Τα πιστώκουλα (δηλ. κατά ουπίσου, δηλ. αντίστρουφα) ως τα Χριστούγιννα live –20 Δικέμβρ’ 2024… 3 μέρις πριν τα κόλιαντα.
Γράφει ο Παναγιώτης Κωστόπουλος
ΣΗΜΙΡΑ ΓΙΟΥΡΤΑΖΝ:
ΟΥΔΗΓΙΑ 20η: Ξέρτι ρε αντάσδις;;Ξέρτι ότι μόνι ιμείς , απ’ όλου του ντουνιά, λέμι τα κόλιαντα ΝΤΙΠ ΠΡΩΤ’;; ΕΙΜΑΣΤΙ ΟΙ ΠΡΟΥΤΟΥΠΟΡ’;; Λέμι τα κόλιαντα στ’ς 23 του βράδ, μόλις γυρνάει 24…στς 12 κι ένα λιφτό τ’ς 12 του βράδ’;;. Θμήθκα κάτ’ π’ έγραψα πέρσ’ μι θέμα οι προυτουπόρ..κι θα του βάλου ιδώϊα να του θυμθήτι. Μη λουζιαστίτι λοιπόν κι ξιαστουχθήτι κι λέτι τα κόλιαντα στς 24 , όπους στν Πέλκα, στου Μπουγατσκό, στας Αθήνας, στ Σαλουνίκ’…. Τς 12 κι ένα του βράδ ιμείς οι Ντριανουβνοί ..γιατί είμιστι ΠΡΟΥΤΟΥΠΟΡ’ …ΙΝΤΑΞ;;;
(ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΓΡΑΦΤΗΚΕ ΠΕΡΣΙ..ΤΑ ΚΟΛΙΑΝΤΑ ΤΟΥ 2023…ΑΛΛΑ ΕΙΝΑΙ ΠΑΝΤΑ ΕΠΙΚΑΙΡΟ)
OI ΠΡΟΥΤΟΥΠΟΡ…
Καλημέρα κι τ’ χρον’..χρόντς πουλούς καλόκαρδ’ (π’ λέμι ιμείς).
ΠΡΟΥΤΟΥΠΟΡ 1 Τι είνι σήμιρα ρε πατριώτις; Δεν πστεύου ν’ αστόησιτι; Ένα κιαμέτ’ μέρις έχου σας ουρμηνεύου… Εβαλέτι τς τζιουμανίκις να σφίξν; Να μη απουλθεί του τζιουμάκ’; Βρήκιτι σακούλ’; Μαϊριό βρήκιτι; Εμασέτι ξύλα για του τζιάκ’; Βρήκιτι του καλαμπούκ’ για βράσ’μου; Ρώτσιτι τς μάνις κι τς γιαγιές σας αν έφκιασαν κουλιαντίνις κι φουρνουτάρις; (δε θα σας ρουτώ ως τς χαραές…δεν είμι τ’ ανακριτικού…ξέρου ιμείς οι Ντρανουβνοί παίρνουμι ζιστα τς δλειές μας κι τάφκιασέτι όλα τ’ αντέτια…)
ΚΟΛΙΑΝΤΑ είνι σήμιρα ρε..τα κόλιαντα τ’ ’23 είνι….