Το νοσοκομείο του ΕΛΑΣ στη Ζώνη Βοΐου και η σπουδαία προσφορά του

Κι άρχιζε να διηγείται η γιαγιά Ευανθία την ιστορία, που με συγκινούσε πάντα :

“Ήταν Ιούλιος του 1943, πείνα και κατοχή! Είχαμε σπείρει τα χωράφια με σιτάρι, κριθάρι και βρίζα και είχε έρθει η ώρα για το θέρο. Κι είχε εκείνη τη χρονιά ο Βαθύλακκος ένα σιτάρι, πυκνό και ωραίο! Περιμέναμε από αυτό να βγάλουμε αρκετό, για να χουμε να φάμε το χειμώνα. Πήγαμε να θερίσουμε. Θέριζα ταμαχιάρικα, ήταν και δύο στρέμματα χωράφι, έπρεπε να θερίσουμε γρήγορα και να προλάβουμε να το αλωνίσουμε, πριν πιάσει καμιά βροχή. Ο ήλιος έκαιγε δυνατά, μετά το μεσημέρι, είχα και τα ορφανά μου εκεί, τη θυγατέρα μου,15 χρονών τότε και τον Βάσο μου,12 χρονών.

Μέσα στο πυκνό σιτάρι ήταν κουλουριασμένη μια οχιά, που δεν την πρόσεξα και πρόλαβε και με τσίμπησε. Δεν πόνεσα πολύ, δεν έδωσα σημασία, συνέχισα να θερίζω.Όταν όμως με περόνιασε το δηλητήριο, άρχισα να ζαλίζομαι και να κόβονται τα πόδια μου .Τότε είπα στα παιδιά να φύγουμε για το χωριό. Η διαδρομή μακρινή. Ξεκίνησα με τα πόδια, αλλά λίγο πιο κάτω λιποθύμησα και τα παιδιά με ανέβασαν στο γάιδαρο. Συναντηθήκαμε με τον μπάρμπα Στέργιο τον Λάλο και μας ρώτησε τι πάθαμε και γυρίζουμε νωρίς στο χωριό. Του είπαν τα παιδιά και κείνος βλέποντας το πρησμένο πόδι μου, έβγαλε ένα σουγιαδάκι και άρχισε να το χαράζει. Όπως έτρεχε το αίμα, άρχισα να αισθάνομαι λίγο καλύτερα. Φτάσαμε στο χωριό, εγώ σε κακά χάλια.

Εκείνη τη χρονιά όμως οι αντάρτες του ΕΛΑΣ είχαν φτιάξει ένα μικρό νοσοκομείο στο χωριό μας και οι συγγενείς μας με πήγαν εκεί. Οι γιατροί με ανέλαβαν με τα λίγα μέσα που είχαν, χάραξαν πάλι το μέρος εκείνο στο πόδι και είπαν στη Βαγγελή μου να ρουφάει το αίμα και να το φτύνει. Το έκανε το παιδάκι μου και αμέσως άνοιξα λίγο τα μάτια..Με έκαναν και μια ένεση για την καρδιά. Έτσι συνήλθα, πέρασε αρκετός καιρός και μπόρεσα να μεγαλώσω τα παιδιά μου “

Και η διήγηση της γιαγιάς μου τελείωνε πάντα με ευχές και ευγνωμοσύνη προς τους γιατρούς, αλλά και τον μπάρμπα Στέργιο, γιατί και οι γιατροί της είχαν πει, ότι τη βοήθησε πολύ. Αν δεν υπήρχαν αυτοί οι άνθρωποι ,θα είχε πεθάνει σίγουρα!

Το νοσοκομείο του ΕΛΑΣ στη Ζώνη, ιδρύθηκε την άνοιξη του 1943, λίγο μετά τη νικηφόρα μάχη στον Φαρδύκαμπο, που έγινε τον Μάρτιο του 1943 κοντά στη Σιάτιστα, όπου ενωμένοι όλοι οι αντιστασιακοί, πριν πέσει ο σπόρος της διχόνοιας ,κατάφεραν σπουδαίο πλήγμα κατά των Ιταλών, συλλαμβάνοντας πολλούς αιχμαλώτους και παίρνοντας πολεμοφόδια και τρόφιμα . Θεωρείται από τις πιο σπουδαίες μάχες της εθνικής αντίστασης. Οι αιχμάλωτοι Ιταλοί ήταν περίπου 600, δύο εκ των οποίων γιατροί,που επάνδρωσαν το νοσοκομείο του χωριού μου, μαζί με τον Δαμασκηνιώτη γιατρό, Σωκράτη Ευθυμιάδη. Είχε και τρεις νοσοκόμες. Τις βαριές δουλειές τις έκαναν οι αντάρτες, το νερό το κουβαλούσαν οι γυναίκες της Ζώνης, από την κεντρική βρύση του χωριού.

Φιλοξενήθηκε στο ωραίο σπίτι του ξενιτεμένου στην Αμερική, πολλά χρόνια πριν τον πόλεμο, Αντώνη Σιδέρη.Στον πάνω όροφο είχε δύο δωμάτια και μία σάλα και συνολικά δέκα κρεβάτια. Στο ισόγειο υπήρχε η κουζίνα.

Εκτός από τους τραυματισμένους αντάρτες, νοσηλεύτηκαν και ασθενείς από τα γύρω χωριά και από τη Ζώνη. Λειτούργησε μέχρι τον Ιούλιο του 1944, όταν Γερμανοί και κομιτατζήδες, έκαψαν το χωριό.

Από τους ασθενείς κανείς δεν έχασε τη ζωή του και η προσφορά του νοσοκομείου ήταν σπουδαία.

Ευανθία Ζηκοπούλου