Το βιβλίο μας για το χρυσάφι της Κοζανίτικης Γης ολοκληρώνεται “Κρόκος Κοζάνης – safran – crokus sativus”.Σταύρου Π. Καπλάνογλου Γεωπόνου
Είχα την τιμή να είμαι ο πρώτο γεωπόνος που προσλήφθηκε από την τότε Ένωση Γεωργικών Συνεταιρισμών Κοζάνης (ΕΓΣ Κοζάνης) ,το 197Ο με στόχο την μόνιμη παραμονή και την ανάληψη της διεύθυνσης , συνάντησα εξαιρετικούς ανθρώπους όπως τον αείμνηστο πρόεδρο Αθανάσιο Σιώζιο τότε συνταξιούχο δάσκαλο και τον διευθυντή Αλκιβιάδη Φάκα που επρόκειτο να αποχωρίσει σύντομα όπως και έγινε.
Έμεινα περίπου 2 χρονιά.
Στο διάστημα αυτό ένα από τα πρώτα θέματα που ασχολήθηκα ήταν το θέμα του κρόκου. Δυστυχώς αναγκάστηκα να υποχωρήσω οικειοθελώς και βγω στο ελεύθερο επάγγελμα όταν διαπίστωσα ότι για την επικρατούσα πολίτικη κατάσταση ήμουν ανεπιθύμητος και πότε δεν επρόκειτο να έχω ούτε την εξέλιξη που επιθυμούσα, ούτε να έχω δυνατότητα ανάληψης πρωτοβουλιών που θα βοηθούσαν τους αγρότες .
Όμως πότε δεν ξέχασα ούτε τους αγρότες ούτε πολύ περισσότερο το ιστορικό φυτό για τον τόπο που γεννήθηκα κρόκο .
Η σχέση μου έκτοτε με τον κρόκο ήταν πολυποίκιλη και πολύχρονη .
Κατά την διάρκεια της παραμονής μου στην Ένωση κατέγραψα τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν οι γεωργοί και κτηνοτρόφοι της περιοχής προκείμενου να τα μεταφέρω στην διοίκηση ,
Όπως ήταν φυσικό έδωσα βάρος στην καλλιέργεια του Κρόκου μια και ήταν η μοναδική καλλιέργεια που ήταν αποκλειστικό προνόμιο της περιοχής της Κοζάνης , μια και σε ολόκληρη την Ελλάδα οι εδαφοκλιματολογικές συνθήκες ήταν ιδανικές για να ευδοκιμήσει το φυτό και η γνώση της τεχνογνωσίας για την καλλιέργεια και την επεξεργασία για παράγωγη του πολυτίμου μπαχαρικού είχε μια παράδοση μεγαλύτερη από 3 αιώνες, με αποτέλεσμα η φήμη σε ολόκληρο τον κόσμο να είναι ακουστή.
Τα προβλήματα στην καλλιέργεια είχαν κάνουν κυρίως με την εμφάνιση ασθενειών στους βολβούς του κρόκου ,την εμφάνιση τρωκτικών που κατέστρεφαν τα ΄φυτά και η παντελής έλλειψη μηχανοποίησης ( αν εξαίρεση κάνεις την άροση των χωραφιών κατά την φύτευση που γινόταν κάθε 7 χρόνια περίπου ), με αποτέλεσμα τόσο η συγκομιδή του φυτού όσο και επεξεργασία των λουλουδιών να θέλει κόπο και χρόνο που ανέζαν το κόστος παραγωγής
Στην δε διάθεση του τελικού προϊόντος το μεγάλο πρόβλημα του, ήταν η διάθεση του και οι χαμηλές τιμές που απολάμβαναν και αυτό οφειλόταν ότι η διάθεση γινόταν μέσω ιδιωτών εμπόρων που προωθήσουν το προϊόν στις ξένες αγορές μη τυποποιημένο (χύμα σε λευκοσιδηρά δοχεία .)
Η διοίκηση και οι μικροκαλλιεργητές προβληματιζόταν με την διάθεση του προϊόντος και οι τελευταίοι στο παρελθόν μεσώ του τοπικού γεωργικού συνεταιρισμού προσπάθησαν να αναλάβουν την διάθεση του κρόκου , αλλά απέτυχαν ,
Η τότε διοίκηση μου ανάθεσε να δω το θέμα και με άλλους υπάλληλους και το αρμόδιο τμήμα της τότε ΑΤΕ , για να προχωρήσει στην δημιουργία ενός συνεταιρισμού αποκλειστικά για τον κρόκο Αυτό έγινε , υπήρξε η σύνταξη της σχετικής μελέτης και το θέμα προχώρησε.
Το 1971 ιδρύθηκε ο Αναγκαστικός συνεταιρισμός Κρόκου που τόσο χρήσιμος φάνηκε τα μετέπειτα χρόνια. Όσο για τα προβλήματα της καλλιέργειας για μεν τα φυτοπαθολογικά θέματα δημιουργήθηκε σε χώρο που υπήρχε στο ισόγειο του παλιού κτιρίου πρατήριο γεωργικών φάρμακων , που μέχρι τότε δεν υπήρχε για δε το θέμα της συγκομιδής , είχα στείλει επιστολές σε 5 χώρες σε αρμόδιες υπηρεσίες , που καλλιεργούσαν κρόκο , επιστολή ζητώντας πληροφορίες για την ύπαρξη εργαλείων συγκομιδής, μέχρι που έφυγα στις αρχές του 1972 είχα πάρει μια μόνον απάντηση από την Ιαπωνία ,αλλά αυτό που μου έστειλαν αφορούσε την συγκομιδή της λεβάντας που καμιά σχέση δεν είχε με την συγκομιδή του κρόκου.
