“Θάψαμε» τον λιγνίτη στην Ελλάδα. Ορατός ο κίνδυνος γενικού μπλακ άουτ, όπως στην Ισπανία. Τι αποκαλύπτει ο πρόεδρος του ΑΔΜΗΕ.
Μετά από δεκαετίες βασισμένης σταθεράς παραγωγής ενέργειας από τον ελληνικό λιγνίτη, η χώρα μας έκανε στροφή 180 μοιρών, υιοθετώντας με ταχύτατους ρυθμούς το μοντέλο της πράσινης ενέργειας – με ανεμογεννήτριες, φωτοβολταϊκά και άλλες ΑΠΕ. Μια στροφή που, όπως αποδεικνύεται σήμερα, έγινε χωρίς το απαραίτητο σχέδιο ισορροπίας και ελέγχου.
Το αποτέλεσμα; Η ίδια η καρδιά του ηλεκτρικού μας συστήματος κινδυνεύει να «κρασάρει» – όχι από έλλειψη ενέργειας, αλλά από υπερπαραγωγή σε περιόδους χαμηλής κατανάλωσης.
Η παραδοχή ήρθε δημόσια από τον ίδιο τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο του ΑΔΜΗΕ, κ. Μάνο Μανουσάκη, ο οποίος δεν μάσησε τα λόγια του: «Υπάρχει πραγματικός κίνδυνος να συμβεί στην Ελλάδα ό,τι έγινε στην Ισπανία – ένα γενικό μπλακ άουτ εξαιτίας της αστάθειας που προκαλούν οι ΑΠΕ στο δίκτυο».
Όταν η παραγωγή ρεύματος από φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες ξεπερνά κατά πολύ τη ζήτηση, τότε το ηλεκτρικό σύστημα υπερφορτώνεται. Σε αυτές τις περιπτώσεις, τα υπερσύγχρονα συστήματα αυτοπροστασίας του ΑΔΜΗΕ «ρίχνουν» αυτόματα μονάδες από το δίκτυο, για να προλάβουν την κατάρρευση. Αυτό συνέβη πρόσφατα την Πρωτομαγιά, όπου η παραγωγή από ΑΠΕ ήταν σχεδόν διπλάσια από την κατανάλωση!
Ήταν, μάλιστα, η μεγαλύτερη μαζική αποσύνδεση φωτοβολταϊκών που έχει καταγραφεί ποτέ στη χώρα μας. Δεν μιλάμε για θεωρίες, αλλά για πραγματικά συμβάντα που χτυπούν «καμπανάκι» για το μέλλον.
Η Ελλάδα, υπό την πίεση των ευρωπαϊκών στόχων για την «Πράσινη Μετάβαση», εγκατέλειψε πρόωρα τις λιγνιτικές μονάδες – με την υπόσχεση ότι οι ΑΠΕ θα καλύψουν το κενό. Όμως οι ΑΠΕ, χωρίς παράλληλη ανάπτυξη υποδομών αποθήκευσης ενέργειας και ελέγχου του φορτίου, δεν είναι από μόνες τους αξιόπιστες για τη διατήρηση της ισορροπίας του συστήματος.
Όπως εξήγησε ο κ. Μανουσάκης, όταν η παραγωγή ξεπερνά τη ζήτηση, τότε είτε πρέπει να διακόπτεται με εντολές της ΔΕΗ (μέσω SMS προς τους παραγωγούς), είτε να εξάγεται στο εξωτερικό – κάτι που δεν είναι πάντα εφικτό, αφού και οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες έχουν υπερεπάρκεια τις ίδιες ώρες.
Ο ΑΔΜΗΕ και η ΔΕΗ προσπαθούν να προλάβουν τα χειρότερα με μια σειρά παρεμβάσεων:
-
Με ειδοποιήσεις και διακοπές παραγωγής προς μικρούς και μεγάλους παραγωγούς ΑΠΕ όταν η ζήτηση πέφτει.
-
Με ενίσχυση των διεθνών διασυνδέσεων, ώστε να μπορεί η Ελλάδα να εξάγει το πλεόνασμα ρεύματος.
-
Με επενδύσεις σε μονάδες φυσικού αερίου, ώστε να διατηρηθεί τουλάχιστον μια αξιόπιστη εφεδρεία στο σύστημα.
Το ερώτημα όμως παραμένει: Γιατί φτάσαμε ως εδώ; Ποιος ευθύνεται για τον ενεργειακό σχεδιασμό που δεν προέβλεψε το αυτονόητο;
Η πολιτική ευθύνη δεν κρύβεται
Η «πράσινη μετάβαση» στην Ελλάδα υλοποιήθηκε με φρενήρεις ρυθμούς, συχνά με γνώμονα επιδοτήσεις και επενδυτικά συμφέροντα, χωρίς όμως την απαιτούμενη τεχνοκρατική προετοιμασία. Τα λιγνιτικά εργοστάσια μπήκαν βιαστικά σε αχρηστία και η χώρα μας έγινε πιο ευάλωτη – όχι μόνο σε διακοπές ρεύματος, αλλά και σε εξωτερικούς παράγοντες, όπως η τιμή του φυσικού αερίου και οι διασυνδέσεις.
Η δημόσια παραδοχή από τον επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ δείχνει ότι τα προβλήματα είναι γνωστά και δεν επιδέχονται πλέον απόκρυψη. Αυτό που μένει να φανεί, είναι αν υπάρχει ακόμα χρόνος για διόρθωση – ή αν το «σκοτάδι» θα έρθει πριν δούμε το φως της λογικής