ταχιά λέν του χαρμόσυνου τ’ς Γέννησης αλλά πότι ταχιά ρε;…ποιος του λέει πρώτους , σ’ όλου του ντουνιά; Ποιος πιαλάει κόλιαντα πρώτους απ’ όλνους; ΙΜΕΙΣ ρε είμιστι οι ΠΡΟΥΤΟΥΠΟΡ’ οι ΝΤΡΙΑΝΟΥΒΝΟΙ.. Πτ’ απόγιμα τς 23 τ’ Δικέμβρ, κάθι χρόνου μαζώνουμέστι στου μαϊριό (ιμείς πτουν κάτ’ σχιδόν κάθι χρόνου στς χατζηάννινας του μαϊριό μαζώνουμάσταν), έχουμε αντάμα μας τ’ς τζιουμανίκις, τα σακούλια κι ψιά κουλιαντίνα για προυσφάϊ…μας φταν’ αυτά ρε δεν είμιστι πλιουνέκτις. Η γιαγιά βράζ’ του καλαμπούκ στου τζιάκ’ , κι όταν γέν’ στρώνουμέστι..(που ίβρισκιν τόσα χλιάρια, βιλιούσκις κι τσιανάκις απουρώ). Παίζουμι, γιλούμι, μουλουγούμι. Κάπου κάπου βγαίν’ ένας ‘πόξου κι ξιτάζ’ τς λαστιχιένις τς μπότις..να μη τς σβάρνιξιν κανά σκλί η να μη μας τς κατουρσαν τίπουτα τσιλιμπατζιώνδις που άλλου μαχαλά…που άλλ παρέα. Μόλις έφτανιν 11..(θάματ’ είχαμι ρουλόϊ; ρουτούσαμι η τ’ χατζηάννινα η του Μηνά του Θουμόπουλου (τ μπρίζιου όταν ήταν στν παρέα) που ήταν στ Σαλουνίκ’ κι είχιν ρουλόϊ) π’ τ’ς 11 κί ύστιρα λοιπόν χιρνούσαμι ν’ αναβαλνιούμαστι. Κάθι πέντι λιφτά ρουτούσαμι.Στς 12 παρατέταρτου ετμ..ζουζμέν…σακούλια τζιουμιανίκις… απ’ όλα τα χαμπάρια . Στς 12 κι ένα…ντρουμπουριό..μότ’ κιρό κι νάκαμνιν΄..ας έρχνιν κι τουλούμια η ας ίχιν έναν κώλου χιόν’…οι ΠΡΟΥΤΟΠΟΡ χιρνούν..πουθινά ακόμα τιπουτα για του χαρμόσυνου…ρόπουτ’ στς πόρτις, γέλια, φουνές κι «κόλιαντα μπάμπου κόλιαντα.. κι μένα ν’ κουλιαντίνα..κι αν δε μι δώσεις κόλιαντα δώζμι ένα κουρίτσι..κι του θέλεις γαϊδαρι του μαύρου του κουρίτσι; ..του θέλου να ζιστένουμι του Μάη κι τουν Απρίλη..όϊ όϊ κόλιαντα». Μας έβαναν στου σακούλ’, κάστανα , κουλιαντίνις, φουρνουτάρις ..’πόλα τα καλούδια.
(ιδώϊα μια υπουσημείουσ’ στν Κόζιαν’ στν Πέλκα στου Μπλάτς κλπ λεν Κόλιαντα μπάμπω κόλιαντα, δώσ’ μας μια κολιαντίνα1
και σαν δεν έχεις κόλιαντα δώσ’ μας κι ένα κορίτσι.
Και τι το θέλεις το κορίτσ’ κι τι να μολογήσεις.
