Τελικά, υπάρχει ή όχι Θεός; (Ηλ. Μάρκου

          Οι διαφωτιστές επαγγέλλονταν πως η κατάκτηση της ανθρώπινης ευτυχίας περνάει μέσα από την επίδραση της επιστημονικής αλήθειας και την απελευθέρωση που επιφέρει, αλλά η επαγγελία αυτή δεν άντεξε στο χρόνο και διαψεύστηκε πολύ σύντομα.

      Επιχειρήθηκε η άλωση και η αλλοίωση του χριστιανικού μηνύματος, με την επέλαση του συνθήματος «η αλήθεια θα μας απελευθερώσει», αλλά όλες οι προσπάθειες έπεσαν στο κενό.

    Το όποιο δήθεν συναίσθημα αγαλλίασης από το άγγελμα του θανάτου του Θεού, που δήθεν σηματοδοτούσε το άνοιγμα των δυνατοτήτων του ανθρώπου σε ευρύτερους ορίζοντες δημιουργίας, δεν αποδείχτηκε παρά μια ψευδαίσθηση, η οποία στη σύγχρονη εποχή, όχι μόνον υποχώρησε, αλλά και τείνει να εξανεμιστεί πλήρως, αφού στην πράξη αποκαλύπτεται πως οι άνθρωποι δεν αντέχουν και (μετά βεβαιότητας) δεν επιθυμούν μια τέτοια επίφαση ελευθερίας, μια ελευθερία νιτσεϊκής έμπνευσης.

      Οι περισσότεροι των ανθρώπων βιώνουν πραγματικά την έμφυτη ανάγκη για πίστη στο υπερβατικό, στο απόλυτο, σε κάτι τέλος πάντων που οπωσδήποτε τους ξεπερνά και τους υποτάσσει.

       Στους αιώνες που ακολούθησαν το διαφωτισμό και τη νιτσεϊκού τύπου ελευθερία, οι θιασώτες της παρακμής των θρησκειών και ιδίως οι αρνητές του χριστιανισμού θεώρησαν εύκολη υπόθεση και επιτακτική ανάγκη την αντικατάστασή του, αλλά αυτοδιαψεύστηκαν.

        Προσπάθησαν, είναι αλήθεια, να καλύψουν τα κενά με καινούργια ιδεολογικά σχήματα και καινούργια συστήματα πίστης, άλλα με τη μορφή ορθολογικών φιλοσοφικών δογμάτων και αξιωμάτων με επιστημονικές εικασίες ή θεωρίες (μαρξισμός – φροϋδισμός κλπ) και άλλα με τη μορφή ανορθολογικών μυστηριωδών δογμάτων (αποκρυφισμός, αστρολογία, ανατολικές δοξασίες κλπ), που μέσα από την παραδοξότητά τους θέλησαν να προσελκύσουν οπαδούς.

 Μάταια, όμως. Έτσι, το από καταβολής κόσμου ερώτημα για το αν υπάρχει Θεός ή όχι εξακολουθεί να βασανίζει την ανθρωπότητα και μάλιστα περισσότερο έντονα στον αιώνα που διανύουμε. Και το βέβαιο είναι ένα. Μπορεί, αυτό το μεγάλο, βαθύ και μυστήριο ζήτημα του υπέρτατου Όντος, να μη σταματά σε μια βασανιστική ερώτηση στη σκέψη του ανθρώπου, αλλά οπωσδήποτε αρχίζει μαζί της».