Θεόδωρος Βασιλείου, ο Σιατιστινός στρατιωτικός διοικητής του Αλέξανδρου Υψηλάντη που πολέμησε στο Δραγατσάνι

Χάρη στον ιστορικό Ιωάννη Φιλήμωνα (1798/1799–1874) μας διασώζεται στο έργο του «ΔΟΚΙΜΙΟΝ ΙΣΤΟΡΙΚΟΝ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ» μια πολύτιμή πληροφορία για την Σιάτιστα και την αποτυχημένη επανάσταση του Αλέξανδρου Υψηλάντη στην Μολδοβλαχία.

Εκεί αναφέρεται στον Θεόδωρο Βασιλείου τον πρώτο υπασπιστή του Κοζανίτη Γεώργιου Λασσάνη, του πιστού συντρόφου του Αλέξανδρου Υψηλάντη, και στην συνέχεια μας δίνει επιπλέον πληροφορίες για αυτόν, αφού τον αναφέρει ως τον «τουφεκτσήμπασην (tüfekçi = τυφεκιοφόρος + bas, basi = κεφάλι, κεφαλή, επικεφαλής) εκ Σιατίστης». Ήταν δηλαδή επικεφαλής στρατιωτικού αποσπάσματος.

Οι Ιερολοχίτες μάχονται στο Δραγατσάνι (Peter von Hess)

Ο Φιλήμων γίνεται πιο ξεκάθαρος στην συνέχεια, όταν σε μια επίσημη έκθεση με ημερομηνία 26 Απριλίου 1821 που μας αποκαλύπτει, περιγράφεται αναλυτικά το στράτευμα της Μολδοβλαχίας. Στην δεύτερη μοίρα (όπως ονομάζεται) του στρατεύματος όπου επικεφαλής ήταν ο αδερφός του Αλέξανδρου Υψηλάντη, Γεώργιος, καταγράφεται η χιλιαρχία με 350 άνδρες του Θεόδωρου Βασιλείου. Ο Φιλήμων αναφέρει και άλλα ονόματα πού ίσως να ήταν Σιατιστινοί αλλά δυστυχώς δεν υπάρχουν τα στοιχεία που θα τεκμηριώσουν κάτι τέτοιο.

Πέρα από κάποιες πληροφορίες για την συμμετοχή του Βασιλείου στις στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Μολδοβλαχία, ο Φιλήμων δεν μας διαφωτίζει για το παρελθόν και για την τύχη του Θεόδωρου Βασιλείου μετά το Δραγατσάνι. Στην συνέχεια της λίστας ακολουθεί ο Ιερός Λόχος με 700 άνδρες συνολικά. Ίσως είναι μια ένδειξη ότι ο Θεόδωρος Βασιλείου δεν ήταν Ιερολοχίτης. Από την άλλη, πολλοί εκτιμούν ότι ο αφού ο Βασιλείου ήταν υπασπιστής του Ιερολοχίτη Γεώργιο Λασσάνη μπορεί και ο ίδιος να ήταν ιερολοχίτης.

Η στολή των Ιερολοχιτών το μοναδικό διασωζόμενο κειμήλιο από το σώμα. Ανήκε στον επιζήσαντα της μάχης Κωνσταντίνο Ξενοκράτη (δεξιά)

Είναι προφανώς ένα ζήτημα που θέλει έρευνα και πολύ δύσκολα θα φθάσουμε σε ασφαλές συμπέρασμα, αν ήταν ο Θεόδωρος Βασιλείου Ιερολοχίτης. Είναι όμως αδιαμφισβήτητο, πως από την Σιάτιστα ήταν ένας από τους υψηλόβαθμους διοικητές του στρατεύματος του Αλέξανδρου Υψηλάντη που πολέμησε στο Δραγατσάνι.

Η τραγωδία στο Δραγατσάνι ήταν διπλή για την Ελλάδα αν αναλογιστούμε ότι εκεί χάθηκαν πολλοί Έλληνες σπουδαστές που θα μπορούσαν να προσφέρουν από πολλούς τομείς στην πατρίδα τους, όταν τελικά θα αυτή ελευθερωνόταν.

[Ευχαριστώ την Καλλιόπη Μπόντα για τα στοιχεία που μου έδωσε]

Λάζαρος Γ. Κώτσικας