Να το φιλώ, να το τσιμπώ, να μι ζησταίν’ το βράδυ.) Καμία σχέσ’ δηλαδή μι τα θκάμας..τα κανουνικά τα κόλιαντα
Ύστιρα σέβινάμι μες του σπίτ’ κι σιμπούσαμι τ’ φουτιά κι ήλιγάμι τν ιφχή (φέτους να φερ’ στ αρχουντικό σας) «αρνιά κατσίκια κι γκόλιαβα πιδιά» (δηλ. να αβγατίσ’ πουλύ του βιός σας να γινθούν πουλλά κατσίκια κι αρνιά αλλά να ρθούν κι νιουγέννητα—γκόλιαβα πιδιά). Ύστιρα εφιβγάμι κι βγαίνουντας τς ηλιγάμι «Καλήμέρα κι τ χρόν θα ρθούμι πάλι» Όλ’ τ’ νύχτα πιαλούσαμι όλα τα ουρταλίκια, όλου του χουριό που μαχαλά σι μαχαλά..που σπίτ σι σπίτ. Στ’ στράτα συναντούσαμι κι άλλις παρέις.. «τήρα ρε τι τρανή τζιουμανίκα π’έχου» «τι πουλά κάστανα έμασις ρε Κώτσιου; Δεν ξιπλατίσκις να τα κουβαλάς;» « Τι σλουπίσιις μπότις έχς ρε Σιώμου; Κι τρανές…ως τν απμασκάλ’ κουντέβν να φτάσν». Αγαπμέν’..όλ’ αντάμα έπιζάμι κι στου σκουλειό κι παντού. Όχ’ σαν σήμιρα στς πουλιτείις, π’ τσακών οι τρανύτιρ οι μπόμδις τς μκρότυρ’, τς τσιούτσιαν’ στ’ στράτα κι τς σλιαρών, τς κρούν γιρά..τς στουμπούν κι ύστιρα τς ψιρίζν..τς παίρν τς παράδις πόμασαν στα κόλιαντα, τα καλούδια πέχν’ ουπάνουτς ..τα γαργαλίδια π’ τηλιφουνούν..τα πουδήματα.. τα πανουφόριατς κι μη χειρότιρα. Αγράνθρουπ’..λές κι τράνιψαν στου ρμάν’ μι τς λύκ’ κι μι τς αρκούδις..ντιπ πουνόκαρδ..δεν αψχούν καγκάναν..μόνι παράδις κι υλικά αγαθά…τα γκζντάρια (να μη φουρκστώ κι άλλου..).
Ύστιρα έσουνάμι κατά τς 5 μι 6 τ’ χαραΐ, κι γυρνούσαμι στου σπίτ, ντιπ μπαιλτζμέν’. Γιουμάτου του σακούλ’ μι κάστανα κι καλούδια..μι γκουμπέ, μας έτρουγιν η φουρτουσιά..τρικλούσαμι πτου βάρους όλ’ νύχτα αλλά χαρά..μόνι χαρά. Κι ποιος μας καρτιρούσι; αγρυπνους φρουρός όλ’ τ’ νύχτα; Η ΜΑΝΑ…σέβινάμι στου σπίτ’ κι ενακένα μας έβανι πρώτα να βγάλουμι τα βριγμένα κι αμέσους μας έβανιν να πυρουθούμι στ’ σόμπα η στου τζιάκ», ύστιρα έτρουγάμι ψίχα, τσιάϊ μι πουρζιαλτζμένου ψουμί κι τυρί ή γάλα ή κλιάστρα μι ζάχαρ’. Μόλις τιριάζουμάσταν,απ’ του πιαλτό όλου του βράδ’ έρχουνταν ου μουρφεύς. Κλαδουνάμι..ράβουνταν τα μάτια μας..πουκοιμιούμασταν ενακένας. Μόλις σκώνουμάσταν ..ακουγάμι καναδυό τσιούτσιαν’ μι τριγουνάκια ήλιγαν κατ’ αλιώτκα κόλιαντα ( τς πόλτς) αλλά κι καναδυό πέρχουνταν απ’ τς πόλεις κι κλώθουνταν για κόλιαντα . Οι ΠΡΟΥΤΟΥΠΟΡ όμους ΄χαν μπιτίσ’ που ώρα. Έσουνάμι ιμείς κι τότι κινούσαν στν άλλ’ τν Ιλλάδα..φουβούνταν τ’ νυχτα του κρύου του χιόμ’..ιμείς όμους δε φουβούμασταν καντίπουτα χαίρουμάσταν κι που τότι π’ άνοιγαν τα σκουλειά..ιμείς καρτιρούσαμι τα ΚΟΛΙΑΝΤΑ..
