Το αρχοντικού του Ευάγγελου Βαμβακά που δωρήθηκε στο δήμο το 1994 είναι σε άθλια κατάσταση και υπό κατάρρευση, άλλο ένα σοβαρό πρόβλημα για την πόλη και πότε θα αξιοποιηθεί για να σωθεί, ή θα έχει τη μοίρα και των άλλον δωρηθέντων (Γιάννη Κορκά – Β’ μέρος)
Είχα δημοσιεύσει για την κατάντια του αρχοντικού Βαμβακά το Δεκέμβριο του 2018. Αναγράφοντας όλη την ιστορία του και τη δωρεά στο Δήμο του αρχοντικού από τους εν ζωή κληρονόμους που ήσαν δύο κόρες του και ένας εγγονός ο Ζήνων Δούβλης, γιος άλλης κόρης του Βαμβακά , Ζήνων είναι ιατρός και διαμένει από χρόνια στην Γερμανία όπου σπούδασε, δεν ξεχνά τη γενέτειρά του και έρχεται ταχτικά, Γνωριζόμαστε, ήμασταν και συμμαθητές στο Βαλταδώρειο και μου εκφράζει το παράπονό του, που παραμένει σε αυτή την ετοιμόρροπη προς κατάρρευση το αρχοντικό το οποίο κτίστηκε (το 1786) Λέγοντας χαρακτηριστική «καλά δεν βλέπει κανείς την άσχημη κατάστασή του» ; «Ζήνω να σου θυμίσω, μια συζήτηση που είχαμε κάνει, όταν το δωρίσατε το 1994 να γίνει Βιβλιοθήκη ή Πινακοθήκη, σου είχα πει να βάλλατε κάποιο χρονικό όρο αξιοποιήσεώς του ως Πινακοθήκη σε αντίθετη περίπτωση να επιστραφεί στους δωρητές. Λόγω εμπειρίας νομίζω ότι θα ήταν προτιμότερο να το δωρίζατε στο Σύνδεσμο γραμμάτων και τεχνών που ίδρυσε δύο μουσεία το ιστορικό-λαογραφικό και φυσικής ιστορίας Μουσείο, και, το Μουσείο του Μακεδονικού αγώνα, στο Μπούρινο, που είναι και καμάρι όλων μας. Επισκέψιμα από πολλούς και παράλληλα αναδεικνύουν και την τοπική και περιφερειακή μας ιστορία. θα το είχε αξιοποίηση ο μεγάλος δημιουργός. Ο αείμνηστος Δάσκαλος Κώστας Σιαμπανόπουλος σε μία σπουδαία πινακοθήκη σε συνδυασμό με τα μουσεία και θα το καμαρώναμε. Δεν ξέρω γιατί Ο Δήμος δεν συνέχισε ενώ είχε πάρει απόφαση και το είχε ανακοινώσει. Και το άφησε να ερειπώνετε. Έχουν περάσει από τη δωρεά 26 χρόνια Τόση αδιαφορία και αμέλεια είναι όχι απλώς ασυγχώρητο αλλά κακό παράδειγμα για επικείμενους δωρητές, και εναντίον της αναβάθμισης του πολιτισμού της Πόλης. Δυστυχώς υπάρχουν και πολλά άλλα σπίτια και καταστήματα που προέρχονται από δωρεές και είναι εγκαταλειμμένα, ερειπωμένα και άχρηστα. Τα είχα δημοσιεύσει με φωτογραφίες προ ετών. Το αρχοντικό όμως του Βαμβακά διαφέρει από όλα τα άλλα. Να προσθέσω ακόμη μια ενημέρωση που μου είχε κάνει ένας δημοτικός σύμβουλος της περιόδου εκείνης 1994, μετά την απόκτηση της δωρεάς το δημοτικό συμβούλιο πήρε απόφαση και ανέθεσε σε αρχιτέκτονα ονόματι Νίκο Δόϊκο, να συντάξει μελέτη για τη ίδρυση πινακοθήκης στο αρχοντικό Βαμβακά. Οι Κοζανίτες είχαν ενθουσιαστεί γιατί Θα ήταν ένας πολιτισμικός χώρος που θα εμπλουτίζoνταν από μεγάλους ζωγράφους, έτσι, θα είχαμε καλλιεργηθεί καλλιτεχνικά αναγνωρίζοντας την αξία με τους εντυπωσιακούς ζωγραφικούς πίνακες. Που κοσμούν την παγκόσμια τέχνη από αιώνες. Δυστυχώς, δεν προχώρησε η ίδρυση της Πινακοθήκης , που οφείλεται, δεν