O Θανάσης Πόραβος είναι πατριώτης μου από το Κηπουριό Γρεβενών.
Χρόνια φίλος μου. Άνθρωπος σπουδαίος, με ήθος, ευρεία καλλιέργεια, πλατύ πνεύμα και πλούσιο πολιτιστικό υπόβαθρο.
Ένας από τους σπάνιους σήμερα αρχιμάστορες της πέτρας. Ένας πρωτομάστορας των παραδοσιακών πέτρινων κτισμάτων στον Ελλαδικό χώρο.
Νιώθω συγκινημένος που από τα χέρια και υπό την καθοδήγηση του Θανάση Πόραβου το ιστορικό γεφύρι της Πλάκας στον Αράχθο ξαναστήθηκε όρθιο.
Του αξίζουν συγχαρητήρια!
Μαζί μ΄ αυτόν, ασφαλώς και στην επιστημονική ομάδα του Ε.Μ.Π. και σ΄ όλους όσοι συνέβαλαν και εργάστηκαν για αυτό το πολύ σημαντικό έργο αναστήλωσης.
Ο Θανάσης Πόραβος μίλησε με το γνωστό στέρεο, δωρικό τρόπο του στο Arta2day απ΄ όπου και τα αποσπάσματα που αναρτώ.
Αγαπητέ μου Θανάση, σε ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ !!
………………………………………………………………………………..
” Η δική μου αίσθηση είναι πως το γεφύρι της Πλάκας είχε την τύχη που τόσα άλλα γεφύρια δεν είχαν. Ξαναστήθηκε στα πόδια του για να γεφυρώσει τον Άραχθο…
Το εγχείρημα της αναστήλωσης , του μεγαλύτερου μονότοξου γεφυριού των Βαλκανίων μπορεί να αποτελέσει πρότυπο αναστήλωσης και για άλλα πέτρινα γεφύρια στον κόσμο…
Στην πράξη υλοποιήσαμε 23 διαφορετικούς τρόπους χτισίματος. Η εφαρμογή, πέτρα με πέτρα με αρμό λιγότερο από ένα εκατοστό που μας υποχρέωνε μια μια πέτρα να την επεξεργαστούμε και από τις έξι πλευρές μέχρι να βρεθεί η κατάλληλη θέση. Η δουλειά των εργατών βαριά και κουραστική, δεν ήταν λίγοι οι νεαροί όπου έρχονταν για δουλειά και ρωτούσαν- Αυτά τα λιθάρια θα σηκώσουμε μάστορα όλη μέρα; Η απάντηση τυποποιημένη από μένα. -Αυτό το επάγγελμα διαλέξαμε, αυτά είναι τα τυχερά μας. -Άστο μάστορα, καλύτερα να δουλέψω σερβιτόρος. Ευτυχώς που βρέθηκαν νέοι από το Πακιστάν και λύσαμε το πρόβλημα των εργατών που βάζουμε πλάτη και τα χέρια στη φωτιά.
Τώρα που το βλέπω κι εγώ από τις φωτογραφίες, θαυμάζω το αποτέλεσμα, δεν μπορώ όμως να ξεχάσω τον ιδρώτα το μεσημέρι, την υγρασία και τις αλογόμυγες όταν δεν φυσούσε αέρας.
Τα καμαρολίθια που είναι και το χαρακτηριστικό γνώρισμα του γεφυριού, έχουν εφαρμογή στην βάση τους πάνω στο καλούπι μηδέν έως τρία χιλιοστά και στην κορυφή τους επτά χιλιοστά . Τηρήσαμε νε θρησκευτική ευλάβεια αυτή την απόσταση για να κλείσει γεωμετρικά ο κύκλος μέχρι να βάλουμε το τελευταίο κλειδί….
Όταν όμως ολοκληρώσαμε την ανατολική μικρή καμάρα, τότε άρχισε να αντιστρέφεται το κλίμα και να μας αναγνωρίζεται ,πως η προσπάθειά μας ήταν φιλότιμη και επαγγελματικά αξιοπρεπής. Όσοι εργάστηκαν στην αναστήλωση απ΄ την αρχή έως το τέλος απέκτησαν μια τεχνογνωσία που πιστεύω πως θα τους είναι πολύ χρήσιμη. Δυστυχώς οι απαιτήσεις του έργου δεν επιτρέπουν την παρακολούθηση σεμιναρίων παράλληλα.
Ως αιθεροβάμων διαψεύστηκα πως θα υπάρχει κύμα ενδιαφερόμενων και εθελοντών για την αναστήλωση. Το έργο εκτελέστηκε από το συνεργείο μας με 15-20 άτομα, χτίστες και πελεκάνοι απ΄ την αρχή μέχρι το τέλος του. Η πεποίθησή μου είναι πως αυτή η εμπειρία είναι πολύτιμη και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για οποιοδήποτε γεφύρι…
Τα σπίτια, οι εκκλησίες , τα μοναστήρια, τα σχολεία, τα γεφύρια δημιουργούν ένα αντίστοιχο υποσυνείδητα και αποτελούν την βάση της κουλτούρας μας. Κάθε περιοχή έχει δημιουργήσει μια δική της παράδοση εκτός ίσως από την περιοχή της Αττικής όπου όλα πάνε με όλα. Στην υπόλοιπη χώρα επικρατεί η τοπική παράδοση και λειτουργεί ως οδηγός για τους δημιουργούς της.
Διαπιστώνω πως τελευταία πως αυτή η παράδοση άρχισε σε πολλά μέρη να φθίνει…
Για να υπάρχει συνέχεια και διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς μας ίσως είναι καιρός να δημιουργηθούν σχολές εξειδίκευσης και πρακτική εργασία αναστηλώσεων για να σωθούν οι δημιουργίες των λαϊκών μαστόρων.”
Ελευθέριος Τζιόλας
Περιοδικο “ΔΙΑΥΛΟΣ”