Το πρώτο αρχαιολογικό εύρημα στην πόλη της Κοζάνης το 1817 (αφαιρέθηκε και μεταφέρθηκε στην Αγγλία και επέστρεψε με πρωτοβουλία των Κοζανιτών της Βιένης το 1848) . ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΟΖΑΝΗΣ (3ο)
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΟΖΑΝΗΣ (3ο)
Το πρώτο αρχαιολογικό εύρημα στην πόλη της Κοζάνης το 1817
Πως ανακαλύφθηκε από τον Άγγλο W. Leake αφαιρέθηκε και μεταφέρθηκε στην Αγγλία και επέστρεψε με πρωτοβουλία των Κοζανιτών της Βιένης το 1848 .
ΣΤΑΥΡΟΥ Π. ΚΑΠΛΑΝΟΓΛΟΥ Ιστορικού ερευνητή.
Σήμερα, θα αναφερθούμε στο πρώτο αρχαιολογικό εύρημα, που ανακαλύφθηκε από ένα Αγγλο αρχαιοκάπηλο, στην αυλή της σημερινής Μητρόπολης Σερβίων και Κοζάνης το 1817 και ταξίδεψε στην Αγγλία. Αυτό το εύρημα, χάρη στην ισχυρή κοινότητα των Κοζανιτών της Βιέννης, επέστρεψε, αλλιώς θα είχε και αυτό την τύχη των Μαρμάρων της Ακρόπολης.
Πότε και που βρέθηκε το πρώτο αρχαιολογικό εύρημα στην Κοζάνη;
Το 1924, ο καθηγητής Π. Λιούφης εκδίδει την Ιστορία της Κοζάνης , δίνοντας ένα ολοκληρωμένο έργο, με πολλές λεπτομέρειες για την ιστορία της, από τον 15ο αιώνα έως την εποχή, που αρχίζει να γράφει το βιβλίο, ενδεχόμενα, στην εποχή που ήταν ακόμη, η πόλη υπό Οθωμανική κυριαρχία.
Γράφει για την ύπαρξη του πρώτου αρχαιολογικού ευρήματος:
΄΄Στον Άγιο Κωνσταντίνο, βρέθηκε ημικατεστραμμένος μαρμάρινος αρχαίος βωμός με επιγραφή, που φυλάσσονταν για χρόνια στην Επισκοπή Κοζάνης. ΄΄
Το 1817 διερχόμενος από την Κοζάνη ο Άγγλος περιηγητής William Martin Leake, κάνοντας μια εθιμοτυπική επίσκεψη στον Επίσκοπο Κοζάνης, βλέπει διπλά στην πόρτα της επισκοπής ένα μαρμάρινο κιονόκρανο, με επιγραφές στις 3 από τις 4 πλευρές του και ζητά να το πάρει μαζί του.
Προφανώς, ο Επίσκοπος Βενιαμίν, αγνοώντας την αξία του το δίνει.
Η άγνοια της πραγματικής του αξίας είναι φανερή, από το γεγονός ότι το αρχαιολογικό εύρημα βρισκόταν στην κατάληξη της σκάλας του Επισκοπίου, που ήταν και η κατοικία του και ο ιερωμένος το χρησιμοποιούσε ως ΄΄σκαλάκι για να ιππεύει το άλογο του ΄΄. Αυτό το αναφέρει σε μια φωτογραφία, που βρίσκεται στο ίδρυμα Λασκαρίδη, στην Αθήνα, σε ένα σκαρίφημα του, το οποίο, πιθανόν, προέρχεται από το βιβλίο του W. M. Leake.Γιατί, αυτή την δουλειά, με τα αρχαιολογικά ευρήματα και την αποστολή τους στην Αγγλία, την έκανε ο W. Leake, γυρνώντας σε ολόκληρη την Ελλάδα, όντας προφανώς και αρχαιοκάπηλος
Έγραψε αρκετά βιβλία για την Ελλάδα και μεταξύ αυτών:
“Ταξίδια στη Βόρεια Ελλάδα”(Travels in Northern Greece), έκδοσης 1835. Ο τρίτος τόμος αυτού του βιβλίου περιγράφει, ακριβώς, αυτό το εύρημα.
Μετά την δημοσίευση του βιβλίου, η ισχυρή κοινότητα των Κοζανιτών της Βιέννης ξεσηκώθηκε και το 1848 κατόρθωσε και πήρε το εύρημα, στέλνοντάς το στην πατρίδα του, στην Κοζάνη.
Περισσότερες λεπτομέρειες για το συγκεκριμένο ”κιονόκρανο ” ή ”τμήμα βωμού ” ,όπως πιστευόταν ότι είναι , μέχρι την εποχή που έγραψε ο Λιούφης ,ο αρχαιολόγος Χ. Μακαρόνας* θα εκφράσει την γνώμη, ότι το εύρημα αυτό δεν αποτελούσε τμήμα βωμού, αλλά ήταν η βάση πάνω στην οποία στηριζόταν το άγαλμα της νεκρής Κλεοπάτρας, που αναφέρεται στην επιγραφή.
Υ.Γ.
Εκτυπώθηκε και κυκλοφορεί το 1ο βιβλίο της Ιστορίας της Κοζάνης τίτλος : << ΤΥΡΙΣΣΑ (1600π.Χ. -385 μ.Χ. ) ΣΤΑ ΙΧΝΗ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΚΟΖΑΝΗΣ >> σε 300 έγχρωμες σελίδες
Συγγράφεις : Σταύρος & Μάρθα Καπλάνογλου