γνωρίζουμε. Εδώ και 26 χρόνια καταρρέει το αρχοντικό ποιός ευθύνεται ο Δήμος; οι αείμνηστοι δωρητές, που ήθελαν να τιμήσουν , σεβόμενοι την ιστορία της Πόλης και τον πρώτο ιδρυτή του αρχοντικού Ζήση Παγούνη, που χρησιμοποιήθηκε και ως σχολείο με έξοδα λειτουργίας του από τον Παγούνη. Η επιλογής όμως της δωρεάς δεν καρποφόρησε και δεν σεβάστηκαν τους δωρητές . Είχε μάλιστα ανακοινωθεί και διαδοθεί ως όραμα , η κατεδάφιση του ξενοδοχείου «Πανελλήνιο» ,που δεν λειτουργούσε από χρόνια για να προβάλλεται και να έχει πρόσβαση η Πινακοθήκη και από την οδό Ξ. Τριανταφυλλίδη., και ,επίσης θα σχηματίζονταν ένας νοητός διάδρομος οδηγός από το διατηρητέο Ν. Βούρκα, ήταν γιος της κόρης Μαριγώς του Ηλία Κατσικά(1762) ιδιοκτήτης του αρχοντικού, άλλη η ιστορία αυτή. Ο διάδρομος θα συνεχίζονταν στο αρχοντικό του Βαμβακά στην πινακοθήκη , στη συνέχεια θα περνούσε από το Αρχοντικό διατηρητέο του Γρ. Βούρκα, ιδιοκτήτης ο Δημήτριος Ντάνη Μήσιος(1743) ο Βούρκας ήταν γαμπρός που διέμεινε στο αρχοντικό και φέρει το όνομά του. Επίσης θα κατεδαφίζετο και το κτήριο του γεωργικού συνεταιρισμού επί της Τριανταφυλλίδη, για να έχει πρόσβαση και άλλη όψη το αρχοντικό του Γρ. Βούρκα . Μετά θα συνέχιζε ο διάδρομος στο Ιστορικό , Λαογραφικό και φυσικής ιστορίας Μουσείου και θα κατέληγε στο αρχαιολογικό Μουσείο επί της οδού Δημοκρατίας. Θα ήταν εντυπωσιακή η διαδρομή παρουσιάζοντας τον ΠΟΛΙΤΙΣΜΌ ΜΑΣ, αλλά ό έχων το υψηλής πολιτιστικής αισθητικής Όραμα δεν υλοποιήθηκε . ΓΙΑΤΙ; Άγνωστο . ( Να προσθέτω εκ περισσού εάν κάποτε κατασκευαστεί η σύλληψης της φανταστικής αυτής ιδέας να συμπληρωθεί ο διάδρομος επί πλέον ,ξεκινώντας η διαδρομή από το αρχοντικό σπίτι του Γ. Λασσάνη (περίπου το 1790)και με την ευκαιρία χρειάζετε καθάρισμα,έχει γεμίσει από φύλλα χαρτιά και κοιτιά. όπου στεγάζεται η πολύτιμη Χαρτοθήκη συλλογή ιστορικών χαρτών, μαζί και η χάρτα του Ρήγα Φεραίου των περασμένων αιώνων, φθάνοντας μέχρι το αρχοντικό το Γρ. Βούρκα και από κει με διακλάδωση της διαδρομής, να πήγαινε στο νέο κτήριο της Δημοτικής Βιβλιοθήκης, που δεν έχει σήμερα Οκτώβριος 2024 προσωπικό ούτε δε έχει στην εξωτερική όψη σχέδιο αρχιτεκτονικής Δυτικομακεδόνικης, είναι σε ακατάλληλο χώρο γιατί περιβάλλεται από πολυκατοικίες , ενώ οι Βιβλιοθήκες κατασκευάζονται σε μεγάλο χώρο μακριά από σπίτια και με πάρκο, για να συχνάζουν οι ηλικιωμένοι και μητέρες με παιδιά να παίρνουν βιβλία και να διαβάζουν. Τα έχουμε δει στην Ευρώπη. Στο δρόμο του είναι και το Ωδείο, στο αρχοντικό του Μ. Ευεργέτη Κ. Δρίζη (1900) και να συνέχιζε για τα υπόλοιπα, Λαογραφικό και Εθνικό Μουσείο.) Το όραμα αυτό θα ήταν έργο μεγάλης πνευματικής αξίας που θα διέχεε πολιτισμό και ιστορία. Εάν το Δημοτικό συμβούλιο αντιληφθεί το μέγεθος της ιδρύσεως της Πινακοθήκης στο αρχοντικό του Βαμβακά και το αναδείξει . Θα είναι ΑΘΛΟΣ Ιστορικών και πολιτιστικών διαστάσεων.
