Στο δεύτερο Συνέδριο του ΚΙΝΑΛ, στις 30 Μάρτιου 2019, ενθυμούμαι ακόμη μέσα μου τον στίχο του ποιητή «όρθιοι και μόνοι μες στη φοβερή ερημία του πλήθους», όταν επιμένοντας προχώρησα και κατέθεσα γραπτά την παρακάτω πρόταση: «Δεν θα μιλήσω, τώρα εδώ, για το τι ήταν, τι προσέφερε, τι καθόρισε το ΠΑΣΟΚ, ούτε τι κατακτήθηκε, τι θεμελιώθηκε και τι δρομολογήθηκε με το ΠΑΣΟΚ».
»Ο απολογισμός αυτός, όμως, είναι ανοιχτός. Εκκρεμεί! Πρέπει να πραγματοποιηθεί και να κατατεθεί ενώπιον του λαού, της νέας γενιάς και της Ιστορίας. Πρέπει, ταυτόχρονα, να αποτιμηθεί, αν μπορεί να αποτελέσει βάθρο για μια νέα, μεγάλη (επαν)ιδρυτική πρωτοβουλία. Θέτω το πρωτεύον ζήτημα: η διαδρομή του ΠΑΣΟΚ, το ίδιο το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να κλείσει ασυζητητί, με πρόχειρες και συνοπτικές διαδικασίες, διαδικασίες ως επί το πλείστον παρασκηνίου, χωρίς σχετικές επ’ αυτού συλλογικές αποφάσεις. Υπάρχει ιστορικό χρέος και ευθύνη.
»Υπάρχει η ευθύνη της παράταξης και η ευθύνη του μέλλοντος. Το τελευταίο αιρετό συλλογικό όργανο του ΠΑΣΟΚ, το Εθνικό Συμβούλιο, οφείλει να συνέλθει και να αποφασίσει δημοκρατικά για τον τρόπο που το καίριο αυτό ζήτημα, της οντότητας ΠΑΣΟΚ, θα αντιμετωπισθεί, θα συζητηθεί, θα λυθεί και θα προχωρήσει. Ο διάλογος αυτός πρέπει να είναι ανοιχτός και ουσιώδης, να οργανωθεί και να συμπεριλάβει όλους όσοι από το 1974 μέχρι και σήμερα συμμετείχαν και καθόρισαν σε όλα τα επίπεδα τη φυσιογνωμία, την πορεία, τις επιλογές, τα αποτελέσματα, τις μεταπτώσεις του ΠΑΣΟΚ. Να προσκληθούν όλοι! Και ευθύνη, απόφαση του καθενός θα είναι η προσέλευση ή η μη προσέλευσή του, η συμμετοχή του ή η μη συμμετοχή του».
Το ηχηρό μήνυμα του 2017
Σήμερα, εν όψει των εκλογών για τη θέση του προέδρου στο χώρο της Κεντροαριστεράς (του ΚΙΝΑΛ), αναλογίζομαι: ήρθε, άραγε, το πλήρωμα του χρόνου; Οι 212.000 πολίτες που προσήλθαν το Νοέμβριο 2017 στις εκλογές ανάδειξης πρόεδρου στο σύνθετο τότε εγχείρημα της συγκρότησης της Κεντροαριστεράς είχαν δώσει ένα ισχυρό μήνυμα ότι ο χώρος αυτός υπάρχει, ότι στέκεται όρθιος, αναζητώντας έκφραση, εκπροσώπηση, ανάπτυξη και πορεία νίκης.
Το μέγεθος αυτό αποτελεί κατά κάποιο τρόπο κρίσιμο κριτήριο, τον πήχη, για τη δυναμική και τις προοπτικές του χώρου που αναφέρεται ως ΚΙΝΑΛ/ΠΑΣΟΚ. Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι παρά του ότι ορισμένοι εξ εκείνων των πρωταγωνιστών συμπεριφέρθηκαν μ΄ έναν παροιμιώδη αμοραλισμό (π.χ., Γιάννης Ραγκούσης), ή άλλοι εγκατέλειψαν την προσπάθεια (Σταύρος Θεοδωράκης) η ενεργή παρουσία αυτών των 212.000 πολιτών αποτελούσε μια παρακαταθήκη δημοκρατικής συμμετοχής που έδειξε τις αντοχές της και ήταν στήριγμα στα οριακά ανοδικά ποσοστά του ΚΙΝΑΛ, μέχρι το 8,1% του 2019.
Αναμένοντας τον Ερντογάν και την Τουρκία να… καταρρεύσουν
Πάντως, στην ουσία πρόκειται για εκείνον τον ευρύ πολιτικό-κοινωνικό χώρο που συσπειρωνόταν και εκφραζόταν από το πλειοψηφικό ΠΑΣΟΚ, όλη την περίοδο πριν από τις βαθιές, μοιραίες ρηγματώσεις του από το 2010 και μετά λόγω των πολιτικών των ηγεσιών του (μεταξύ 2010-2016). Αν λοιπόν στις εκλογές της 5ης Δεκεμβρίου το μέγεθος αυτό, των 212.000 ενεργών πολιτών, ξεπεραστεί, αν, π.χ., υπάρξει μια συμμετοχή της τάξεως των 300.000 πολιτών και άνω, τότε βρισκόμαστε μπροστά σ΄ ένα καταλυτικό πολιτικό γεγονός που οριοθετεί μια πραγματικά νέα φάση της δημόσιας ζωής της χώρας.
