Το χτίσιμο της εμπιστοσύνης. Στην τουρκική δικαιοσύνη έχουμε εμπιστοσύνη;

Με αφορμή όσα θλιβερά γίνονται στη γείτονα, γεννιέται ένα ερώτημα: στην τουρκική δικαιοσύνη έχουμε εμπιστοσύνη; «Απόλυτη», απαντά ο ηγέτης του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (MHP) Ντεβλέτ Μπαχτσελί. Ο εθνικιστής εταίρος του Τούρκου προέδρου πάει ένα βήμα παραπέρα. Θεωρεί πως το να αποκαλείται «πραξικόπημα» η σύλληψη του Εκρέμ Ιμάμογλου (δημάρχου Κωνσταντινούπολης και βασικού αντιπάλου του Ταγίπ Ερντογάν) είναι ένδειξη «πολιτικού εκφυλισμού».

Λέει ο κυβερνητικός εταίρος του Τούρκου προέδρου: «Η Δημοκρατία της Τουρκίας είναι ένα εθνικό, ενιαίο, δημοκρατικό και κοινωνικό κράτος που διέπεται από το κράτος δικαίου. (…) Η τουρκική δικαιοσύνη είναι ανεξάρτητη, αμερόληπτη και αντικειμενική. Η αντίθεση στη δικαιοσύνη και στον νόμο, ή ακόμη και η συζήτηση περί αυτών, είναι μια πρόσκληση που οδηγεί σε ένα περιβάλλον αταξίας και βίας. Θα πρέπει να είναι κοινή ευθύνη να προσεγγίζουμε τη δικαστική απόφαση που ελήφθη σχετικά με τον δήμαρχο του μητροπολιτικού δήμου Κωνσταντινούπολης με υπομονή και κοινή λογική και να προσεγγίζουμε κάθε απόφαση που λαμβάνεται από τον νόμο με σεβασμό. Εχω απόλυτη εμπιστοσύνη στην τουρκική δικαιοσύνη» (19.3.2025).

Από πού προκύπτει η εμπιστοσύνη του κ. Μπαχτσελί στην τουρκική δικαιοσύνη; Να είναι άραγε προϊόν του τρόπου επιλογής των δικαστών, όταν ο πρόεδρος της Δημοκρατίας διορίζει 12 από τους 15 δικαστές του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου; Μήπως οφείλεται στην ύπαρξη του Ανωτάτου Συμβουλίου Δικαστών και Εισαγγελέων (HSK), πρόεδρος του οποίου είναι ο υπουργός Δικαιοσύνης και τα μέλη του ελέγχονται με τον έναν ή τον άλλον τρόπο από την κυβερνητική πλειοψηφία; Να σημειώσουμε ότι το HSK είναι το βασικό όργανο που ασκεί την εποπτεία πάνω στους δικαστές και εισαγγελείς – διορισμοί, μεταθέσεις, πειθαρχικά κ.λπ.

Ακόμη κι αν θεωρήσουμε ότι οι δικοί μας πολιτικοί και δικαστές είναι καλύτεροι άνθρωποι, το ερώτημα είναι πώς φτιάχνεται η εμπιστοσύνη στους θεσμούς. Προφανώς, δεν αρκεί να το λέει ο κάθε Μπαχτσελί. Πρέπει να χτίζεται καθημερινώς. Ο άμεσος ή έμμεσος έλεγχος των τριών εξουσιών (που θα έπρεπε να είναι αντιμαχόμενες) κολάζουν και άγιους προέδρους ή πρωθυπουργούς. Ακόμη κι αν δεν κολαστούν, υπάρχει πάντα η (υγιής για τη δημοκρατία) υποψία ότι κολάστηκαν. Επομένως, ο τρόπος επιλογής των ανωτάτων δικαστών και η υλοποίηση της πρόνοιας του άρθρου 60 του ελληνικού Συντάγματος –«οι βουλευτές έχουν απεριόριστο το δικαίωμα της γνώμης και ψήφου κατά συνείδηση»– είναι εχέγγυα της καλής λειτουργίας της δημοκρατίας και φτιάχνουν το κλίμα εμπιστοσύνης.