Δημοτικός σύμβουλος του 1994, που ανταμώνουμε πολλές φορές και μιλούσαμε για το αρχοντικό Βαμβακά, που το βλέπω στην κατάσταση αυτή και πονάει η ψυχή μου. Μου λέει «αναρωτιέμαι κι εγώ για ποιο λόγο δεν ιδρύθηκε η πινακοθήκη και να σκεφθεί κανείς ότι από το 1994 μέχρι το 2014, δηλαδή 20 χρόνια ήταν η ίδια δημοτική παράταξη που ανήκω κι εγώ, ως Δημοτικός σύμβουλος στη διοίκηση του Δήμου». Είναι όντως ανεξήγητη η αδιαφορία ως προς την ίδρυση της Πινακοθήκης. Τώρα η παράταξη αυτή μετά τις εκλογές το 2019 επανήλθε και πάλι στο Δήμο με την συνεργασία φυσικά και άλλων παρατάξεων. Να ελπίζω ότι το νέο αίμα που εισήλθε από τις άλλες παρατάξεις θα βοηθήσει να ασχοληθούν σοβαρά με την ίδρυση της Πινακοθήκης στο αρχοντικό του Βαμβακά.
Και έκλεινα το πρώτο κείμενό μου με την επισήμανση « Θα είναι σπουδαίο πολιτιστικό έργο αν η νυν Δημοτική αρχή με το τέλος της θητείας της, αναδείξει το αρχοντικό Βαμβακά ως Πινακοθήκη που είχε ληφθεί απόφαση από το Δημοτικό Συμβούλιο το 1994 της ίδιας παράταξης και δεν πραγματοποιήθηκε. Θα ήταν σημείο αναφοράς και θα καταδείκνυε ότι η παράταξη διαθέτει δημιουργικότητα και επιλογή στην εκτέλεση μεγάλων πολιτιστικών έργων στην πόλη . Δεν ανταποκρίθηκε κανείς . Είχα σημειώσει ότι η κάθε δημοτική παράταξη που αναλαμβάνει τη Διοίκηση του Δήμου , να έχει υπόψη της «ότι τα μεγάλα έργα που δημιουργούνται στην πόλη, είναι αυτά που αναδεικνύουν και επιβραβεύουν τη Δημοτική αρχή».
Ιούνιος 2020 δημοσιεύτηκε . Είμαστε στο 2024 και δεν έγινε τίποτε, ενώ είχε αποφασισθεί από το 1994 να ιδρύσει την Πινακοθήκη η τότε Δημοτική αρχή.
Μεταφέρω από τον τοπικό τύπο μια χαρακτηριστική δήλωση που έγινε την 28-6-2022, από τον τότε Δήμαρχο κ. Μαλούτα: Ένα βήμα ποιό κοντά στη αξιοποίηση του Αρχοντικού Βαμβακά είμαστε ……………….Το βήμα αυτό δεν έγινε ούτε προσδιορίζονταν ποίο έτος θα βημάτιζαν . Πέρασαν τα δύο χρόνια της Διοίκησης αυτής χωρίς να γίνει έστω μια προετοιμασία και μετά την ήττα στις δημοτικές εκλογές το 2023, απαλλάχτηκαν από την αγωνία αυτή που διήρκησε 30 χρόνια. Είναι φαινόμενο αξιολύπητο για την Κοζάνη. Η Νέα δημοτική Αρχή θα προλάβει ή θα καταρρεύσει το αρχοντικό, θέτω την επικινδυνότητα του αρχοντικού για να σπεύσουν στην ίδρυση της Πινακοθήκης. Εύχομαι να πάνε όλα καλά.
Γιάννης Κορκάς