Ο παράγοντας “συμμετοχή”
Αν λάβει κανείς υπόψη του ότι στις εκλογές για την προεδρία της ΝΔ (από τις οποίες τη 2η Κυριακή εκλέχθηκε ο Κυριάκος Μητσοτάκης), την 1η Κυριακή του Δεκεμβρίου 2015 είχαν προσέλθει 404.000 πολίτες μπορεί να αντιληφθεί ότι πράγματι οι 300.000 της 5ης Δεκεμβρίου του ΚΙΝΑΛ θα δημιουργούν ένα καταλυτικό γεγονός, το οποίο μάλιστα θα έχει συντελεστεί σε συνθήκες πανδημίας! Μπορούμε υπό αυτές τις συνθήκες να μιλήσουμε για την επιστροφή του ΠΑΣΟΚ.
Αν μάλιστα, αυτή η συμμετοχή –η σηματοδότηση της επιστροφής ΠΑΣΟΚ– συνδυαστεί με επικράτηση του Ανδρέα Λοβέρδου τη δεύτερη Κυριακή, ο οποίος μιλάει καθαρά για την επάνοδο του ΠΑΣΟΚ, τότε θα πρόκειται για αυτό που αποκαλέσαμε: έναρξη μιας νέας φάσης της δημόσιας ζωής με αλλαγή πρωταγωνιστή στο φάσμα του σκηνικού πέραν της ΝΔ.
Από την άλλη, μια συμμετοχή στα επίπεδα του Νοεμβρίου 2017 (περί τις 210-220.000 πολίτες) θα έδειχνε μια αδυναμία ώθησης προς τα εμπρός, ένα όριο οροφής που θα μπορούσε να ερμηνευτεί και ως μονιμότερη αδυναμία ανάκαμψης σε ορατό βραχυπρόθεσμο χρόνο. Η εκτίμηση αυτή θα ήταν πιο απογοητευτική, αν η συμμετοχή κινούνταν κάτω από τις 200.000 πολίτες. Όλα, πάντως, μέχρι αυτή τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές δείχνουν ότι θα επικρατήσει η πρώτη τάση για μια πολύ μεγάλη συμμετοχή, τέτοια που μπορεί να εκπλήξει και τους πιο αισιόδοξους.
Η αισιόδοξη προοπτική
Είναι λοιπόν χρέος πρωταρχικό των υποψηφίων προέδρων, όλων των στελεχών κοινοβουλευτικών εν θητεία και πρώην, στελεχών κομματικών και κοινωνικών χώρων, μελών και δημοκρατικών πολιτών, όλων μας, να πολλαπλασιάσουμε, να απλώσουμε το μήνυμα της συμμετοχής στις εκλογές της 5ης και της 12ης Δεκεμβρίου. Σύνθημα ας είναι: “Έχεις, τώρα, τη δυνατότητα και τη δύναμη. Δημιούργησε τη μεγάλη Δημοκρατική Παράταξη, την πλειοψηφική πατριωτική-κοινωνική συμμαχία. Πάρε στα χέρια σου τη συγκρότηση και το μέλλον της. Ξανά ΠΑΣΟΚ! Ψήφισε στις 5 και στις 12 Δεκέμβρη”!
To Twitter σχολιάζει το debate του ΚΙΝΑΛ
Στην περίπτωση αυτή, της αισιόδοξης προοπτικής, οφείλουμε να τονίσουμε δυο υψηλής σημασίας ζητήματα που υπογραμμίζουν ότι η προσπάθεια ανασύνταξης-ανασυγκρότησης της Κεντροαριστεράς ξεκίνησε με μοναδικά θετικούς οιωνούς, αλλά η πραγματική της επιτυχία θα περάσει και θα εξαρτηθεί από τη θετική πραγμάτωση τριών καίριων προϋποθέσεων/όρων:
Το Συνέδριο επανίδρυσης του ΠΑΣΟΚ.
Το ιδεολογική και πολιτική του φυσιογνωμία (ταυτότητα, στρατηγική, πρόγραμμα, προτάγματα).
Τη σχέση του με το σύνολο της κοινωνίας και ιδιαίτερα με τα δυναμικά, παραγωγικά και αναπτυσσόμενα κοινωνικά στρώματα.
Το θέμα της ενότητας, στο οποίο πολλοί αναφέρονται και πολλοί επικαλούνται, οι περισσότεροι με γνήσια αισθήματα, αλλά αρκετοί και με υποκριτικότητα αν κρίνουμε από τις συμπεριφορές τους στο παρελθόν, έχει κεντρική σημασία. Όμως πρέπει να επιβεβαιώνεται όχι ως ευχή, αλλά ως κατακτώμενη, από φάση σε φάση, ποιοτική κατάσταση, ως ενωτική διάθεση ενός δρώντος συλλογικού σώματος (του κόμματος) γύρω από στόχους και ιδέες…