Όταν βγήκα στο ελεύθερο επάγγελμα δημιουργώντας κατάστημα γεωργικών φαρμάκων παράλληλα με την δουλειά μου ,αναζητήσαμε λύσεις για την μηχανοποίηση του κρόκου, έχοντας εν των μεταξύ ιδρύσει 2 χρόνια αργότερα μαζί με τα αδέρφια μου και κατάστημα βιομηχανικών εργαλείων.
Όλοι μαζί ο καθένας με την δίκη του γνώση λύσαμε το πρόβλημα της διαλογής πετάλων και στιγμάτων καθιερώνοντας μια τοποθέτηση ενός ιδιότυπου ανεμιστήρα, πάνω από ένα περιστρεφόμενο στρόγγυλο τραπέζι στο όποιο ενώ περιστρεφόταν ο κροκοκαλλιεργητής πετούσε τα άνθη με τα στίγματα με το χέρι και τα πέταλα ο αέρας τα απομάκρυνε οι δε στήμονες και τα κόκκινα στίγματα προσκολλιούνταν στις τρίχες κατσικίσιου δέρματος που είχε επικολληθεί πάνω στο τραπέζι και πήραμε το 1978 δίπλωμα ευρεσιτεχνίας από το υπουργείου εμπορίου.
Μετά από αυτό δημιουργήσαμε ένα μηχανισμό διαλογής ερυθρών στιγμάτων και ων κίτρινων στημόνων που πάρα την σχετική επιτυχία δεν περπάτησε κυρίως λόγω του κόστους.
Και τέλος κάναμε επανειλημμένες δόκιμες για την κατασκευή ενός μηχανήματος συλλογής κρόκου αλλά δεν πετύχαμε ουσιαστικό αποτέλεσμα .
Το 1981 εκλέχτηκα για πρώτη φορά Νομαρχιακός σύμβουλος στην Κοζάνη.
Έτσι μου δόθηκε η ευκαιρία το 1983 να παρουσιάσω για πρώτη φορά στην του την μοναδική κρατική τηλεόραση που υπήρχε τότε την ΕΡΤ την καλλιέργεια του κρόκου και τις χρήσεις του μπαχαρικού τόσο στην μαγειρική όσο και στην ιατροφαρμακευτική του πλευρά , μετά από πρωτοβουλία του τότε Νομάρχη Κοζάνης αείμνηστου Θοδωρή Χαλάτση .
Μετά το 2001 και μέχρι του 2016 που είχα τις δικές εκπομπές στα 2 κανάλια που συνεργάστηκα στην Κοζάνη , το top tv και το flash tv ο κρόκος προβλήθηκε ποικιλοτρόπως πάρα πολλές φορές το ίδιο έγινε με άρθρα στο έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο από τότε μέχρι και τις μέρες μας.
Επίσης στις εκθέσεις που δημιούργησε το ΕΒΕ Κοζάνης κατά την διάρκεια της προεδρικής μου θητείας(1983-1988 ) ο κρόκος είχε την πρώτη θέση
Σε ηλικία πια 81 ετών με την βοήθεια της κόρης μου Μάρθας που σπούδασε μεταξύ των άλλων και γεωπονία σκεφθήκαμε όλες αυτές τις εμπειρίες που απέκτησα μαζί με τα τελευταία δεδομένα της επιστήμης που απέκτησε η ίδια από τις σπουδές της να τα συγκεντρώσουμε σε ένα βιβλίο.
Αυτές τις προσπάθειες παρουσιάζουμε σήμερα έχοντας συγκεντρώσει ένα τεράστιο υλικό και από την βιβλιογραφία Ελληνική και κυρίως ξένη ,το επεξεργασθήκαμε κάτι που εξακολουθούμε να το κάνουμε και ελπίζουμε σύντομα να εκδώσουμε ένα βιβλίο που θα καλύπτει όχι μόνον τις ανάγκες το κροκοκαλλιεργητών άλλα θα δίνει πληροφορίες για τις πάμπολλες χρήσεις του ,την ιστορία του από την πρώιμη αρχαιότητα μέχρι σήμερα , την προοπτική που υπάρχει για την καλλιέργεια , τις νέες τεχνικές που εμφανίζονται , την αντιμετώπιση φυτοπαθολογικών ή άλλων προβλημάτων , την κατάσταση της αγοράς ,καλύπτοντας ένα κενό που για άλλες καλλιέργειες δεν υπάρχει.
Μετά την σημερινή δημοσίευση θα αρχίσουμε να παρουσιάζουμε σε τακτά χρονικά διαστήματα μικρά αποσπάσματα από το βιβλίο ελπίζοντας ότι θα δεχθούμε και πληροφόρηση σε θέματα που ενδεχόμενα αγνοούμε και συγχρόνως να προκαλέσουμε το ενδιαφέρον για στήριξη της κυκλοφορίας του βιβλίου όταν με το καλό εκδοθεί.
