ψάξουν το αντίστοιχο λήμμα, να κουβεντιάσουν με τους μεταφραστές ποια είναι η διαφορά, π.χ., της «κινητικότητας» με τη «διαθεσιμότητα», οι δομές της χρεοκοπίας κερδίζουν ένα εξάμηνο και η κυβέρνηση έχει την ψευδαίσθηση ότι θα την βγάλει καθαρή.
Συνεπώς, δεν πρέπει να μας εκπλήσσει το γεγονός ότι στις διαπραγματεύσεις με τους εταίρους για το τι θα κάνουμε μετά τη λήξη του ευρωπαϊκού προγράμματος, στο τέλος του έτους, «η κυβέρνηση δεν θέλει να υπάρχει αναφορά σε Μνημόνιο» («Καθημερινή» 2.11.2014). Βεβαίως, «το Μέγαρο Μαξίμου θέλει να δεσμευθεί με ένα τριετές αναπτυξιακό πρόγραμμα, ένα είδος μεσοπρόθεσμου προγράμματος, που, σύμφωνα με πληροφορίες, θα έχει έντεκα άξονες, θα θέτει δημοσιονομικούς και μεταρρυθμιστικούς στόχους… Η κυβέρνηση θα δεσμεύεται μέσω μιας επιστολής προθέσεων… Αυτά τα δύο κείμενα θα συνοδεύονται από ένα τρίτο, στο οποίο θα περιγράφεται ο τρόπος παρακολούθησης εφαρμογής του προγράμματος, δηλαδή η επιτήρηση». Παρ’ όλα αυτά, «μνημόνιο» δεν θα υπάρχει! Εστω ως όνομα…
Η χώρα πληρώνει πολλά διότι κάποτε ξέχασε την ουσία και πίστεψε ότι «το όνομα είναι η ψυχή μας». Ας ελπίσουμε ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται ως φάρσα.